I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Ký kết giao ước thi đua khu vực Đông Nam Bộ năm 2015. Bài báo đưa tin: Tại Hội nghị phát động và ký kết giao ước thi đua khu vực miền Đông Nam Bộ sáng 12-3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiền nhấn mạnh: “Các đơn vị trong ngành tư pháp phải phát huy sức mạnh thi đua, hoàn thành tốt công việc và các nhiệm vụ được giao. Song song đó là thắt chặt hơn nữa tinh thần giao lưu, đoàn kết…”.
Hội nghị phát động và ký kết giao ước thi đua khu vực miền Đông Nam Bộ năm 2015 diễn ra tại Sở Tư pháp tỉnh Đắk Nông. Hội nghị có sự tham dự của Vụ Thi đua khen thưởng, Cục Công tác phía Nam, Văn phòng Bộ Tư pháp; Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự các tỉnh miền Đông Nam Bộ…
2. Báo An ninh Thủ đô có bài Thi hành án phải nhanh chóng, đúng pháp luật. Bài báo đưa tin: Sáng 12-3, Ban chỉ đạo Thi hành án dân sự (THADS) thành phố Hà Nội đã tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2015. Ông Lê Hồng Sơn - Phó Chủ tịch UBND TP, Trưởng Ban chỉ đạo THADS chủ trì.
Về kế hoạch hoạt động năm 2015, ông Lê Hồng Sơn - Phó Chủ tịch UBND TP, Trưởng Ban chỉ đạo THADS cho biết, trong năm nay, công tác kiện toàn, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của BCĐ THADS các cấp cần được tiến hành thường xuyên. Các thành viên BCĐ cần tích cực, chủ động chỉ đạo các BCĐ THADS cấp huyện trong việc tổ chức THADS ở địa phương. Bên cạnh đó, cần xây dựng kế hoạch tổ chức các đợt THADS cao điểm, tập trung nhằm đẩy nhanh tiến độ THA, giảm mạnh lượng án tồn đọng, tăng cường công tác kiểm tra hoạt động của BCĐ THADS cấp huyện…
3. Báo Đầu tư Chứng khoán có bài Chứng khoán: Sẽ quy trách nhiệm hình sự với pháp nhân?. Bài báo phản ánh: Mới đây, TAND TP. Hà Nội đã tuyên phạt 32 tháng tù đối với nguyên Tổng giám đốc CTCK Liên Việt Hoàng Xuân Quyến, vì những sai phạm trong quá trình điều hành.
Ngoài vụ án đáng chú ý này, giới đầu tư cũng đang nóng lòng chờ đợi hai vụ án khác đã được cơ quan điều tra khởi tố khá lâu đối với lãnh đạo CTCK SME và CTCK Tràng An…
Ở một khía cạnh có liên quan, thực tế xử lý vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán thời gian qua cho thấy, nếu chỉ truy trách nhiệm cá nhân, mà bỏ qua hoặc xử nhẹ trách nhiệm của pháp nhân, thì quyền và lợi ích chính đáng của các bị hại không được bảo vệ. Việc Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành chỉ truy cứu trách nhiệm đối với cá nhân người phạm tội, mà không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân, theo đánh giá của Bộ Tư pháp khi tiến hành tổng kết thi hành BLHS, thể hiện sự thiếu công bằng, nhất là khi mô hình các DN hiện nay khác nhiều so với các mô hình DN trong cơ chế quản lý kinh tế cũ.
Trong nền kinh tế thị trường, giám đốc điều hành có thể chỉ là người làm thuê. Họ chỉ là người thực hiện một quyết định, chính sách của tập thể là HĐQT, hoặc của những ông chủ thực sự của công ty. Vì vậy, nếu vẫn chỉ buộc cá nhân là giám đốc (hoặc người đại diện DN) chịu trách nhiệm hình sự, là thiếu công bằng, vì họ làm theo quyết định của tập thể và vì lợi ích của tập thể, chứ không vì lợi ích của cá nhân họ.
Cũng theo Bộ Tư pháp, thực tiễn cho thấy không ít DN, vì chạy theo lợi ích cục bộ đã thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng, có tính chất tội phạm, nhưng chỉ xử lý bằng các chế tài như: hành chính, kinh tế, dân sự, nên chưa đủ sức răn đe. Từ lý lẽ trên, trong quá trình hoàn thiện phương án sửa đổi BLHS đang được triển khai, lần đầu tiên cơ quan chủ trì soạn thảo dự án luật là Bộ Tư pháp đề xuất quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân đối với một số loại tội kinh tế có tính nguy hiểm cho xã hội, mang tính phổ biến, trong đó có 3 tội danh trong lĩnh vực chứng khoán: tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán; tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; tội thao túng giá TTCK...
Theo đó, khi pháp nhân phạm vào ba tội trên, thì sẽ bị áp dụng một trong các chế tài hình sự: phạt tiền; tước giấy phép tạm thời hoặc vĩnh viễn. Mức phạt tiền cao nhất có thể lên tới 25 tỷ đồng... Do vấn đề trách nhiệm hình sự của pháp nhân hiện quá mới tại Việt Nam, nên đang có nhiều ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, tới đây, nếu quy định mới trên được Quốc hội thông qua, thì các pháp nhân trên TTCK như: CTCK, công ty quản lý quỹ, thậm chí cả DN niêm yết … có nguy cơ đối mặt với các chế tài hình sự, thay vì chỉ bị xử phạt hành chính như hiện tại.
4. Báo Tiền phong có bài Cấm quan chức gửi tiền, sở hữu tài sản ở nước ngoài. Bài báo phản ánh: Theo Báo cáo tại Hội thảo do Ban Nội chính T.Ư phối hợp Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tổ chức ngày 13/3, tình hình tham nhũng ở Việt Nam vẫn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều lĩnh vực, nhiều cấp, nhiều ngành và có tính tổ chức, biểu hiện lợi ích nhóm của một số vụ việc ngày càng rõ nét hơn. Thiệt hại về tài sản do tham nhũng gây ra ngày càng lớn. Trong khi đó, công tác đấu tranh, thu hồi tài sản tham nhũng (TSTN) còn nhiều bất cập, tỷ lệ thu hồi thấp. Năm 2013, tỷ lệ số tiền, TSTN thu hồi được chưa đến 10%; năm 2014 đạt trên 22%, thấp hơn nhiều so với số tiền, tài sản thực tế bị tham nhũng.
Việc thu hồi TSTN thấp do tội phạm tham nhũng là những người có chức vụ, quyền hạn, có trình độ học vấn và chuyên môn, am hiểu pháp luật về quản lý kinh tế, nên họ có khả năng nhận biết những kẽ hở của hệ thống pháp luật để phạm tội. Họ cũng là những người có điều kiện tạo dựng được các mối quan hệ có khả năng “che chắn”, “bảo vệ” hành vi sai phạm. Thậm chí, các đối tượng còn có sự chuẩn bị chu đáo khi phạm tội nên khi thực hiện xong đã chủ động xóa hết mọi dấu vết, tiêu hủy giấy tờ, chứng từ, hóa đơn, sổ sách, che giấu, tẩu tán TSTN. Nhiều đối tượng còn sẵn sàng chấp nhận hình phạt để thụ hưởng TSTN, nên khi bị phát hiện thường không hợp tác với các cơ quan tố tụng, che giấu, tẩu tán tài sản. Ngoài ra, cơ chế kiểm soát tài sản, kiểm soát thu nhập, quản lý các giao dịch lớn ở nước ta hiện nay còn khá lỏng lẻo. Nhà nước vẫn chưa có cơ chế hữu hiệu để kiểm soát tài sản, thu nhập của người dân nói chung và những người có chức vụ, quyền hạn trong bộ máy nhà nước nói riêng, nên rất khó khăn trong việc xác định TSTN để thu hồi. Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn mang tính hình thức, hiệu quả thấp. Việc kê khai tài sản, thu nhập mới chỉ dựa vào ý thức tự giác của người kê khai, chưa có quy định cho phép cơ quan có thẩm quyền chủ động kiểm tra, xác minh để bảo đảm tính trung thực; chưa công khai rộng rãi kết quả kê khai để người dân giám sát…
Để nâng cao hiệu quả trong thu hồi TSTN, Báo cáo nghiên cứu đề nghị cần hoàn thiện quy định của pháp luật về minh bạch tài sản, thu nhập theo hướng: Nếu đối tượng kê khai tài sản không chứng minh được nguồn gốc của tài sản tăng lên một cách đáng kể thì ngoài việc đối tượng kê khai bị xử lý theo quy định của pháp luật, tài sản tăng lên đó phải bị tịch thu, nộp vào ngân sách nhà nước. Cùng với đó, sớm hoàn thiện, ban hành Đề án về kiểm soát thu nhập đối với người có chức vụ, quyền hạn.
Với Bộ luật Hình sự, Báo cáo nghiên cứu đề nghị nghiên cứu sửa đổi theo hướng chú trọng vấn đề thu hồi TSTN. Trong đó, quy định tăng mức phạt tiền, giảm hình phạt tù có thời hạn và các hình phạt khác đối với những đối tượng có hành vi tham nhũng nhưng chủ động khai báo, khắc phục hậu quả, giúp tăng khả năng thu hồi TSTN. Đối với tội phạm kinh tế nói chung, các tội phạm về tham nhũng nói riêng, nếu người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã trả lại hết TSTN, đã bồi thường đầy đủ thiệt hại do tham nhũng gây ra thì có thể xem xét áp dụng hình phạt chính là phạt tiền, miễn hoặc giảm hình phạt. Trong trường hợp đặc biệt, có thể miễn trách nhiệm hình sự, chuyển xử lý hành chính.
Ngoài ra, Báo cáo nghiên cứu đề nghị bổ sung các quy định về việc cho phép cơ quan điều tra được áp dụng các biện pháp điều tra đặc biệt với một số loại tội, trong đó có các tội về tham nhũng như: ghi âm, nghe điện thoại, kiểm tra thư tín, tài sản ngân hàng… giúp nhanh chóng phát hiện, làm rõ hành vi cũng như tài sản tham nhũng. Đối với cơ quan thanh tra, được phép thực hiện các biện pháp ngăn chặn như phong tỏa, thu hồi tài sản…
II- MỤC THÔNG TIN VỀ PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Hà Nội mới có bài Tòa án ngại chính quyền đồng cấp?. Bài báo phản ánh: E ngại mối quan hệ hành chính với chính quyền địa phương không thuận lợi, những năm qua, TAND cấp huyện có tâm lý không muốn xét xử những khiếu kiện đối với các quyết định hành chính và hành vi hành chính của UBND hay chủ tịch UBND cùng cấp. Đây là điều cần tính đến trong tiến trình cải cách tư pháp.
2. Báo Hải quan Online có bài Quy định mức vốn pháp định 50 tỷ đồng liệu có trái luật?. Bài báo phản ánh: Về Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh Bất động sản, nhiều ý kiến cho rằng quy định về vốn pháp định đối với DN BĐS trong dự thảo nghị định này là không hợp lý.
Góp ý về điều kiện để tổ chức, cá nhân kinh doanh BĐS liên quan đến mức vốn pháp định, Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật BASICO cho rằng, việc dự thảo Nghị định quy định một trong những điều kiện của DN kinh doanh BĐS là phải “có vốn pháp định không thấp hơn 50 tỷ đồng đối với các trường hợp đầu tư dự án BĐS để kinh doanh thuộc diện phải được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về nhà ở, pháp luật về đô thị” là trái với Luật Kinh doanh BĐS.
Theo Luật sư Đức, Khoản 1, điều 10 Luật kinh doanh BĐS quy định việc tổ chức cá nhân kinh doanh BĐS phải thành lập DN và có vốn pháp định không được thấp hơn 20 tỷ đồng. “Vốn pháp định từ trước tới nay được giải thích trong các đạo luật là mức vốn tối thiểu để có thể thành lập DN. Mặc dù Luật Kinh doanh BĐS quy định mức vốn pháp định không được thấp hơn 20 tỷ đồng thì cũng không thể hiểu là ngoài mức 20 tỷ đồng, sẽ còn có mức vốn pháp định khác cao hơn 20 tỷ đồng”, Luật sư Trương Thanh Đức kiến nghị.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cũng cho rằng để khẳng định năng lực tài chính của DN đầu tư dự án BĐS nhằm hạn chế tình trạng chủ đầu tư hạn chế tài chính dẫn đến dự án đình trệ thì chỉ cần quy định về tỷ lệ % vốn chủ sở hữu mà DN cần phải có khi thực hiện đầu tư dự án là đủ, ông Hiệp nhấn mạnh.
3. Báo Đầu tư Chứng khoán có bài Doanh nghiệp tăng vốn “khủng”, Bộ Tài chính quan ngại. Bài báo phản ánh: Đánh giá về tính hiệu quả của hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành chứng khoán để tăng vốn của DN hiện được quy định tại Nghị định 58/2012/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chứng khoán, Bộ Tài chính nhìn nhận, các quy định này đang bộc lộ bất cập, nên dẫn đến nhiều DN liên tục thực hiện các đợt chào bán riêng lẻ với khối lượng lớn, làm phát sinh nhiều rủi ro liên quan đến khả năng giám sát, quản trị và ảnh hưởng đến quyền lợi của các cổ đông hiện hữu trong DN.
Những hạn chế cụ thể được Bộ Tài chính chỉ ra gồm: khối lượng phát hành riêng lẻ quá lớn, dẫn đến làm thay đổi cơ cấu kiểm soát DN ngoài sự nhận biết của cổ đông hiện hữu, đồng thời, tăng vốn lớn trong thời gian ngắn làm phát sinh rủi ro đối với DN, cổ đông do trình độ quản lý, quản trị không theo kịp quy mô của DN.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Thời báo kinh tế Sài Gòn Online có bài Thị trường vàng: những câu hỏi khó. Bài báo phản ánh: Ngày 10-3, giá vàng thế giới đang được giao dịch ở mức 1.167 đô la Mỹ/ounce, tương đương 29,89 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, giá vàng miếng SJC đang được bán ra ở mức 35,31 triệu đồng/lượng. Như vậy, sau gần ba năm Nghị định 24 về quản lý vàng có hiệu lực giá vàng trong nước vẫn cao hơn rất nhiều so với giá vàng thế giới.
Năm 2014 đến nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã dừng hoàn toàn việc đấu thầu vàng và cũng không cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu vàng nhưng theo báo cáo của Hội đồng Vàng thế giới (WGC) nhu cầu vàng tại Việt Nam vẫn ở mức 69,1 tấn. Những mâu thuẫn trên làm xuất hiện nhiều câu hỏi khó về thị trường vàng.
2. Báo Điện tử Chính phủ có bài Việt Nam có tốc độ tăng trưởng năng suất lao động cao. Bài báo đưa tin: Xét về năng suất lao động, Việt Nam đã có mức tăng trưởng ấn tượng với hơn 184% trong giai đoạn từ 1991-2012. Đây là số liệu trong Báo cáo tầm nhìn kinh tế khu vực Đông Nam Á của Viện Kế toán công chứng Anh và xứ Wales (ICAEW) vừa công bố.
3. Báo Điện tử Chính phủ có bài Giá bán lẻ điện mới áp dụng từ 16/3. Bài báo phản ánh: Ngày 12/3, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2256/QĐ-BCT quy định về giá bán điện cho các nhóm khách hàng sử dụng điện và giá bán điện cho các đơn vị bán lẻ điện. Mức giá bán lẻ điện bình quân là 1.622,05 đồng/kW/h chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng. Thời gian áp dụng giá bán từ ngày 16/3/2015.
4. Báo Điện tử Chính phủ có bài Ngư dân Quảng Nam đầu tiên được vay vốn đóng tàu vỏ thép. Bài báo đưa tin: Ngày 12/3, tại tỉnh Quảng Nam, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) tổ chức lễ ký kết hợp đồng tín dụng hỗ trợ ngư dân tỉnh Quảng Nam vay vốn đóng tàu vỏ thép khai thác xa bờ.
Khách hàng là ngư dân Phan Thu (chủ tàu cá tại huyện Thăng Bình), vay vốn đóng tàu vỏ thép lưới rê, công suất 822CV, tổng giá trị đầu tư là 12,6 tỷ đồng. Đây là hợp đồng tín dụng hỗ trợ ngư dân đầu tiên trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.
5. Báo Tin tức du lịch có bài Đệ trình UNESCO Hồ sơ “Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam”. Bài báo đưa tin: Được sự cho phép của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 8868/VPCP-KGVX ngày 05/11/2012, Bộ VHTTDL đã phối hợp với các địa phương liên quan tổ chức xây dựng Hồ sơ đệ trình UNESCO xét ghi danh Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
6. Báo Điện tử Chính phủ có bài Nga rút khỏi Hiệp ước quân sự với NATO. Báo phản ánh: Ngày 10/3, Nga chính thức thông báo ngừng tham gia các phiên họp của Nhóm tham vấn chung về Hiệp ước các lực lượng vũ trang thông thường châu Âu (CFE).
Theo thông báo của ông Anton Mazur,Trưởng phái đoàn Nga tại cuộc đàm phán ở Vienna (Áo) về an ninh quân sự và kiểm soát vũ khí: “Liên bang Nga đã quyết định đình chỉ việc tham dự các cuộc họp của Nhóm tham vấn chung từ ngày 11/3/2015, qua đó hoàn tất việc ngừng tham gia hiệp ước CFE đã được Nga thông báo hồi năm 2007”. Tuy nhiên, Moscow khẳng định vẫn để ngỏ khả năng “tiếp tục đối thoại về kiểm soát vũ khí thông thường tại châu Âu nếu các đối tác của chúng tôi trở nên sẵn sàng”.
7. Báo VietnamPlus có bài Indonesia bác đề xuất của Australia về trả phí cho hai tử tù. Báo phản ánh: Ngày 12/3, văn phòng Bộ trưởng Tư pháp Indonesia thông báo nước này đã từ chối đề nghị của Australia liên quan tới việc thay đổi án phạt đối với Myuran Sukumaran và Andrew Chan - hai công dân Australia bị kết án tử hình tại Indonesia do buôn bán ma túy. Trước đó, Australia đề xuất sẽ trả mọi chi phí ở tù cho Sukumaran và Chan nếu hai đối tượng này được án chung thân.
Văn phòng trên cho biết Indonesia sẽ giữ nguyên bản án tử hình ban đầu và thi hành án đối với hai phạm nhân vào cùng thời điểm.
8. Báo VietnamPlus có bài Mỹ: Cảnh sát trưởng Ferguson từ chức sau báo cáo phân biệt đối xử. Báo phản ánh: Ngày 12/3, Cảnh sát trưởng thành phố Ferguson, bang Missouri, ông Thomas Jackson, đã từ chức. Quyết định này được đưa ra chỉ một tuần sau khi Bộ Tư pháp Mỹ có kết luận điều tra cho rằng Sở cảnh sát tại đây thường xuyên có các hành vi phân biệt đối xử với người da đen.