I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Tiền phong phản ánh: Ngày 5-10, Đoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị lần thứ tư để góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XI của Đảng. Đồng chí Tô Huy Rứa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư đến dự và giới thiệu những nội dung khái quát mà Đảng mong muốn nhận những ý kiến đóng góp, hiến kế.
Ông Lê Truyền, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam cho rằng, trong dự thảo cương lĩnh, phần nói về những sai lầm, khuyết điểm chỉ đề cập đến những khuyết điểm cũ, thậm chí còn rút gọn hơn so với Cương lĩnh 1991. Trong 20 năm Đảng ta lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước, thành công đạt được nhiều nhưng khuyết điểm trong thời kỳ đổi mới là không thể tránh khỏi.
Ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ pháp luật (Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam) cho rằng, văn kiện nói nhân dân làm chủ chưa rõ, chưa đầy đủ. Chúng ta chưa thể chế bằng pháp luật nội dung này. Ngoài ra, dự thảo văn kiện cũng không nói cụ thể các lĩnh vực cần mở rộng quyền dân chủ. Nội dung làm chủ là cái gì, phương thức làm chủ như thế nào đều chưa rõ.
Giáo sư Lưu Văn Đạt, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ pháp luật cho rằng, muốn thực hiện dân chủ cần nhìn lại Hiến pháp 1946. Tư tưởng Hồ Chí Minh rất rõ ràng, dân chủ là dân làm chủ, tất cả quyền lực thuộc về nhân dân. Cái gì có lợi cho dân thì hết sức làm, cái gì có hại cho dân thì hết sức tránh. Cán bộ cứ đối chiếu thế mà làm. Giáo sư Đạt cho rằng, phải kết hợp chặt chẽ thể chế nhà nước pháp quyền và nền dân chủ XHCN. Không có dân chủ thì không có điều kiện để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân. Do vậy, cần sớm xây dựng cơ chế đầy đủ để bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân; mở rộng quy chế dân chủ, không chỉ ở cơ sở xã, phường mà trên phạm vi cả nước.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 5-10, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã họp báo thường kỳ, vụ nhập khẩu Tamiflu và quản lý giá được quan tâm nhiều nhất.
Về vụ Tamiflu, theo ông Vũ Hồng Khánh, Phó Vụ trưởng Vụ 3 phụ trách khối văn hóa xã hội, TTCP, qua thanh tra phát hiện 2 vấn đề chính. Thứ nhất, Bộ Y tế chưa thực hiện đúng kế hoạch dự trữ thuốc (không chuẩn xác, còn chậm trễ) dẫn đến tình trạng thiếu thuốc, biến động giá, làm giảm hiệu quả lưu thông thuốc. Sai phạm này thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế. Sai phạm thứ hai, một số thuốc dự trữ vượt quá danh mục quy định, khiến tiền Nhà nước bị sử dụng sai mục đích, đây là trách nhiệm của Cục Quản lý dược. TTCP chỉ rõ, qua thanh tra đã phát hiện số tiền sử dụng vượt tới 27,561 tỷ đồng. Trong đó có 2,821 tỷ đồng sử dụng sai mục đích. Vì vậy, TTCP đã kiến nghị xử lý tài chính kinh tế, thu hồi 2,267 tỷ đồng tiền sai phạm tại 3 doanh nghiệp.
Liên quan đến trách nhiệm của Bộ Công thương trong việc bình ổn giá xăng dầu, sắt thép, TTCP cho biết, bộ có những thiếu sót nhất định, nhất là chưa xử lý các đơn vị có sai phạm. Kết quả kiểm tra trong 2 năm 2007, 2008 cho thấy số doanh nghiệp xăng dầu gian lận rất nhiều, số vụ việc vi phạm bị xử lý là 2.653 vụ. Số tiền xử phạt hơn 9 tỷ đồng.
3. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Chiều 5/10 chuyến bay đầu tiên mang theo một tấn mì ăn liền đã đến với người dân vùng lũ Quảng Bình. Hiện miền Trung vẫn ngập rất sâu, 27 người chết, 3 người mất tích, riêng tỉnh Hà Tĩnh thiệt hại đã lên tới 350 tỷ đồng.
Trong khi tình hình ngập lụt ở miền Trung vẫn rất nghiêm trọng thì theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn trung ương, do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới kết hợp với đới gió đông bắc mạnh nên các tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Trị có mưa, một số nơi mưa to. Tình trạng ngập sâu ở vùng trũng, hạ lưu sông Ngàn Sâu (Hà Tĩnh) và các sông ở Quảng Bình vẫn còn tiếp diễn. Hiện hàng nghìn khách vẫn bị kẹt tại các ga từ Đồng Hới đến Huế. Nhiều tuyến đường trên quốc lộ 1A vẫn ngập sâu, giao thông ùn ứ.
4. Trang web Tầmnhìn.net phản ánh: Sau loạt bài của Tamnhin.net về 2 dự án bất động sản của Tổng Công ty Thành An, ngày 04/10 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo đề nghị kiểm tra sự việc, yêu cầu có biện pháp xử lý và báo cáo Thủ tướng trước ngày 28/10/2010.
Công văn nêu rõ: “Sau khi hoàn thành các thủ tục, Tổng công ty Thành An đã “bán lúa non” đất hai dự án trên cho các công ty lấy khoảng 250 tỷ đồng. Về vấn đề này, Thủ tướng chỉ đạo: Đề nghị Bộ Quốc phòng kiểm tra sự việc báo nêu, nếu đúng phải có biện pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 28-10-2010”. Vụ việc này đã được Báo điện tử Tầm nhìn phản ánh nhiều kỳ, trong loạt bài “Mang đất vàng đi bán...lúa non”, bước đầu thông tin về một số dấu hiệu sai phạm của Tổng công ty Thành An trong thực hiện chủ trương “hợp tác đầu tư” hai dự án bất động sản. Ông Bùi Quang Vinh, Tổng giám đốc Tổng công ty Thành An khi làm việc với phóng viên đã thừa nhận việc làm này thực chất là “bán lúa non” để giải quyết khó khăn về tài chính.
5. Báo Sài Gòn tiếp thị phản ánh: “Mấu chốt của mọi vấn đề dân chủ, sự công bằng xã hội, vị thế của tiếng nói người dân đều nằm ở sự lãnh đạo của Đảng. Muốn có những vấn đề nêu trên thì cần luật hoá sự lãnh đạo của Đảng”. Ông Lê Hiếu Đằng, chủ tịch Hội đồng tư vấn về dân chủ và pháp luật uỷ ban Mặt trận tổ quốc (UBMTTQ) Việt Nam, nguyên phó chủ tịch UBMTTQ TP.HCM đã trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị như vậy khi bàn về nội dung đối thoại xã hội giữa chính quyền và người dân.
Theo ông Đằng, trong thời gian qua, TP.HCM là địa phương gần như duy nhất của nước tổ chức được những chương trình đối thoại xã hội nhằm tạo kênh để người dân giao lưu, đối thoại với chính quyền về những chủ trương, chính sách; thông qua các kênh đối thoại này nhiều bức xúc, tâm tư nguyện vọng của người dân cũng đã được thể hiện. Chương trình “Nói và làm” của HĐND thành phố đã tạo được tiếng vang lớn đối với người dân. Thành phố cũng là nơi “nóng” nhất khi đến kỳ họp HĐND. Các chương trình giám sát và phản biện xã hội của MTTQ thành phố cũng đã trở thành thương hiệu, có tên có tuổi…
Chương trình truyền hình trực tiếp Nói và làm mỗi tháng một lần, HĐND đã đem những vấn đề nóng được dư luận quan tâm ra bàn bạc, tìm hướng tháo gỡ. Thông qua đó, người dân cũng đã phản ánh được những bức xúc của mình và cơ quan công quyền cũng nắm được tâm tư nguyện vọng của người dân. Qua chương trình giám sát và phản biện xã hội của UBMTTQ thành phố, người dân Thanh Đa đã thoát ngập sau bao năm sống trong cảnh ngập lụt; giúp người dân khu đô thị mới Thủ Thiêm được đảm bảo những quyền lợi chính đáng khi bị thu hồi đất; giúp thành phố có cái nhìn đúng đắn hơn về chủ trương cổ phần hoá bệnh viện Bình Dân... Đó là chưa kể hàng loạt các chủ trương, vụ việc khác mà thành phố đưa ra bị xã hội phản ứng, MTTQ thông qua kênh phản biện này đã chuyển tải tới lãnh đạo thành phố để có những điều chỉnh kịp thời như: cấm xe ba bánh, tăng giá nước, nước sạch, tái định cư, quỹ tạo việc làm sau thu hồi đất…
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 5-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến vào dự thảo Luật Tố tụng hành chính. Bà Lê Thị Thu Ba, Chủ nhiệm UB Tư pháp của QH khẳng định, để luật này có tính ứng dụng cao, một số điều luật trong Luật Đất đai, Luật Khiếu nại cần được sửa đổi.
Cùng với vấn đề trên thì việc quản lý nhà nước về thi hành án hành chính cũng nhận được sự quan tâm của các đại biểu do cho đến nay không có cơ quan nào giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về mảng việc này. UBTVQH thống nhất, giao cho Bộ Tư pháp giúp Chính phủ quản lý nhà nước về công tác thi hành án hành chính là phù hợp nhất.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Lúng túng trước những thông tư chồng chéo. Bài báo phản ánh: Trong khi một số ngành hàng đang thiếu văn bản luật hướng dẫn thì với ngành thủy sản, việc có quá nhiều văn bản luật, đôi khi chồng chéo nhau đã khiến doanh nghiệp (DN) nhiều khi nghẹt thở trong kinh doanh.
Sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Thông tư 06 và Thông tư 25, ông Nguyễn Xuân Nam, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hải Vương (Khánh Hòa), rơi vào một tình thế nan giải. Công ty Hải Vương xuất khẩu thủy sản với doanh số 110 triệu USD/năm tới hàng chục nước nhưng nguồn nguyên liệu trong nước chưa bao giờ đáp ứng đủ. Ông Nam kể: “Nhà máy chế biến của công ty đóng tại miền Trung, nơi một năm có tới 5-6 tháng ở trong cảnh bão lụt kéo dài. Điều này khiến chúng tôi không bao giờ đủ nguyên liệu sản xuất nên phải nhập khẩu từ nước ngoài. Có thể nói rằng công ty đang sống nhờ vào nguyên liệu nhập khẩu”. Nhưng từ khi Thông tư 06 và 25 quy định siết chất lượng nguyên liệu thủy sản nhập khẩu có hiệu lực, hơn 2.000 công nhân của Công ty Hải Vương có nguy cơ mất việc vì thiếu nguyên liệu sản xuất.
Cái tréo ngoe của hai thông tư này, theo nhiều DN là bắt buộc nước xuất khẩu nguyên liệu phải gửi danh sách cơ sở sản xuất nguyên liệu để nước nhập khẩu xem xét. Ngoài ra, trước đây vấn đề kiểm soát chất lượng nguyên liệu thủy sản chỉ phải thông qua Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD) thì nay có tới hai cơ quan kiểm tra song song là NAFIQAD và Cục Thú y.
Trong một lần trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lương Lê Phương cho biết việc kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu thủy sản nhập khẩu như các thông tư quy định nhằm bảo đảm cho việc xuất khẩu thủy sản được tốt hơn, không để một số nước lợi dụng đẩy nguyên liệu kém chất lượng sang Việt Nam. Tuy vậy, trong quá trình xây dựng thông tư, những người soạn thảo chưa lường trước được những khó khăn sẽ xảy ra với DN khi thông tư có hiệu lực. Rõ ràng những điều khoản mà Thông tư 06 và 25 đưa ra đã phần nào gây khó khăn cho DN khi chỉ trong một thời gian ngắn nhiều container nguyên liệu thủy sản nhập về bị ách tắc tại cảng. Điều đáng nói là không chỉ DN nhập khẩu mà ngay cả nhân viên hải quan cũng lúng túng với quy định của hai thông tư trên.
Tổng Thư ký VASEP Trương Đình Hòe cho hay từ trước tới nay VASEP chưa nhận được phản ánh nào về nguyên liệu thủy sản nhập khẩu kém chất lượng. Chưa kể các quy định cũ về kiểm định chất lượng thủy sản nhập khẩu đã rất chặt chẽ rồi và phải chịu sự giám sát của nhiều thị trường xuất khẩu.
3. Báo Đại đoàn kết có bài Xung quanh việc Bộ Tư pháp “thổi còi” các văn bản trái pháp luật của 7 Bộ, và 13 tỉnh, thành phố: Gây phiền hà cho dân mà chưa sửa. Bài báo phản ánh: Các văn bản không phù hợp, trái pháp luật của 7 Bộ và 13 tỉnh, thành phố gây phiền hà, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân đã bị Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật Bộ Tư pháp nhiều lần ra văn bản “nhắc nhở”, tuy nhiên việc sửa sai vẫn chưa được thực hiện.
Tháng 3-2009, UBND TP. Hà Nội ban hành Quyết định số 58/2009/QĐ-UB trong đó có quy định “một trong các điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là có diện tích còn lại không nhỏ hơn 30 m2/thửa”. Tuy nhiên, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật nhận định, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cấp phép xây dựng các công trình siêu nhỏ, siêu mỏng là hoàn toàn khác nhau. “Nếu quy định diện tích tối thiểu để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải từ 30 m2 trở lên sẽ ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể thừa kế và nhận thừa kế, các chủ thể tặng/cho và nhận tặng/cho quyền sử dụng đất. Đồng thời, quy định trên chưa phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành bởi các văn bản hiện hành chưa quy định một mức diện tích tối thiểu cụ thể là điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”- Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã chỉ rõ điểm trái luật nhưng đến nay chưa được UBND TP. Hà Nội chỉnh sửa.
Năm 2008, tỉnh Hải Dương có ban hành Quyết định số 51/2008/QĐ-UBND đưa ra xét duyệt danh hiệu “Cơ quan hành chính Nhà nước, chính quyền trong sạch vững mạnh”. Tuy nhiên, đối chiếu với Luật Thi đua khen thưởng và các nghị định liên quan, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật nhận thấy “không có quy định nào về danh hiệu và tiêu chuẩn cơ quan hành chính Nhà nước, chính quyền đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh”. Về vấn đề trên, tháng 4-2009, Bộ Tư pháp đã ra thông báo “nhắc nhỏ” việc đưa ra danh hiệu trên là “không có cơ sở, trái luật” nhưng đến nay UBND tỉnh Hải Dương vẫn chưa xử lý.
Ngày 30-3-2007, UBND TP. Hồ Chí Minh ban hành Quyết định số 54/2007/QĐ-UBND quy định về trình tự, thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, Cục kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp khẳng định, đối chiếu với các loại giấy tờ làm cơ sở để cấp Giấy chứng nhận theo Luật Đất đai và các Nghị định 90/2006/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và Nghị định 88/2009/NĐ-CP về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sử dụng nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất đều “không quy định các loại giấy tờ trên”.
Năm 2007, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư số 03/2007/TT-BLĐTBXH, trong đó có quy định “Thời điểm được hưởng lương hưu là tháng liền kề sau tháng cơ quan, đơn vị, người lao động nộp đủ hồ sơ hợp lệ cho tổ chức bảo hiểm xã hội”. Tuy nhiên Thông tư này “mắc lỗi” khi trên thực tế, có trường hợp người lao động đủ điều kiện được hưởng chế độ hưu trí theo quy định nhưng do nhiều lý do, họ không biết hoặc không thể nộp hồ sơ ngay sau khi nghỉ hưu, thì thời gian đó họ bị mất lương trong khi đó, Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn cũng không quy định điều này.
Một văn bản liên quan đến quyền lợi của người dân trong thời gian vừa qua gây nhiều tranh luận đó là quy định tại thông tư liên tịch của Bộ Y tế - Tài chính. Theo đó, Thông tư này quy định “để được thanh toán bảo hiểm y tế cần phải có giấy xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông của cơ quan có thẩm quyền”, tuy nhiên cơ quan có thẩm quyền là cơ quan nào? Ai là người đưa giấy xác nhận đó cho cơ quan bảo hiểm y tế thì thông tư không làm rõ. Hàng loạt các văn bản sai đã bị Bộ Tư pháp “thổi còi” nhưng đến nay chưa được các bộ ngành liên quan sửa sai.