I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Thanh niên Online có bài Bị lừa sinh con cho người nước ngoài: Cần có sự phối hợp giữa VN và các lãnh sự quán. Bài báo phản ánh: Xoay quanh nhiều ý kiến cho rằng pháp luật VN có lỗ hổng trong thủ tục đăng ký khai sinh đối với trẻ sinh ở VN có yếu tố nước ngoài, khiến người mẹ bị mất con, PV Thanh Niên có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Vũ, Trưởng phòng Hộ tịch - quốc tịch, Sở Tư pháp TP.HCM về vấn đề này.
Ông Vũ nhìn nhận, em bé (có yếu tố nước ngoài) vẫn có thể cùng lúc có hai khai sinh mà VN không quản lý được.
* Nếu cha (mẹ) không muốn đăng ký khai sinh cho con tại Sở Tư pháp theo quy định thì họ vẫn đăng ký được tại các lãnh sự quán (LSQ), thưa ông?
- Có những trường hợp họ tự liên hệ với LSQ của nước họ tại VN để đăng ký khai sinh. Khi đó, chúng ta không quản lý được. Bởi, theo quy định của nước họ, có thể những trường hợp đó vẫn được cấp giấy khai sinh. Do đó, LSQ vẫn cấp giấy khai sinh bình thường.
Theo tôi biết, ở một số nước, khi người bố đến LSQ, cung cấp đầy đủ giấy xác định cha (mẹ) - con, giấy nhìn nhận cha (mẹ) - con thì LSQ sẽ cấp giấy khai sinh, đồng thời cấp luôn hộ chiếu cho em bé. Đây là quy định của nước họ, mình không can thiệp được.
* Nếu chúng ta không quản lý được thì có thể phát sinh trường hợp một em bé có hai giấy khai sinh?
- Cũng không ngoại trừ khả năng này và chỉ khi nào có tranh chấp thì may ra chúng ta mới biết. Thông thường, thủ tục bắt buộc khi đăng ký khai sinh ở VN là phải có giấy chứng sinh của bé. Còn ở nước ngoài có bắt buộc hay không thì tùy từng nước. Nếu người cha đã đăng ký khai sinh cho bé tại cơ quan lãnh sự rồi, khi qua sở tư pháp, cha (mẹ) bé nếu đáp ứng đầy đủ quy định, thủ tục thì chúng tôi vẫn phải cấp giấy khai sinh cho họ mà sở tư pháp không biết rằng em bé đó đã được cấp khai sinh tại cơ quan LSQ rồi.
* Sở Tư pháp TP.HCM đã nhận được phản ánh nào giống như trường hợp Thanh Niên phản ánh?
- Từ trước đến nay chưa có.
* Vậy nay đã có trường hợp cụ thể, ông có định đề xuất gì để việc quản lý chặt chẽ hơn không?
- Đây là “cái vướng” mà Bộ Tư pháp cần làm việc với các cơ quan lãnh sự, về phương diện ngoại giao.
Pháp luật mình có quy định về đăng ký khai sinh thì pháp luật các nước khác cũng có quy định của họ, bởi đó là vấn đề bảo hộ công dân của từng nước. Pháp luật của nước mình quy định phải đăng ký khai sinh tại nơi cư trú của người mẹ, nhưng với một số nước, để nhìn nhận con, khi người bố có những chứng cứ chứng minh thì cơ quan lãnh sự vẫn cho phép cấp giấy khai sinh theo quy định pháp luật của nước họ.
Vì vậy, nên chăng Bộ Tư pháp và các LSQ ngồi lại với nhau, cùng thảo luận, rằng nếu có trường hợp, cha đến LSQ để làm thủ tục đăng ký khai sinh cho bé thì các LSQ có thể gửi công văn đến sở tư pháp trao đổi lại, xem việc đăng ký khai sinh cho em bé trong trường hợp này có phù hợp không, em bé đã được đăng ký khai sinh tại sở tư pháp chưa. Như vậy, quyền lợi của người mẹ và em bé được đảm bảo hơn.
Tốt hơn, nên có sự thống nhất quy định nước làm giấy khai sinh phải là nơi cư trú của người mẹ. Nếu người cha (nước ngoài) tự đến LSQ đăng ký khai sinh thì LSQ phải có sự trao đổi với sở tư pháp.
Quy định ở VN là mỗi sự kiện hộ tịch thì chỉ đăng ký một lần nên hy vọng rằng Bộ Tư pháp sẽ nghiên cứu để đưa ra giải pháp hợp lý.
2. Báo Tiền phong có bài 29 Luật có hiệu lực chưa có văn bản hướng dẫn. Bài báo phản ánh: Ngày 10/3, theo tổng hợp của Bộ Tư pháp, tính đến ngày 26/2, Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, cơ quan ngang bộ đã ban hành 6/91 văn bản nợ đọng (5 nghị định, 1 thông tư), còn 85 văn bản vẫn chưa được ban hành. Cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường chiếm con số áp đảo, với 24 văn bản, trong đó có tới 14 thông tư; Bộ Y tế có 10 văn bản, với 9 thông tư; Bộ Kế hoạch & Đầu tư còn nợ 7 văn bản.
3. Báo Pháp luật Việt Nam có bài “Anh Lai tuyên truyền” của Tư pháp Quảng Nam. Bài báo phản ánh: Là cán bộ cấp phòng trẻ nhất của Tư pháp Quảng Nam nhưng hầu như không có thôn, phố nào ở Tam Kỳ không có dấu chân của anh Nguyễn Hồng Lai - Trưởng phòng Tư pháp thành phố Tam Kỳ. Biệt danh “anh Lai tuyên truyền” cũng vì thế mà được bà con tin yêu đặt cho người cán bộ tư pháp sinh năm 1981 cần mẫn này.
Là một cán bộ tư pháp trẻ, lại được tín nhiệm giao trọng trách lãnh đạo cấp Phòng, anh Lai đã không ngừng sáng tạo để công tác tư pháp cơ sở có thêm nhiều sức sống mới. Trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, anh có sáng kiến tham mưu cho UBND thành phố trang bị Tủ sách pháp luật cho tất cả 109 thôn, khối phố trên địa bàn, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đọc, tìm hiểu pháp luật.
Năm 2013, 2014, anh đã tham mưu cho UBND thành phố, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật hàng tuần và hàng tháng thông qua các buổi chào cờ. Đây là hình thức tuyên truyền mới, tốn ít thời gian nhưng mang lại hiệu quả cao. Đặc biệt, anh là một trong số ít những báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh đi tuyên truyền đến từng thôn, khối phố. Không có thôn, khối phố nào mà không có dấu chân của anh. Với kiến thức sâu, rộng và kỹ năng tuyên truyền tốt, anh đã để lại ấn tượng sâu sắc cho những người tham dự các buổi tuyên truyền. Cũng chính vì thế, người dân đã tin yêu gọi người cán bộ tư pháp của mình bằng cái tên “anh Lai tuyên truyền”.
Không chỉ giỏi trong việc tuyên truyền pháp luật, anh Nguyễn Hồng Lai còn có nhiều sáng kiến trong các lĩnh vực khác mà nổi bật là việc tham mưu cho UBND thành phố triển khai thành công quy trình liên thông thực hiện thủ tục hành chính trong việc cấp giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế và đăng ký thường trú cho trẻ em dưới 6 tuổi; cấp lại bản chính giấy khai sinh cho công dân. Anh cũng là người sáng lập Quỹ “Ấm áp tình đồng nghiệp”, quỹ dành riêng cho cán bộ, công chức ngành Tư pháp thành phố Tam Kỳ. Từ ngày thành lập đến nay (2012-2015), Quỹ đã đỡ đầu cho một cháu là con cán bộ tư pháp xã Tam Thanh (ba mẹ bị mất do tai nạn), với số tiền gần 10 triệu đồng.
Thật vui khi những đóng góp của anh trong công tác tư pháp đã được lãnh đạo Sở Tư pháp và UBND tỉnh ghi nhận. Nhiều năm liền anh được Chủ tịch UBND tỉnh tặng danh hiệu Chiến sỹ thi đua cơ sở, Bằng khen của UBND tỉnh; được Thành ủy, Tỉnh ủy khen thưởng trong cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Trẻ nhưng năng động, sáng tạo và nghiêm túc chấp hành kỷ luật, kỷ cương, anh Lai chính là tấm gương và là niềm tự hào của cán bộ công chức Tư pháp thành phố Tam Kỳ.
4. Báo Đại đoàn kết có bài: Bồi thường oan sai phải khẩn trương, thỏa đáng. Bài báo phản ánh: Theo dự kiến, tại Kỳ họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần này, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Trương Hòa Bình cùng các bộ trưởng, trưởng ngành liên quan sẽ trả lời, giải trình về tình hình oan sai và bồi thường oan sai theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước. Đây là vấn đề lâu nay được các cơ quan chức năng, nhất là người dân trăn trở: Làm sao không để xảy ra oan sai? Đã oan sai thì phải bồi thường cho người bị oan thỏa đáng.
Lâu nay, vấn đề bồi thường oan sai vẫn chưa được thực hiện, làm đến nơi, đến chốn. Có vụ việc kéo dài nhiều năm, có vụ án lại chồng vụ án, oan lại chồng oan. Mặc dù Đảng, Nhà nước đã rất quan tâm, hệ thống pháp luật về bồi thường oan sai cũng đã được xây dựng, ban hành khá hoàn chỉnh.
Thực tế cho thấy, người bị thiệt hại vẫn còn gặp khó khăn trong việc thực hiện quyền của mình. Bị oan sai, người dân đã thiệt hại, nhưng ngay tại Điều 4, Luật TNBTNN cũng quy định người bị thiệt hại chỉ có quyền yêu cầu bồi thường khi có văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ. Hay dù đã được xác định được bồi thường, nhưng bên cạnh đó là các thủ tục. Cùng với thủ tục lại là thái độ, hành vi sách nhiễu của cán bộ, công chức liên quan. Chỉ nói đến việc xác định cán bộ công chức làm sai, hành vi cố ý hay không cố ý đã là một vấn đề. Việc cán bộ, công chức xem xét cái sai của cán bộ, công chức cũng phát sinh vấn đề liệu có khách quan. Trong khi đó, cũng không ít cán bộ, công chức hoặc do trình độ, do các quan hệ khác mà không làm hết trách nhiệm dẫn đến người oan sai lại phải tiếp tục chờ đợi, phải gánh thêm những sự oan uổng mới.
Bồi thường oan sai là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội, cần sớm phải có cơ chế, giải pháp để người bị oan sai sớm được bồi thường và được bồi thường thỏa đáng.
II- MỤC THÔNG TIN VỀ PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. Báo Hà Nội mới có bài: Về một số đề xuất cải tạo chung cư cũ: Tìm lời giải bài toán khó. Bài báo phản ánh: Sau khi dự thảo Nghị định về cải tạo chung cư cũ được công bố để lấy ý kiến đóng góp, điểm khiến các chuyên gia băn khoăn và tranh luận nhiều nhất là việc cho phép điều chỉnh hệ số sử dụng đất tối thiểu gấp 3 lần, đồng thời tăng chiều cao công trình theo hướng không khống chế.
2. Báo Người Lao động có bài “Bí” vì Luật Việc làm. Bài báo phản ánh: Trong quá trình làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN), không ít người lao động (NLĐ) phân vân về chính sách mới của Luật Việc làm. Bài báo cũng phản ánh: (i) Bất cập của quy định người thất nghiệp sẽ bị chấm dứt hưởng TCTN nếu sau 2 lần từ chối nhận việc do Trung tâm Dịch vụ việc làm - nơi đang hưởng TCTN giới thiệu mà không có lý do chính đáng gây bất lợi cho NLĐ; (ii) Hiện chưa có văn bản cụ thể hướng dẫn thực hiện Luật Việc làm, vì thế, nhiều thắc mắc của NLĐ chưa thể được giải đáp; (iii) Cũng theo quy định mới từ Luật Việc làm, người thất nghiệp sẽ được hỗ trợ tối đa 6 tháng trợ cấp học nghề (tối đa 1 triệu đồng/tháng), nhưng quy định tại điểm h, khoản 3, điều 53 trong Luật Việc làm lại chỉ rõ người đang hưởng TCTN mà đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên sẽ bị chấm dứt hưởng TCTN, dù thời gian đã tham gia BHTN được bảo lưu. Thực tế cho thấy đây là quy định làm khó NLĐ; (iv) Theo Luật Việc làm, hiện mức hưởng TCTN dành cho NLĐ là 60% lương bình quân nhưng tối đa chỉ được bằng 5 lần mức lương tối thiểu vùng. Nhiều chuyên gia cho rằng quy định này có thể ảnh hưởng đối với những người đang tham gia BHTN với mức lương cao hơn 20 lần mức lương tối thiểu chung.
3. Báo Tuổi trẻ Online có bài Cẩn trọng khi cho người nước ngoài thuê mặt nước. Bài báo phản ánh: Đó là nội dung góp ý của các đại biểu đối với dự án Luật Tài nguyên môi trường biển và hải đảo do Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM tổ chức ngày 10-3.
Có ý kiến cho rằng người nước ngoài thuê mặt nước biển là để điều tra các thông số về biển mà chúng ta không thể kiểm soát, và hơn nữa, chúng ta cũng không có nhân lực để kiểm tra, kiểm soát việc đó. Tình trạng bãi biển được các doanh nghiệp thuê rồi xây dựng khách sạn nhà hàng, lấn bịt lối đi không do dân tiếp cận với bãi biển cũng là tình trạng thực tế cần phải được quy định và luật hóa trong luật.
4. Báo Giáo dục Việt Nam điện tử có bài Nói tiếng phổ thông còn chưa sõi, làm sao đọc và hiểu được nhận xét. Bài báo phản ánh: Theo đánh giá chung của nhiều giáo viên tiểu học miền núi tại Nghệ An, Thông tư 30 được áp dụng, việc đánh giá cho học sinh làm mất nhiều thời gian, gây áp lực lớn cho giáo viên. Tại nhiều trường tiểu học miền núi Nghệ An, một giáo viên phải đảm nhiệm dạy ghép một lúc 2 đến 3 lớp của nhiều khối học. Việc dạy ghép đã là gánh nặng cho giáo viên, nay phải đánh giá cho từng học sinh thì gánh nặng đó tăng lên gấp bội . Cùng với đó nhiều dân tộc thiểu số mặc dù ngôn ngữ nói hàng ngày vẫn giữ được nhưng chữ viết không còn được lưu lại. Bên cạnh đó, thực trạng các giáo viên có thể nói được tiếng bản địa của đồng bào nhưng để viết được chữ của các đồng bào thì không nhiều. Do vậy việc đánh giá bằng tiếng bản địa để các em học sinh dân tộc thiểu số hiểu hơn ý kiến nhận xét của giáo viên là điều khó thực hiện.
Như vậy, để đưa Thông tư 30 áp dụng vào các trường tiểu học tại vùng đồng bằng, thành phố vẫn còn nhiều điểm bất cập thì sự bất cập này càng khó khăn gấp bội lần tại các trường tiểu học miền núi. Đây vẫn chưa phải là trở ngại duy nhất mà Thông tư 30 mang lại cho giáo dục miền núi. Vậy phải chăng cần có những phương pháp ngoại lệ, khả quan hơn cho các trường tiểu học miền núi.
III- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin: Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý tăng thuế bảo vệ môi trường với một số mặt hàng xăng dầu. Sáng 10-3, tiếp tục chương trình làm việc của Phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1269/2011/UBTVQH12 ngày 14-7-2011 của Ủy ban TVQH về biểu thuế bảo vệ môi trường (BVMT).
Về việc ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1269 của Ủy ban TVQH về biểu thuế BVMT, Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Tài chính Ðinh Tiến Dũng trình bày, đã phân tích rõ sự cần thiết ban hành nghị quyết này và tác động của việc điều chỉnh mức thuế BVMT. Theo tính toán, tổng số thu thuế BVMT đối với xăng dầu dự kiến năm 2015 theo phương án điều chỉnh là khoảng 35.579,8 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 23.719,8 tỷ đồng/năm, bảo đảm khoảng 84% mức giảm thu ngân sách nhà nước do thực hiện cắt giảm mức thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế và điều chỉnh mức thuế nhập khẩu ưu đãi hiện hành nhằm thống nhất mức thuế nhập khẩu xăng dầu.
Ủy ban TVQH đã biểu quyết với đa số ý kiến tán thành thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1269 về biểu thuế BVMT. Theo đó, thuế BVMT mặt hàng xăng (trừ xăng sinh học), nhiên liệu bay tăng từ 1.000 đồng lên 3.000 đồng/lít; dầu đi-ê-den từ 500 đồng lên 1.500 đồng/lít; dầu ma-dút, dầu nhờn và mỡ nhờn từ 300 đồng lên 900 đồng/lít; dầu hỏa vẫn giữ nguyên là 300 đồng/lít. Số thu thuế BVMT năm 2015 tăng thêm do điều chỉnh mức thuế sẽ được điều tiết cho ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Mức thuế mới sẽ được áp dụng từ 1-5-2015.
2. Báo Giao thông có bài Báo cáo Bộ Chính trị về dự án đầu tư sân bay Long Thành. Bài báo đưa tin: Theo văn bản của Văn phòng Chính phủ, xét đề nghị của Ban Cán sự Đảng Bộ GTVT về báo cáo Bộ Chính trị việc đầu tư dự án Cảng hàng không (CHK) quốc tế Long Thành (tỉnh Đồng Nai), Thủ tướng có ý kiến thông qua nội dung báo cáo Bộ Chính trị về việc đầu tư dự án CHK quốc tế Long Thành như đề nghị của Ban Cán sự Đảng Bộ GTVT; kiến nghị Bộ Chính trị đồng ý về chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư giai đoạn 1 của dự án, giao Ban Cán sự Đảng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo thực hiện dự án theo quy định của pháp luật.
3. Báo Điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông có bài Trung Quốc xử hơn 250 quan tham nhận tiền để giảm án sai luật. Bài báo phản ánh: Tổng cộng 252 nhân viên tư pháp tại Trung Quốc đã bị đưa ra xét xử trước tội danh vi phạm đạo đức nghề nghiệp hoặc giảm án trước thời hạn cho phạm nhân sai luật.
Hôm 9/3, tờ Thời báo Hoàn Cầu đưa tin trong chiến dịch điều tra từ tháng 3 - 12/2014, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Trung Quốc đã phát hiện 213 trường hợp sai phạm liên quan tới các nhân viên tư pháp như lạm dụng chức vụ, giảm án sai luật cho phạm nhân trước nhiều lý do như sức khỏe yếu hay mang thai.
4. Báo Nhân dân điện tử đưa tin: Ngày 9-3 đã tuyên bố Venezuela là một mối đe dọa an ninh quốc gia và lệnh trừng phạt bảy quan chức cấp cao nước này, trong bất đồng ngoại giao song phương tồi tệ nhất kể từ khi Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro lên nắm quyền vào năm 2013.
Danh sách các quan chức Venezuela, bị Nhà Trắng áp đặt trừng phạt với cáo buộc lạm dụng nhân quyền và tham nhũng, bao gồm: người đứng đầu cơ quan tình báo quốc gia Venezuela (SEBIN), Gustavo Gonzalez; Giám đốc cơ quan cảnh sát quốc gia Venezuela, Manuel Perez; cựu tư lệnh lực lượng vệ binh quốc gia Venezuela hiện đang điều hành công ty khai khoáng quốc gia (CVG) Venezuela, Justo Noguero. Ngoài ra danh sách này còn bao gồm ba quan chức quân sự và một công tố viên quốc gia.
Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cho biết, các quan chức này sẽ bị đóng băng tài sản tại Mỹ và không được nhập cảnh vào Mỹ. Các công dân Mỹ và những người thường trú tại Mỹ sẽ bị cấm giao thương với những quan chức này.
Ngay sau khi lệnh trừng phạt được công bố, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã phản đối kịch liệt các lệnh trừng phạt, cáo buộc đó là một âm mưu nhằm lật đổ chính phủ của ông. Venezuela cũng đã triệu hồi Đại biện lâm thời của nước này tại Washington về nước để tham vấn. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Venezuela, Delcy Rodriguez, khẳng định, Venezuela sẽ sớm có những động thái đáp trả đối với những tuyên bố này của Mỹ.
Cùng ngày, Tổng thống Maduro cho biết, ông sẽ đề nghị Quốc hội nước này trao quyền lực đặc biệt cho ông để “bảo vệ hòa bình” và “đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc”.