I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin: Chiều 17/3, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bộ Tư pháp đã tiến hành ký kết quy chế phối hợp trong công tác thi hành án dân sự liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng.
Tại Lễ ký kết, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho rằng: Trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, ngành Ngân hàng đang triển khai nhiều văn bản mới nên cần có sự phối hợp của Bộ Tư pháp. Công tác thi hành án dân sự dù đã có tiến bộ nhưng vẫn còn bị “dồn toa” ở các địa phương.
Việc ký kết Quy chế phối hợp sẽ giúp Bộ Tư pháp và NHNN thực hiện hiệu quả hơn nữa các chức năng, nhiệm vụ của mình. Đồng thời sẽ tạo cơ sở phối hợp đẩy nhanh tốc độ, nâng cao hiệu quả và xử lý dứt điểm các vụ việc thi hành án dân sự trong hoạt động tín dụng, ngân hàng. Từ đó góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu xử lý nợ xấu mà Quốc hội, Chính phủ đặt ra và mở rộng tín dụng cho nền kinh tế.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết sẽ phối hợp công tác, thúc đẩy phối hợp chặt chẽ hơn giữa 2 cơ quan trong các vấn đề cần giải quyết. Bộ Tư pháp cam kết sẽ thực hiện nghiêm túc, tốt nhất quy chế, trách nhiệm, cố gắng trong năm 2016 có sơ kết đánh giá việc triển khai thực hiện.
2. Báo VOV.vn có bài: “Góp ý cho Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi)”. Bài báo phản ánh: Sáng 17/3, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý các quy định về chủ thể, chế định tài sản và quyền sở hữu trong Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi).
Tại hội thảo, các đại biểu khẳng định, chế định tài sản luôn là chế định quan trọng nhất. Tuy nhiên, quy định về tài sản và các quy định khác liên quan đến tài sản còn bộc lộ nhiều hạn chế. Với quy định tại Bộ Luật Dân sự hiện hành tài sản chỉ bao gồm 4 loại: vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản thì hoàn toàn chưa giải quyết những vấn đề liên quan đến tài sản mới phát sinh trong xã hội như: tài sản ảo, bộ phận cơ thể người, khoảng không… những tài sản đó đang cần điều chỉnh của pháp luật. Bên cạnh đó, Bộ Luật Dân sự 2005 chỉ quy định những vấn đề liên quan đến vật mà chưa quy định về tiền, giấy tờ có giá trị. Do đó, trong thực tiễn áp dụng có nhiều cách hiểu khác nhau liên quan đến giấy tờ có giá, quyền tài sản dẫn đến sự không thống nhất.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Đăng Hiếu, Đại học Luật Hà Nội đề nghị: “Những loại tài sản được quy định ở điều về tài sản cần đưa ra khái niêm, phân loại, đưa ra các quy định để có cách hiểu đúng về tiền, về vật có giá. Hơn thế, đưa ra định hình quyền tài sản nào được coi là loại tài sản, quyền tài sản nào không được coi là tài sản để tránh tình trạng lạm dụng khái niệm quyền tài sản để vào các giao dịch khác nhau mà cùng chung giá trị. Ví dụ ở Việt Nam có hiện tượng nhiều quyền tài sản khác nhau để cùng đi thế chấp, vay nhiều ngân hàng dẫn đến tình trạng nợ xấu”.
Cũng tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận địa vị pháp lý, tài sản chung, trách nhiệm dân sự của hộ gia đình và tổ hợp tác xã và xem xét tính hợp lý của các quy định về các chủ thể này.
Thạc sỹ Doãn Thị Vân Anh, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho rằng: Việc quy định hộ gia đình là chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự là cần thiết. Bởi đó là những thực thể đang tồn tại trong xã hội và tham gia vào nhiều quan hệ pháp luận dân sự. Bên cạnh đó, Tổ hợp tác là bộ phận hợp thành của kinh tế tập thể, là tổ chức kinh tế xã hội của những người lao động trong cơ chế thị trường, cần được nhà nước hỗ trợ khi mới ra đời và cả trong quá trình phát triển. Do đó, cần tiếp tục ghi nhận hộ gia đình và tổ hợp tác là các chủ thể quan hệ pháp luật dân sự như Bộ Luật Dân sự hiện hành. Bên cạnh đó, cần có định nghĩa rõ ràng hơn về tổ hợp tác và hộ gia đình, quy định cụ thể tiêu chí, căn cú xác định thành viên hộ gia đình trong quan hệ pháp luât dân sự. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho tổ hợp tác quản lý được tốt hơn, công khai hóa hoạt động quản lý tổ hợp tác. Bên cạnh đó, cần quy định chung để tránh tình trạng khó phân định trách nhiệm dân sự của tổ hợp tác, hộ gia đình và tránh nhiệm dân sự hoặc khi xảy ra tranh chấp tổ hợp tác và thành viên, giữa hộ gia đình và các thành viên của hộ”.
3. Báo Công an thành phố Đà Nẵng có bài: Văn phòng thừa phát lại loay hoay tạo "chỗ đứng". Bài báo phản ánh: Thừa phát lại là một hình thức cung cấp dịch vụ tư pháp mới mẻ, đang được đưa vào thực hiện thí điểm tại một số địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, sau 1 năm thí điểm thực hiện, hoạt động này vẫn còn xa lạ với nhiều người dân, thậm chí cũng xa lạ đối với không ít cơ quan, tổ chức, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và mục tiêu đặt ra trong lộ trình cải cách tư pháp.
Hiện nay, chế định thừa phát lại đang được triển khai thí điểm tại 12 địa phương trong cả nước. Phần lớn người dân biết đến hoạt động của loại hình dịch vụ tư pháp này thông qua các chương trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật của Sở Tư pháp địa phương hoặc thông qua giới thiệu của người quen...
Hoạt động của một số Văn phòng Thừa phát lại chủ yếu là lập vi bằng theo yêu cầu của các tổ chức, cá nhân; xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự, khách hàng; trực tiếp tổ chức thi hành án các bản án, quyết định của tòa án theo yêu cầu của đương sự; thực hiện việc tống đạt theo yêu cầu của Tòa án hoặc Cơ quan thi hành án dân sự... Vì vậy, để phát huy tối đa hiệu quả hoạt động của các Văn phòng Thừa phát lại, các cơ quan chức năng cần triển khai tuyên truyền, giải đáp, phổ biến pháp luật rộng rãi và thiết thực hơn tới đông đảo người dân, giúp họ thêm kiến thức hiểu biết pháp luật và tự họ có ý thức bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Nhằm thực hiện cải cách tư pháp, Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện thí điểm chế định này. Theo quy định hiện hành, thừa phát lại là người có đủ tiêu chuẩn, được Nhà nước bổ nhiệm và trao quyền để thực hiện một số công việc theo quy định. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, tên gọi "Thừa phát lại" gây nhiều sự khó hiểu cho các cá nhân, thậm chí là đối với các tổ chức, đơn vị.
Hiện tại, Sở Tư pháp tại các địa phương đang triển khai một loạt các biện pháp giới thiệu hình thức dịch vụ tư pháp thừa phát lại với người dân; chủ động phối hợp với các cơ quan hữu quan: Tòa án, Cục thi hành án dân sự... tổ chức tập huấn chuyên sâu về nghiệp vụ tống đạt, xác minh điều kiện thi hành án, tổ chức thi hành án cho thừa phát lại và thư ký nghiệp vụ thừa phát lại. Ngoài ra, các Văn phòng Thừa phát lại cũng đã chủ động phối hợp với cơ quan Tòa án, Chi cục Thi hành án dân sự, UBND các quận, các phường để triển khai thực hiện công việc theo luật định.
Thực tế, việc thực hiện thí điểm chế định thừa phát lại tại một số địa phương cho thấy, các Văn phòng Thừa phát lại đang loay hoay tạo dựng thương hiệu, giúp người dân làm quen với hình thức hoạt động này. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của các Văn phòng Thừa phát lại, cũng rất cần sự hỗ trợ, tạo điều kiện của các cơ quan chức năng, sự ủng hộ của người dân và xã hội. Trong bối cảnh cải cách tư pháp, thực hiện thí điểm chế định thừa phát lại này cần được sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, để nền tư pháp của nước ta phù hợp hơn với công pháp quốc tế, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
4. Báo điện tử VnMedia.vn có bài: “Đảm bảo quyền của người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam”. Bài báo phản ánh: Thủ tướng Chính phủ đề nghị các cơ quan liên quan nghiên cứu hoàn thiện các quy định có liên quan trong Bộ luật Tố tụng hình sự để đảm bảo tốt hơn quyền con người, đặc biệt là quyền của người bị bắt, bị tạm giữ... Đó là một trong những nội dung trong Kế hoạch triển khai thực hiện Công ước chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người (gọi tắt là Công ước chống tra tấn) mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt.
Theo kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành liên quan cần triển khai tuyên truyền, phổ biến pháp luật phòng, chống tra tấn và nội dung Công ước chống tra tấn; nội luật hóa và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật đáp ứng yêu cầu của Công ước chống tra tấn; hợp tác quốc tế trong phòng, chống tra tấn...
Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao là cơ quan chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao và các Bộ: Công an, Tư pháp, Quốc phòng nghiên cứu hoàn thiện các quy định có liên quan trong Bộ luật tố tụng hình sự để đảm bảo tốt hơn quyền con người, đặc biệt là quyền của người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam.
Các Bộ ngành liên quan phải nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các quy định có liên quan của Bộ luật dân sự, Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo để đảm bảo tốt hơn quyền con người và phù hợp hơn với yêu cầu của Công ước chống tra tấn; xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định về đạo đức nghề nghiệp cán bộ, công chức, bảo đảm tôn trọng quyền con người khi thi hành công vụ; nghiên cứu, rà soát pháp luật về bạo lực tại nơi làm việc, bạo lực giới, bạo lực gia đình, bạo lực với trẻ em và các đối tượng yếu thế, để có những điều chỉnh đồng bộ bảo vệ các nhóm đối tượng trên và phù hợp với Điều 16 của Công ước chống tra tấn...
II- MỤC THÔNG TIN VỀ PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Petrotimes có bài: “Doanh nghiệp đề nghị bỏ điều kiện về nhập khẩu máy móc cũ”. Ngày 17/3 Bộ Khoa học Công nghệ đã tổ chức hội thảo “Hoàn thiện dự thảo Thông tư quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng”. Nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự không đồng tình với những quy định trong dự thảo Thông tư này. Các ý kiến cho rằng không cần thiết phải đưa ra quy định điều kiện nhập máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng vì có nhiều bất cập.
Ông Nestor Scherbey, Trưởng Uỷ ban Hải quan và Thuận lợi hoá Thương mại Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam kiến nghị bỏ các quy định hạn chế nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng bởi dự thảo Thông tư được đưa ra nhằm mục đích khuyến khích nhập máy móc, thiết bị mới với công nghệ hiện đại để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhưng những hạn chế nêu ra có thể đem lại tác dụng ngược với mục tiêu ban đầu. Để thu hút công nghệ mới, thay vì ban hành các quy định về hạn chế thương mại thì tại sao không khuyến khích nhập khẩu máy móc, thiêt bị, công nghệ mới bằng các ưu đãi thuế, hải quan?
2. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài: “Đưa người nghiện có nơi cư trú đi chữa bệnh bắt buộc: Còn nhiều bất cập?”. Bài báo phản ánh: Trong khi người dân lo lắng tình trạng con nghiện gây mất ANTT thì tại TPHCM hiện nay, ngoài việc thu gom một số con nghiện lang thang, không nơi cư trú, cơ quan thực thi pháp luật vẫn loay hoay lập hồ sơ đưa con nghiện có nơi cư trú đi cai nghiện bắt buộc. Sở dĩ có tình trạng này là do các cơ quan chức năng như Tòa án, Phòng Lao động thương binh xã hội, Trung tâm y tế dự phòng... vẫn chưa thống nhất được cách hiểu các nghị định nên mỗi nơi đòi một phách, gây chồng chéo với công việc lập hồ sơ của cơ quan công an. Quy trình đưa một đối tượng nghiện đi cai vẫn quá rườm rà về mặt thủ tục và bị giới hạn về thời gian.
Theo các cán bộ làm hồ sơ đưa các đối tượng trên đi cai nghiện, thời gian làm hồ sơ không được kéo dài quá 3 tháng. Nếu quá thời hạn thì phải hủy hồ sơ, làm lại các bước ban đầu nên chắc chắn sẽ rất khó để đưa con nghiện có nơi cư trú đi chữa bệnh bắt buộc. Do đó, để chủ trương đưa người nghiện ma túy đi cai nghiện bắt buộc của thành phố tăng thêm hiệu quả, nên chăng cần ban hành những quy định chung thống nhất về cách hiểu trong việc thực hiện quy trình đưa người nghiện đi chữa bệnh bắt buộc.
3. Báo Hải quan online phản ánh ý kiến của PGS.TS Trần Văn Nam, Đại học Kinh tế quốc dân: Ở nước ta, Luật Doanh nghiệp 2014 được coi là luật khung, cần có các văn bản dưới luật hướng dẫn thi hành. Do chỉ có duy nhất một điều (Điều 10) quy định về DNXH, nên điều này có thể gây hiểu nhầm đây là một loại hình doanh nghiệp mới ngoài các loại hình hiện nay là công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp doanh và doanh nghiệp tư nhân. Do vậy, cần sớm ban hành Nghị định hướng dẫn của - là khung pháp lý được xây dựng dành riêng cho DNXH và hoạt động của các DNXH...
4. Báo điện tử VTV có bài: “Phạt “nguội” vi phạm giao thông: Băn khoăn xe không chính chủ”. Hình thức phạt “nguội” người vi phạm giao thông đang được áp dụng, nhưng nhiều người dân vẫn còn băn khoăn khi xử phạt, vì sẽ gặp phải vướng mắc xe không chính chủ.
Những ngày qua, nhiều người dân tỏ ra lo lắng trước việc lực lượng cảnh sát giao thông Hà Nội tiến hành phạt "nguội" đối với các chủ phương tiện vi phạm luật giao thông, qua hình ảnh ghi lại từ hệ thống camera lắp đặt trên các tuyến phố. Hiện nay, nhiều người vẫn nhầm lẫn hình thức phạt “nóng” và phạt “nguội”, cách thức và thời điểm áp dụng các phương thức này.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Tiền phong có bài: “Ông Chấn gửi đơn đề nghị lên Ủy ban thường vụ Quốc hội”. Bài báo phản ánh: Gia đình ông Chấn vừa làm việc lần thứ 2 với Tòa phúc thẩm – TAND tối cao tại Hà Nội về vấn đề bồi thường oan sai, đồng thời gửi đơn đề nghị lên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội.
Ngày 17/3, ông Nguyễn Thanh Chấn (ở xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, Bắc Giang) – người bị án oan phải ngồi tù 10 năm, đã ra Hà Nội để làm việc với Tòa phúc thẩm – TAND Tối cao tại Hà Nội về vấn đề bồi thường oan sai. Ông Thân Ngọc Hoạt – người được ông Chấn ủy quyền làm các thủ tục pháp lý, cho biết: phía ông Chấn đã bàn giao cho Tòa phúc thẩm khoảng 100 loại giấy tờ liên quan đến vấn đề bồi thường.
Ông Hoạt cũng cho biết, mẫu đơn yêu cầu bồi thường mà Tòa phúc thẩm cung cấp cho gia đình không phù hợp với hoàn cảnh đặc biệt của ông Chấn. Thế nên gia đình ông Chấn tự viết đơn dựa trên những yêu cầu bồi thường về vật chất, tinh thần, sức khỏe, danh dự v.v.. Tổng số tiền gia đình yêu cầu bồi thường là khoảng 9,3 tỷ đồng. Ông Chấn đã gửi đơn đề nghị lên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội. Trong đơn, ông Chấn trình bày: Khi bị truy tố tội giết người, cơ quan điều tra đã thu giữ những đồ vật của ông Chấn với lý do đây là tang chứng, vật chứng đặc biệt liên quan đến vụ án. Đến ngày 25/1/2014, khi ông Chấn chính thức được minh oan, các đồ vật này vẫn chưa được trả lại đầy đủ.
Đơn của ông Chấn cũng đề nghị gia đình phải được công khai xin lỗi trước xã hội.
2. Báo Infonet có bài: “Thêm nhiều doanh nghiệp được tham gia xây dựng lại chung cư cũ”. Bài báo phản ánh: Nếu như trước đây chỉ có các doanh nghiệp trong nước mới được tham gia cải tạo, xây dựng các dự án chung cư cũ thì sắp tới các doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài cũng có thể được tham gia… Đó là một trong số điểm mới, đáng chú ý tại Dự thảo Nghị định cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến các đơn vị liên quan. Theo đó, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản tham gia đầu tư vốn hoặc góp vốn đầu tư dự án xây dựng lại nhà chung cư, gồm: Doanh nghiệp trong nước được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
3. Báo pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: “FBI chuyển giao phần mềm giám định gien ADN cho Việt Nam”. Bài báo đưa tin: Ngày 16-3, đoàn đại biểu cấp cao Bộ Công an Việt Nam do Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, dẫn đầu đã hội đàm với đoàn đại biểu cấp cao Cơ quan Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) do ông James Comey, Giám đốc, làm trưởng đoàn. Tại buổi hội đàm, hai bên thống nhất đánh giá quan hệ hợp tác trong đấu tranh phòng, chống tội phạm đã đạt được kết quả tích cực. Cụ thể là trong trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, phối hợp điều tra các loại tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm ma túy, rửa tiền, mua bán người và tội phạm sử dụng công nghệ cao; hỗ trợ nâng cao năng lực cho các cơ quan thực thi pháp luật mỗi nước. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác giữa cảnh sát Việt Nam với FBI thông qua các cơ chế hiện có; nghiên cứu, đàm phán tiến tới ký kết các văn bản hợp tác nhằm xây dựng khung pháp lý trong đấu tranh phòng, chống tội phạm… Bộ trưởng Trần Đại Quang và Giám đốc James Comey đã chứng kiến lễ ký thư thỏa thuận về việc FBI chuyển giao phần mềm giám định gien ADN cho cảnh sát Việt Nam.
4. Báo Vietnamnet đưa tin:
- Truyền thông Nhật Bản đưa tin hôm 17/3 rằng Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Caroline Kennedy đã bị một người đàn ông gọi điện thoại dọa giết. Thông tin cho biết, tòa sứ quán ở Khu Minato của Tokyo đã chặn nhiều cuộc gọi trong tháng 2 từ một kẻ nói tiếng Anh và đối tượng tuyên bố sẽ giết bà Kennedy. Sứ quán Mỹ từ chối bình luận về các mối đe dọa này. Tuy nhiên, theo Tân Hoa xã, một nguồn thạo tin nói rằng những lời dọa nạt nhằm vào tính mạng của nữ đại sứ có thể nằm trong một âm mưu nào đó nhằm tống tiền bà Kennedy hoặc tòa sứ quán.
- Ngày 17/3, hãng thông tấn Nga TASS dẫn nguồn tin trong Bộ Quốc phòng nước này nói rằng các máy bay mang tên lửa chiến lược Tu-22M3 và các tổ hợp tên lửa chiến dịch-chiến thuật Iskender đã được tăng cường đến Crưm và tỉnh cực tây Kaliningrad.
- Chính phủ Nhật Bản vừa công bố những bằng chứng mới chứng tỏ quyền sở hữu của nước này đối với quần đảo đang tranh chấp với Trung Quốc Senkaku/Điếu Ngư.
- Bộ Ngoại giao Hàn Quốc ngày 17/3 thông báo, ngoại trưởng nước này cùng người đồng cấp của Trung Quốc và Nhật Bản sẽ nhóm họp vào ngày 21/3, lần đầu tiên trong gần ba năm, nhằm khôi phục sự hợp tác giữa ba nền kinh tế lớn của khu vực châu Á.
- Pakistan ngày 17/3 đã treo cổ 12 người bị kết án. Đây là lần thi hành án nhằm vào số tử tù đông nhất kể từ khi lệnh cấm về án tử hình ở nước này được dỡ bỏ.
- Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan ngày 17/3 chính thức khởi công xây dựng một đường ống dẫn khí đốt mới với tổng trị giá hơn 10 tỷ USD dẫn khí đốt từ mỏ Shah Deniz 2 của Azerbaijan tới Thổ Nhĩ Kỳ và các nước châu Âu nhằm giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
- Trong chuyến thăm Berlin, Tổng thống Ukraina Poroshenko đã lên án Nga, đồng thời kêu gọi Đức hỗ trợ các trang thiết bị quân sự không gây sát thương để đối phó với ly khai.
- Trong một cuộc phỏng vấn với VICE News, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói sự trỗi dậy của IS có thể có liên quan trực tiếp đến việc Washington điều quân tới Iraq dưới thời Tổng thống GeorgeW. Bush. "IS là một nhánh của al-Qaeda ở Iraq phát triển sau khi chúng ta đem quân tới đất nước này", ông Obama nói. "Đây là ví dụ về hậu quả không lường trước của chiến tranh và đây là lý do chúng ta phải có mục tiêu trước khi hành động".