Trong buổi sáng ngày 21/01/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Thanh niên đưa tin: Sáng 20.1 tại Phủ Chủ tịch, trong buổi tiếp tiến sĩ Francis Gurry - Tổng giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định, VN cam kết mạnh mẽ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đã ban hành văn bản pháp luật về vấn đề này và tổ chức cơ quan chuyên trách.
Ông Francis Gurry đánh giá cao những nỗ lực của VN trong việc thực thi các công ước quốc tế về quyền sở hữu trí tuệ. VN là điển hình trong triển khai mạnh mẽ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và trong việc hợp tác với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới. Đồng thời ông khẳng định sẵn sàng hỗ trợ VN tiếp tục triển khai bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, trước mắt là đào tạo cán bộ chuyên trách về vấn đề này.
* Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng sẽ dẫn đầu đoàn VN tham dự Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế thế giới năm 2010 tổ chức tại Davos, Thụy Sĩ từ ngày 25 - 31.1.2010. Thủ tướng sẽ kết hợp thăm và làm việc với Liên Hiệp Quốc và Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) tại Geneva, Thụy Sĩ.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh đưa tin: sáng 20-1, tại TP.HCM, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu phát triển hỗ trợ cộng đồng phối hợp với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội thảo Báo cáo phát triển Việt Nam 2010 – những thể chế hiện đại.
Báo cáo gần 200 trang nhìn nhận: Việt Nam đã có nhiều mặt phát triển trong tiến trình đổi mới và hội nhập. Báo cáo cũng chỉ ra các hạn chế và đề xuất các hướng đổi mới về mặt thể chế nhằm tháo gỡ các nút thắt, tạo ra sự thống nhất, hài hòa trong chiến lược phát triển quốc gia.
Cụ thể, đại diện của WB đánh giá: Quá trình phân cấp và trao quyền ở Việt Nam đã đem lại những kết quả tích cực, thúc đẩy sự cạnh tranh của các địa phương. Tuy nhiên, báo cáo phát triển Việt Nam lần này cho rằng: Cần duy trì sự kiểm soát của trung ương nhằm tạo ra sự thống nhất trong phát triển kinh tế vùng, thống nhất trong các chuẩn mực nhằm đảm bảo công bằng xã hội. Với vấn đề quản lý tài chính công, báo cáo nhấn mạnh cần phải tạo ra hệ thống công cụ quản lý, theo dõi và giám sát một cách hiệu quả hơn nữa. Nhất là cần đẩy mạnh hoạt động giám sát độc lập của Ủy ban Tài chính và ngân sách Quốc hội và hệ thống giám sát do Kiểm toán Nhà nước thực hiện.
Bằng những điều tra xã hội học, nhóm nghiên cứu khẳng định các chính sách và công cụ trong các dịch vụ trực tiếp và hành chính công của Việt Nam đã được cải thiện thật sự và tạo ra những kết quả tốt. “Tuy nhiên, đời sống ngày càng phát triển thì nhu cầu và yêu cầu của người dân trong vấn đề này càng cao. Điều đó đòi chính quyền cần phải “nâng cấp” mình lên hơn nữa” - đại diện WB khuyến nghị.
Báo cáo phát triển Việt Nam 2010 cũng dành số trang đáng kể để đánh giá công tác phòng chống tham nhũng của Việt Nam trong thời gian qua. Nhóm nghiên cứu nhìn nhận: Việt Nam đã hình thành và dần hoàn thiện các thể chế phòng chống tham nhũng. Tuy nhiên, cần phải chú trọng vào vấn đề giám sát việc thực hiện các thể chế ấy. Ngay cả phương thức giám sát, hoạt động của các lực lượng giám sát cũng cần phải đổi mới hơn nữa. Bên cạnh việc tiến tới hình thành Luật Tiếp cận thông tin, Việt Nam cần đưa các thể chế về tiếp cận thông tin và minh bạch hóa thông tin đã có vào thực tiễn để tạo điều kiện cho công tác phát hiện và giám sát tham nhũng được tốt hơn.
Báo cũng phản ánh: “Năm 2010: Mở rộng thi tuyển cạnh tranh công chức”. Theo báo, “Nội dung này sẽ được quy định chi tiết trong các nghị định hướng dẫn Luật Cán bộ, công chức (CBCC) và được triển khai trong năm nay”. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Hữu Thắng cho biết bên lề hội nghị tổng kết công tác 2009 và triển khai công tác 2010 của ngành nội vụ, tổ chức tại TP.HCM ngày 20-1.
“Gần đây, một số địa phương đã thí điểm thi tuyển cạnh tranh để thu hút người có năng lực vào đội ngũ CBCC. Điển hình như Đà Nẵng đã thí điểm thi cạnh tranh chức danh lãnh đạo ở một số đơn vị sự nghiệp. Tuy nhiên, việc này hiện chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng. Việc luật hóa nội dung này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn để tuyển chọn CBCC chất lượng thật sự. Ngoài ra, sẽ tiến tới bố trí CBCC thích hợp với từng vị trí và công việc cụ thể chứ không bố trí căn cứ theo ngạch bậc như lâu nay” - ông Thắng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, đại diện Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Tài Chính) lưu ý: Hiện nay việc thi tuyển công chức chủ yếu nghiêng về quản lý nhà nước nên đa số thi theo kiểu thuộc lòng, rất khó chọn người giỏi. “Đối với người giỏi, có năng lực chuyên môn được nhiều người công nhận thì có thể ưu tiên tuyển thẳng họ vào làm việc không phải qua thi tuyển” - ông Đặng Công Ngữ, Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng, đề xuất.
Về việc này, Bộ Nội vụ cho hay sắp tới việc thi tuyển công chức ngoài nội dung như lâu nay sẽ ưu tiên các bài thi chuyên môn nghiệp vụ theo từng ngành để đảm bảo chọn được CBCC có chuyên môn nghiệp vụ.
Chia sẻ về kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, ông Ngữ cho biết năm qua TP Đà Nẵng thu hút được 753 tiến sĩ, thạc sĩ, sinh viên giỏi vào đội ngũ CBCC. Tỉ lệ chảy máu chất xám trong đội ngũ CBCC trong năm chỉ còn dưới 10%. “Chúng tôi còn đầu tư dài hơi cho 200 em là những học sinh giỏi cấp quốc gia hoặc giải nhất cấp TP, với 24 triệu đồng/em/năm. Số học sinh này được TP đưa đi đào tạo ở các trường đại học chất lượng và có 40 em được đưa đi đào tạo ở nước ngoài để sau này về phục vụ cho TP” - ông Ngữ nói.
Ngoài ra, ông Ngữ còn cho biết Đà Nẵng đã tổ chức tuyển chọn 95 sinh viên mới ra trường để đào tạo làm lãnh đạo xã, phường. Hiện tại đã bổ nhiệm được hai trường hợp. “TP cũng ra một số quy định để nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC từ cấp xã. Cụ thể cán bộ xã, phường trên 45 tuổi không được bổ nhiệm, không có bằng đại học chính quy không bổ nhiệm…” - ông Ngữ cho biết.
3. Báo Điện tử Đài tiếng nói Việt Nam đưa tin: Ban chỉ đạo Trung ương cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tổ chức họp báo về việc tổ chức hội nghị tổng kết thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” năm 2009, triển khai nhiệm vụ năm 2010 và biểu dương các điển hình tiên tiến toàn quốc. Chủ trì cuộc họp báo có các ông: Tô Huy Rứa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung; Phùng Hữu Phú, Ủy viên trung ương Đảng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương.
Hội nghị tổng kết cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” diễn ra trong 2 ngày (24 và 25/1) nhằm đánh giá 3 năm thực hiện cuộc vận động và triển khai nhiệm vụ năm 2010. Trọng tâm là cuộc gặp mặt, giao lưu, tọa đàm biểu dương các điển hình tiên tiến toàn quốc tại 10 cơ quan, đơn vị; trong đó có Đài Tiếng nói Việt Nam. Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tới dự và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị này.
Tại cuộc họp báo, ông Phùng Hữu Phú cho biết: “Sự kiện này không chỉ nhằm đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong năm nay, mà còn là hoạt động thiết thực kỷ niệm lần thứ 80 ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng về tư tưởng để triển khai thực hiện cuộc vận động tích cực hơn gắn với chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI”.
Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Tô Huy Rứa nhấn mạnh: Những tấm gương điển hình toàn quốc được biểu dương trong ngày 24/1 là những tập thể cá nhân tiêu biểu nhất được lựa chọn từ các tỉnh, thành. Đây là những minh chứng cụ thể cho thấy việc triển khai cuộc vận động ở giai đoạn làm theo có hiệu quả thiết thực. Qua theo dõi, kiểm tra việc thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở các địa phương, Ban chỉ đạo Trung ương nhận thấy cuộc vận động đã đi vào đời sống của các tầng lớp nhân dân và xuất hiện ngày càng nhiều tập thể, cá nhân làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ. Ông Tô Huy Rứa yêu cầu các cơ quan báo chí tuyên truyền cho sự kiện này bám sát các điển hình trong thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” 3 năm qua để cổ vũ và nhân rộng trong cả nước, góp phần đưa cuộc vận động đi vào chiều sâu và đạt hiệu quả thiết thực.
Ông Tô Huy Rứa nói: “Chúng ta cần tuyên truyền sâu rộng về những tấm gương điển hình, không nên nói chung chung, cố gắng bám sát hướng dẫn để cho họ nói hết được những điều trong nghiên cứu học tập. Những điều thiết thực mà bác đã nói phù hợp với cá nhân đó có khả năng thực hiện được. Mỗi người một phương diện thì nhận thức về phương diện đó đi liền với hành động là điều cần thiết phải tuyên truyền để mọi người học tập và làm theo sau này”.
Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang vừa sơ kết 3 năm thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. 3 năm qua, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Tuyên Quang chỉ đạo các cấp hội chủ động thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của hội gắn với thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Hội phụ nữ các cấp phối hợp với chính quyền và các ban ngành, đoàn thể tổ chức trên 1.500 lớp tuyên truyền về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ cho trên 94.000 cán bộ, hội viên phụ nữ; vận động hội viên ủng hộ được trên 200 triệu đồng vào Quỹ “Mái ấm tình thương”, hỗ trợ làm nhà mới cho 9 hộ hội viên nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Trên 3.000 hội viên tham gia ủng hộ phong trào “Hũ gạo tình thương”, 935 hội viên nuôi “Lợn nhựa tiết kiệm”, trên 10.400 hội viên tham gia phong trào “ống tre tiết kiệm”.
Năm nay, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Tuyên Quang tiếp tục chỉ đạo các cấp hội đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; biểu dương các tập thể, cá nhân điển hình trong thực hiện cuộc vận động; tổ chức cho cán bộ, hội viên và các tầng lớp phụ nữ học tập chuyên đề về “Tư tưởng tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh” gắn với công tác tổ chức cán bộ, chuẩn bị đại hội đảng các cấp./.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo VnMedia phản ánh: Nghề giám định pháp y: Nhiều người "tránh".
Trong nhiều năm qua, nhân lực cho ngành pháp y luôn là vấn đề cấp bách. Hiện tại, toàn quốc có 20 Đại học Y và Y dược, nhiều trường cao đẳng nhưng chỉ duy nhất có trường ĐH Y Hà Nội là có Bộ môn y pháp. Và hầu hết các sinh viên ngành Y đều "tránh" để khỏi phải vào ngành này.
Hệ quả của cách giảng dạy, của sự thiếu quan tâm đúng mức này là tại Viện Pháp y quốc gia không tuyển được bác sỹ vào làm chuyên môn, trong khi đó số bác sỹ xin nghỉ việc năm nào cũng có. Địa phương cũng nằm trong hoàn cảnh bi đát không kém về nhân lực.
Có một thực tế là hiện nay rất nhiều bác sỹ làm pháp y sợ bị bổ nhiệm làm giám định viên. Bởi lẽ điều đó đồng nghĩa với việc họ không còn thời gian làm tư, mà nếu có tranh thủ làm thì cũng không có bệnh nhân vì người bệnh khiếp sợ. Thậm chí bạn bè không dám bắt tay khi gặp gỡ, dù được mời rất lịch sự nhưng các giám định viên pháp y vẫn phải ngồi riêng trong các buôi liên hoan, thù tiếp...Đó cũng là một trong những lý do khiến cho các cán bộ pháp y đã thốt lên “Chúng tôi chỉ là con nuôi của ngành y tế”.
Nguyên nhân chính của tình trạng trên là nghề nghiệp chưa được xã hội coi trọng hay nói đúng hơn là chưa đánh giá đúng mức tầm quan trọng của nó đối với xã hội. Bên cạnh đó nếu nói về tiêu chí "ngành nghề thu hút", thì Y pháp có thể bị coi là “cuối bảng” bởi chế độ đãi ngộ, phụ cấp độc hại... thấp và khó có cơ hội kiếm thêm thu nhập như các chuyên ngành Y khác.
TS. Vũ Dương - Viện trưởng Viện Pháp y quốc gia: Chế độ bồi dưỡng cho giám định viên tư pháp trong đó có pháp y đã được Thủ tướng ra Quyết định số 74/2009/QĐ-TTg và tại Điều 6 có quy định Bộ Tư pháp chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Nội vụ hướng dẫn tổ chức thực hiện. Quyết định này đã có hiệu lực từ ngày 1/7/2009 mà đến nay vẫn chưa hướng dẫn đồng nghĩa với chưa được thi hành. Do vậy, cán bộ làm trong ngành pháp y chưa kịp vui mừng với chế độ được cải thiện thì đã phải tiếp tục kéo dài cảnh mòn mỏi chờ đợi như trước.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Chí Liêm, thời gian qua vấn đề nhận thức về công tác giám định pháp y trong ngành y tế còn giới hạn. Vì một số địa phương cho rằng pháp y phục vụ cơ quan điều tra tố tụng, không liên quan gì đến chức năng nhiệm vụ của ngành y tế. Đây là nhận thức không đúng với vai trò, nhiệm vụ của pháp y, vì pháp y không những phục vụ cho cơ quan tố tụng, mà còn phục vụ giám định theo yêu cầu của cá nhân và tổ chức.
Do vậy, việc đẩy mạnh nhận thức về vai trò pháp y trong ngành y tế là rất quan trọng. Vì thế, Bộ Y tế cần phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện tuyên truyền nhận thức về pháp y tới UBND tỉnh, thành phố, Sở Y tế và Sở Tư pháp các địa phương trên toàn quốc để có sự chuyển biến mạnh trong nhận thức về pháp y. Có như thế pháp y mới phát triển.
2. Báo Tuổi trẻ có bài: “Xét xử vụ đề án 112: Các bên tranh tụng căng thẳng”. Theo báo, ngày 20-1, phiên tòa xét xử vụ đề án 112 đã kết thúc phần tranh tụng với những đối đáp căng thẳng giữa công tố viên và luật sư.
Đại diện viện kiểm sát (VKS) đã làm “nóng” lên khi đề nghị các luật sư trong khi tranh luận đối đáp không nên có lời lẽ thiếu tôn trọng lẫn nhau mà phải dùng căn cứ pháp luật để đánh giá. Công tố viên cũng dành nhiều thời gian để công bố toàn văn các bản kết luận giám định liên quan đến những gói thầu sai luật nhằm làm rõ thiệt hại của vụ án.
Đại diện VKS nhấn mạnh: nhiều lời khai của bị cáo và quan điểm bào chữa của luật sư là vô lý. “Khoản tiền các bị cáo đưa cho nhau chính là tiền của Nhà nước, đó là thiệt hại cụ thể nhất vì không ai đưa cho nhau số tiền lớn như vậy” - công tố viên nói.
Cũng trong phần đối đáp, đại diện VKS cảm ơn một số luật sư đã giúp VKS chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo khác khi bảo vệ thân chủ của mình. Công tố viên nói: “Điều đó chứng tỏ lời buộc tội của viện với các bị cáo đó cũng được các luật sư này đồng tình”.
Nói lời sau cùng, phần lớn bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội và xin được hưởng lượng khoan hồng, nhưng cũng có bị cáo vẫn khẳng định mình vô tội. Bị cáo Nguyễn Thúy Hà cam đoan khai trước tòa là đúng sự thật, đồng thời cho rằng không có tội.
Tương tự, các bị cáo Lương Cao Phong, Lương Cao Phi cũng mong tòa xem xét để bị cáo “tâm phục khẩu phục”. Riêng bị cáo Vũ Đình Thuần xin tòa quan tâm đến việc bị cáo tuổi cao sức yếu, bệnh tật để được hưởng mức khoan hồng cao nhất.
Dự kiến ngày 25-1 HĐXX sẽ tuyên án.
3. Báo Đất Việt đưa tin: Sau khi có thông tin về việc nhận tiền "chi riêng cho hội đồng" tại Chi cục thi hành án dân sự huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình, Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng tỉnh Quảng Bình đã có công văn số 06/XLTT-BCĐ gửi Cục thi hành án dân sự tỉnh yêu cầu thực hiện các vấn đề như: Kiểm tra, báo cáo cụ thể việc nhận tiền của những người tham gia phiên đấu giá theo nội dung bài báo đã nêu. Xem xét hành vi vi phạm để chỉ đạo, xử lý kịp thời hoặc chuyển hồ sơ có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật. Báo cáo kết quả xử lý trước ngày 30/1.
Liên quan sự việc trên, ông Phạm Văn Lãnh, Cục trưởng cục thi hành án dân sự tỉnh Quảng Bình, khẳng định, việc nhận tiền lót tay là vi phạm pháp luật. Riêng với ông Trần Đức Bình, người có yêu cầu đòi tiền bồi dưỡng, Hội đồng kỷ luật Cục thi hành án tỉnh sẽ có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm minh.
Ông Trần Đức Bình từng vi phạm trong công tác, bị cách chức đội trưởng, khai trừ Đảng, khai trừ khỏi chức danh Chấp hành viên. Năm 2005, ông Bình mới được khôi phục lại chức Chấp hành viên.
Ngày 20/1, bà Nguyễn Thuỳ Liên, người phải đưa tiền “bôi trơn” trong vụ bán đấu giá bốn bộ bàn ghế do Chi cục thi hành án dân sự huyện Quảng Ninh, cho biết, lãnh đạo chi cục đã đến tận nhà bà, trả lại số tiền 4.050.000 đồng. Người trực tiếp đến trả số tiền trên là Chi cục trưởng chi cục thi hành án huyện Quảng Ninh, ông Phan Thanh Minh.
Ngoài việc trả lại tiền, ông Minh còn xin lại giấy xác nhận gốc có đóng dấu đỏ của thi hành án dân sự huyện ghi khoản thu 4.050.000 đồng, tiền bồi dưỡng hội đồng bán đấu giá.