Trong buổi sáng ngày 18/6/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Tiền phong phản ánh: "Chính phủ Việt Nam sẽ làm hết sức nhằm tăng cường mối quan hệ với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, đặc biệt là trên lĩnh vực kinh tế, thương mại đầu tư nhằm mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên".
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhấn mạnh như vậy trong buổi tiếp ông Israel Hernandez, Thứ trưởng Bộ Thương mại kiêm Cục trưởng phụ trách công tác xúc tiến thương mại Hoa Kỳ, chiều 17/6, tại Văn phòng Chính Phủ, nhân dịp ông cùng đoàn doanh nghiệp sang thăm và làm việc tại nước ta. Thủ tướng hoan nghênh Thứ trưởng Israel Hernandez cùng đoàn doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ sang tìm hiểu cơ hội đầu tư tại Việt Nam; bày tỏ vui mừng trước quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực, nhất là khi Hiệp định Thương mại hai nước được ký kết thì kim ngạch thương mại hai chiều tăng bình quân trên 30%/năm.
Riêng năm 2007, kim ngạch hai nước đạt trên 11 tỷ USD, đứng thứ 3 so với gần 100 quốc gia có kim ngạch thương mại với Việt Nam và 5 tháng của năm 2008 đạt trên 5,5 tỷ USD… Hiện có 396 doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đầu tư với số vốn trên 4 tỷ USD tại Việt Nam và là nước đứng thứ 9 trong các nước đầu tư tại Việt Nam. Thủ tướng cho rằng, tuy đã đạt bước phát triển tốt đẹp nhưng tiềm năng thương mại và đầu tư hai nước còn rất lớn, do vậy cần thúc đẩy mạnh mẽ nhằm mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên.
Trên tinh thần này, Thủ tướng đánh giá cao chuyến thăm và làm việc của Thứ trưởng Israel Hernandez cùng đoàn doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ, đồng thời khẳng định sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư có hiệu quả tại Việt Nam. Thủ tướng mong muốn Bộ Thương mại Hoa Kỳ tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy thương mại giữa hai nước, đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ…Thủ tướng đề nghị hai bên xúc tiến đàm phán sớm ký kết Hiệp định khung về đầu tư giữa hai nước nhằm tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư tại Việt Nam.
Nhân dịp này, Thủ tướng đã giới thiệu những thành tựu kinh tế xã hội và những định hướng phát triển của Việt Nam, trong đó nhấn mạnh các giải pháp về kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô…
2. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Ngày 17/6, Bộ Xây dựng đã công bố hồ sơ của 12 nhà thầu tư vấn nước ngoài dự tuyển lập dự án quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội mở rộng.
Đó là các nhà tư vấn Arata Isozaki & Associates, ALMEC Corporation (Nhật Bản), Saman Corporation, Posco Company (Hàn Quốc), Surbana International Consultants (Xinhgapo), PTW Architects (Ôxtrâylia), RTKL International, EDAW-New York, HOK Company; GRUEN Company (Mỹ), GFA Consulting group (Đức) và AS. Architecture-Studio (Pháp).
Bộ Xây dựng dự kiến quá trình tuyển chọn hồ sơ sẽ được triển khai ngay trong tháng này và việc ký hợp đồng chính thức với nhà thầu tư vấn sẽ được hoàn tất trong tháng 8.
3. Trang web Đài truyền hình VTC phản ánh: Ngày 17/6, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định chuyển Báo điện tử VietNamNet về trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT).
Như vậy, Báo điện tử VietNamNet sẽ không còn thuộc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông và được chuyển giao toàn bộ về Bộ TTTT trước ngày 20/6/2008. Tất cả bộ máy, biên chế, cơ sở vật chất, trụ sở, trang thiết bị, đường truyền, hạ tầng, mạng lưới và các tài sản liên quan của Báo sẽ được chuyển giao nguyên trạng.
Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ chịu trách nhiệm quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và ban hành Quy chế hoạt động của Báo điện tử VietNamNet. Khi có yêu cầu, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ trình Chính phủ quyết định đổi tên, sáp nhập, giải thể, cho chuyển đổi hình thức hoạt động đối với Báo VietNamNet.
4. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Theo các chủ đầu tư công trình và cửa hàng vật liệu xây dựng, trong 2 ngày đầu tuần này giá xi măng các loại tiếp tục giảm mạnh. Trong đó, giá 2 loại xi măng được thị trường TPHCM ưa chuộng nhất là Hà Tiên 1, Holcim bán lẻ tại cửa hàng vật liệu là 72.000 đồng/bao, giao trực tiếp với khối lượng lớn tại công trình đang xây dựng chỉ 70.000 đồng/bao, mức giảm bình quân 2.000 - 5.000 đồng/bao, tùy khu vực.
Đối với các loại xi măng khác như Hoàng Mai, Hoàng Thạch, Cẩm Phả… giá bán thấp hơn 2 loại xi măng trên 2.000 - 3.000 đồng/bao. Phòng thị trường Xí nghiệp Xi măng Hà Tiên 1 cho biết, hiện giá giao trực tiếp cho nhà phân phối cấp 1 là 60.000 đồng/bao. Riêng giá cam kết bắt buộc từ nhà phân phối đến đại lý, cửa hàng vật liệu xây dựng không quá 72.000 đồng/bao.
Tuần qua, người dân chưa kịp mừng khi giá thép giảm xuống ở mức 16 - 16,2 triệu đồng/tấn thì 2 ngày qua lại “chưng hửng” khi giá nhảy vọt, tăng 200.000 - 300.000 đồng/tấn. Các nhà phân phối cho biết, cách đây 2 ngày, nhiều công ty như Thép Vina Kyoei, Pomina, Thép miền Nam đồng loạt công bố tăng giá bán.
Báo cũng phản ánh: Sau hơn 2 tuần Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chủ trì cuộc họp bàn giải pháp tiêu thụ cá tra, cá ba sa tồn đọng ở ĐBSCL (ngày 1-6), đến nay tình hình tiêu thụ cá tra tồn đọng vẫn chưa sáng sủa. Nguyên nhân chủ yếu do “bắt mạch trật lất, dẫn theo kê toa thuốc không hiệu quả” – ông Bùi Hữu Trí, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Cần Thơ cho biết vào chiều ngày 17-6.
Hiện nay, các doanh nghiệp (DN) tại An Giang đã tăng tiến độ thu mua cá tra lên 20% - 30% so với trước đây. Số lượng các DN lớn tại An Giang như Nam Việt, Cửu Long, Agifish… mua 1.800 – 2.000 tấn/ngày. Tuy nhiên, số lượng này cũng chẳng thấm vào đâu vì các DN còn lại ở các tỉnh ĐBSCL vẫn chưa quyết liệt vào cuộc.
“Ngoài một số DN ở An Giang tăng thêm số lượng mua cá, các tỉnh còn lại vẫn mua cá tra tồn đọng chậm chạp, chưa có gì đột phá” – ông Bùi Hữu Trí, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Cần Thơ nhận định. Và giá cá tra vẫn nằm yên ở mức 13.800 đồng – 14.200 đồng/kg. Nguyên nhân chủ yếu “bệnh một đường, trị một nẻo”. Là do Hiệp hội Thủy sản chỉ nắm thông tin và phản ánh ý kiến DN kêu thiếu vốn! Nhưng nguyên nhân DN đưa ra thiếu vốn mua cá không phải là nguyên nhân căn cơ giải quyết tình trạng cá tra tồn đọng hiện nay. Người nuôi cá mới thật sự là người cần vốn. “Nhiều DN ngưng bán chịu thức ăn, ngân hàng khóa sổ cho vay, nông dân đang lâm vào cảnh cực kỳ khó khăn, nhiều hầm cá rơi vào cảnh ốm đói” – ông Trí bức xúc nói.
Trong khi đó, nhiều DN đã từ chối vay từ nguồn vốn 1.000 tỷ đồng của Ngân hàng NN-PTNT. Nguyên nhân chủ yếu lãi suất cao; thủ tục khó khăn…
Ông Trí mong muốn, Chính phủ sớm quy hoạch và nhanh chóng triển khai các biện pháp cấp bách để cứu con cá tra, cá ba sa ĐBSCL đã và đang phá sản.
5. Báo Thanh niên phản ánh: Nhân kỷ niệm 83 năm ngày Báo chí cách mạng VN, hôm qua 17.6 Ủy ban T.Ư MTTQ VN đã phát động Giải báo chí vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc lần thứ 6. Nội dung tác phẩm báo chí dự thi được quy định khá rộng rãi, bao gồm các vấn đề liên quan đến đời sống chính trị - xã hội của đất nước, trong đó có việc MTTQ tham gia thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí.
Tất cả các nhà báo chuyên nghiệp hoặc không chuyên, cộng tác viên, thông tin viên của các cơ quan thông tấn báo chí và kiều bào ở nước ngoài đều có thể tham dự. Mỗi tác giả được gửi tối đa 5 tác phẩm (được các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước sử dụng từ ngày 1.10.2007 đến 30.9.2008). Giải thưởng cao nhất (giải A) trị giá 10 triệu đồng.
6. Báo Người lao động phản ánh: Ngày 17-6, Bộ LĐ-TB-XH, Bộ Công an cùng các bộ, ngành liên quan đã tổ chức phát động phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống tệ nạn ma túy, giúp đỡ người nghiện ma túy cai nghiện và phòng, chống tái nghiện”, hưởng ứng ngày quốc tế phòng, chống ma túy 26-6, tháng hành động phòng, chống ma túy và đợt cao điểm phòng, chống ma túy do Thủ tướng Chính phủ vừa phát động.
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Lê Bạch Hồng khẳng định tính bền vững của công tác cai nghiện phục hồi chưa cao. Mỗi năm có 50.000 đến 60.000 lượt người được tổ chức cai nghiện dưới nhiều hình thức, nhưng mới chỉ chiếm hơn 30% số người nghiện có hồ sơ quản lý.
7. Báo Kinh tế đô thị phản ánh: Tại Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) về Đông Á vừa kết thúc ngày 16/6 tại Kuala Lumpur, Malaysia, các đại biểu đánh giá cao triển vọng phát triển kinh tế của Việt Nam, cho rằng đây vẫn là điểm sáng về đầu tư, có lợi thế nguồn nhân lực và thị trường rộng mở.
Đoàn Việt do Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh dẫn đầu. Với chủ đề "Ứng phó với những bất ổn mới", gần 300 đại biểu từ 25 nước trong và ngoài khu vực đã tập trung thảo luận các vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu và kiềm chế lạm phát. Phát biểu tại đây, Bộ trưởng Ninh khẳng định quyết tâm của Chính phủ Việt Nam thực hiện các biện pháp đồng bộ kiềm chế lạm phát, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh xã hội gắn với tiếp tục đẩy mạnh cải cách kinh tế và thực hiện nghiêm túc các cam kết hội nhập quốc tế, trong đó có cam kết WTO.
Các đại biểu quốc tế nhìn chung đánh giá cao triển vọng phát triển kinh tế của Việt Nam, cho rằng Việt Nam vẫn là điểm sáng về đầu tư, có lợi thế nguồn nhân lực và thị trường rộng mở, thực hiện các cam kết WTO, bày tỏ muốn hợp tác đầu tư lâu dài ở Việt Nam.
8. Báo Quân đội nhân dân phản ánh: Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội vừa có quyết định thu hồi giấy phép xuất khẩu lao động của 16 công ty. Trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn như Công ty cổ phần Vinaconex 6, Cổ phần vận tải biển Sài Gòn...
Ông Đào Công Hải, Cục phó Cục Quản lý lao động ngoài nước giải thích, theo quy định của Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, sau 180 ngày kể từ ngày luật có hiệu lực, doanh nghiệp đang có giấy phép xuất khẩu lao động phải làm thủ tục đổi lại giấy phép. Và mặc dù Luật có hiệu lực từ 1-1-2007, tính đến nay đã quá 180 ngày, nhưng 16 doanh nghiệp vẫn chưa làm thủ tục đổi nên chúng tôi phải đề nghị Bộ ra quyết định thu hồi giấy phép. Tuy bị thu hồi, nhưng theo luật, 16 doanh nghiệp vẫn phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ trong hợp đồng cung ứng lao động, hợp đồng đưa người đi làm việc ở nước ngoài tới khi chúng hết hiệu lực.
9. Báo Hà Nội mới phản ánh: Vào khoảng 22 giờ ngày 16-6, đã xảy ra một vụ nổ súng tại một đơn vị quân đội đóng tại ngõ Thịnh Hào 1, phường Hàng Bột, Q.Đống Đa, Hà Nội làm tổng cộng 9 người thiệt mạng và bị thương. Nguyên nhân xuất phát từ một chiếc điện thoại bị mất.
Theo báo cáo của Cơ quan quân sự địa phương và Công an quận Đống Đa, do trong đơn vị này có người mất điện thoại di động, nghi ngờ cho quân nhân Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1985). Hùng bức xúc không kiềm chế được, đã lấy cắp chìa khóa tủ súng để lấy súng đạn, rồi bất ngờ bắn vào một số anh em trong đơn vị làm 4 người chết, trong đó có 3 quân nhân và 1 nữ thanh niên đến chơi, cùng 5 người khác bị thương. Ngay sau khi gây án, Hùng đã dùng súng tự sát.
Bước đầu các cơ quan chức năng nhận định vụ việc thương tâm này xảy ra do bức xúc bột phát. Toàn bộ vụ việc đang được cơ quan điều tra làm rõ.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Người lao động có bài “Gây thiệt hại cho dân, phải bồi thường”. Bài báo phản ánh: Tại hội thảo góp ý cho dự thảo Luật Bồi thường Nhà nước tổ chức ngày 17-6 tại Hà Nội, Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự Bộ Tư pháp, ông Dương Đăng Huệ, cho biết đây là bộ luật đầu tiên khẳng định công chức gây thiệt hại cho dân phải có trách nhiệm bồi thường.
Luật có hai chức năng: Khôi phục lợi ích của cá nhân, tổ chức bị Nhà nước gây thiệt hại và nâng cao năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp cho công chức Nhà nước. Dự thảo luật nêu rõ sai sót do Nhà nước gây ra là trách nhiệm của Nhà nước nói chung thay vì trách nhiệm của từng cơ quan cụ thể. Do đó, người thiệt hại có quyền yêu cầu nhiều cơ quan liên quan bồi thường. Lĩnh vực cụ thể Nhà nước có trách nhiệm bồi thường khi công chức làm sai gây thiệt hại cho người dân là lập pháp, hành pháp và tư pháp.
2. Báo Tuổi trẻ có bài “Khái niệm lý lịch công dân phải chuẩn”. Bài báo phản ánh: Ba má tôi sinh ra và lớn lên tại Campuchia. Năm 1975 cả gia đình từ Campuchia về Việt và sinh sống cho đến nay. Tôi sinh ra và lớn lên tại Châu Đốc - An Giang. CMND và hộ khẩu đều ghi tôi có nguyên quán là Campuchia. Điều này còn có thể chấp nhận được.
Tôi lập gia đình và sinh con đầu lòng tại Châu Đốc. Khi đi làm khai sinh thì trong giấy khai sinh con tôi "bị buộc " phải ghi nguyên quán là Campuchia. Tôi đã thắc mắc thì được cơ quan phường trả lời là bắt buộc phải ghi theo nguyên quán của cha. Tôi thiết nghĩ nếu theo cách ghi này thì 1000 đời sau con cháu tôi vẫn là nguyên quán Campuchia. Như thế không biết chúng ta sẽ quản lý con người như thế nào và nguyên quán này có còn ý nghĩa gì đâu. Đành chịu.
Khi tôi sinh đứa con thứ 2 tại TP.HCM. Tôi đi làm khai sinh cho con tại TP.HCM thì vẫn " bị " ghi nguyên quán là Campuchia. Tôi có thắc mắc thì vẫn câu trả lời như cũ. Tôi không thể hiểu nổi tại sao người ta lại hiểu sai có hệ thống như thế? Trong lý lịch xin vào Đảng tôi nhớ có định nghĩa rất rõ ràng rằng nguyên quán là nơi sinh ra và lớn lên của người cha. Giấy khai sinh tôi ghi rõ ràng là tôi sinh tại Châu Đốc. Thế mà các con tôi đều có nguyên quán Campuchia. Bó tay!
LƯƠNG THANH DŨNG: Tôi hoàn toàn nhất trí quê quán hay nguyên quán chỉ có ý nghĩa tình cảm đối với từng ngườI. Ý nghĩa đó nhiều khi vô cùng sâu sắc, song ở đây đang bàn là các thủ tục hành chính, dù cho các văn bản pháp luật hay trong các từ điển có giải thích rõ ràng nhưng các khái niệm quê quán hay nguyên quán cũng không nên ghi trong các giấy tờ chính thức của Nhà nước. Theo tôi trong các giấy tờ của mỗi con người, về yếu tố cư trú chỉ cần khai: nơi đăng ký hộ khẩu thường trú, thế là chuẩn, không thể có sai sót hoặc tranh cãi.
TÔ DUY HƯNG: Gia đình tôi có 5 anh em. Ba tôi sinh ở Camphuchia, mẹ tôi sinh ở Long An, nhưng trong hộ khẩu anh em tôi thì mỗi người một nguyên quán. Hai anh tôi và tôi đều sinh ở Vũng Tàu nhưng nguyên quán 2 anh tôi một người thì ở Khánh Hoà, một người thì ở Đồng Nai, còn tôi thì ở Long An, hai đứa em tôi sinh ở Sài Gòn thì một đứa nguyên quán ở Sài Gòn, một đứa thì ở Camphuchia.
Trong phòng tôi làm việc gồm 14 người toàn trình độ đại học nhưng mỗi người có một cách hiểu khác về hai khái niệm này. Tôi thiết nghĩ, nên chăng nếu không bỏ được các chữ nguyên quán hay quê quán trong quá trình kê khai các loại giấy tờ thì có thể thay vào đó bằng những chữ thuần Việt như quê quán thì ghi bằng quê cha hoặc quê ông nội... hoặc đóng mở ngoặc ghi chú cho người dân dễ hiểu và kê khai được chính xác hơn.
NGUYỄN ANH MINH: Quả thật rất khó khăn và bất tiện cho người dân trong việc kê khai quê quán. Bản thân tôi là một ví dụ. Cha tôi sinh ra và lớn lên ở Thái Bình. Khi trưởng thành ông đi làm kinh tế mới ở Thái Nguyên. Tôi được sinh ra ở Thái Nguyên và lớn lên ở đó. Đến năm tôi 10 tuổi, gia đình tôi tiếp tục chuyển vào Đăk Lăk. Bây giờ tôi trưởng thành, sống và công tác ở TP HCM. Như vậy, tôi nên khai hồ sơ của mình ra sao?
Khi tôi làm giấy CMND, cán bộ hộ tịch đã ghi nguyên quán của tôi theo quê cha trong sổ hộ khẩu, là Thái Bình. Và tôi hiểu nguyên quán là nơi cha tôi sinh ra, còn quê quán là nơi tôi sinh ra và lớn lên, nghĩa là ở Thái Nguyên. Nhưng có giấy tờ ngoài quê quán còn đòi thêm nơi sinh.
Khi tôi làm hồ sơ kết nạp Đảng, trong đó yêu cầu kê khai nguyên quán, quê quán và nơi sinh ở các trang khác nhau, theo cách hiểu của tôi ở trên tôi cứ kê khai theo trình tự. Nhưng khi đọc lại hướng dẫn ghi trong hồ sơ thì chúng lạc nhịp với nhau. Tôi phải đi gặp Bí thư Đảng ủy để được tư vấn, và chúng tôi lại có một cuộc tranh luận sôi nổi về chuyện kê khai nguyên quán, quê quán và nơi sinh.
Trường hợp sau này các con tôi được sinh ra (ví dụ ở TP. HCM) thì chúng sẽ có nguyên quán là Thái Nguyên (theo quê cha). Nhưng thực tế nơi ấy gia đình tôi không còn ai thân thiết cả bởi ông bà nội, cha mẹ và gia đình tôi hiện đang sống ở Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk. Vậy khái niệm nguyên quán, quê quán sẽ trở nên vô nghĩa với các con tôi. Thiết nghĩ, ngày nay, đất nước thống nhất, phương tiện đi lại thuận lợi, điều kiện sinh sống và làm việc không còn bị bó buộc về khoảng cách địa lý nữa, khái niệm quê quán chỉ mang tính chất tinh thần. Chúng ta nên xem xét việc bỏ bớt những yêu cầu kê khai hành chính cho đơn giản theo tinh thần của chủ trương cải cách hành chính. Tôi kính đề nghị quý cơ quan có thẩm quyền xem xét vấn đề này.
Báo cũng có bài “Ông cần, "ông" không cần - dân lãnh đủ”. Bài báo phản ánh: Người dân TP.HCM chưa kịp mừng về việc Công an TP bãi bỏ thủ tục phải công chứng hợp đồng mua bán xe gắn máy lại vướng yêu cầu của cơ quan thuế: không có hợp đồng công chứng thì không cho đóng lệ phí trước bạ. Mà không đóng được lệ phí trước bạ thì cơ quan công an lại không cho đăng ký xe...
Anh Lưu Ngọc Thạnh, ngụ P.7, Q.Gò Vấp, bức xúc: ngày 13-6, anh đến Chi cục Thuế Q.Gò Vấp làm thủ tục trước bạ để sang tên xe gắn máy mà anh đã mua của một người ngụ tại Q.3. Khi nộp hồ sơ, thấy giấy mua bán xe của anh không có công chứng, chứng thực, người tiếp nhận hồ sơ không đồng ý giải quyết.
Anh Thạnh thắc mắc, nhân viên tiếp nhận hồ sơ lạnh lùng: "Bên công an bỏ chứ ngành thuế đâu có bỏ!". Anh Thạnh và người bán đành kéo nhau đến UBND Q.3 đề nghị chứng hợp đồng này nhưng nơi đây cũng từ chối và giải thích: "Đã bỏ thủ tục này rồi còn chứng làm gì nữa?". Anh Thạnh lại quay về Chi cục Thuế Q.Gò Vấp thì nhân viên Chi cục Thuế vẫn cương quyết không nhận hồ sơ, buộc anh phải đến cơ quan công chứng. Không chỉ Chi cục Thuế Q.Gò Vấp mà ở các quận huyện khác vẫn khăng khăng đòi hồ sơ trước bạ xe phải có hợp đồng công chứng. Những hồ sơ nào không có công chứng hợp đồng mua bán đều bị trả lại.
Trao đổi về lý do buộc người dân phải chứng thực mới được nộp thuế trước bạ, ông Phan Chí Dũng - chi cục phó Chi cục Thuế Q.1 - cho biết dù báo chí thông tin việc công an không qui định người dân phải chứng thực khi mua bán xe, Sở Tư pháp TP cũng có văn bản hướng dẫn việc không bắt buộc, nhưng theo thông tư 95 của Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện các qui định của pháp luật về phí trước bạ thì người dân vẫn phải chứng thực giấy mua bán xe gắn máy mới được nộp thuế trước bạ.
Ông Trần Đình Cử, cục phó Cục Thuế TP, cho biết: "Cục Thuế TP đã thấy vướng mắc này và có văn bản xin ý kiến hướng dẫn của Tổng cục Thuế. Tuy nhiên, trong khi chờ đợi hướng dẫn của Tổng cục Thuế thì ngành thuế vẫn phải tuân thủ qui định tại thông tư 95, không thể làm khác được".
Trưởng Phòng công chứng số 1 Phan Tấn Cheo than thở: "Trước đây cấp phường vẫn chứng thực các loại giấy tờ mua bán xe, nay Sở Tư pháp khẳng định cấp phường không được thực hiện chức năng này, gánh nặng công việc lại dồn về các phòng công chứng". Bản thân ông Cheo mỗi ngày phải chứng hàng chục bộ hồ sơ mua bán này.
Theo Sở Tư pháp TP, không có văn bản pháp luật nào bắt buộc hợp đồng mua bán xe gắn máy phải có công chứng, chứng thực nên từ tháng 5-2008 đã kiến nghị UBND TP đề nghị ngành công an bãi bỏ thủ tục rườm rà này. Đồng thời Sở Tư pháp đã chỉ đạo các phường xã không được tiếp tục chứng giấy bán xe như trước đây, nếu người dân có nhu cầu có thể đến cơ quan công chứng hoặc UBND quận, huyện (theo nghị định 75/CP).
Chính vì vậy, người có nhu cầu sang tên xe gắn máy tưởng đã thoát được thủ tục xác nhận tại phường theo đòi hỏi của cơ quan công an giờ lại càng khổ hơn: vẫn phải đi chứng hợp đồng mua bán xe, mà lại phải đến phòng công chứng! Vì sau khi có văn bản của Sở Tư pháp, các phường đã không nhận chứng giấy mua bán xe nữa mà nhiều quận huyện cũng từ chối luôn với lý do nghị định 75/CP (cho phép quận huyện chứng giao dịch này) đã hết hiệu lực do bị thay thế bởi Luật công chứng.
Thủ tục công chứng hợp đồng mua bán xe giờ trở nên phức tạp và mất thời gian hơn nhiều: nếu trước đây chỉ cần người bán đến phường ký giấy bán xe thì hiện nay cả người bán, người mua đều phải có mặt tại phòng công chứng để ký hợp đồng. Lệ phí chứng hợp đồng tại phòng công chứng cũng cao gấp đôi, thay vì chỉ 10.000 đồng/hồ sơ (ở phường) thì tại phòng công chứng phải thực hiện theo qui định về lệ phí công chứng (có nhiều mức dựa trên giá trị của hợp đồng mua bán nhưng tối thiểu cũng 20.000 đồng/hợp đồng).
Ngoài ra, cơ quan công chứng có thể yêu cầu chủ xe phải chứng minh đó là tài sản riêng. Nhiều người cho biết chỉ bán xe có vài triệu đồng nhưng cả hai vợ chồng cùng phải sắp xếp công việc để đến phòng công chứng ký tên, nếu không thì phải xác nhận tình trạng độc thân. Ai may mắn gặp công chứng viên "dễ dãi" không đòi hỏi phải vợ chồng cùng đi thì cũng phải viết giấy "cam kết chiếc xe là tài sản riêng".
Theo luật sư Lê Đình Phạt - Đoàn luật sư TP.HCM: Bộ luật dân sự và các văn bản khác không hề có qui định nào bắt buộc hợp đồng mua bán xe gắn máy phải có công chứng, chứng thực. Người dân có thể tự thỏa thuận mua bán với nhau và hợp đồng này vẫn được coi là hợp pháp. Thông tư của Bộ Tài chính qui định thêm thủ tục công chứng của hợp đồng, giao dịch này là trái luật, "đẻ” thêm phiền phức cho người dân. Trong khi ngành công an có trách nhiệm nặng hơn (cho đăng ký chuyển quyền sở hữu) đã bãi bỏ yêu cầu công chứng hợp đồng thì ngành thuế chỉ có nhiệm vụ thu thuế, không phải chịu trách nhiệm đúng sai về việc chuyển quyền sở hữu này lại buộc phải có hợp đồng công chứng là điều phi lý.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 18/6/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ./.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ