Trong buổi sáng ngày 01/9/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Vietnamnet có bài: “Không công khai tài sản nhà nước,có thể bị truy cứu hình sự”. Bài báo viết: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa ký Quyết định ban hành Quy định về công khai quản lý, sử dụng tài sản nhà nước tại cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được giao quản lý, sử dụng tài sản.
Theo đó, các tài sản có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước, hàng viện trợ, quà biếu, tặng, tài sản thuộc quyền sở hữu của Nhà nước như nhà cửa, công trình xây dựng, phương tiện đi lại sẽ được công khai định kỳ hàng năm trong các cuộc họp thường niên của cơ quan, đơn vị.
Ngoài ra, có thể niêm yết công khai, phát hành ấn phẩm và thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Những tài sản này phải được công khai cả về giá trị lẫn mục đích sử dụng, về số đã thanh lý, tiêu hủy, chuyển đổi hình thức sở hữu...
Quy định cũng nêu rõ, các đơn vị, tổ chức được phép cho thuê tài sản nhà nước cũng phải công khai số lượng, chủng loại tài sản, phương thức cho thuê và việc quản lý, sử dụng các khoản thu.
Trường hợp được người bán, người cung cấp trả hoa hồng, chiết khấu hàng bán hoặc khuyến mại thì phải thông báo việc nhận và xử lý các khoản này.
Thủ tướng cũng yêu cầu, các Bộ, cơ quan TW và UBND các cấp chịu trách nhiệm thường xuyên kiểm tra việc thực hiện công khai quản lý, sử dụng tài sản nhà nước của các đơn vị thuộc phạm vi quản lý.
UB MTTQ, các tổ chức chính trị, đoàn thể trong cơ quan, đơn vị và nhân dân cùng tham gia giám sát việc thực hiện công khai này và có quyền chất vấn. Việc trả lời chất vấn được tiến hành trực tiếp hoặc thông qua văn bản trong một thời gian nhất định.
Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân không thực hiện đúng những quy định về công khai quản lý, sử dụng tài sản nhà nước quy định tại Quy định này thì thủ trưởng cơ quan, đơn vị và cá nhân có liên quan tùy theo tính chất, mức độ vi phạm sẽ bị xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
2. Báo VTC News có bài: “Cán bộ vẫn chưa muốn công bố tài sản của mình”. Bài báo phản ánh: Mới chỉ có 15 bộ, ngành, cơ quan trung ương và 5 địa phương hoàn thành việc kê khai tài sản. Còn việc ban hành danh mục và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác của CBCC đến nay mới có 7 bộ ngành làm được.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho rằng, các quy định của pháp luật khá rõ ràng nhưng việc triển khai thực hiện ở một số địa phương, ngành còn tỏ ra rất lúng túng. Vì vậy, con số thống kê thì không chính xác còn tiến độ triển khai thì rất chậm.
Trước đó, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã phối hợp với Văn phòng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng thành lập các tổ công tác để kiểm tra, đôn đốc trực tiếp tại 8 bộ, ngành, cơ quan trung ương và 21 tỉnh, thành phố theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Qua kiểm tra, đã phát hiện nhiều giải pháp được đánh giá là rất quan trọng với công cuộc đấu tranh, phòng ngừa tham nhũng được tiến hành quá chậm.
Theo báo cáo, mới chỉ có 20 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan khác ở Trung ương ban hành quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức theo quy định của Luật.
Việc ban hành danh mục các vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Nghị định 158 cũng được coi là một giải pháp để đấu tranh phòng ngừa tham nhũng. Thế nhưng đến nay, mới chỉ có 7 bộ, ngành ban hành quy định này.
Chưa kể, Luật phòng, chống tham nhũng đã có hiệu lực trên 2 năm nhưng đề án kiểm soát thu nhập của cán bộ công chức vẫn chưa được ban hành.
Năm 2008 việc cổ phần hóa DN Nhà nước được xác định là một trong những trọng tâm của công tác thanh tra. TTCP đã tiến hành thanh tra tại nhiều đơn vị, trong đó đã có kết luận thanh tra tại Công ty cổ phần thiết bị giáo dục I (Bộ Giáo dục và đào tạo); đã kết thúc thanh tra cổ phần hóa tại TCty thiết bị điện Việt Nam; TCty Vinaconex; Cty cổ phần dược phẩm Trung ương 1 và đang tiến hành thanh tra tại Cty cổ phần xi măng Bút Sơn...
Theo ông Sản, TTCP đã phát hiện nhiều dấu hiệu sai phạm điển hình, như: Việc xử lý tài chính trước khi cổ phần hóa được tiến hành không chuẩn gây thất thoát vốn nhà nước; Nhiều công ty bán cổ phần ưu đãi cho người lao động chưa đủ điều kiện hoặc những người đã chuyển sang công tác tại cơ quan khác. Cá biệt, còn có nhiều đơn vị bán cổ phần cho người ngoài với giá sàn; Việc định giá tài sản DN khi cổ phần hóa còn nhiều kẽ hở tiến hành sai quy định...
Cũng theo ông Sản, hiện TTCP đang cân nhắc, tính toán xem có tiến hành thanh tra toàn diện việc cổ phần hóa DN nhà nước không. Sau khi kết thúc thanh tra các doanh nghiệp trên, TTCP sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ về thực trạng sai phạm xảy ra trong công tác cổ phần hóa và kiến nghị Thủ tướng những giải pháp khắc phục tình trạng này.
3. Trang VTV có bài: “Nhiều vướng mắc trong triển khai Luật Thuế Thu nhập cá nhân”. Trang thông tin cho biết: Nếu như Pháp lệnh Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành chỉ có 3 loại thì Luật Thuế Thu nhập cá nhân có đến 10 loại thu nhập phải chịu thuế. Đó là thu nhập từ tiền lương, kinh doanh độc lập, đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, trúng thưởng, chuyển quyền thương mại, bản quyền, chuyển nhượng bất động sản, thừa kế, quà tặng... Luật cũng có đến 14 loại được miễn thuế như thu nhập của hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, tiền lãi ngân hàng, kiều hối... Tính ưu việt của luật thuế mới là những người có gia cảnh khác nhau sẽ nộp thuế khác nhau, chứ không cào bằng. Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế là 4 triệu đồng/tháng, cho bản thân mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/ tháng. Thế nhưng, để luật thuế này đi vào cuộc sống còn rất nhiều khó khăn.
Ông Trần Đình Cử, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết: "Việc chuẩn bị của cơ quan thuế có rất nhiều điều bất cập, đặc biệt là số lượng công việc liên quan đến các chương trình về máy tính quản lý công nghệ thông tin, đưa tin học vào quản lý. Đối với cán bộ - công chức làm công tác quản lý thu nhập cá nhân còn rất thiếu. Trên toàn quốc chỉ có 500 người trong khi theo tính toán phải có chừng 2.000 người mới làm được".
TPHCM sẽ có đến hơn 2 triệu người sẽ chịu điều chỉnh bởi luật thuế này, trong đó có đến 1,5 triệu người làm công ăn lương. Nhiều người lo lắng là đối với gần 500.000 người làm việc cho các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, ca sĩ, diễn viên điện ảnh, kinh doanh bất động sản, chứng khoán có thu nhập rất cao nhưng lâu nay các ngành chức năng rất khó thu đúng, thu đủ. Trong khi đó, thành phần cán bộ công nhân viên Nhà nước thu nhập không cao nhưng lại phải nộp thuế khá đầy đủ. Nền tảng quan trọng để luật thuế này đi vào cuộc sống và tạo sự công bằng với các thành phần nộp thuế là tất cả các khoản thu nhập đều phải qua hệ thống ngân hàng, mua bán phải có hoá đơn chứng từ. Với tập quán phải dùng bằng tiền mặt vẫn còn rất phổ biến nên ngành chức năng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý chặt chẽ các nguồn thu.
Trước mắt, ngành thuế kêu gọi sự tự giác của người dân trong việc tự kê khai, tự chịu trách nhiệm các nguồn thu nhập. Về lâu dài, các ngành chức năng sẽ thành lập trung tâm xử lý dữ liệu ở địa phương và trung ương để kiểm soát sự kê khai của người dân. Mỗi cá nhân sẽ có một mã số thuế cá nhân, tất cả thu nhập đều được chuyển qua ngân hàng, các ngành chức năng sẽ phối hợp chặt chẽ để có những giải pháp đảm bảo công bằng cho tất cả các đối tượng nộp thuế... đó là mục tiêu mà Luật Thuế Thu nhập cá nhân hướng đến. Nhưng đây là một nhiệm vụ chẳng dễ dàng bởi vì, để Luật Thuế Thu nhập cá nhân hoàn thiện và tạo sự công bằng cho các đối tượng nộp thuế, Nhật Bản phải mất hàng chục năm.
4. Báo VnExpress có bài: “Hàng loạt gian lận tại các đại học, cao đẳng mới mở”. Bài báo viết: Trong tờ trình gửi Bộ GD&ĐT, CĐ Kỹ thuật Công nghệ Vạn Xuân 'tự nhận' có 20 tiến sĩ, 105 thạc sĩ và 62 cử nhân là giảng viên cơ hữu. Tuy nhiên, trên thực tế, trường chỉ có 18 giảng viên (1 tiến sĩ, 6 thạc sĩ và 11 cử nhân).
Đây là một trong số hàng loạt sai phạm của các đại học, cao đẳng mới mở từ năm 1998 tới nay. Để đi tìm giải pháp cho tình trạng này, sáng nay, tại Hà Nội, Bộ GD&ĐT đã tổ chức "Hội nghị Xây dựng và hoạt động của các trường đại học, cao đẳng thành lập từ năm 1998 đến 2008".
Theo Vụ Giáo dục Đại học, trong 10 năm, có 78 đại học và 130 cao đẳng được thành lập và số trường ngoài công lập tăng gấp 4 lần. Nhờ đó, số sinh viên, giảng viên tăng hơn gấp đôi. Tuy nhiên, số lượng giảng viên là tiến sĩ lại giảm. Năm học 2007-2008, cả nước có 1,6 triệu sinh viên ĐH, CĐ (gần 1,2 triệu sinh viên ĐH) và đạt 188 sinh viên trên một vạn dân.
Tuy nhiên, bên cạnh những cố gắng, thành tích đáng kể, không ít trong số các trường này đã gây ra hàng loạt sai phạm, gian lận dẫn tới không đảm bảo chất lượng đào tạo cũng như gây tốn kém thời gian, tiền bạc của sinh viên...
Phó thanh tra Bộ GD&ĐT Trần Bá Giao cho biết, hầu hết các trường mới thành lập đều gặp khó khăn về đất đai, đặc biệt là các trường ở Hà Nội và TP HCM. Cá biệt, CĐ Viễn Đông, CĐ Kỹ thuật Công nghệ Vạn Xuân, ĐH Tư thục Công nghệ Thông tin Gia Định.... hoàn toàn thuê mướn cơ sở vật chất.
Thư viện của các trường đều chật hẹp, số đầu sách ít, chưa đáp ứng nhu cầu của giảng viên và sinh viên. Điển hình, ĐH Công nghiệp Quảng Ninh, ĐH Kinh tế Công nghệ Long An... chỉ có 100 đầu sách. Thậm chí, CĐ Viễn Đông chỉ có 7 đầu sách được bày trong thư viện rộng 90 m2.
Không chỉ thiếu thốn về cơ sở vật chất, nhiều trường còn thiếu hụt trầm trọng giảng viên có trình độ. ĐH Phú Yên, ĐH Phạm Văn Đồng... mới chỉ có 2 giảng viên là tiến sĩ. ĐH trà Vinh báo cáo có 6 tiến sĩ, 93 thạc sĩ và 178 cử nhân ĐH, nhưng trên thực tế, trường này chỉ có 1 tiến sĩ, 53 thạc sĩ và 220 cử nhân.
"ĐH Dân lập Phú Xuân đào tạo đại học ngành Tài chính - Ngân hàng, trong khi mới chỉ có một giảng viên cơ hữu có trình độ cử nhân đại học. CĐ Kinh tế Kỹ thuật Đông Du có 6 giảng viên là cử nhân đại học ngành Kế toán nhưng đào tạo 850 sinh viên cao đẳng Kế toán", ông Giao nhấn mạnh.
Đáng lưu ý, trong tờ trình gửi Bộ GD&ĐT, CĐ Kỹ thuật Công nghệ Vạn Xuân "tự nhận" có 20 tiến sĩ, 105 thạc sĩ và 62 cử nhân là giảng viên cơ hữu. Tuy nhiên, qua kiểm tra bảng lương, Thanh tra Bộ GD&ĐT phát hiện số giảng viên thực của trường chỉ có 18 người (1 tiến sĩ, 6 thạc sĩ và 11 cử nhân).
Do khai man năng lực đào tạo vượt quá thực tế nhiều lần nên CĐ Kỹ thuật Công nghệ Vạn Xuân chỉ có khả năng đào tạo hệ cao đẳng, còn hệ Trung cấp chuyên nghiệp được giao cho các cơ sở liên kết không có chức năng đào tạo trung cấp như: Viện nghiên cứu Phát triển Văn hóa và Giáo dục Đông Nam Á, Viện Công nghệ Thông tin và Quản trị Tài chính.
Cũng về các sai phạm của các trường, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Trần Thị Hà nhận định, do không nắm vững quy chế và buông lỏng quản lý nên một số trường đã gặp phải sai sót và lúng túng trong điều hành. Điển hình, CĐ BC Công nghệ và Quản trị Doanh nghiệp tuyển sinh, đào tạo và cấp phát văn bằng cho 5 ngành đào tạo... chưa được Bộ GD&ĐT cấp phép.
Để hạn chế những sai phạm này, theo bà Hà, phải có cơ chế xử lý đối với các trường sau 3-5 năm thành lập không đáp ứng đủ các tiêu chí, điều kiện như đã cam kết. Đối với các trường không đảm bảo tối thiểu, có thể ngừng tuyển để củng cố. Đồng thời, Bộ sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát để phát hiện các trường hợp vi phạm tuyển sinh hoặc khai man số lượng giảng viên.
Còn Phó thanh tra Trần Bá Giao khẳng định, cần kiên quyết chấm dứt tình trạng chạy theo lợi ích kinh tế trước mắt, coi nhẹ đầu tư xây dựng, dẫn đến giảm sút chất lượng đào tạo, lây lãng phí lớn cho xã hội cũng như ảnh hưởng xấu đến uy tín của cả mạng lưới giáo dục...
5. Báo Tuổi trẻ Online có bài: “Ngày 1-9-2008 có gì mới?”. Bài báo viết: Nhiều quy định mới có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-9-2008 liên quan đến cuộc sống của người dân. Tuổi Trẻ giới thiệu một số quy định dưới đây.
* Người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ vi phạm hành chính bị áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng giấy phép lái xe, chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức về pháp luật giao thông đường bộ có thời hạn 60 ngày, 90 ngày sẽ phải học và kiểm tra lại Luật giao thông.
Theo đó, người điều khiển môtô hai, ba bánh có dung tích xilanh từ 50cm3 trở lên; xe lam, xích lô máy, máy kéo có trọng tải đến 1.000kg; xe máy chuyên dùng tham gia giao thông học bốn giờ. Người điều khiển ôtô các loại học tám giờ (trong một ngày) (thông tư liên tịch số 04/2008 do Bộ Công an - Bộ Giao thông vận tải ban hành).
* Thực hiện tháng an toàn giao thông. Từ 6g ngày 1-9, lực lượng công an sẽ tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông của ôtô chở khách, nhất là xe hoạt động liên tuyến, liên tỉnh, xe chở khách Bắc - Nam...
* Vietnam Airlines mở đường bay Hà Nội - Đồng Hới (Quảng Bình). Đường bay này có tần suất ba chuyến/tuần vào các ngày thứ hai, thứ tư và thứ sáu bằng máy bay ATR-72. Các chuyến bay xuất phát từ Hà Nội lúc 8g30 và từ Đồng Hới lúc 10g40, thời gian bay dự kiến 1 giờ 30 phút. Có hai mức giá là 800.000 đồng/chiều và 600.000 đồng/chiều (công văn số 1053/TGTHK-HKTT về việc khai thác đường bay Hà Nội - Đồng Hới).
* VNPT giảm giá cước điện thoại quốc tế IDD và gọi 171 từ 37,5-40% tùy phương thức gọi. Cụ thể, cước gọi IDD sẽ là 500 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo nếu tổng số giây sử dụng trong tháng đến 1.200 giây, 360 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo nếu số giây sử dụng trong tháng cao hơn 1.201 giây đối với thuê bao trả sau, 500 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo đối với cuộc gọi từ thuê bao trả trước và tại quầy giao dịch. Giá cước mới áp dụng thống nhất gọi đi tất cả nước trên thế giới bằng thuê bao điện thoại cố định, di động của VNPT; không phân biệt giờ bình thường hay giờ tiết kiệm như trước.
Cước gọi 171 với thuê bao trả sau, thuê bao trả trước và tại quầy giao dịch được tính thống nhất là 360 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo. Cước dịch vụ điện thoại quốc tế dùng thẻ trả tiền trước là 500 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo với dịch vụ 1719-64Kbps, 360 đồng/6 giây đầu tiên và 60 đồng/giây tiếp theo với dịch vụ 1719-8Kbps đã bao gồm VAT. Giá cước mới sẽ được tính bằng tiền đồng VN thay cho USD nên không phụ thuộc vào tỉ giá USD (quyết định số 2217 của VNPT về việc ban hành cước dịch vụ điện thoại quốc tế chiều đi).
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Thanh niên Online có bài: “Công chứng tư thu phí theo mức hiện hành”. Bài báo phản ánh: Bộ Tư pháp đã có công văn hướng dẫn về việc sử dụng biểu mẫu và thu phí công chứng. Về biểu mẫu, theo quy định của Luật Công chứng, Văn phòng công chứng (tư) và Phòng công chứng (nhà nước) đều là tổ chức hành nghề công chứng, do đó bình đẳng khi hành nghề công chứng. Văn phòng công chứng cũng sử dụng các mẫu phiếu, mẫu hợp đồng, văn bản, sổ công chứng, lời chứng... như Phòng công chứng theo quy định của pháp luật hiện hành.
Mức thu phí của Văn phòng công chứng và Phòng công chứng được áp dụng thống nhất. Bộ Tư pháp cũng hướng dẫn, trong khi chờ quy định mới về mức thu, chế độ thu - nộp, quản lý và sử dụng phí công chứng, các văn phòng công chứng vẫn áp dụng việc thu phí công chứng theo mức thu quy định tại Thông tư liên tịch số 93/2001/TTLT/BTC-BTP ngày 21.11.2001 như các phòng công chứng nhà nước.
2. Báo Gài gòn giải phóng Online có bài: “Giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân: Ngồi cùng dân, xem thấu đáo từng trường hợp”. Bài báo phản ánh:
Ngày 30-8, tại TPHCM, dưới sự chủ trì của Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền, Hội nghị kiểm điểm việc thực hiện Kết luận 130-TB/TW của Bộ Chính trị về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đã diễn ra. Tham dự hội nghị có đại diện Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), lãnh đạo các bộ ngành, các cơ quan Trung ương và chủ tịch UBND, chánh thanh tra 25 tỉnh, thành khu vực Tây Nguyên và phía Nam. Đồng chí Trương Vĩnh Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, đã tới dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.
Đánh giá sau 8 tháng thực hiện Kết luận 130 của Bộ Chính trị, Thanh tra Chính phủ nhận định: Tình hình khiếu nại vượt cấp đã giảm gần 30%, cá biệt có địa phương giảm hơn một nửa. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm ẩn nhiều phức tạp, các vụ việc nổi cộm - chủ yếu là tranh chấp đất đai, thực hiện chính sách đền bù, tái định cư các dự án vẫn còn gay gắt ở nhiều địa phương. Trong đó, có nhiều vụ khiếu nại, tố cáo đã được Thanh tra Chính phủ kết luận và Thủ tướng chỉ đạo giải quyết nhiều lần, song người dân vẫn chưa thông và tiếp tục khiếu kiện vượt cấp.
Mở đầu phần thảo luận, Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân phát biểu về những kinh nghiệm trong giải quyết các vụ khiếu kiện đông người, phức tạp. Đồng chí Lê Hoàng Quân cho biết: Trong danh sách 199 vụ khiếu kiện kéo dài, tồn đọng của cả nước đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải quyết, đến nay TPHCM không còn trường hợp nào.
Đây là kết quả của sự quyết tâm và cách làm triệt để từ lãnh đạo các sở ngành đến các quận huyện. Cái “vướng” lớn nhất của TP hiện nay là chưa “chia lửa” được với các địa phương trong giải quyết các vụ khiếu kiện đông người ở các tỉnh kéo lên. “Khi có khiếu kiện đông người, ngoài giải pháp xử lý thật nghiêm các trường hợp kích động, lôi kéo, TP cũng chỉ biết thông báo đến các tỉnh cho xe lên chở dân về. Còn lại, trách nhiệm vẫn phải từ cơ sở và các cơ quan liên quan tham gia giải quyết những khiếu kiện của dân” – Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân nói.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Văn Hà Phong phát biểu: “Sở dĩ có tình trạng khiếu kiện kéo dài là do chính sách đất đai của chúng ta “có vấn đề”. Thực tế, không có dự án nào có sự đồng tình 100% của dân. Dự án nào cũng có chuyện này, chuyện kia”. “Người dân không đồng tình ở cái gì?” – Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng ngắt lời. “Chủ yếu là giá đền bù. Có dự án chỉ một vài hộ không chịu là coi như “đứng” và nó còn kéo theo các trường hợp khác đã được giải quyết” – ông Phong nói.
Chủ tịch UBND tỉnh Long An Dương Quốc Xuân bổ sung: “Luật đã có rồi thì chúng ta cứ thế mà thực hiện. Do không dứt khoát, cứ xem đi xem lại nhiều lần, dẫn tới dân cứ chờ “trên” và khi không được giải quyết lại tiếp tục đi khiếu kiện”. Phó Thủ tướng “vặn” lại: “Việc thực hiện các dự án, chúng ta có công khai, minh bạch, bàn bạc với dân chưa? Và khi có khiếu kiện của dân thì cả hệ thống chính trị ở cơ sở đã gặp dân, lắng nghe dân, thấu hiểu hết sự bức xúc của dân chưa?”.
Phó Thủ tướng dẫn chứng: Có nhiều nơi, chính quyền cơ sở giải quyết khiếu kiện của dân rất qua loa và thường chờ “trên” quyết. Có khi “trên” quyết rồi mà dân vẫn chưa chịu lại kéo đi khiếu kiện tiếp. Xem kỹ lại, có vụ việc chúng ta giải quyết sai ngay từ đầu. Đơn cử như ở Cần Thơ, trong 65 đơn khiếu kiện thì có 15 trường hợp là sai. “Cái chính trong giải quyết khiếu kiện là chúng ta phải ngồi lại với dân, rồi “kéo” các cơ quan chức năng vào xem xét giải quyết thật thấu đáo từng trường hợp một thì tôi tin dân sẽ thông thôi” – Phó Thủ tướng đúc kết.
Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường Trần Thế Ngọc, Luật Đất đai qua 5 lần sửa đổi, bổ sung (bình quân 4 năm sửa/lần) vẫn còn nhiều bất hợp lý. Nhiều nghị định, hướng dẫn chồng lên nhau và thậm chí tréo ngoe giữa các điều. Hiện nghị định 181, 132, 84… và nhiều thông tư, hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai tới đây phải sửa mới phù hợp với thực tế. Trước mắt, Chính phủ đang xem xét ban hành “Nghị định sửa đổi các nghị định về đất đai đã ban hành”. Hay việc giải quyết các khiếu kiện về đất đai, cũng cần phải có một cơ quan tài phán, hay tòa án đất đai vì hiện nay một mình cơ quan thanh tra thì không cách nào giải quyết hết được những vụ việc khiếu kiện kéo dài.
Cùng quan điểm này, ông Trần Thế Vượng, UV UBTVQH, Trưởng ban Dân nguyện, cho rằng: Luật áp dụng trong thực tế phát hiện sai là phải sửa thì mới tránh thiệt hại cho dân. Như các lần sửa Luật Đất đai trước đây, phần xác định giá đất được giao cho Bộ Tài chính, thì nay phải sửa lại là giao cho Bộ Tài nguyên – Môi trường soạn thảo phần này. Có như vậy, giá đất mới sát với thực tế và phù hợp với đặc thù của từng loại đất. Hay Luật Khiếu nại tố cáo tới đây Quốc hội cũng sẽ xem xét tách ra thành 2 luật riêng để đảm bảo quyền khiếu nại và tố cáo của công dân được minh bạch, sát thực hơn.
Đồng tình với chủ trương sửa luật, Phó Chủ nhiệm UB Kiểm tra Trung ương Lê Hồng Liêm kiến nghị phải mạnh dạn sửa sai trong cán bộ tham gia giải quyết khiếu nại. Ông dẫn chứng, có địa phương nhiều vụ khiếu kiện đã được thanh tra, kiểm tra các cấp kết luận, nhưng tỉnh không thực hiện. Vụ việc dẫn đến UB Kiểm tra Trung ương phải kiến nghị cách chức đồng chí chủ tịch tỉnh và tới đây sẽ xử lý tiếp những cán bộ chậm giải quyết, hoặc giải quyết sai khiếu nại của dân. Vấn đề tiếp dân cũng vậy, nhiều nơi cán bộ chưa lắng nghe dân. Dân muốn gặp cán bộ phải làm đơn. Khi tiếp dân thì mang tính hình thức, né tránh, hoặc “đẩy” trách nhiệm giải quyết lên trên. “Tới đây, chúng ta phải xem xét vấn đề này một cách thấu đáo. Cán bộ làm sai mà không sửa thì dân còn đi khiếu nại. Có làm là có sai. Có sai thì phải sửa” – ông đúc kết.
Một vấn đề khác được Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền đưa ra và có tính kết luận của công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, đó là vai trò của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp. Ông nói: “Nơi nào chính quyền gần dân, lắng nghe dân và thấu hiểu sự bức xúc của dân khi lợi ích bị thiệt hại, thì mới có cách giải quyết các vấn đề liên quan đến dân một cách rõ ràng và minh bạch được. Ngược lại, nếu chính quyền mà đứng ngoài, thờ ơ với những bức xúc của dân, thì tình hình khiếu kiện, nhất là khiếu kiện vượt cấp kéo dài sẽ còn tiếp diễn”.
3. Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh có bài: “Chậm xử lý vì chủ tịch phường bận... “về nguồn” (?)”. Bài báo phản ánh: Ngày 28-3-2008 UBND Q3 có văn bản chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm cán bộ công chức P8Q3 để xảy ra việc xây dựng trái phép nhà 144 VTS. Phòng nội vụ (NV) Q3 đề nghị Chủ tịch UBNDP8Q3 Phạm Thị Thúy Hằng báo cáo làm rõ vụ việc. Đến ngày 15-5-2008 UBND P8Q3 vẫn chưa báo cáo, với lý do “bà Chủ tịch Hằng bận tham gia chuyến về nguồn...” (?).
Ngày 6-5-2008 UBND P8Q3 mới có báo cáo nhưng không đưa ra bất kỳ hình thức kỷ luật đối với cán bộ liên quan mà chỉ nhận “thiếu sót”! Ngày 27-5-2008 Phòng NVQ3 có buổi làm việc với Chủ tịch Hằng đề nghị tập hợp hồ sơ, báo cáo sự việc và kết quả xử lý kiểm điểm cán bộ công chức theo quy định. Ngày 16-7-2008, UBND P8Q3 tổ chức cuộc họp toàn cơ quan (gồm 24 người) để kiểm điểm trách nhiệm và “lập phiếu tham khảo hình thức kỷ luật” đối với bà Hằng, ông Hồ Chí Trung (Phó chủ tịch UBND P8Q3) và ông Đỗ Văn Bồn (nhân viên địa chính - xây dựng P8Q3). Qua tham khảo ý kiến, trên 3/4 thống nhất kỷ luật “đồng hạng” đối với ba người, hình thức “khiển trách”. Ngày 1-7-2008, Phòng NVQ3 có văn bản báo cáo để UBND Q3 xem xét kỷ luật đối với bà Hằng, ông Trung và ông Bồn.
Đã gần hai tháng trôi qua, việc xử lý sai phạm đối với ba cán bộ công chức P8Q3 vẫn chưa có kết quả khiến dư luận bất bình. Để bảo vệ kỷ cương phép nước, ngoài việc khẩn trương xử lý rốt ráo cán bộ sai phạm, đề nghị UBND Q3 có biện pháp thích đáng, kiên quyết đối với những trường hợp xây dựng trái phép, buộc tháo dỡ, khôi phục trại hiện trạng.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 01/9/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp.