Điểm tin báo chí sáng ngày 11 tháng 9 năm 2015Trong ngày 10/9 đến đầu giờ sáng ngày 11/9/2015, một số báo đã có bài phản ánh những thông tin liên quan đến công tác tư pháp như sau: >I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP1. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: Tăng quyền thi hành án cho thừa phát lại. Bài báo phản ánh: Việc xác minh điều kiện thi hành án và tổ chức thi hành án của các văn phòng thừa phát lại đang gặp nhiều khó khăn do một số cơ quan, tổ chức không hợp tác, mặt khác thẩm quyền của thừa phát lại cũng còn hạn chế…Theo thừa phát lại (TPL) Đỗ Thị Thúy Hảo (Văn phòng TPL quận Tân Bình), nhiều cơ quan, tổ chức không hợp tác với TPL trong quá trình xác minh điều kiện thi hành án (THA) và tổ chức THA vì cho rằng TPL không phải là cơ quan nhà nước.Bà Nguyễn Thị Hạnh (Trưởng Văn phòng TPL quận 1, TP.HCM) kể: Trước đây, văn phòng của bà tổ chức cưỡng chế trong một vụ THA theo bản án của TAND quận 1. Theo hồ sơ, tài khoản của bên phải THA đã bị TAND quận 1 áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là phong tỏa số tiền 4,1 tỉ đồng từ 14-6-2013 (ngay sau khi tòa thụ lý vụ án). Đến tháng 9-2013, bản án có hiệu lực pháp luật và bên được THA đã đến Văn phòng TPL quận 1 yêu cầu THA.Khi Văn phòng TPL quận 1 đến ngân hàng yêu cầu chuyển khoản số tiền mà tòa đã kê biên trước đó để THA thì ngân hàng nói cần có thời gian nên hẹn lại. Sau đó, ngân hàng bất ngờ thông báo cho Văn phòng TPL quận 1 biết là hiện tài khoản của bên phải THA chỉ còn… hơn 1 tỉ đồng.Thấy bất thường, Văn phòng TPL quận 1 đã yêu cầu ngân hàng này cung cấp thông tin về số tiền đã bị phong tỏa, lý do vì sao số tiền thay đổi, chủ tài khoản giao dịch như thế nào… nhưng ngân hàng không đáp ứng. Văn phòng TPL tiếp tục liên hệ yêu cầu in sao kê nhật ký giao dịch của tài khoản trên thì ngân hàng trả lời: “Đây thuộc về bí mật của khách hàng, theo quy định thì chúng tôi không thể cung cấp”...Ngoài khó khăn do cơ quan, tổ chức không hợp tác như trên, hoạt động của TPL còn gặp khó do người dân có xu hướng lựa chọn cơ quan THADS bởi họ còn xa lạ với chức năng trực tiếp tổ chức THA của TPL. Đồng thời người dân thường có suy nghĩ cơ quan THADS là cơ quan nhà nước nên có “uy” hơn TPL.Cạnh đó, theo ông Nguyễn Đức Thịnh (Trưởng Văn phòng TPL quận Gò Vấp, TP.HCM), quy định về ủy thác xác minh điều kiện THA hiện nay chưa có nên TPL ở quận nào chỉ được thực hiện việc THA trong quận đó. Tương tự, những trường hợp ký hợp đồng với người được THA nhưng tài sản phải THA ở ngoài địa bàn TP.HCM thì TPL không có thẩm quyền kê biên như cơ quan THA dân sự. Điều này gây mất niềm tin của khách hàng vào TPL. Trong khi việc tổ chức THA do chấp hành viên hay TPL thực hiện thì cũng đều nhằm mục đích đảm bảo cho bản án, quyết định của tòa được thực thi trên thực tế…2. Báo VietnamPlus có bài: Trẻ em phải là một chủ thể đặc biệt trong tiếp cận thông tin. Bài báo phản ánh: Tại Diễn đàn về các nội dung liên quan đến trẻ em trong Luật tiếp cận thông tin và Luật về Hội do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) phối hợp tổ chức sáng 10/9, tại Hà Nội.Nhiều ý kiến cho rằng hệ thống pháp luật Việt Nam có nhiều quy định liên quan tới quyền tiếp cận thông tin của trẻ em, bao gồm những quy định xác định trẻ em là chủ thể tiếp cận thông tin, tuy nhiên mới chỉ có lĩnh vực tư pháp-hộ tịch quy định đầy đủ tính chất của chủ thể đặc biệt này.Theo luật sư Nguyễn Hưng Quang, dự thảo Luật tiếp cận thông tin cần bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền tiếp cận của trẻ em với các thông tin cần thiết cho sự sống còn, sự phát triển, cũng như khả năng tham gia một cách có ý nghĩa trong xã hội của trẻ em. Nhà nước có nghĩa vụ bảo đảm các thông tin cung cấp cho trẻ em phải đầy đủ, kịp thời, dễ tiếp cận và dễ hiểu với mọi trẻ em và vì lợi ích tốt nhất của trẻ em. Luật sư đề nghị dự thảo luật cần bổ sung thêm quy định nghiêm cấm việc cung cấp, sử dụng thông tin vi phạm đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình hay ảnh hưởng tới sự sống còn và sự phát triển của trẻ em. Các quy định của dự thảo Luật tiếp cận thông tin, Luật trẻ em và dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi) cần phải phù hợp và thống nhất với nhau để bảo đảm tính thống nhất của các quy định pháp luật và bảo đảm sự tôn trọng các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn.Phó giáo sư-tiến sỹ Nguyễn Ngọc Oanh (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết quyền thông tin của trẻ em cần phải được hiểu là mọi trẻ em không có sự phân biệt về giới tính, thành thị, nông thôn, thành phần dân tộc… đều có quyền bày tỏ ý kiến, tìm kiếm và phổ biến thông tin, bày tỏ quan điểm và tiếp cận thông tin phù hợp. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo các quyền này trên cơ sở lợi ích tốt nhất của trẻ.Dự thảo cần được xây dựng trên quan điểm bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do hội họp và lập hội của mọi người dân; là cơ sở pháp lý đảm bảo để người dân thực hiện quyền này; không nên tạo ra các rào cản về điều kiện, thủ tục hành chính nhà nước can thiệp vào quá trình nội bộ của hội, làm cản trở quyền tự do hội họp và lập hội của người dân…3. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: ‘Không cho chuyển đổi giới tính vì lo ngại hôn nhân đồng giới’. Bài báo phản ánh: Chiều 10-9, Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ tổ chức góp ý Bộ luật Dân sự (sửa đổi). Một số ý kiến bày tỏ băn khoăn với quy định của dự thảo Bộ luật về chuyển đổi giới tính như trên. Theo đó dự thảo vừa quy định Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính, lại vừa quy định cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và quyền nhân thân khác. Quy định như vậy là không hợp lý và mâu thuẫn nhau. Ông Nguyễn Văn Khôi - cán bộ giảng dạy Khoa Luật (Trường ĐH Cần Thơ) cho rằng các giảng viên của khoa thống nhất ý kiến thừa nhận quyền chuyển đổi giới tính. "Tuy nhiên, vấn đề là những người đã kết hôn mà chuyển đổi giới tính thì vô tình trở thành quan hệ hôn nhân đồng giới. Trong khi đó, Luật Hôn nhân và gia đình lại cấm kết hôn đồng giới" - ông Khôi nêu.Cũng vì lo ngại hôn nhân đồng giới nên một cán bộ tòa án cho rằng không nên cho phép cá nhân được chuyển giới trừ khi họ bị khiếm khuyết giới tính do bẩm sinh. Báo cáo giải trình và tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc chuyển đổi giới tính không chỉ liên quan đến quyền nhân thân của một cá nhân mà kèm theo đó là rất nhiều vấn đề xã hội phát sinh, chẳng hạn như hành lang pháp lý cho việc áp dụng các biện pháp y học để chuyển đổi giới tính, hệ thống văn bản pháp luật liên quan y tế, baỏ hiểm, hôn nhân và gia đình, các chính sách an sinh xã hội... Nên để bảo đảm tính thận trọng, hợp lý, đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý nội dung này theo hướng xác định đây là quyền con người, quyền này sẽ thực hiện theo quy định của luật. Trên cơ sở đó, Quốc hội sẽ giao cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, đề xuất để Quốc hội xem xét, quyết định vấn đề này bằng một văn bản luật.4. Báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh có bài: Bộ Tài chính đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm. Bài báo phản ánh: Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hầu như chưa xử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi này. Khi có vụ việc liên quan thường sẽ vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản để xử lý.Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) vừa tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi). Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm - loại vi phạm diễn ra phổ biến, nghiêm trọng nhất, gây hậu quả nặng nề cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Hành vi này có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu trục lợi từ 20 triệu đồng trở lên.Ông Doãn Thanh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý bảo hiểm, cho biết hiện nay số vụ trục lợi bảo hiểm phát hiện ngày càng nhiều, gia tăng qua các năm. Hành vi trục lợi xảy ra ở hầu hết các loại hình nghiệp vụ bảo hiểm đang làm mất dần niềm tin của khách hàng. Hành vi này không rời rạc, riêng lẻ mà ngày càng tinh vi, phức tạp, nhiều trường hợp có sự cấu kết, thông đồng giữa khách hàng, nhân viên và đại lý bảo hiểm, nhân viên sửa xe,…Theo ông Tuấn, tính đến thời điểm hiện nay, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hầu như chưa xử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi trục lợi bảo hiểm và đang vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức; tội tham ô tài sản,… tại Bộ Luật Hình sự để xử lý hành vi trục lợi bảo hiểm. Tuy nhiên, các tội danh này chưa phản ánh đúng bản chất và đặc trưng của hành vi trục lợi, do đó rất khó áp dụng trong thực tế. Do đó, Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi này.Đồng tình với quan điểm trên, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng hình sự hóa tội danh này là cần thiết. Tuy nhiên, ban soạn thảo cần cân nhắc khoản 4, Điều 217 quy định về miễn trách nhiệm hình sự đối với tội danh trục lợi bảo hiểm như: Phạm tội lần đầu và tự thú; tích cực khắc phục một phần hoặc toàn bộ thiệt hại xảy ra... Vì những quy định này đã nằm trong quy định tại Điều 51, Điều 54 của dự thảo Luật, nhằm tránh chồng chéo.5. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Hà Nội không đồng ý bỏ tử hình với tội tham ô. Bài báo phản ánh: Ủy ban MTTQ TP Hà Nội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp vào dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) sau khi tiến hành lấy ý nhiều cơ quan, tầng lớp trong xã hội.Theo đó, đa phần ý kiến không đồng ý với quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ. Lý do là dù hai tội trên là những tội trong nhóm tội phạm về chức vụ và tham nhũng cho nên cần phải thi hành án tử hình để thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Đồng thời việc giữ nguyên hình thức thi hành án tử hình đối với loại tội phạm này cũng loại bỏ được cách hiểu của người dân là dùng tiền để thoát án tử hình.Các ý kiến cũng đồng tình việc không thi hành án tử hình đối với người cao tuổi để thể hiện tính nhân đạo, tuy nhiên cần quy định độ tuổi từ 80 tuổi trở lên (thay vì 75 tuổi trở lên như dự thảo luật). II- PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH1. Báo Hà Nội mới có bài: Nâng mức phạt vi phạm giao thông: Cảnh tỉnh trước hiểm nguy. Bài báo phản ánh: Nâng mức phạt vi phạm giao thông nhằm loại trừ nguy hiểm cho xã hội là quan điểm của lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam khi đề cập đến dự thảo Nghị định về xử phạt các hành vi vi phạm giao thông nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị định 107/CP và 171/CP của Chính phủ.Trước những ý kiến cho rằng mức phạt đề xuất quá cao, đại diện Ủy ban An toàn giao thông quốc gia nhấn mạnh: Tính mạng con người là trên hết. Chế tài xử lý nặng đối với hành vi vi phạm có nguy cơ gây tai nạn giao thông chính là lời cảnh tỉnh để người tham gia giao thông không vi phạm.2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Cai nghiện bắt buộc theo luật mới: Còn nhiều vướng mắc. Bài báo phản ánh: Ngày 10-9, bà Trịnh Thị Thanh Bình - Chánh án TAND tỉnh Bến Tre cho biết vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc đưa người vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục hay đi cai nghiện theo quy trình mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2014.Theo bà Bình, quy trình mới rất chặt chẽ, đòi hỏi khi đưa một người nghiện đi cai thì phải có kết quả xét nghiệm, kiểm tra do bác sĩ có trình độ chuyên môn tiến hành. Hồ sơ sau đó chuyển cho TAND cấp huyện xem xét, thay vì để UBND cùng cấp ra quyết định hành chính. Thực tế tỉnh nhỏ như Bến Tre, nhân sự chuyên môn như vậy không đủ đáp ứng. Y tế xã, huyện không được đào tạo chuyên môn xét nghiệm, không đủ khả năng kết luận một người nghiện hay không.Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cũng thừa nhận là với các tỉnh xa, nông thôn, việc tuân thủ quy trình theo luật mới là thách thức. Với thủ đô, giải pháp là vận động, tuyên truyền để người nghiện và gia đình họ đi cai nghiện tự nguyện. “Từ đầu năm đến nay, chúng tôi đưa hơn 1.500 trường hợp cai tự nguyện, gia đình đều ký vào. Chỉ số ít phải đi cai bắt buộc. Chúng tôi thuyết phục với các gia đình là đi tự nguyện thì không bị một bản án, quyết định của tòa”.3. Báo Tiền phong có bài: Tám tháng thực hiện Luật Hải quan mới, doanh nghiệp vẫn 'muốn khóc'. Bài báo phản ánh: Những thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm dịch với hàng hóa năm 2015 không đơn giản hơn trước dù Luật Hải quan mới hứa hẹn nhiều cải cách đột phá đã có hiệu lực từ đầu năm.Cộng đồng doanh nghiệp đã than vãn như vậy tại hội thảo đánh giá 8 tháng thực hiện Luật Hải quan do Tổng cục Hải quan và Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) vừa tổ chức tại Hà Nội.4. Báo Đại đoàn kết có bài: Góp ý kiến vào Dự thảo Luật Phí, lệ phí: Quy định chặt để tránh lạm thu. Bài báo phản ánh: Ngày 10/9, Trung tâm Nghiên cứu truyền thông phát triển thuộc Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức hội thảo “Một số vấn đề trong Dự thảo Luật Phí và lệ phí”. Nhiều ý kiến cho rằng, cần liệt kê cụ thể các khoản phí, lệ phí trong luật để tránh tình trạng lạm thu, tạo gánh nặng cho người dân.Rất nhiều ý kiến đưa ra để góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật. Chẳng hạn, về danh mục phí, lệ phí, dù Dự luật đã đề nghị bỏ 19 loại phí có tính chất giá dịch vụ ra khỏi danh mục phí, lệ phí, nhưng còn 51 khoản khác trong đó có những khoản cần nghiên cứu thêm. Bởi, các khoản chưa phù hợp hoặc trùng lặp sẽ gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.Ông Lê Xuân Trường đề xuất, nên bỏ danh mục lệ phí, khoản phí “lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, tài sản gắn liền với đất” vì đã có “lệ phí trước bạ” cùng tính chất thu này. Hay, nên bỏ “lệ phí phân bổ kho số viễn thông, tài nguyên internet vì đã quy định thu các khoản: Phí cấp tên miền địa chỉ sử dụng internet, phí sử dụng kho số viễn thông và phí quyền hoạt động viễn thông… qua đó, giảm gánh nặng chi phí cho DN.Một vấn đề quan trọng khác được nhiều chuyên gia đóng góp ý kiến đó là Luật phải đảm bảo tính minh bạch. Vì vậy, cần bổ sung quy định để làm rõ trách nhiệm báo cáo chính xác số thu phí để tính theo số phí được thu về bao gồm cả phần chi phí để lại để tổ chức thu cho tổ chức thu phí. Phần để lại này phải được hạch toán là chi ngân sách nhà nước để phản ánh đầy đủ, chính xác thu, chi ngân sách nhà nước trong lĩnh vực phí, lệ phí. Đặc biệt phải đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch. Theo đó, phải quy định về trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước trong công tác quản lý phí, lệ phí. III- THÔNG TIN KHÁC 1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin: Ngày 10-9 (giờ Việt Nam), Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam rời Thủ đô Oa-sinh-tơn về Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị các Chủ tịch QH trên thế giới lần thứ tư và thăm chính thức Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin: EU chốt hạn ngạch phân bổ người di cư. Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố kế hoạch phân bổ hạn ngạch người di cư để giải quyết cuộc khủng hoảng di cư tồi tệ nhất tại “Lục địa già” trong vòng 70 năm qua.Ngày 9/9, Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker cho biết theo kế hoạch, 120.000 người tị nạn đang tạm trú tại Italy, Hy Lạp và Hungary, những nước vốn đã bị quá tải bởi các dòng người di cư liên tục đổ tới trong thời gian qua, sẽ được phân bổ cho các nước thành viên trong Liên minh châu Âu (EU). Theo đó, Đức sẽ tiếp nhận hơn 31.000 người di cư, Pháp 24.000 người, Tây Ban Nha 15.000 người... Hiện Pháp đã nhất trí đón tổng cộng 24.000 người tị nạn trong vòng 2 năm theo hạn ngạch do EC ấn định, trong khi Thủ tướng Anh cho biết nước này có thể sẽ tiếp nhận 20.000 người trong vòng 5 năm tới. Hiện nhiều nước thành viên EU vẫn chưa có sự đồng thuận trong vấn đề này, trong đó có Hungary - quốc gia hiện đang phải "gánh" hơn 150.000 người di cư đổ đến nước này trong năm nay và đang gấp rút hoàn tất việc xây dựng một hàng rào thép gai ở biên giới giáp với Serbia.Trước làn sóng chỉ trích quốc tế cho rằng Mỹ không làm đủ bổn phận trong việc giúp giải quyết cuộc khủng hoảng người di cư đang gây căng thẳng châu Âu, ngày 9/9, chính quyền của Tổng thống Barack Obama cam kết bắt đầu từ năm tới sẽ tăng số lượng đón nhận người tị nạn hằng năm.Sau động thái của Mỹ, Nga cũng tuyên bố “mở cửa” cho người tị nạn Syria. Cơ quan di cư liên bang Nga cũng thông báo rằng Moscow sẵn sàng tiếp nhận người tị nạn từ Syria với điều kiện họ không phạm pháp. Hiện cơ quan này cũng như các nhà chức trách nhiều bộ ngành Nga đang xem xét đơn xin tị nạn của các công dân Syria và giúp đỡ những người này.3. Báo VietnamNet đưa tin:- Hàng chục nghìn người đã được yêu cầu rời khỏi nhà trên khắp Nhật Bản ngày 10/9, khi mưa lớn dội xuống nước này, khiến nước nhiễm xạ tràn ra đại dương ở nhà máy hạt nhân Fukushima.- NBC News ngày 10/9 đưa tin, mạng lưới khủng bố quốc tế Al Qaeda mới đây đã đe dọa nhiều ông trùm tài chính quan trọng của Mỹ, đòi họ rút tài sản khỏi các ngân hàng Mỹ và đầu tư chúng ra nước ngoài. - Ngày 10/9, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu ủng hộ kế hoạch của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker về phân bổ hạn ngạch tiếp nhận người di cư tại các nước thành viên EU, tái bố trí 160.000 người tị nạn hiện đang tập trung tại Hy Lạp, Hungary và Italia.- Số lượng di dân đông kỷ lục vượt qua vùng Balkan tới Hungary để tìm đường sang Áo và Đức đã khiến các nhà chức trách Áo tạm ngừng các chuyến tàu đến và rời khỏi Hungary trong ngày 10/9. Đan Mạch cũng hành động tương tự với các hoạt động tàu hỏa giữa nước này với Đức. - Theo cảnh sát Thái Lan, nghi phạm chính trong vụ đánh bom đẫm máu tại Bangkok tháng trước đã hối lộ 600 USD để nhập cảnh trái phép vào nước này. - Trả lời các phóng viên ngày 10/9, Bộ trưởng Quốc phòng Australia thừa nhận rất khó xác định cuộc chiến chống IS sẽ kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, ông nêu rõ mục tiêu của quân đội Australia là tiêu diệt các vị trí khủng bố, các địa điểm huấn luyện và căn cứ chỉ huy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo.- Theo Tân Hoa xã, cảnh sát Trung Quốc và Mông Cổ, ngày 10/9, tổ chức diễn tập chung chống khủng bố tại thành phố Erenhot nhằm tăng cường nỗ lực chống tội phạm xuyên biên giới và duy trì ổn định khu vực.
Điểm tin báo chí sáng ngày 11 tháng 9 năm 2015
11/09/2015
Trong ngày 10/9 đến đầu giờ sáng ngày 11/9/2015, một số báo đã có bài phản ánh những thông tin liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: Tăng quyền thi hành án cho thừa phát lại. Bài báo phản ánh: Việc xác minh điều kiện thi hành án và tổ chức thi hành án của các văn phòng thừa phát lại đang gặp nhiều khó khăn do một số cơ quan, tổ chức không hợp tác, mặt khác thẩm quyền của thừa phát lại cũng còn hạn chế…
Theo thừa phát lại (TPL) Đỗ Thị Thúy Hảo (Văn phòng TPL quận Tân Bình), nhiều cơ quan, tổ chức không hợp tác với TPL trong quá trình xác minh điều kiện thi hành án (THA) và tổ chức THA vì cho rằng TPL không phải là cơ quan nhà nước.
Bà Nguyễn Thị Hạnh (Trưởng Văn phòng TPL quận 1, TP.HCM) kể: Trước đây, văn phòng của bà tổ chức cưỡng chế trong một vụ THA theo bản án của TAND quận 1. Theo hồ sơ, tài khoản của bên phải THA đã bị TAND quận 1 áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là phong tỏa số tiền 4,1 tỉ đồng từ 14-6-2013 (ngay sau khi tòa thụ lý vụ án). Đến tháng 9-2013, bản án có hiệu lực pháp luật và bên được THA đã đến Văn phòng TPL quận 1 yêu cầu THA.
Khi Văn phòng TPL quận 1 đến ngân hàng yêu cầu chuyển khoản số tiền mà tòa đã kê biên trước đó để THA thì ngân hàng nói cần có thời gian nên hẹn lại. Sau đó, ngân hàng bất ngờ thông báo cho Văn phòng TPL quận 1 biết là hiện tài khoản của bên phải THA chỉ còn… hơn 1 tỉ đồng.
Thấy bất thường, Văn phòng TPL quận 1 đã yêu cầu ngân hàng này cung cấp thông tin về số tiền đã bị phong tỏa, lý do vì sao số tiền thay đổi, chủ tài khoản giao dịch như thế nào… nhưng ngân hàng không đáp ứng. Văn phòng TPL tiếp tục liên hệ yêu cầu in sao kê nhật ký giao dịch của tài khoản trên thì ngân hàng trả lời: “Đây thuộc về bí mật của khách hàng, theo quy định thì chúng tôi không thể cung cấp”...
Ngoài khó khăn do cơ quan, tổ chức không hợp tác như trên, hoạt động của TPL còn gặp khó do người dân có xu hướng lựa chọn cơ quan THADS bởi họ còn xa lạ với chức năng trực tiếp tổ chức THA của TPL. Đồng thời người dân thường có suy nghĩ cơ quan THADS là cơ quan nhà nước nên có “uy” hơn TPL.
Cạnh đó, theo ông Nguyễn Đức Thịnh (Trưởng Văn phòng TPL quận Gò Vấp, TP.HCM), quy định về ủy thác xác minh điều kiện THA hiện nay chưa có nên TPL ở quận nào chỉ được thực hiện việc THA trong quận đó. Tương tự, những trường hợp ký hợp đồng với người được THA nhưng tài sản phải THA ở ngoài địa bàn TP.HCM thì TPL không có thẩm quyền kê biên như cơ quan THA dân sự. Điều này gây mất niềm tin của khách hàng vào TPL. Trong khi việc tổ chức THA do chấp hành viên hay TPL thực hiện thì cũng đều nhằm mục đích đảm bảo cho bản án, quyết định của tòa được thực thi trên thực tế…
2. Báo VietnamPlus có bài: Trẻ em phải là một chủ thể đặc biệt trong tiếp cận thông tin. Bài báo phản ánh: Tại Diễn đàn về các nội dung liên quan đến trẻ em trong Luật tiếp cận thông tin và Luật về Hội do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) phối hợp tổ chức sáng 10/9, tại Hà Nội.
Nhiều ý kiến cho rằng hệ thống pháp luật Việt Nam có nhiều quy định liên quan tới quyền tiếp cận thông tin của trẻ em, bao gồm những quy định xác định trẻ em là chủ thể tiếp cận thông tin, tuy nhiên mới chỉ có lĩnh vực tư pháp-hộ tịch quy định đầy đủ tính chất của chủ thể đặc biệt này.
Theo luật sư Nguyễn Hưng Quang, dự thảo Luật tiếp cận thông tin cần bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền tiếp cận của trẻ em với các thông tin cần thiết cho sự sống còn, sự phát triển, cũng như khả năng tham gia một cách có ý nghĩa trong xã hội của trẻ em. Nhà nước có nghĩa vụ bảo đảm các thông tin cung cấp cho trẻ em phải đầy đủ, kịp thời, dễ tiếp cận và dễ hiểu với mọi trẻ em và vì lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Luật sư đề nghị dự thảo luật cần bổ sung thêm quy định nghiêm cấm việc cung cấp, sử dụng thông tin vi phạm đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình hay ảnh hưởng tới sự sống còn và sự phát triển của trẻ em. Các quy định của dự thảo Luật tiếp cận thông tin, Luật trẻ em và dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi) cần phải phù hợp và thống nhất với nhau để bảo đảm tính thống nhất của các quy định pháp luật và bảo đảm sự tôn trọng các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn.
Phó giáo sư-tiến sỹ Nguyễn Ngọc Oanh (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết quyền thông tin của trẻ em cần phải được hiểu là mọi trẻ em không có sự phân biệt về giới tính, thành thị, nông thôn, thành phần dân tộc… đều có quyền bày tỏ ý kiến, tìm kiếm và phổ biến thông tin, bày tỏ quan điểm và tiếp cận thông tin phù hợp. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo các quyền này trên cơ sở lợi ích tốt nhất của trẻ.
Dự thảo cần được xây dựng trên quan điểm bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do hội họp và lập hội của mọi người dân; là cơ sở pháp lý đảm bảo để người dân thực hiện quyền này; không nên tạo ra các rào cản về điều kiện, thủ tục hành chính nhà nước can thiệp vào quá trình nội bộ của hội, làm cản trở quyền tự do hội họp và lập hội của người dân…
3. Báo Pháp luật TP.Hồ Chí Minh có bài: ‘Không cho chuyển đổi giới tính vì lo ngại hôn nhân đồng giới’. Bài báo phản ánh: Chiều 10-9, Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ tổ chức góp ý Bộ luật Dân sự (sửa đổi). Một số ý kiến bày tỏ băn khoăn với quy định của dự thảo Bộ luật về chuyển đổi giới tính như trên.
Theo đó dự thảo vừa quy định Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính, lại vừa quy định cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và quyền nhân thân khác. Quy định như vậy là không hợp lý và mâu thuẫn nhau.
Ông Nguyễn Văn Khôi - cán bộ giảng dạy Khoa Luật (Trường ĐH Cần Thơ) cho rằng các giảng viên của khoa thống nhất ý kiến thừa nhận quyền chuyển đổi giới tính. "Tuy nhiên, vấn đề là những người đã kết hôn mà chuyển đổi giới tính thì vô tình trở thành quan hệ hôn nhân đồng giới. Trong khi đó, Luật Hôn nhân và gia đình lại cấm kết hôn đồng giới" - ông Khôi nêu.
Cũng vì lo ngại hôn nhân đồng giới nên một cán bộ tòa án cho rằng không nên cho phép cá nhân được chuyển giới trừ khi họ bị khiếm khuyết giới tính do bẩm sinh.
Báo cáo giải trình và tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc chuyển đổi giới tính không chỉ liên quan đến quyền nhân thân của một cá nhân mà kèm theo đó là rất nhiều vấn đề xã hội phát sinh, chẳng hạn như hành lang pháp lý cho việc áp dụng các biện pháp y học để chuyển đổi giới tính, hệ thống văn bản pháp luật liên quan y tế, baỏ hiểm, hôn nhân và gia đình, các chính sách an sinh xã hội...
Nên để bảo đảm tính thận trọng, hợp lý, đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý nội dung này theo hướng xác định đây là quyền con người, quyền này sẽ thực hiện theo quy định của luật. Trên cơ sở đó, Quốc hội sẽ giao cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, đề xuất để Quốc hội xem xét, quyết định vấn đề này bằng một văn bản luật.
4. Báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh có bài: Bộ Tài chính đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm. Bài báo phản ánh: Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hầu như chưa xử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi này. Khi có vụ việc liên quan thường sẽ vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản để xử lý.
Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) vừa tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi). Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm - loại vi phạm diễn ra phổ biến, nghiêm trọng nhất, gây hậu quả nặng nề cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Hành vi này có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu trục lợi từ 20 triệu đồng trở lên.
Ông Doãn Thanh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý bảo hiểm, cho biết hiện nay số vụ trục lợi bảo hiểm phát hiện ngày càng nhiều, gia tăng qua các năm. Hành vi trục lợi xảy ra ở hầu hết các loại hình nghiệp vụ bảo hiểm đang làm mất dần niềm tin của khách hàng. Hành vi này không rời rạc, riêng lẻ mà ngày càng tinh vi, phức tạp, nhiều trường hợp có sự cấu kết, thông đồng giữa khách hàng, nhân viên và đại lý bảo hiểm, nhân viên sửa xe,…
Theo ông Tuấn, tính đến thời điểm hiện nay, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hầu như chưa xử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi trục lợi bảo hiểm và đang vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức; tội tham ô tài sản,… tại Bộ Luật Hình sự để xử lý hành vi trục lợi bảo hiểm. Tuy nhiên, các tội danh này chưa phản ánh đúng bản chất và đặc trưng của hành vi trục lợi, do đó rất khó áp dụng trong thực tế. Do đó, Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi này.
Đồng tình với quan điểm trên, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng hình sự hóa tội danh này là cần thiết. Tuy nhiên, ban soạn thảo cần cân nhắc khoản 4, Điều 217 quy định về miễn trách nhiệm hình sự đối với tội danh trục lợi bảo hiểm như: Phạm tội lần đầu và tự thú; tích cực khắc phục một phần hoặc toàn bộ thiệt hại xảy ra... Vì những quy định này đã nằm trong quy định tại Điều 51, Điều 54 của dự thảo Luật, nhằm tránh chồng chéo.
5. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Hà Nội không đồng ý bỏ tử hình với tội tham ô. Bài báo phản ánh: Ủy ban MTTQ TP Hà Nội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp vào dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) sau khi tiến hành lấy ý nhiều cơ quan, tầng lớp trong xã hội.
Theo đó, đa phần ý kiến không đồng ý với quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ. Lý do là dù hai tội trên là những tội trong nhóm tội phạm về chức vụ và tham nhũng cho nên cần phải thi hành án tử hình để thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Đồng thời việc giữ nguyên hình thức thi hành án tử hình đối với loại tội phạm này cũng loại bỏ được cách hiểu của người dân là dùng tiền để thoát án tử hình.
Các ý kiến cũng đồng tình việc không thi hành án tử hình đối với người cao tuổi để thể hiện tính nhân đạo, tuy nhiên cần quy định độ tuổi từ 80 tuổi trở lên (thay vì 75 tuổi trở lên như dự thảo luật).
II- PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Hà Nội mới có bài: Nâng mức phạt vi phạm giao thông: Cảnh tỉnh trước hiểm nguy. Bài báo phản ánh: Nâng mức phạt vi phạm giao thông nhằm loại trừ nguy hiểm cho xã hội là quan điểm của lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam khi đề cập đến dự thảo Nghị định về xử phạt các hành vi vi phạm giao thông nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị định 107/CP và 171/CP của Chính phủ.
Trước những ý kiến cho rằng mức phạt đề xuất quá cao, đại diện Ủy ban An toàn giao thông quốc gia nhấn mạnh: Tính mạng con người là trên hết. Chế tài xử lý nặng đối với hành vi vi phạm có nguy cơ gây tai nạn giao thông chính là lời cảnh tỉnh để người tham gia giao thông không vi phạm.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Cai nghiện bắt buộc theo luật mới: Còn nhiều vướng mắc. Bài báo phản ánh: Ngày 10-9, bà Trịnh Thị Thanh Bình - Chánh án TAND tỉnh Bến Tre cho biết vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc đưa người vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục hay đi cai nghiện theo quy trình mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2014.
Theo bà Bình, quy trình mới rất chặt chẽ, đòi hỏi khi đưa một người nghiện đi cai thì phải có kết quả xét nghiệm, kiểm tra do bác sĩ có trình độ chuyên môn tiến hành. Hồ sơ sau đó chuyển cho TAND cấp huyện xem xét, thay vì để UBND cùng cấp ra quyết định hành chính. Thực tế tỉnh nhỏ như Bến Tre, nhân sự chuyên môn như vậy không đủ đáp ứng. Y tế xã, huyện không được đào tạo chuyên môn xét nghiệm, không đủ khả năng kết luận một người nghiện hay không.
Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cũng thừa nhận là với các tỉnh xa, nông thôn, việc tuân thủ quy trình theo luật mới là thách thức. Với thủ đô, giải pháp là vận động, tuyên truyền để người nghiện và gia đình họ đi cai nghiện tự nguyện. “Từ đầu năm đến nay, chúng tôi đưa hơn 1.500 trường hợp cai tự nguyện, gia đình đều ký vào. Chỉ số ít phải đi cai bắt buộc. Chúng tôi thuyết phục với các gia đình là đi tự nguyện thì không bị một bản án, quyết định của tòa”.
3. Báo Tiền phong có bài: Tám tháng thực hiện Luật Hải quan mới, doanh nghiệp vẫn 'muốn khóc'. Bài báo phản ánh: Những thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm dịch với hàng hóa năm 2015 không đơn giản hơn trước dù Luật Hải quan mới hứa hẹn nhiều cải cách đột phá đã có hiệu lực từ đầu năm.
Cộng đồng doanh nghiệp đã than vãn như vậy tại hội thảo đánh giá 8 tháng thực hiện Luật Hải quan do Tổng cục Hải quan và Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) vừa tổ chức tại Hà Nội.
4. Báo Đại đoàn kết có bài: Góp ý kiến vào Dự thảo Luật Phí, lệ phí: Quy định chặt để tránh lạm thu. Bài báo phản ánh: Ngày 10/9, Trung tâm Nghiên cứu truyền thông phát triển thuộc Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức hội thảo “Một số vấn đề trong Dự thảo Luật Phí và lệ phí”. Nhiều ý kiến cho rằng, cần liệt kê cụ thể các khoản phí, lệ phí trong luật để tránh tình trạng lạm thu, tạo gánh nặng cho người dân.
Rất nhiều ý kiến đưa ra để góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật. Chẳng hạn, về danh mục phí, lệ phí, dù Dự luật đã đề nghị bỏ 19 loại phí có tính chất giá dịch vụ ra khỏi danh mục phí, lệ phí, nhưng còn 51 khoản khác trong đó có những khoản cần nghiên cứu thêm. Bởi, các khoản chưa phù hợp hoặc trùng lặp sẽ gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ông Lê Xuân Trường đề xuất, nên bỏ danh mục lệ phí, khoản phí “lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, tài sản gắn liền với đất” vì đã có “lệ phí trước bạ” cùng tính chất thu này. Hay, nên bỏ “lệ phí phân bổ kho số viễn thông, tài nguyên internet vì đã quy định thu các khoản: Phí cấp tên miền địa chỉ sử dụng internet, phí sử dụng kho số viễn thông và phí quyền hoạt động viễn thông… qua đó, giảm gánh nặng chi phí cho DN.
Một vấn đề quan trọng khác được nhiều chuyên gia đóng góp ý kiến đó là Luật phải đảm bảo tính minh bạch. Vì vậy, cần bổ sung quy định để làm rõ trách nhiệm báo cáo chính xác số thu phí để tính theo số phí được thu về bao gồm cả phần chi phí để lại để tổ chức thu cho tổ chức thu phí. Phần để lại này phải được hạch toán là chi ngân sách nhà nước để phản ánh đầy đủ, chính xác thu, chi ngân sách nhà nước trong lĩnh vực phí, lệ phí. Đặc biệt phải đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch. Theo đó, phải quy định về trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước trong công tác quản lý phí, lệ phí.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin: Ngày 10-9 (giờ Việt Nam), Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam rời Thủ đô Oa-sinh-tơn về Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị các Chủ tịch QH trên thế giới lần thứ tư và thăm chính thức Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin: EU chốt hạn ngạch phân bổ người di cư. Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố kế hoạch phân bổ hạn ngạch người di cư để giải quyết cuộc khủng hoảng di cư tồi tệ nhất tại “Lục địa già” trong vòng 70 năm qua.
Ngày 9/9, Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker cho biết theo kế hoạch, 120.000 người tị nạn đang tạm trú tại Italy, Hy Lạp và Hungary, những nước vốn đã bị quá tải bởi các dòng người di cư liên tục đổ tới trong thời gian qua, sẽ được phân bổ cho các nước thành viên trong Liên minh châu Âu (EU). Theo đó, Đức sẽ tiếp nhận hơn 31.000 người di cư, Pháp 24.000 người, Tây Ban Nha 15.000 người... Hiện Pháp đã nhất trí đón tổng cộng 24.000 người tị nạn trong vòng 2 năm theo hạn ngạch do EC ấn định, trong khi Thủ tướng Anh cho biết nước này có thể sẽ tiếp nhận 20.000 người trong vòng 5 năm tới.
Hiện nhiều nước thành viên EU vẫn chưa có sự đồng thuận trong vấn đề này, trong đó có Hungary - quốc gia hiện đang phải "gánh" hơn 150.000 người di cư đổ đến nước này trong năm nay và đang gấp rút hoàn tất việc xây dựng một hàng rào thép gai ở biên giới giáp với Serbia.
Trước làn sóng chỉ trích quốc tế cho rằng Mỹ không làm đủ bổn phận trong việc giúp giải quyết cuộc khủng hoảng người di cư đang gây căng thẳng châu Âu, ngày 9/9, chính quyền của Tổng thống Barack Obama cam kết bắt đầu từ năm tới sẽ tăng số lượng đón nhận người tị nạn hằng năm.
Sau động thái của Mỹ, Nga cũng tuyên bố “mở cửa” cho người tị nạn Syria. Cơ quan di cư liên bang Nga cũng thông báo rằng Moscow sẵn sàng tiếp nhận người tị nạn từ Syria với điều kiện họ không phạm pháp. Hiện cơ quan này cũng như các nhà chức trách nhiều bộ ngành Nga đang xem xét đơn xin tị nạn của các công dân Syria và giúp đỡ những người này.
3. Báo VietnamNet đưa tin:
- Hàng chục nghìn người đã được yêu cầu rời khỏi nhà trên khắp Nhật Bản ngày 10/9, khi mưa lớn dội xuống nước này, khiến nước nhiễm xạ tràn ra đại dương ở nhà máy hạt nhân Fukushima.
- NBC News ngày 10/9 đưa tin, mạng lưới khủng bố quốc tế Al Qaeda mới đây đã đe dọa nhiều ông trùm tài chính quan trọng của Mỹ, đòi họ rút tài sản khỏi các ngân hàng Mỹ và đầu tư chúng ra nước ngoài.
- Ngày 10/9, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu ủng hộ kế hoạch của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker về phân bổ hạn ngạch tiếp nhận người di cư tại các nước thành viên EU, tái bố trí 160.000 người tị nạn hiện đang tập trung tại Hy Lạp, Hungary và Italia.
- Số lượng di dân đông kỷ lục vượt qua vùng Balkan tới Hungary để tìm đường sang Áo và Đức đã khiến các nhà chức trách Áo tạm ngừng các chuyến tàu đến và rời khỏi Hungary trong ngày 10/9. Đan Mạch cũng hành động tương tự với các hoạt động tàu hỏa giữa nước này với Đức.
- Theo cảnh sát Thái Lan, nghi phạm chính trong vụ đánh bom đẫm máu tại Bangkok tháng trước đã hối lộ 600 USD để nhập cảnh trái phép vào nước này.
- Trả lời các phóng viên ngày 10/9, Bộ trưởng Quốc phòng Australia thừa nhận rất khó xác định cuộc chiến chống IS sẽ kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, ông nêu rõ mục tiêu của quân đội Australia là tiêu diệt các vị trí khủng bố, các địa điểm huấn luyện và căn cứ chỉ huy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo.
- Theo Tân Hoa xã, cảnh sát Trung Quốc và Mông Cổ, ngày 10/9, tổ chức diễn tập chung chống khủng bố tại thành phố Erenhot nhằm tăng cường nỗ lực chống tội phạm xuyên biên giới và duy trì ổn định khu vực.