I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Dân Việt phản ánh: Ngày 17.2, nguồn tin cho hay Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra trong việc khai thác, kinh doanh mỏ của Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Kinh doanh khoáng sản Vinaconex, thuộc Tổng Công ty Vinaconex. Công ty này có trụ sở tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo tài liệu này: Công ty Khoáng sản Vinaconex được Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) cấp nhiều giấy phép khai thác mỏ trái quy định pháp luật. Các giấy phép này đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu duyệt. Từ năm 1996-1998, Bộ Công nghiệp đã cấp phép khai thác khoáng sản tại 5 mỏ. Theo quy định, để được hoạt động khoáng sản tại 5 mỏ, Công ty Khoáng sản Vinaconex phải có vốn pháp định là 16,7 tỷ đồng, trong khi đó số vốn điều lệ của Công ty Khoáng sản Vinaconex chỉ có 10 tỷ đồng.
2. Báo Đầu tư chứng khoán phản ánh: Sau khi tăng trần phiên đầu tuần này, đa số cổ phiếu ngành điện đã hạ nhiệt trong phiên giao dịch ngày thứ Ba (15/2). Cổ phiếu điện tăng giá do nhà đầu tư hưng phấn với thông tin Bộ Công thương đã trình Chính phủ đề án tăng giá bán điện cho DN và người dân từ ngày 1/3/2011. Nhưng với mức tăng dự kiến khả thi nhất là 18%, liệu các DN sản xuất điện có được hưởng lợi?
Ông Khuất Minh Toản, Phó tổng giám đốc CTCP Thủy điện Thác Bà (TBC) cho biết, việc tăng giá điện có làm tăng doanh thu và lợi nhuận của TBC nói riêng và các DN sản xuất điện nói chung hay không vẫn chưa chắc chắn, bởi điều này phụ thuộc vào việc đàm phán giá bán điện của các DN với Tập đoàn Điện lực (EVN). Trong khi EVN được phép tăng giá bán lẻ thì không có quy định buộc họ phải tăng giá mua vào với các DN trực tiếp sản xuất điện. Tuy nhiên, theo ông Toản, việc tăng giá bán lẻ sẽ thúc đẩy nhanh hơn quá trình đàm phán giá mua - bán điện giữa EVN và các DN.
Theo tính toán của ngành điện, nếu theo phương án giá điện tăng 18%, giá điện năm nay bình quân sẽ ở mức 1.271 đồng/kWh. Khả năng điều chỉnh giá điện mua vào với các DN sản xuất điện như phân tích trên là rất khó. Có thể nói, việc tăng giá cổ phiếu ngành điện vừa qua là do hiệu ứng tâm lý nhiều hơn, bởi lợi nhuận và doanh thu của các DN sản xuất điện có tăng hay không sau quyết định tăng giá điện hiện vẫn là một ẩn số.
3. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Trả lời câu hỏi của phóng viên về phản ứng của Việt Nam trước việc ngày 3/2, hạm đội Nam Hải của hải quân Trung Quốc đã tiến hành diễn tập phòng ngự đảo tại quần đảo Hoàng Sa theo như tin của mạng Đài Phát thanh quốc tế Trung Quốc đưa ngày 5/2, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao, bà Nguyễn Phương Nga nêu rõ: “Việc hạm đội Nam Hải của hải quân Trung Quốc tiến hành diễn tập tại quần đảo Hoàng Sa là vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này, hoàn toàn trái với Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) giữa ASEAN và Trung Quốc, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoà bình, ổn định ở khu vực. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt mọi hoạt động vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, không để xảy ra sự việc tương tự trong tương lai; cùng các bên liên quan thực hiện nghiêm túc DOC, góp phần giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.
4. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó trưởng ban quản lý vịnh Hạ Long cho biết đến khoảng 12g trưa ngày 17-2, lực lượng cứu hộ cứu nạn của tỉnh Quảng Ninh đã vớt được 12 thi thể trong vụ chìm tàu du lịch sáng cùng ngày tại vùng biển đảo Ti Tốp, Hạ Long.
Trước đó, lúc 4g45 sáng, tàu du lịch mang số hiệu QN 5198 của công ty TNHH Trường Hải đang hoạt động ở vùng biển cạnh đảo Ti Tốp đã bị chìm khi đang chở 20 khách du lịch người nước ngoài. Ông Hà cho biết, số lượng người trên tàu QN 5198 gồm 26 người, trong đó 1 thuyền trưởng, 4 thuyền viên, 1 hướng dẫn viên và 20 du khách nước ngoài. Tàu du lịch này nghỉ qua đêm tại vùng biển cạnh đảo Ti Tốp thuộc vịnh Hạ Long, đến gần sáng thì bị chìm chưa rõ nguyên nhân. Theo ông Hà vào thời điểm tàu bị nạn thời tiết không có hiện tượng bất thường, biển êm. Đến 10g sáng nay các lực lượng cứu hộ đã cứu được 9 khách nước ngoài, 1 thuyền trưởng và 4 thuyền viên. Đến 12 giờ trưa cùng ngày, lực lượng cứu hộ đã vớt được 12 thi thể.
Hiện nay Ban chỉ đạo tìm kiếm cứu hộ cứu nạn của tỉnh Quảng Ninh đang tiến hành triển khai trục vớt tàu và sẽ rà soát trên tàu xem có thêm người thiệt mạng nào không.
5. Báo Dân Việt phản ánh: Hôm qua (17.2), UBND TP. Hà Nội đã có quyết định thành lập Ban chỉ đạo khẩn cấp bảo vệ “cụ rùa” hồ Gươm. Theo đó, ông Nguyễn Văn Khôi - Phó Chủ tịch UBND thành phố làm Trưởng ban và ông Lê Xuân Rao – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ làm Phó ban cùng 7 thành viên thuộc các cơ quan đơn vị khác. Ban chỉ đạo có nhiệm vụ chỉ đạo triển khai các biện pháp cấp bách chữa trị, chăm sóc và bảo vệ “cụ rùa” hồ Gươm; chỉ đạo các biện pháp tổng thể, đồng bộ xử lý ô nhiễm môi trường hồ Gươm.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Nhân dân điện tử có bài Khi cơ quan áp dụng văn bản “hiểu nhầm”. Bài báo phản ánh: Cuối năm 2010, do có nhu cầu đi du lịch nước ngoài, chị Trần Thị P đã đến UBND phường T.L, quận L.B, Hà Nội xin Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để hoàn tất hồ sơ. Tuy nhiên, tại đây chị Trần Thị P đã không được UBND phường cấp. Theo cơ quan này, họ không có thẩm quyền vì cứ căn cứ Công văn số 4126/BTP-HCTP, thẩm quyền này thuộc về các Văn phòng công chứng (VPCC). Chị Trần Thị P đã ra VPCC để làm, VPCC gửi văn bản cho UBND phường đề nghị xác nhận tình trạng độc thân cho chị P, người cư trú thường xuyên và liên tục tại địa bàn này, song cũng nhận được cái lắc đầu. Không hiểu VPCC làm sao có thể xác nhận tình trạng độc thân của một người do địa phương quản lý? Đó chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp mà UBND các phường, xã trên địa bàn TP Hà Nội hiểu chưa đúng về CV 4126 ngày 13-8-2010 của Bộ Tư Pháp. Mà nội dung của CV 4126 là cho ý kiến với Sở Tư pháp Hà Nội về việc sử dụng Giấy chứng nhận tình trạng hôn nhân trong hoạt động công chứng, chứ không phải là văn bản “đẩy” trách nhiệm xác nhận cho VPCC.
Theo CV 4126, nhiệm vụ của công chứng viên (CCV) là “xác minh” chứ không phải là “xác nhận”. Chỉ riêng việc phải đi xác minh kiểu đó cũng đã khiến các CCV quanh năm đi xác minh cũng không hết việc. Thế mới thấy, sự rõ ràng khi ban hành văn bản, hiểu và áp dụng đúng trên thực tế là rất quan trọng, hạn chế bức xúc trong dân chúng, giảm ác tắc các giao dịch của công dân. Trước vấn đề này, chính các VPCC đã phải gửi thư kiến nghị lên Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp. Theo VPCC Nguyễn Tú, tại sao quyền của người dân được yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để sử dụng vào mục đích khác như một lẽ thường tình lại bị từ chối và CCV có thể xác minh được gì cho họ khi cơ quan quản lý hộ tịch bất hợp tác vì họ căn cứ vào công văn hướng dẫn nêu trên như một văn bản quy phạm pháp luật? CCV Nguyễn Thanh Tú cũng cho rằng, thậm chí không có CCV nào muốn đi xác minh trong những trường hợp rất bình thường như vậy để nhận lấy một khoản thù lao, bởi vì có nhiều trường hợp không phải cứ có tiền là xác minh được. Nếu UBND không cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân để sử dụng vào mục đích khác chỉ vì công văn hướng dẫn như trên là trái với Nghị định 158/2005/NĐ-CP và Thông tư 01/2008/TT-BTP.
Theo hai văn bản pháp quy này, người dân có quyền yêu cầu cơ quan quản lý hộ tịch nơi mình cư trú cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để sử dụng vào các mục đích khác nhau mà pháp luật cho phép và cơ quan quản lý hộ tịch cấp xã phải có trách nhiệm đáp ứng. Khi được xác nhận, người dân chỉ phải trả một khoản phí hộ tịch tại nơi cấp giấy xác nhận theo quy định thống nhất trên toàn quốc. Mới đây, Bộ Tư pháp đã ban hành CV số 254/HCTP-BTP để giải thích rõ một số vấn đề của CV số 4126, nhằm chấm dứt tình trạng một số Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã dừng việc cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân để sử dụng vào mục đích khác. Theo quy định tại Điều 65 Nghị định số 158/2005/NĐ-CP thì công dân cũng có thể sử dụng Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân vào các mục đích khác. Việc sử dụng giấy xác nhận tình trạng hôn nhân vào các mục đích khác là tùy thuộc vào cơ quan, tổ chức có yêu cầu đối với công dân. Trong trường hợp công dân sử dụng Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, nếu chưa đủ độ tin cậy thì Công chứng viên phải tự mình tiến hành xác minh theo quy định của Luật công chứng để bảo đảm tính xác thực và tính hợp pháp của Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân đó.
Điều đó có nghĩa, nhiệm vụ của các VPCC là xác minh phục vụ tính hợp pháp của hoạt động công chứng chứ không phải là xác nhận tình trạng độc thân của một người nào đó như hiểu nhầm của một số UBND xã, phường. Bộ Tư pháp yêu cầu Sở Tư pháp thành phố Hà Nội chỉ đạo Uỷ ban nhân dân các xã, phường, thị trấn trên địa bàn thành phố Hà Nội thực hiện việc cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân theo yêu cầu của công dân không chỉ để phục vụ cho việc đăng ký kết hôn mà còn để sử dụng trong các mục đích khác theo quy định của Nghị định số 158/2005/NĐ-CP và hướng dẫn của Thông tư số 01/2008/TT-BTP.
2. Báo Sài Gòn giải phóng có bài Cho ý kiến dự án Luật Phòng, chống mua bán người. Bài báo phản ánh: Trong khuôn khổ phiên họp thứ 38, sáng 17-2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống mua bán người. Hai nội dung quan trọng còn những ý kiến khác nhau trong dự luật là việc xác định “hành vi mua bán người và các hành vi có liên quan đến mua bán người” và việc hỗ trợ các nạn nhân bị mua bán.
Nhiều thành viên UBTVQH cho rằng, cả hai phương án dự thảo đưa ra đều không rõ ràng, dễ gây ra hiểu nhầm, khó thực thi. Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường và Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Thu Ba thừa nhận, cả cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đều đã “lao tâm khổ tứ” rất nhiều với việc định danh hành vi mua bán người, song vẫn chưa có được phương án thỏa đáng nhất. Theo Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, mua bán người là một loại tội ác nghiêm trọng và tình trạng này vẫn đang diễn biến ngày càng phức tạp. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra nghiên cứu lại cả hai phương án đề xuất, có sự tham chiếu những quy định liên quan trong Bộ luật Hình sự và Công ước của Liên hiệp quốc về vấn đề này. “Nên bỏ cụm từ “các hành vi khác có liên quan đến mua bán người” vì không rõ ràng. Như thế cũng không sợ lọt tội, vì những kẻ có hành vi loại đó sẽ được xử lý như đồng phạm trong vụ án”, Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu góp ý.
Đa số ý kiến trong UBTVQH thống nhất với nguyên tắc không sử dụng vốn ngân sách để xây dựng các cơ sở hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, bởi đã có hệ thống cơ sở bảo trợ xã hội của nhà nước ở các địa phương. Các cơ sở hỗ trợ nạn nhân bị mua bán chỉ được thành lập trên cơ sở xã hội hóa. Không cho phép cơ quan, tổ chức nước ngoài xây dựng loại cơ sở hỗ trợ này.
3. Báo điện tử Chính phủ có bài Năm 2011, thực thi đơn giản hóa 5000 TTHC có lợi cho dân. Bài báo phản ánh: Đến thời điểm hiện tại, Chính phủ đã hoàn thành giai đoạn 2 của Đề án 30 bằng việc ban hành 25 Nghị quyết đơn giản hóa gần 5.000 thủ tục hành chính (TTHC) thuộc phạm vi chức năng quản lý của 24 Bộ, ngành để làm cơ sở thực thi phương án đơn giản hóa các TTHC này trong cuộc sống. Sau khi các phương án đơn giản hóa này được thực thi trên thực tế, dự kiến sẽ cắt giảm được khoảng 37,31% chi phí tuân thủ TTHC cho người dân và doanh nghiệp, ước đạt gần 30.000 tỷ đồng mỗi năm. Cục Kiểm soát thủ tục hành chính cho biết, để các phương án đơn giản hóa TTHC đã được Chính phủ thông qua thực sự được áp dụng trong cuộc sống, dự kiến các cơ quan trung ương sẽ phải sửa đổi trên 1.000 văn bản, cấp địa phương phải sửa đổi khoảng 3.000 văn bản, tức là ước tính mỗi tỉnh phải sửa khoảng 50 văn bản.
Hay việc tháo gỡ vướng mắc để các doanh nghiệp đủ điều kiện được tự in hóa đơn từ 1/1/2011 cũng là một bước đột phá trong công tác quản lý, sử dụng hóa đơn từ trước tới nay. Đây cũng kết quả của cải cách TTHC. Hiện nay, Tổng cục Thuế đã và đang tích cực triển khai các biện pháp để chính sách mới này phát huy hiệu quả trong thực tiễn cuộc sống. Hoặc với việc đơn giản hóa TTHC của Bộ Công Thương, thời gian cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu đã giảm từ 30 ngày xuống 20 ngày làm việc, giúp người dân và doanh nghiệp không lãng phí thời gian chờ đợi để hoàn thành thủ tục nữa. Đối với lĩnh vực Y tế, hiện các cơ sở kinh doanh về thực phẩm đã có thể giảm thời gian và chi phí đi lại nhờ việc được giảm bớt thủ tục công chứng nhiều văn bản giấy tờ như trước đây. Đó là thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cho cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm chức năng và thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm cho các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm.
Dự kiến, hết năm 2011, các Bộ, ngành sẽ hoàn thành cơ bản việc sửa đổi các văn bản theo phương án đơn giản hóa TTHC. Rõ ràng có thể thấy, thông qua kết quả giai đoạn 2 của Đề án 30 đã giúp Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương phát hiện những bất cập của hệ thống các quy định pháp luật về TTHC đang gây khó khăn, cản trở cho người dân, doanh nghiệp cần phải được tháo gỡ kịp thời, từ đó hiện thực hóa quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước về cải cách TTHC.
4. Báo Đời sống và pháp luật có bài Can Lộc - Hà Tĩnh: Thắng kiện nhờ xã công chứng giấy tờ giả. Bài báo phản ánh: Trong đơn khiếu nại gửi báo ĐS&PL, bà Phan Thị An, trú tại xóm 8 xã Song Lộc trình bày. Trong năm 2001 bà được UBND huyện Can Lộc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 98 ngày 02/4 với diện tích 200m2 tại địa chỉ xóm 4 xã Song Lộc. Sau gần 10 năm sinh sống và buôn bán trên mảnh đất nói trên thì đến ngày 05/6/2010, gia đình bà An bị người hàng xóm tên là Nguyễn Thị Lan phát đơn khởi kiện vì cho rằng, gia đình bà lấn chiếm đất đai.
Bà An bức xúc: Theo quy định, công dân khi phát hiện thấy những sai trái tồn tại trong xã hội thì có quyền gửi đơn khiếu nại, nhưng trường hợp của chị Nguyễn Thị Lan là khá hy hữu. Chị Lan là vợ của anh Trần Văn Minh, người được BQL HTX Song Lộc cho thuê 6 gian nhà hội trường cũ, cạnh khu đất mà gia đình bà An mua từ năm 2001. Tuy nhiên, khu đất nói trên không được cấp số đỏ, vì vẫn thuộc quyền quản lý của nhà nước. Để hợp thức hóa, chị Lan đã dùng sổ đỏ của mẹ chồng đang sống ở xóm 1 xã Song Lộc là bà Trần Thị Toàn để tẩy xóa và chỉnh sửa đúng như hiện trạng mình đang sống ỏ xóm 4. Nghĩa là địa chỉ, diện tích đều bị tẩy xóa rất thô mà mắt thường có thể nhìn thấy mồn một. Điều đáng buồn là khi chị Lan đem sổ đỏ đã bị tẩy xóa trên lên UBND xã công chứng thì vẫn được chủ tịch Nguyễn Hữu Huy công chứng y nguyên bản chính. Sau này, với giấy tờ bị tẩy xóa đã được UBND xã công chứng, chị Loan phát đơn khởi kiện ra tòa và thắng kiện. Gia đình bà Nguyễn Thị An buộc phải nhượng lại cho chị Lan 6,7m2 đất bị cho là lấn chiếm.
Trao đổi với PV báo ĐS&PL, Chủ tịch Nguyễn Hữu Huy thừa nhận có khuyết điểm trong việc công chứng số đỏ của chị Nguyễn Thị Lan. Hiện nay, xã đã ra công văn hủy giấy tờ công chứng nói trên và đề nghị cấp trên không thụ lý những giấy tờ mà chị Lan đã được công chứng. Như vậy, việc chị Nguyễn Thị Lan tẩy xóa sổ đỏ để công chứng là trái pháp luật. Những giấy tờ liên quan cũng đã được UBND xã ra quyết định hủy bỏ. Báo ĐS&PL đề nghị TAND huyện Can Lộc cũng như các ngành chức năng xem xét lại vụ việc để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân.