Trong buổi sáng ngày 16/5/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Vietnamnet phản ánh: Theo báo cáo khẩn của Bộ Y tế, có 39/64 tỉnh thành có mức sinh tăng mạnh, như TP.HCM tăng hơn 30%, Hà Nội tăng 27%, Sơn La tăng 40%, Sóc Trăng tăng 41%... Trong số này có 5.000 bé là con thứ ba, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2007. Nguyên nhân mà Bộ Y tế đưa ra là do có nơi, có lúc buông lỏng quản lý, chỉ đạo chủ quan thoả mãn.
Thời kỳ ’’hoàng kim’’ của công tác dân số kế hoạch hóa gia đình là thời kỳ 1993-2000. Giai đoạn này, tỷ suất sinh giảm rất nhanh từ 30,040/00 năm 1992 xuống còn 19,170/00 năm 2000, bình quân mỗi năm giảm được 1,35. Nhưng ngay sau đó, kết quả thực hiện chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình lại chững lại và giảm sút. Nguyên nhân lúc đó được đưa ra là do việc hợp nhất Uỷ ban dân số kế hoạch hóa gia đình với Uỷ ban bảo vệ và chăm sóc trẻ em thành Uỷ ban Dân số gia đình trẻ em cùng với việc ban hành Pháp lệnh Dân số còn có chỗ thiếu chặt chẽ nên tỷ lệ phát triển dân số.
Nhưng ngay sau đó, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên tăng mạnh trở lại (tỷ suất sinh năm 2003 là 17,50/00, năm 2004 là 19,20/00). Đặc biệt là tình trạng cán bộ, đảng viên sinh con thứ ba trở lên tăng nhiều ở hầu hết các địa phương, gây tác động tiêu cực đến phong trào nhân dân thực hiện kế hoạch hóa gia đình.
Bước sang năm 2008, thời điểm này mảng dân số được chuyển về với Bộ Y tế. Và theo báo cáo của Bộ Y tế thì số trẻ em sinh ra trong quý tăng hơn 18.000 trẻ (7,2%) so với cùng kỳ 2007; có tới 39/64 tỉnh, thành phố có mức sinh tăng lên so với cùng kỳ. Trong đó, có những tỉnh tăng mạnh như Sóc Trăng, Sơn La, Phú Thọ, 2 thành phố lớn Hà Nội và TP.HCM cũng tăng.
Đã có gần 5.000 trường hợp sinh là con thứ 3 trở lên, tăng 17,3% so với cùng kỳ 2007; có 34/64 tỉnh, thành phố có số trường hợp sinh con thứ 3 trở lên tăng. Có những tỉnh tăng đột biến như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Thái Nguyên... Đáng lưu ý là, trong số này có những tỉnh trước đây được đánh giá là đã đạt và đang duy trì mức sinh thay thế.
Báo cũng phản ánh: Sở Khoa học công nghệ TP.HCM đã tài trợ 9 tỷ đồng triển khai lắp đặt “Công trình cung cấp điện bằng năng lượng mặt trời và năng lượng gió” tại đảo Trường Sa. Đây là dự án nhằm giúp quân dân trên thị trấn Trường Sa huyện Trường Sa tỉnh Khánh Hoà cải thiện từng bước về cơ sở vật chất, trong đó có nguồn điện thắp sáng phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Công trình này do Trung tâm tiết kiệm năng lượng TP.HCM làm chủ đề tài. Công trình có 4 dàn pin mặt trời và hệ thống năng lượng gió vời tổng công suất 8KW được lắp đặt ở 2 cụm C1 và C2 trên đảo Trường Sa.
Sau 2 tuần khẩn trương lắp đặt, đến nay công trình đã vận hành chạy thử nghiệm bước đầu đạt kết quả. Nguồn điện phát đạt công suất ổn định có thể sử dụng phục vụ mọi sinh hoạt suốt 24/24 giờ. Trong hơn 10 ngày chạy thử nghiệm, nguồn điện áp đảm bảo ổn định không kém nguồn điện lưới quốc gia. Kết quả này cho thấy giải pháp phục vụ nguồn điện sinh hoạt trên quần đảo Trường Sa sẽ rất thuận lợi.
Báo cũng cho biết: Ủy ban chứng khoán Nhà nước đang dự định đề xuất với Bộ Tài chính về việc có thể giảm phí đối với các thành viên tham gia thị trường chứng khoán. Đây là một biện pháp điều chỉnh nhằm san sẻ khó khăn với các thành viên thị trường trong thời điểm khó khăn. Mức cụ thể hiện nay chưa xác định nhưng có thể mức thu 0,05% giá trị giao dịch sẽ giảm xuống còn 0,02%.
Theo một chuyên gia UBCK thì, các trung tâm và sở giao dịch chứng khoán hiện nay hoạt động như doanh nghiệp và nguồn thu chính là phí. Tuy nhiên, trong thời điểm khó khăn hiện nay, UBCK có thể sẽ điều chỉnh phần này để san sẽ khó khăn cho các thành viên thị trường.
Trong khi đó, thông tin từ UBCK cho biết, đề xuất việc giãn thực hiện thuế thu nhập đối với nguồn thu từ chứng khoán có thể sẽ được xem xét. Đây là biện pháp được cho là cần thiết để hỗ trợ nhà đầu tư cả về tâm lý và tài chính tham gia thị trường chứng khoán trong thời điểm nhiều biến động này.
Được biết, trong ngày 15/5/2008, Lãnh đạo Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, UBCK và một số chuyên gia tư vấn kinh tế hàng đầu đã có cũng làm việc cả ngày để bàn nhiều nội dung về ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát, ổn định thị trường chứng khoán. Kết quả cuộc họp có thể sẽ được công bố trong một vài ngày tới và có thể Chính phủ sẽ có thêm những biện pháp mới để tiếp tục các nỗ lực ổn định kinh tế và chống lạm phát như văn bản 319 trước đây. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho biết, sẽ khó một loạt biện pháp dành riêng cho thị trường chứng khoán vào thời điểm này.
2. Báo Thanh niên phản ánh: Hôm qua, trong ngày làm việc thứ hai của Đại lễ Phật đản LHQ, các đại biểu đã thảo luận hàng loạt chủ đề về vai trò của Phật giáo với xã hội. Nhiều thông điệp của Phật giáo thế giới đã được gửi đến toàn nhân loại.
7 hội thảo với các nhóm chủ đề khác nhau đã diễn ra đồng thời, bao gồm: Vai trò của Phật giáo trong việc giải quyết xung đột và ngăn ngừa chiến tranh; Sự đóng góp của Phật giáo về công bằng xã hội; Phật giáo nhập thế và sự phát triển; Chăm sóc môi trường: Vấn nạn gia đình và Giải pháp của Phật giáo; Diễn đàn "Giáo dục Phật giáo: Sự kế thừa và phát triển"; Phật giáo trong thời đại kỹ thuật số; Chăm sóc môi trường: giải pháp của Phật giáo về sự thay đổi khí hậu.
Tối qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã mở tiệc chiêu đãi các trưởng phái đoàn Phật giáo và các đoàn khách cao cấp quốc tế. Và trong chương trình văn nghệ, vở cải lương Phật giáo Cuộc đời Đức Phật đã được công diễn trước đông đảo các đại biểu và bà con tăng ni phật tử tham dự Đại lễ.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Thủ tướng Chính phủ vừa có Công văn số 725/TTg-KTTH chỉ đạo từ nay đến hết năm 2008, các địa phương chủ động điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản năm 2008; không huy động thêm vốn đầu tư từ các nguồn vốn vay ngân hàng thương mại hoặc phát hành trái phiếu; không huy động thêm vốn đầu tư theo quy định tại khoản 3 Điều 8 Luật Ngân sách nhà nước cho các dự án mới, không cấp bách.
4. Báo Người lao động phản ánh: Đến cuối giờ chiều 15-5, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 12,7 đến 13,7 độ vĩ Bắc; 116,9 đến 117,8 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Đông Bắc quần đảo Trường Sa.
Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6, cấp 7 (tức là từ 39 đến 61 km/giờ), giật trên cấp 7. Dự báo trong 24 giờ tới, áp thấp nhiệt đới di chuyển chậm theo hướng giữa Bắc và Bắc Đông Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 5 – 10 km và có khả năng mạnh lên thành bão. Đến 13 giờ ngày 16-5, vị trí tâm bão ở vào khoảng 14,3 độ vĩ Bắc; 117,9 độ kinh Đông, sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (tức là từ 62 đến 74 km/giờ), giật trên cấp 8. Tính từ tâm bão, vùng gió mạnh nguy hiểm từ cấp 6 trở lên có bán kính khoảng 200 km.
Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, vùng biển phía Đông khu vực giữa biển Đông (bao gồm cả phía Đông Bắc quần đảo Trường Sa) có gió xoáy mạnh cấp 6 - 7, giật trên cấp 7. Cơn bão này nhiều khả năng sẽ đi ra ngoài khu vực biển Đông vào những ngày cuối tuần.
Báo cũng cho biết: Bộ Tài chính vừa có quyết định tăng thuế 5%-10% đối với mặt hàng linh kiện, phụ tùng ô tô nhập khẩu, áp dụng cho các tờ khai hải quan từ ngày 20-5.
Theo biểu thuế mới, các loại phụ tùng như gương thủy tinh, gương chiếu hậu có thuế suất 33%-38%. Các thiết bị truyền dẫn dùng cho phát thanh hoặc truyền hình, camera số và camera ghi hình... có thuế suất phổ biến 15%-37%. Các loại thiết bị như cầu dao, rơ le, công tắc, chi tiết đóng ngắt mạch, cầu chì, bộ triệt xung điện, phích cắm, đui đèn... có thuế suất phổ biến 10%-29%, tùy theo loại xe và dung tích xi-lanh.
Theo Bộ Tài chính, việc điều chỉnh thuế lần này vẫn không nằm ngoài mục đích hạn chế nhập siêu và giảm nạn ùn tắc giao thông.
Báo cũng phản ánh: Các mặt hàng chủ lực như xi măng, phân bón tăng giá liên tục, hàng hóa trở nên khan hiếm là do đang có tình trạng găm hàng chờ giá lên cao.
Tại các cửa hàng vật liệu xây dựng trên địa bàn TPHCM, những ngày gần đây, giá xi măng đã lên đến mức rất cao. Giá bán cho khách mối (các chủ thầu xây dựng, chủ các công trình đang thi công...) từ 70.000 đồng- 75.000 đồng/bao. Riêng khách vãng lai (mua đột xuất) giá lên đến 80.000 đồng- 85.000 đồng/bao.
Thông tin từ các đại lý xi măng cho biết việc mua xi măng từ nhà máy đang ngày càng trở nên khó khăn hơn. Vài ngày trước muốn lấy xi măng Hà Tiên 1 phải mua kèm vữa xây tô của đơn vị này với tỉ lệ 1/1. Dù biết rằng mặt hàng vữa xây tô rất khó tiêu thụ nhưng vì cần xi măng nên nhiều đại lý cũng phải nhận hàng. Tuy nhiên, đến thời điểm này liên hệ lấy hàng thì nhận được thông báo là hết vữa còn xi măng cũng không biết lúc nào có hàng... Tương tự, hãng xi măng Holcim hiện nay vẫn ra mã số để khách lấy hàng, nhưng phải đợi cả tuần lễ cũng chưa chắc có hàng. Cách nay vài ngày có một tàu chở cả chục ngàn tấn xi măng Chinfon từ miền Bắc cập cảng TPHCM, nhưng chỉ sau 5 giờ hàng đã được bán sạch...
Trước tình hình trên, các đại lý cần hàng để giữ mối phải “săn” với mức giá cao hơn giá chính thức từ 5.000 đồng- 7.000 đồng/bao. Ông Trần Hữu Tài, chủ một đại lý ở quận 10, cho biết mua giá chính thức phải xếp hàng chờ cũng chỉ lấy được một, hai trăm bao còn chấp nhận giá cao sẽ có hàng ngay dù cả ngàn bao... Chính vì lấy hàng khó khăn như vậy nên nhiều cửa hàng bán vật liệu xây dựng cũng đang tìm cách ép khách như buộc người cần mua xi măng phải mua kèm cát, đá, gạch (các loại vật liệu này cũng tăng giá từ 20%- 50% so với tháng trước).
Mặt hàng phân bón cũng đang rất nóng. Giới kinh doanh phân bón tại các tỉnh miền Tây tiết lộ từ vài tháng nay nhiều đại lý phân bón đã tung tiền ra gom hàng, thậm chí họ còn thuê mặt bằng ở nhiều nơi để chứa hàng. Vốn ít cũng trữ vài trăm tấn, vốn nhiều có khi gần cả ngàn tấn. Giá phân hiện nay đã tăng cao nhưng họ vẫn chưa vội bung hàng mà chờ sang vụ đông xuân để đẩy giá lên cao hơn. Hiện tại nhiều đại lý chỉ bán hàng theo kiểu cuốn chiếu, tức lấy hàng mới được bao nhiêu bán bấy nhiêu để giữ mối.
5. Thông tấn xã Việt Nam phản ánh: Tiếp Thứ trưởng Bộ Kinh tế-Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Nakano Masashi sáng 15/5 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cảm ơn sự hợp tác, hỗ trợ của Nhật Bản trong việc khảo sát, nghiên cứu về lĩnh vực công nghệ hạt nhân - công nghệ mới, năng lượng mới sẽ được sử dụng ở Việt Nam trong thời gian tới. Phó Thủ tướng cho biết, trước mắt, Việt Nam mong muốn Nhật Bản hỗ trợ trong đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng cơ sở pháp lý và qui phạm pháp luật nhằm phát triển chương trình hạt nhân tại Việt Nam một cách an toàn và an ninh.
Thứ trưởng Nakano Masashi cho biết sáng 15/5, Bộ Công Thương và Bộ Kinh tế-Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã ký thỏa thuận hợp tác về lĩnh vực điện hạt nhân, nhằm tăng cường hợp tác nghiên cứu phát triển chương trình hạt nhân tại Việt Nam. Trong thời gian qua, hai bên đã tiến hành những bước hợp tác trong lĩnh vực này như nghiên cứu tổng thể về khả năng sử dụng điện nguyên tử, các công nghệ cũng như khả năng xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên tại Việt Nam.
Báo cũng cho biết: Chiều 15/5, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp đã trao giấy phép Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ viễn thông cho Công ty cổ phần Viễn thông Hà Nội (Hanoi Telecom).
Theo giấy phép, có giá trị đến hết ngày 28/4/2018, Hanoi Telecom được phép thiết lập mạng viễn thông công cộng để cung cấp trực tiếp và bán lại dịch vụ viễn thông thuộc mạng viễn thông di động mặt đất, trên phạm vi toàn quốc. Công ty được kết nối với mạng hoặc dịch vụ viễn thông của doanh nghiệp khác và có nghĩa vụ cho các doanh nghiệp viễn thông khác kết nối vào mạng hoặc dịch vụ viễn thông của mình theo các quy định về kết nối.
Về tần số, Hanoi Telecom được cấp và sử dụng tần số vô tuyến điện để thiết lập các hệ thống thông tin vô tuyến điện theo quy hoạch tần số vô tuyến điện quốc gia và các quy định về quản lý tần số. Mạng viễn thông của Hanoi Telecom được phủ sóng tại 64 tỉnh, thành phố và sẽ được mở rộng hơn trong tương lai với giá cước sẽ được thực hiện theo các quy định về quản lý giá cước dịch vụ viễn thông.
6. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 15-5, TAND Tối cao đã họp báo giới thiệu các quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao. Cơ quan này hy vọng, việc công khai hóa các bản án sẽ giúp cho các Tòa án địa phương áp dụng pháp luật một cách thống nhất trong công tác xét xử.
Bên cạnh đó, người dân và cơ quan chức năng cũng sẽ phát hiện những khiếm khuyết của hệ thống văn bản pháp luật, từ đó đặt ra yêu cầu sửa đổi, bổ sung những văn bản đó. Việc công bố bản án cũng là đòi hỏi trong quá trình hội nhập quốc tế của nước ta hiện nay và yêu cầu của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) là các bản án của Tòa án cấp cao nhất phải được công bố hoặc có sẵn cho công chúng.
7. Báo Lao động phản ánh: Việc NXB Giáo dục tự động tăng giá sách giáo khoa (SGK) trước thời điểm công bố với báo chí cho thấy "sự đã rồi", mặc dù trước đó Thủ tướng đã có chỉ đạo phải có lộ trình giảm giá.
Một đại diện công ty sách và thiết bị trường học than phiền: Ở công ty chúng tôi, tất cả cuống cả lên vì CBCNV phải... dán lại mã sách. Nghĩa là ở trang 2, phần cuối có mã t7 (tức là in xong vào năm 2007), thì nay phải dán đè lên t8 (2008) cho toàn bộ SGK của năm học 2008-2009, đồng thời phải chỉnh lại giá bìa sách. Có thùng dán xong, có thùng chưa dán lẫn lộn, thành ra sửa không kịp và không thể nào đồng bộ, nhìn vào thấy ngay giá sách tăng 10%. Thế nhưng, bất ngờ là qua khảo sát của chúng tôi, giá giấy lẫn giá công in hiện nay tăng chưa đáng kể, nhưng giá sách bán lẻ vẫn tăng...
Một trong những nguyên nhân đưa ra để NXBGD tăng giá SGK 10% là giá giấy tăng đột biến.
Như vậy, hiện tại có khoảng 30 nhà in trúng thầu in SGK, đã ký hợp đồng với nhà máy giấy. Trong đó, chỉ có 1/3 nhà in chịu mức giá giấy tăng 6%. Một đại diện nhà in lớn nhận gia công SGK cho NXB Giáo dục cho biết: Theo kinh nghiệm hàng năm, khi vừa trúng thầu in SGK 2008 từ cuối năm 2007, là ngay lập tức, chúng tôi huy động vốn, kể cả vay ngân hàng, để mua ngay nguồn giấy, bảo đảm bình ổn giá giấy. Và in SGK sau đúng 1 tuần kể từ khi trúng thầu. Cho đến nay, chúng tôi đã in xong toàn bộ số SGK theo hợp đồng.
Một giám đốc nhà máy in khẳng định: Giá công in không tăng từ đầu năm đến nay và nhiều năm qua vẫn bình ổn. Mặc dù có biến động giá, nhưng vì ở tỉ lệ thấp nên nhà in chúng tôi vẫn cầm cự được. Trong quy trình đấu thầu, những nhà in nào đưa ra mức giá không được phép đội trần của NXBGD và càng đưa giá thấp, tính cạnh tranh cao thì càng dễ trúng thầu.
Mới đây nhất, NXBGD gửi công văn cho các nhà in SGK, chấp thuận cho tăng giá 5% đối với số sách in sau ngày 1.5. Chúng tôi đã in xong hết rồi nên không được tăng giá. Mùa in sách chủ yếu từ cuối năm ngoái sang tháng 5 là kết thúc, còn có thể có một số sách gia công lai rai thì làm tiếp đến tháng 8, tháng 9.
Như vậy, thực sự giá cả (giá giấy và giá công in) không biến động nhiều. Thực tế trên cho thấy, đa số SGK của năm 2008 đã in xong vào thời điểm này, với mức giá không thay đổi so với năm 2007, như vậy, NXBGD đã đủ phần lời, mà vẫn muốn tăng giá?
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Sài Gòn giải phóng có bài "Phát triển đội ngũ chuyên gia pháp luật phục vụ yêu cầu hội nhập quốc tế". Bài báo phản ánh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa có quyết định phê duyệt Đề án “Đào tạo chuyên gia pháp luật, luật sư phục vụ yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế giai đoạn 2008-2010”. Đối tượng đào tạo là các công chức đang công tác tại các bộ, ngành, Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao hoặc luật sư đang hành nghề tại các công ty luật, văn phòng luật sư, doanh nghiệp.
Tổng thời gian đào tạo từ 21-27 tháng, thời gian thực hành nghề nghiệp từ 3-12 tháng. Nội dung đào tạo chủ yếu tập trung vào kiến thức pháp luật thương mại quốc tế, kỹ năng hành nghề luật sư quốc tế, đặc biệt chú trọng kỹ năng giải quyết tranh chấp thương mại, tư vấn pháp luật trong các giao dịch thương mại quốc tế.
Sau khi được đào tạo, các chuyên gia pháp luật, luật sư được sử dụng để tư vấn về hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, giảng dạy tại các cơ sở đào tạo luật, đồng thời là nòng cốt để từng bước hình thành và phát triển đội ngũ chuyên gia pháp luật, luật sư đạt tiêu chuẩn quốc tế của Việt Nam.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài "Vụ luật sư P.V.H ăn chặn hơn một tỷ đồng: Đoàn luật sư TP.HCM đang xác minh". Bài báo phản ánh: Báo Pháp Luật TP.HCM ngày 6-5 và 12-5 có đăng bài phản ánh những việc làm sai trái của luật sư P.V.H khiến nhiều khách hàng bị thiệt hại.
Khi nhận làm giúp thủ tục nhà, đất, luật sư này đã sách nhiễu, lừa dối khách hàng để bỏ túi riêng khoản tiền lớn hoặc cố ý cất giữ bản chính giấy chủ quyền để vòi thêm tiền... Đến thời điểm này, Đoàn luật sư TP.HCM đã nhận được sáu đơn thưa luật sư H. vi phạm pháp luật và quy tắc hành nghề luật sư. Đoàn này cũng nhận được đơn của luật sư H. xin ra khỏi đoàn kèm theo đề nghị được trả thẻ luật sư và chứng chỉ hành nghề. Lý do được ông H. đưa ra là ông bận giải quyết những mâu thuẫn về kinh doanh nên ngại làm ảnh hưởng đến đoàn; tới đây, ông không còn ở địa phương nên khó đến đoàn sinh hoạt...
Ngày 9-5, Đoàn luật sư TP.HCM đã gửi văn bản trả lời ông H. như sau: Do cần chờ kết quả xác minh để có hướng xử lý vi phạm (nếu có) nên Ban chủ nhiệm đoàn chưa thể giải quyết đề nghị trên của luật sư H. Trong thời gian chờ quyết định chính thức của đoàn, ông H. phải có nghĩa vụ thực hiện các quy tắc đạo đức nghề nghiệp theo đúng quy định.