Trong buổi sáng ngày 17/6/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Dân trí có bài "Cần Thơ: Gần 400 cán bộ cơ sở xin nghỉ việc". Bài báo phản ánh: Theo Ban tố chức Thành uỷ Cần Thơ, hiện có 382 cán bộ cơ sở đã nộp đơn xin nghỉ việc. Ninh Kiều là quận trung tâm có số cán bộ xin nghỉ việc nhiều nhất với126 người. Tiếp đó là các huyện Phong Điền 100 người, quận Ô Môn 64 người… Huyện ít người xin nghỉ nhất là Cờ Đỏ 13 người.
Trong số cán bộ xin nghỉ việc có 270 người là cán bộ ấp, khu vực trong đó hơn 100 người là Đảng viên. Theo các cán bộ lãnh đạo địa phương, tình trạng cán bộ xin nghỉ việc hàng loạt là do hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhiều người muốn kiếm việc làm nơi xa. Cũng có một số do trình độ hạn chế không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Tuy nhiên theo nhận định của một số lãnh đạo khác, nguyên nhân nhiều cán bộ cơ sở xin nghỉ việc là do chế độ, chính sách giành cho cấp cơ sở quá thấp. Số người được hưởng các chế độ bảo hiểm, có lương chỉ chiếm 20% tổng số cán bộ cơ sở. 80% số cán bộ cơ sở chỉ được hưởng phụ cấp hoặc hoạt động phí tuỳ theo tình hình ngân sách địa phương. Tại TP Cần Thơ mức phụ cấp và hoạt động phí của các cán bộ cấp xã, ấp, khu vực mức phụ cấp từ 100.000 đ đến 500.000đ.
2. Báo Lao động phản ánh: Trong lúc thị trường ôtô đang trầm lắng thì QĐ số 10/QĐ-BCT vừa được Bộ Công Thương ban hành về việc buộc doanh nghiệp nhập khẩu phải nộp thuế tại cảng đã khiến hầu hết các doanh nghiệp nhập khẩu lâm vào cảnh "khóc dở, mếu dở". Biện pháp khả thi nhất trong thời điểm hiện nay mà nhiều DN lựa chọn là chịu phạt hợp đồng và trả xe về nơi xuất phát.
Bà Nguyễn Thị Vĩnh - GĐ Cty TNHH Vĩnh Hoàng (Hải Phòng) - đã ví von về tình cảnh của các DN NK ôtô hiện nay, chẳng khác nào "con thuyền trong cơn dông bão". Sau cú sốc tăng thuế NK xe hơi nguyên chiếc lên 23% (từ mức 60% lên 83%) hồi đầu năm, thời gian gần đây thị trường trở nên vô cùng ảm đạm do sức mua giảm hẳn. Nay lại thêm tình trạng khan hiếm USD và Quyết định số 10 mới vừa được Bộ Công Thương ban hành, yêu cầu các DN NK ôtô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống sẽ phải nộp thuế ngay tại cảng, thay vì nộp thuế sau 30 ngày kể từ khi nhận hàng về như trước đây. "Chúng tôi vừa phải đôn đáo lo mua USD để thanh toán các hợp đồng NK cho đối tác nước ngoài, tỉ giá tương đương với giá "chợ đen", mà cũng không có để mua. Giờ theo quy định phải nộp thuế ngay thì những DN nhỏ như chúng tôi chỉ có nước giải nghệ" - bà Vĩnh nói.
Trong lúc này, ngay cả các phân khúc thị trường xe hơi bán chạy nhất thời gian qua cũng đang "chậm dần đều". 5 tháng đầu năm, các liên doanh sản xuất ôtô trong nước cũng đưa ra những số liệu không mấy sáng sủa về sức mua. Thị trường gần như bước vào thời kỳ "đóng băng", lượng tiêu thụ xe hơi giảm 15% là điều mà bất cứ DN nào cũng nhận thấy. Giới thạo tin về thị trường ôtô cũng nhận định, tháng 6 là thời điểm trả nợ các khoản vay ngân hàng nên hầu hết các DN đều chấp nhận bán lỗ vốn để tiêu thụ hàng.
Theo ông Phạm Hữu Tâm - GĐ Tradoco : "Trong bối cảnh hiện nay, khi các ngân hàng siết chặt cho vay tín dụng và quản lý gắt gao ngoại tệ thì thị trường sẽ còn trải qua những biến cố gay gắt và DN nào sống được mới thực sự mạnh".
Đến nay, chỉ riêng tại TPHCM trong hơn 1 năm qua đã có tới gần 100 cơ sở bày bán ôtô mọc lên. Sự tăng trưởng nóng của các đại lý ôtô, trong khi trước đó, số lượng nhà NK và phân phối ôtô rất hạn hẹp cũng là nguyên nhân khiến thị trường này khủng hoảng thừa. Việc NK và quay vòng xe hơi quá dễ dàng cũng khiến các DN đua nhau nhập xe về. Đã xuất hiện tình trạng có DN đưa xe về chưa hết thời hạn nộp thuế hàng đã được bán, vốn được quay vòng cho lô tiếp theo. Vì vậy, mặc dù chịu sự điều tiết đột ngột của quy định mới, song ông Tâm cũng cho rằng: "Quy định mới sẽ lặp lại trật tự trên thị trường xe hơi NK. Các nhà NK phải có thực lực hơn và buộc phải tính kỹ để đưa hàng về thị trường, loại bỏ được DN làm ăn chộp giật, quay vòng vốn nhanh để kiếm lời. Bởi thế nên giá xe NK sẽ còn tăng chứ không giảm trong thời gian tới".
3. Báo Hà Nội mới phản ánh: Những ngày cuối tuần, thị trường lại xuất hiện tin đồn Ngân hàng Nhà nước chuẩn bị đưa một số ngân hàng cổ phần mới chuyển đổi vào diện “kiểm soát đặc biệt”. Tuy nhiên, thông tin mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước khẳng định tính thanh khoản của hệ thống hiện vẫn đảm bảo, thậm chí dư thừa vốn khả dụng; Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cũng phủ nhận những tin đồn nói trên.
Báo cáo cuối tuần của Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong tuần qua vẫn còn một số ngân hàng cổ phần thiếu hụt tạm thời dự trữ bắt buộc tháng 6/2008. Cơ quan này tiếp tục có các phiên chào mua giấy tờ có giá với khối lượng tương đối lớn, từ 6.000 - 15.000 tỷ đồng/phiên. Các ngân hàng cổ phần nhỏ, mới chuyển đổi mô hình hoạt động, được hỗ trợ tái cấp vốn để đảm bảo thanh khoản.
Hiện tại, số dư tiền gửi bình quân của hệ thống tổ chức tín dụng tại Ngân hàng Nhà nước đã dư thừa so với dự trữ bắt buộc cần phải duy trì. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng trong tuần vẫn ổn định, mức giao dịch phổ biến 18%/năm ở kỳ hạn 1 tháng và các kỳ hạn trên 1 tháng không có giao dịch.
Theo giải thích của ông Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Chiến lược phát triển ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước), một số ngân hàng đẩy lãi suất lên cao xuất phát từ sự cân nhắc giữa các mục tiêu, trong đó mục tiêu đảm bảo thanh khoản được đặt cao hơn lợi nhuận; nhưng đó chỉ là sự đánh đổi trong ngắn hạn.
4. Báo Vietnamnet phản ánh: Ngày 16/6, Công an Hà Nội cho biết, đã bắt quả tang ông Đỗ Văn Lương - Thẩm phán TAND quận Hoàn Kiếm nhận hối lộ 70 triệu đồng của một đương sự.
Tại một quán cà phê trên đường Lý Thường Kiệt, cơ quan An ninh đã bắt quả tang ông Đỗ Văn Lương ( SN 1957) nhận tiền hối lộ của một đương sự trong vụ án dân sự đang được thụ lý tại TAND quận Hoàn Kiếm
Theo điều tra ban đầu, vị thẩm phán này được lãnh đạo TAND quận Hoàn Kiếm giao thụ lý một vụ tranh chấp đất đai trên địa bàn quận. Trong quá trình giải quyết vụ án, ông Đỗ Văn Lương đã nhiều lần gợi ý đương sự chi tiền bồi dưỡng 150 triệu đồng nếu muốn được giải quyết thắng kiện trong vụ tranh chấp nói trên. Hiện cơ quan công an đang tiếp tục điều tra vụ án.
5. Báo Thanh niên phản ánh: Nhân dịp kỷ niệm 83 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, hôm qua 16.6, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư T.Ư Đảng Trương Tấn Sang đã đến thăm và làm việc với Hội Nhà báo Việt Nam. Ngoài lãnh đạo Hội Nhà báo, còn có tổng biên tập, phó tổng biên tập của các báo, đại diện Hội nhà báo các tỉnh cùng tham dự.
Ông Trương Tấn Sang cho biết, ông đến Hội Nhà báo để chúc mừng Ngày Báo chí cách mạng nhưng cũng muốn nghe tâm tư của các nhà báo, xem có những gì còn vướng mắc, trăn trở. Ông nói: "Để báo chí không ngừng phát triển, các đồng chí đừng ngại bị đụng chạm, thay vì cứ "rào trước đón sau", các đồng chí mạnh dạn nói những gì chúng ta đang trăn trở, bức xúc". Ông đề nghị, cuối tháng 6, đầu tháng 7.2008, Hội Nhà báo tập hợp hết những vướng mắc của người làm công tác báo chí để báo cáo Ban Bí thư. Việc tập hợp này, mỗi năm nên làm một lần.
Ông Trương Tấn Sang yêu cầu: "Báo chí và đội ngũ những người làm báo cần bám sát nhiệm vụ công tác tư tưởng; tích cực tuyên truyền, cổ vũ những thành tựu của công cuộc đổi mới; phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch".
Báo cũng phản ánh: Khai sinh vào dịp APEC lần thứ 14 được tổ chức tại Hà Nội, các trạm thông tin du lịch điện tử có mục đích chính là góp phần quảng bá hình ảnh, xúc tiến phát triển du lịch Thủ đô nói riêng và Việt Nam nói chung. Các trạm này là nơi tra cứu thông tin về du lịch kết hợp giữa công nghệ web và màn hình cảm ứng, với khá nhiều nội dung thiết thực như: các địa điểm thăm quan, nhà hàng, khách sạn, nơi mua sắm... bằng hai thứ tiếng Việt và Anh. Những trạm thông tin này được lắp chủ yếu trên các tuyến phố chính, các khách sạn, các trung tâm giải trí, vui chơi lớn, đặc biệt là khu vực quanh Hồ Gươm để tiện việc đi lại của khách nước ngoài và những người có nhu cầu thăm quan, du lịch. Tuy nhiên, sau hai năm đưa vào sử dụng, những tiện ích thì chưa thấy nhiều mà những bất cập đã nảy sinh đáng kể.
Trước tiên phải kể đến là người dân và du khách không phải ai cũng biết đến sự tồn tại của những trạm thông tin du lịch hiện đại kiểu này. Thêm nữa, hình dáng bên ngoài của chúng lại khá giống với những trạm điện thoại công cộng nên nhiều người nhầm lẫn.
Những người biết đến sự tồn tại của những trạm thông tin này thì cũng ngán ngẩm bởi thực trạng hiện giờ của nó. Sau gần hai năm đi vào sử dụng, nhiều trạm đã trong tình trạng hỏng hóc, tróc lớp sơn bên ngoài, thậm chí không hoạt động được. Bên cạnh đó, ở những nơi khác, có những trạm thông tin không hiểu vì lí do gì mà mất màn hình cảm ứng, chỉ còn trơ lại cái trạm không.
Những trạm thông tin du lịch điện tử không chỉ cần thiết và hữu ích khi Hà Nội tổ chức APEC mà còn cho sự phát triển của du lịch Hà Nội cả vào những ngày bình thường. Thế nhưng, việc để cho các trạm này ở vào tình trạng không hoạt động, nhếch nhác sẽ có tác dụng ngược đối với sự phát triển của ngành du lịch thủ đô.
6. Thông tấn xã Việt Nam cho biết: Trợ lý Bộ trưởng Thương mại Mỹ Israel Hernandez đang ở thăm Việt Nam khẳng định mục đích chuyến thăm của đoàn doanh nghiệp Mỹ là tìm hiểu khả năng làm ăn lâu dài tại Việt Nam.
Phát biểu tại buổi gặp gỡ báo chí được tổ chức ngày 16/6 tại Hà Nội, ông Hernandez cho biết các quan chức cấp cao của 14 công ty Mỹ trong phái đoàn tháp tùng ông sang thăm Việt Nam từ ngày 16-20/6 rất ấn tượng với những thành tựu kinh tế mà Việt Nam đã đạt được trong những năm vừa qua. Ông nói: Các công ty Mỹ muốn đến Việt Nam để có sự nhìn nhận và đánh giá nghiêm túc về triển vọng làm ăn lâu dài tại đây. Sự có mặt của họ tại đây thể hiện sự háo hức của các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Mỹ đến thị trường Việt Nam.
Theo ông Hernandez, người đồng thời là Cục trưởng phụ trách Cơ quan Xúc tiến thương mại Mỹ, mặc dù trong thời điểm hiện tại, kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức lớn, song trong tương lai, kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển.
Đánh giá về những biện pháp mà Chính phủ Việt Nam đang tiến hành nhằm giải quyết các thách thức kinh tế, ông Hernandez cho rằng đây là những điều chỉnh để hướng đến nền kinh tế thị trường. Theo ông, Chính phủ Việt Nam đang quan tâm giải quyết những thách thức trên một cách rất nghiêm túc.
Phái đoàn thương mại Mỹ đến Việt Nam bao gồm các doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau như chế tạo, năng lượng, khai khoáng, y tế, du lịch, giao thông vận tải, viễn thông, giáo dục, môi trường... Phái đoàn cũng sẽ đến Thành phố Hồ Chí Minh trong chuyến thăm Việt Nam lần này.
7. Báo Gia đình xã hội phản ánh: Dù hiện nay tại hầu hết các địa phương đều có hệ thống các trường PTCS, thế nhưng do cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên không đồng đều về chất lượng nên có trường được gọi là “điểm” trường lại không. Trường không “điểm” thì đìu hiu, trường “điểm” thì nóng lên từng ngày bởi số người muốn theo học rất đông, nhưng trái tuyến, vậy là người ta phải “chạy”. Thông tin tuyển sinh của mấy cháu nhi đồng cũng nóng không kém gì thông tin về bóng đá Euro và cuộc chạy trường cũng gay cấn không kém gì việc vượt qua vòng loại.
Có phụ huynh cho biết, ngay từ đầu năm đã nhắm trước các mối quan hệ để nhờ vả, gửi gắm mà tới thời điểm này vẫn chưa nhận được lời hứa chắc chắn. Một vài phụ huynh khác than thở mình đã phải “xếp hàng” từ sáng sớm để mua hồ sơ xin học cho con, nhưng vẫn không mua được, đành về tay không.
Để vào được trường điểm đã khó, trụ lại ở trường điểm cũng không dễ dàng gì, vừa phải cho con học ngày, học đêm, vừa phải lo những khoản chi phí đóng góp kha khá, vậy nhưng không phụ huynh nào bỏ cuộc. Với giáo viên, không ít vị phải tắt máy, “treo biển” vắng nhà vì sợ bị nhờ vả. Một “cuộc đua” mà cả nhà trường lẫn gia đình đều mệt mỏi, kéo dài hết năm này qua năm khác.
Người ta nói nhiều về việc học sinh không có ngày nghỉ, không được vui chơi, chuyên gia tâm lý cũng từng cảnh báo về hiện tượng rối nhiễu tâm lý ở học sinh xuất phát từ việc chạy đua học. Vậy nhưng thực tế vẫn diễn ra như vậy. Nhiều người cho rằng, khâu đầu tiên lo “chạy” trường, khâu sau lo “chạy” học là chuyện đương nhiên, đó là cuộc “chạy tiếp sức” không có hồi kết.
Chạy trường, chạy điểm, chạy thủ tục giấy tờ, chạy chức vị, chạy tội, quả là tâm lý “chạy” đã đến mức cần báo động. Một câu hỏi không thể không hỏi, đó là vì sao người ta cứ phải “chạy”? Phải chăng vì người này cứ muốn hơn người kia hay là bởi cơ chế có “vấn đề”? Cứ để chuyện “chạy” này diễn ra, vừa khó cho công tác quản lý, hơn nữa dễ phát sinh tiêu cực.
8. Báo Người lao động phản ánh: Tin từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay bộ đã thành lập 11 đoàn kiểm tra việc thực hiện cắt giảm đầu tư công và chi tiêu ngân sách phục vụ mục tiêu kiềm chế lạm phát tại các bộ, ngành và địa phương từ ngày 22-6.
Trên cơ sở kết quả kiểm tra, rà soát, các đơn vị được kiểm tra có phương án sắp xếp lại kế hoạch đầu tư năm 2008 theo nguyên tắc không điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư ngân sách đã được giao. Đến ngày 28-5-2008, mới có 28 bộ, ngành, 43 địa phương và 8 tập đoàn gửi báo cáo về Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Theo đó, tổng số công trình, dự án đình hoãn, ngừng triển khai và dãn tiến độ thực hiện trong kế hoạch năm 2008 là 995 dự án với tổng số vốn cắt giảm là 3.983 tỉ đồng.
Báo cũng cho biết: Đã cómột cây xăng bị tước giấy phép, đó là cửa hàng xăng dầu số 45 thuộc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Thăng Long (đóng tại xã Đông Sơn, huyện Chương Mỹ, Hà Tây), bị tước giấy phép kinh doanh trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày 13-6-2008. Lý do là cửa hàng này đã vi phạm quy định của Bộ Công Thương về việc “bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong mọi điều kiện”, trong đó xử lý mạnh tay với các cây xăng ngưng bán hàng.
Thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường tại Khánh Hòa, Bình Phước, Trà Vinh cũng đã phát hiện một số cây xăng dừng bán hàng vì lý do hết vốn, lấy hết sản lượng đăng ký. Còn một số cửa hàng tại Cần Thơ, An Giang mở cửa sớm, đóng cửa sớm sau khi bị lực lượng quản lý thị trường nhắc nhở đã bán hàng trở lại bình thường.
9. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Theo kết quả điều tra năm 2006 do Tổng cục Thống kê và Ngân hàng Thế giới công bố, nếu đem tiêu chí DNNVV (doanh nghiệp nhỏ và vừa) là dưới 300 lao động và vốn dưới 10 tỷ đồng thì có đến 96,81% DN của VN thuộc nhóm này.
Trong đó, xét quy mô về vốn thì DN có số vốn dưới 1 tỷ đồng chiếm 41,8%; từ 1-5 tỷ đồng chiếm 37,03%; DN có vốn từ 5-10 tỷ đồng chỉ chiếm 8,18%. Về quy mô lao động có tới 51,3% DN có dưới 10 lao động… Tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TPHCM, số lượng DNNVV chiếm đến 42,46% tổng số DNNVV của cả nước.
Không chỉ phát triển nhanh về số lượng, trong 5 năm 2001-2005, DNNVV nói riêng và các DN ngoài quốc doanh nói chung có nhịp độ tăng trưởng cao nhất. Nếu năm 2000, loại hình DN này chiếm 24,6% trong giá trị sản xuất theo giá trị thực tế của toàn ngành công nghiệp, năm 2003 là 27,5%, năm 2004 tăng lên 28,5% thì đến năm 2005 vọt lên tới 37%. Vai trò của các DNNVV không chỉ thể hiện ở giá trị kinh tế mà nó tạo ra, quan trọng hơn và có ý nghĩa then chốt là việc tạo công ăn việc làm. Theo thống kê, có tới 90% việc làm mới được tạo ra từ khu vực này, góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển đồng đều giữa các vùng, khu vực trong cả nước.
Như đã nói ở trên, số DN nhỏ và siêu nhỏ chiếm tỷ lệ khá cao, tới 41,8%. Đây là một con số không bất bình thường, nhưng tại VN thì sự chênh lệch giữa các DNNVV với các DN lớn và DN nhà nước là rất đáng kể. Nếu chia tỷ lệ bình quân thì một DN chỉ có 31 lao động, 4 tỷ đồng vốn, trong khi đó với các DN nhà nước con số này là 421 lao động và 167 tỷ đồng và với DN có vốn đầu tư nước ngoài là 299 lao động, 134 tỷ đồng vốn… Đặc biệt, trong những tháng đầu năm 2008, tình trạng thiếu vốn đang diễn ra tại hầu hết các DNNVV.
Có rất nhiều ý kiến cho rằng, với thực trạng của nền kinh tế VN hiện nay, nếu chúng ta chú trọng đến việc hình thành các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty lớn sẽ rất khó có thể thành công. Với số vốn khổng lồ mà Chính phủ đã “bơm” vào các tổng công ty, nếu chia nhỏ ra, rót vào các DNNVV, có thể sẽ giải quyết được rất nhiều việc. Vì lẽ, DNNVV biết phải làm gì để bảo tồn và phát triển đồng vốn của chính mình một cách hiệu quả nhất. Nói cách khác, các DN này linh hoạt và ứng biến rất nhanh trong việc sản xuất kinh doanh vì không ai khác, chính họ là người tự chịu trách nhiệm trước đồng vốn vay, trước pháp luật.
Với những gì đã nói ở trên, đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận một cách khách quan hơn về vai trò cũng như vị trí của các DNNVV trong nền kinh tế, từ đó xây dựng một chiến lược tập hợp và phát triển DN một cách bài bản hơn. Đây cũng chính là con đường ngắn để chúng ta có một đội ngũ DN mạnh, phát triển một cách bền vững.
Tại VN, số lượng DNNVV chiếm tỷ lệ rất cao nhưng chúng ta mới chỉ thành lập được Hiệp hội DN vừa và nhỏ VN với số lượng chỉ hơn 20.000 DN tham gia. Điều này đồng nghĩa, DNNVV VN đang thiếu một cơ quan phụ trách, một “nhạc trưởng” có tiếng nói quan trọng trong việc hoạch định các chính sách cũng như định hướng phát triển cho các DN.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Dân trí điện tử có bài "Thi hành án không phủ nhận trách nhiệm". Bài báo viết tiếp nội dung phản ánh trong bài báo "Hoạ vô đơn chí vì trúng đấu giá tư pháp":
Làm việc với Dân trí về việc chưa giao nhà bán đấu giá cho người trúng giá gây thiệt hại, ông Nguyễn Hùng Sơn, Phó trưởng Thi hành án Dân sự TP Hà Nội thừa nhận, việc kê biên bán đấu giá căn nhà số 31, ngách 508/89, đường Láng để thi hành bản án số 40/KDTM - ST ngày 10/5/2006 của TAND TP Hà Nội là hoàn toàn hợp pháp.
Thứ nữa việc thực hiện bán đấu giá do đơn vị được ủy quyền là Công ty CP bán đấu giá cũng được thực hiện đúng quy trình theo Nghị định 05 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản. Theo ông Sơn, nếu thực hiện đúng hợp đồng, Thi hành án Dân sự Hà Nội phải bàn giao nhà cho bà Minh - người trúng đấu giá nhưng nguyên nhân chậm trễ ở đây là do gia đình ông Nghĩa - bà Chánh (chủ tài sản bị thi hành án) có đơn khiếu nại. “Đáng lý ra việc bán đấu giá phải được tiến hành từ tháng 10/2008, nhưng cũng vì đề nghị của gia đình này mà đã được lùi tới 30/11” - ông Sơn thanh minh.
Tuy nhiên, khi được hỏi về nội dung khiếu nại trong đơn của gia đình bà Chánh thì ông Sơn không trả lời rõ, chỉ nói là “khiếu nại để xin chuộc lại nhà”. Ông Sơn cũng không đưa ra được lá đơn khiếu nại mà ông nhắc đến, không nói rõ thời điểm gia đình bà Chánh khiếu nại, chỉ nói chung chung “sau khi bán đấu giá”. Được biết, Thi hành án Dân sự Hà Nội đã có công văn trả lời khẳng định việc khiếu nại của gia đình bà Chánh là “không có cơ sở”. Thế nhưng sau khi hồ sơ vụ việc được Cục thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) tiếp nhận để giải quyết khiếu nại, Thi hành án Dân sự Hà Nội đã 2 lần cho mời đại diện gia đình bà Chánh và bà Minh tới để… thỏa thuận!
Theo ông Sơn, nguyện vọng của gia đình bà Chánh là muốn chuộc lại căn nhà với giá trước đấu giá kèm chi phí đấu giá và một khoản đền bù “nho nhỏ” nhưng người ủy quyền của bà Minh đã không đồng ý. “Rất muốn 2 bên tìm được sự thống nhất để giải quyết sự việc, chính vì thế chúng tôi muốn làm cầu nối giúp 2 bên có thể đưa ra ý kiến. Đấy là muốn giải quyết sự việc trên phương diện cái tình, chứ không dùng cái lý để buộc được” - ông Sơn giải thích.
Tuy nhiên, song song với việc thừa nhận bản án số 40/KDTM - ST là hoàn toàn hợp pháp, việc kê biên bán đấu giá căn nhà là đúng trình tự, phiên đấu giá được thực hiện đúng nguyên tắc, thì ông Sơn không giải thích được nguyên nhân tại sao không bàn giao ngay nhà cho bà Minh mà chỉ nói là “chờ kết luận của Cục”. Vì thế dư luận có quyền đặt câu hỏi, chẳng hiểu động lực nào khiến Thi hành án Dân sự Hà Nội chủ động trong việc “hòa giải” đến thế, trong khi Cục thi hành án vẫn chưa có câu trả lời về kết quả giải quyết khiếu nại của gia đình bà Chánh.
Ông Sơn biện minh: “Việc mời 2 bên lên thỏa thuận thì chúng tôi vẫn có quyền làm. Chúng tôi làm thế là muốn giúp cả hai bên, mà chủ yếu là bên đề nghị”. Đồng thời, ông phủ nhận mọi mối quan hệ “trên mức tình cảm” đối với phía gia đình bà Chánh.
Về tính sở hữu hợp pháp của bà Minh đối với căn nhà mà bà trúng đấu giá, ông Sơn cho rằng: “Đây là tài sản đặc biệt - bất động sản, do đó để trở thành chủ sở hữu hợp pháp, người sở hữu cần phải đăng ký với cơ quan Nhà nước. Tính đến thời điểm này, giấy tờ đăng ký của bà Minh vẫn chưa đầy đủ, căn nhà chưa được sang tên chủ sở hữu”. Nhưng rõ ràng, ông Sơn không thể không thấy rằng, việc bà Minh chưa thể hoàn thiện thủ tục sở hữu theo đúng quy định là do chính Thi hành án Dân sự Hà Nội đã không bàn giao nhà đúng hợp đồng, hơn cả là bà Minh đã không được hỗ trợ thực hiện các thủ tục cần thiết để chính thức sở hữu căn nhà theo quy định.
Trước câu hỏi của PV về trách nhiệm của các bên trong việc bà Minh “mua được nhà trên giấy”, ông Sơn cho rằng: “Trách nhiệm thuộc về người bán tài sản, tức trách nhiệm chung thuộc về Thi hành án Dân sự Hà Nội và Công ty CP Bán đấu giá Hà Nội”. Giải thích việc Thi hành án Dân sự Hà Nội có công văn đề nghị Công ty CP Bán đấu giá Hà Nội gửi số tiền trúng đấu giá vào ngân hàng, ông Sơn nói: “Chúng tôi chưa bàn giao được thì không thể cầm tiền của người ta”. Theo ông, những gì mà Công ty CP bán đấu giá Hà Nội có thể làm để thực hiện “trách nhiệm chung” mà ông nhắc đến là… chờ!
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Ninh Thuận: "Hăng hái" đấu giá sai luật". Bài báo phản ánh: Năm 2003, sau khi mãn hạn tù trở về nhà, bà Lê Thị Kim Thanh (ngụ xã Phước Diên, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận) gần như chết đứng khi toàn bộ tài sản của bà đã bị cơ quan thi hành án (THA) tỉnh kê biên, bán đấu giá chưa được 1/5 giá trị thực của nó.
Tháng 12-1995, vì có liên can đến một vụ bể hụi nên bà Thanh bị TAND tỉnh Ninh Thuận kết án 13 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản của công dân. Tòa này buộc bà phải trả cho 59 người bị hại số tiền gần 500 triệu đồng và hơn 16 triệu đồng tiền án phí. Sau đó, bản án bị VKS tỉnh Ninh Thuận kháng nghị theo hướng tăng hình phạt tù đối với bị cáo Thanh. Ngày 20-7-1996, tòa án cấp phúc thẩm đã giữ nguyên hình phạt tù nêu trên.
Năm 2002, sau khi chấp hành hình phạt tù trở về, bà Thanh hoảng hồn khi toàn bộ tài sản của bà (gồm có năm căn nhà nằm trên gần 500 m2 đất, dụng cụ dùng để làm nước mắm...) đã thuộc về người khác. Đáng nói là theo ước tính của bà, mặc dù toàn bộ tài sản đó trị giá gần 500 triệu đồng nhưng phòng THA tỉnh chỉ bán được hơn 93 triệu đồng. Do chồng đã mất trước đó nên hai đứa con nhỏ của bà (một đứa 14 và một đứa 11 tuổi) phải dắt díu nhau đến ở nhờ nhà người quen...
Đầu tiên, ngày 26-8-1996, Phòng THA tỉnh Ninh Thuận đã ra quyết định buộc bà phải nộp hơn 16 triệu đồng tiền án phí dân sự. Đến tháng 10-1996, Phòng THA tỉnh Ninh Thuận đã ra quyết định cưỡng chế bà Thanh THA. Ngay sau đó, hội đồng cưỡng chế được thành lập và tài sản của bà được định giá là 93 triệu đồng.
Không đồng ý với cách làm này, bà Thanh đã khiếu nại... Bấy giờ, bà được các cơ quan chức năng cho biết THA tỉnh Ninh Thuận đã có hàng loạt sai phạm khi bán đấu giá tài sản của bà. Theo ghi nhận của công an tỉnh vào tháng 1-2008, THA tỉnh đã có sáu sai phạm lớn. Khi thành lập hội đồng định giá, kê biên tài sản của bà, THA tỉnh cho biết là có mời đại diện chính quyền xã Phước Diên (như cán bộ tư pháp xã, công an xã và em trai của bà Thanh) nhưng thực chất không hề có. (Bà Thanh cũng đã tự xác minh và được hai cán bộ tư pháp, công an xã có tên trong biên bản định giá tài sản xác nhận là không biết gì về việc này). Chưa hết, cơ quan THA cũng không xác định thời hạn tự nguyện THA cho bà Thanh. Tại thời điểm cơ quan THA áp dụng biện pháp cưỡng chế bà Thanh THA, những người được THA chưa nộp đơn yêu cầu THA. Tuy bà Thanh chỉ có trách nhiệm thi hành hơn 16 triệu đồng tiền án phí dân sự sơ thẩm nhưng cơ quan THA lại kê biên, định giá và bán đấu giá toàn bộ tài sản của bà Thanh. Kế tiếp, hồ sơ THA không thể hiện cơ quan THA đã tống đạt các quyết định về THA cho bà Thanh.
Khi THA tỉnh Ninh Thuận bán đấu giá tài sản của bà Thanh, chỉ có một người tham gia. Hồ sơ cũng không thể hiện cơ quan này đã niêm yết công khai và thông báo cho người phải THA danh mục tài sản bị bán đấu giá.
Đau lòng hơn nữa, khi bán toàn bộ tài sản của bà Thanh để THA, cơ quan THA đã không tính đến quyền thừa kế của hai người con của bà đối với 1/2 tài sản thuộc sở hữu của người cha trong khối tài sản chung của vợ chồng. Số tiền THA thu được từ việc bán tài sản của bà Thanh cũng không được chi trả công bằng cho những người được thi hành mà lại chi trả theo thứ tự nộp đơn.
Tháng 8-2007, đoàn làm việc của Bộ Tư pháp cũng thừa nhận cơ quan THA tỉnh Ninh Thuận đã có những sai sót nêu trên (trùng khớp với kết luận của công an tỉnh). Đoàn này hứa hẹn sẽ xem xét, giải quyết lại vụ việc của bà Thanh sao cho thật hợp tình, hợp lý. Đoàn cũng yêu cầu THA tỉnh Ninh Thuận phải giải quyết khiếu nại của bà Thanh bằng quyết định hẳn hòi để nếu không đồng ý thì bà có quyền khiếu nại lên cơ quan cấp trên.
Đến nay, gần một năm trôi qua kể từ khi đoàn công tác của bộ đến làm việc, cơ quan THA tỉnh Ninh Thuận vẫn chưa ra văn bản giải quyết khiếu nại của bà Thanh. Theo trình bày của bà Thanh, THA tỉnh chỉ cho biết hiện Cục THA dân sự (Bộ Tư pháp) đang tìm phương án giải quyết khiếu nại của bà Thanh rồi... thôi!
3. Báo Thương mại có bài "Bộ trưởng tư pháp Hà Hùng Cường đi thăm và làm việc tại Vương quốc Anh". Bài báo phản ánh: Ngày 16/6, đoàn đại biểu cấp cao của Bộ Tư pháp Việt Nam do Bộ trưởng Hà Hùng Cường dẫn đầu đã bắt đầu chuyến đi thăm và làm việc tại Vương quốc Anh.
Đây là chuyến thăm nước Anh đầu tiên của Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường kể từ khi nhậm chức vào cuối năm 2007. Chuyến đi nhằm tăng cường quan hệ hai nước trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật, đồng thời là dịp để hai bên chia sẻ kinh nghiệm về vấn đề cải cách hệ thống pháp luật nhằm thúc đẩy quản lý hiệu quả, trách nhiệm công và nhà nước pháp quyền như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Anh Gordon Brown đã nhất trí trong cuộc gặp gỡ tại Anh vào tháng 3/2008.
Ngoài Bộ Tư pháp, đoàn cũng sẽ làm việc tại các tòa án, Quốc hội, Bộ Ngoại Giao, Hiệp hội Luật sư (Law Society) và Đoàn Trạng sư (Bar Council). Ngày mai (17/6), đoàn sẽ có buổi hội kiến với Ngài Philip Hunt, Thứ trưởng Bộ Tư pháp và bà Meg Munn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Thứ tư 18/6, trong cuộc gặp với Bộ trưởng Tư pháp Anh Jack Straw, các đại biểu sẽ bàn thảo những lĩnh vực hợp tác tiềm năng, chia sẻ kinh nghiệm trong vấn đề tiếp cận thông tin. Vào thứ sáu, đoàn sẽ gặp ông Ben Chapman, Nghị sĩ, Chủ tịch Nhóm nghị sĩ các đảng phái hữu nghị với Việt Nam.
Phát biểu trước chuyến thăm này, Đại sứ Vương quốc Anh tại Hà Nội cho biết: “Chúng tôi hoan nghênh chuyến thăm Anh của Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường, và mong chờ được thấy kết quả của những chuyến thăm cao cấp này, đó là quan hệ hợp tác giữa hai nước sẽ được tăng cường trong suốt quá trình cải cách luật pháp và tư pháp của Việt Nam”.
Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường thăm và làm việc tại Anh quốc đến hết ngày 20/6.
4. Báo Tuổi trẻ có bài phản ánh ý kiến của Luật sư Nguyễn Bảo Trâm và Phan Ngọc Ánh Hoa với tựa đề "Nên bỏ yêu cầu khai quê quán" liên quan đến việc: Báo Tuổi Trẻ ngày 30-5-2008 có đăng bài viết của luật sư Võ Hoàng Tuyên, về chuyện ông bị UBND phường gây phiền phức trong việc xác định quê quán khi đi làm khai sinh cho con. Vợ chồng ông và hai đứa con đều cùng sinh ra tại Sài Gòn - TP.HCM, thế nhưng phần quê quán thì một đứa con được ghi TP.HCM, còn một đứa phải "chịu" quê quán là Bình Dương. Xung quanh chuyện nguyên quán - quê quán có rất nhiều điều bất hợp lý.
Bài báo phản ánh: Theo Đại từ điển tiếng Việt của Trung tâm Ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam do Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin xuất bản năm 1999, nguyên quán là "quê gốc, phân biệt với trú quán", quê quán là "quê, nơi sinh trưởng, nơi anh em, họ hàng sinh sống lâu đời". Giải nghĩa như vậy là chưa rõ ràng.
Còn về pháp luật, trước đây Bộ Tư pháp và Bộ Công an có sự khác nhau. Thuật ngữ "nguyên quán" là do Bộ Công an đưa ra để yêu cầu người dân khai trong các giấy tờ do bộ này có thẩm quyền cấp như: chứng minh nhân dân, hộ khẩu... Còn Bộ Tư pháp sử dụng thuật ngữ "quê quán" để yêu cầu người dân khai khi đi làm giấy khai sinh, lý lịch... Mãi đến ngày 19-11-2007, Chính phủ ban hành nghị định số 170/2007/NĐ-CP sửa đổi mục "nguyên quán" thành "quê quán" thì mới có sự thống nhất. Mặc dù vậy, cho đến nay cả hai bộ Công an và Tư pháp đều chưa có hướng dẫn cụ thể về việc xác định quê quán là như thế nào.
Do đó, có nơi hướng dẫn người dân khai "quê quán là nơi sinh của cha", có nơi lại hướng dẫn khai "quê quán là nơi sinh trưởng của cha", có nơi vẫn còn phân biệt nguyên quán và quê quán... Việc hướng dẫn khai không thống nhất về quê quán đã gây ra không ít những chuyện buồn cười, tranh cãi hoài không chịu dứt giữa người dân và cán bộ, giữa cấp dưới với cấp trên... Đó là chưa nói đến việc vì hiểu không thống nhất về quê quán, nguyên quán, có người đã khai lý lịch đảng viên, lý lịch đoàn viên, lý lịch cán bộ, công chức và các lý lịch khác... không chính xác, dẫn đến việc vào một ngày nào đó bị phòng tổ chức mời lên để điều tra xem có khai báo gian dối hay không.
Trao đổi với chúng tôi, bà Trịnh Thị Bích, trưởng phòng hộ tịch - lý lịch tư pháp - quốc tịch Sở Tư pháp TP.HCM, cho biết: trước đây Sở Tư pháp TP.HCM đã kiến nghị Bộ Tư pháp hủy bỏ qui định về kê khai quê quán, nguyên quán nhưng không được chấp nhận. Đến khi nghị định 158/2005/NĐ-CP ra đời cũng không qui định việc ghi quê quán, nguyên quán như thế nào. Vì vậy, trong công văn trả lời thắc mắc của công dân về vấn đề này, Sở Tư pháp cũng chỉ có thể căn cứ vào từ điển để giải thích, nhưng từ điển cũng không rõ ràng. Do vậy, bà Bích đã có hướng dẫn: "Việc ghi quê quán, nguyên quán là nhu cầu về mặt tình cảm của người dân, do đó giấy khai sinh có mục ghi quê quán là cán bộ hộ tịch ghi theo yêu cầu của người đi khai sinh".
Theo thông tư mới nhất của Bộ Tư pháp số 01/2008/TT-BTP ban hành ngày 2-6-2008, việc xác định quê quán được qui định như sau: quê quán của con được xác định theo quê quán của người cha hoặc quê quán của người mẹ theo tập quán hoặc theo thỏa thuận của cha, mẹ. Theo chúng tôi, qui định như vậy là một bước mở nhưng vẫn sẽ dẫn tới sự không nhất quán trong việc khai quê quán. Bởi lẽ nếu theo thỏa thuận của cha mẹ thì đã có sự lựa chọn một trong hai nơi, nếu theo tập quán thì mỗi vùng, miền mỗi khác. Đã không nhất quán như vậy thì làm sao có thể quản lý hiệu quả được.
Quê quán xét cho cùng là nơi con người có sự gắn bó về mặt tình cảm, có ông bà, cha mẹ, dòng họ sinh sống, để đi đâu xa cũng nhớ về. Thiết nghĩ việc xác định nguyên quán, quê quán có ý nghĩa về mặt tinh thần là chính.
Ngày xưa, từ đời này sang đời khác, người ta sinh ra, lớn lên và chết đi thường chỉ ở trong một phạm vi địa lý nhỏ hẹp. Nếu có thoát ly khỏi nơi đó thì cũng hãn hữu, nên khi cần thiết cũng dễ dàng xác minh được nguyên quán, quê quán. Còn ngày nay, trong thời đại toàn cầu, người ta đi khắp thế giới, có thể sinh ra ở một nơi, lớn lên, sinh sống ở một hoặc nhiều nơi khác, và chết đi ở một nơi khác nữa. Do vậy, quê quán chỉ còn là gốc gác tổ tiên, chứ ít khi liên quan trực tiếp đến bản thân người đó. Lúc đó, liệu quê quán có ý nghĩa gì trong việc quản lý một con người? Ở nhiều nước, trong các giấy tờ quản lý công dân chỉ có khái niệm nơi sinh, quốc tịch. Giấy tờ xin cấp visa đi nước ngoài cũng chỉ yêu cầu ghi nơi sinh mà không yêu cầu ghi quê quán.
Thực tế, việc qui định về kê khai quê quán hiện nay chưa rõ ràng, chưa khoa học, không phù hợp với sự phát triển của xã hội. Chúng ta đang kêu gọi cải cách thủ tục hành chính để loại bỏ thủ tục rườm rà, không cần thiết, làm trì trệ sự phát triển của đất nước. Vậy tại sao không mạnh dạn nói lời "vĩnh biệt", hủy bỏ việc yêu cầu người dân phải khai trình quê quán, mà chỉ cần khai trình nơi sinh là đủ.
5. Báo Quân đội nhân dân có bài "Bộ Quốc phòng: Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về tổ chức, quản lý thi hành án dân sự". Bài báo phản ánh: Ngày 16-6, Bộ Quốc phòng tổ chức tổng kết 15 năm công tác thi hành án dân sự trong quân đội. Thượng tướng Phan Trung Kiên, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; đồng chí Hoàng Thế Liên, Thứ trưởng Bộ Tư pháp dự và phát biểu chỉ đạo.
15 năm qua, ngành thi hành án dân sự trong quân đội đã hoàn thành tốt nhiệm vụ trên các mặt công tác; khẳng định vị trí, chức năng, nhiệm vụ của ngành, phù hợp với tiến trình cải cách tư pháp, cải cách hành chính. Công tác thi hành án dân sự có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là đổi mới tác phong công tác, nâng cao năng lực giải quyết việc thi hành án của chấp hành viên; không có vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội... góp phần bảo đảm hiệu lực của bản án, quyết định của tòa án, quyền và lợi ích chính đáng của Nhà nước, các tổ chức, cá nhân, tăng cường kỷ cương, kỷ luật quân đội, nâng cao sức mạnh chiến đấu, bảo vệ pháp chế XHCN...
Thượng tướng Phan Trung Kiên biểu dương thành tích ngành thi hành án dân sự trong quân đội đạt được. Những năm tới, ngành tiếp tục triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ cải cách tư pháp trong lĩnh vực thi hành án được Bộ Quốc phòng giao chủ trì hoặc tham gia thực hiện; tham mưu đề xuất những nội dung hoàn thiện pháp luật về tổ chức, quản lý công tác thi hành án nói chung, thi hành án trong quân đội nói riêng đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp của Nhà nước, phù hợp với đặc điểm quân đội...
Tại lễ tổng kết, Cục Thi hành án Bộ Quốc phòng và Thi hành án Quân khu 9 đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng ba; 3 tập thể được tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 14 tập thể, cá nhân nhận bằng khen của Bộ Quốc phòng.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 17/6/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ./.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.