I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Kinh tế và Đô thị có bài Tăng cường tuyên truyền về Thừa phát lại. Bài báo phản ánh: Hoạt động Thừa phát lại (TPL) đã được thí điểm từ năm 2010 tại TP HCM và sau 2 năm được đánh giá là tương đối thành công vì nhận được sự đón nhận tích cực của người dân. Đến nay, TPL đã được thí điểm mở rộng tại 13 tình, thành với sự hoạt động của 45 văn phòng Thừa phát lại. Trong đó, Hà Nội hiện đã có 5 văn phòng.
Qua thời gian thí điểm chế định TPL tại Hà Nội (6 tháng), mặc dù chỉ trong thời gian ngắn nhưng đã bước đầu khẳng định đây là mô hình phù hợp, cần thiết đối với đời sống pháp lý của người dân, được người dân ủng hộ và hữu ích cho hoạt động tư pháp. Tuy nhiên ngoài những kết quả đạt được còn rất nhiều việc phải làm để hoạt động Thừa phát lại đến gần với người dân hơn nữa.
Tăng cường công tác tuyên truyền
Có thể nói chế định TPL hiện vẫn còn rất xa lạ với nhiều người. Hầu hết các công việc mà TPL đang làm (lập vi bằng, tống đạt văn bản, xác minh điều kiện thi hành án, tổ chức thi hành án) từ lâu đều do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện. Vì vậy, đa số người dân chưa quen nhìn nhận và sử dụng dịch vụ TPL như một dịch vụ trong lĩnh vực trợ giúp pháp lý để bảo vệ quyền lợi cho mình. Bên cạnh đó nhận thức của chính cán bộ công chức trong các cơ quan Tư pháp có trách nhiệm thực hiện Đề án cũng chưa được đầy đủ.
Do đó, cần tăng cường hơn nữa các hoạt động tuyên truyền về TPL cho người dân và cán bộ vào thời điểm này là việc làm phải được đặt lên hàng đầu. Thời gian qua, UBND TP, Sở Tư pháp, các Văn phòng TPL trên địa bàn Hà Nội đã tổ chức rất nhiều các hoạt động tuyên truyền đến với người dân và các cơ quan liên quan về chế định TPL như tổ chức hội nghị, lớp tập huấn, biên soạn tài liệu, in ấn phát hành tờ gấp tuyên truyền…
Hiện nhiều cơ quan Nhà nước chưa thực sự nhận thức rõ ràng, đầy đủ và thống nhất về vị trí, vai trò của TPL trong đời sống xã hội. Từ đó việc triển khai thí điểm chế định này chưa được thông suốt đồng bộ. Công tác phối hợp giữa cơ quan Tòa án, Thi hành án dân sự và các cơ quan hữu quan có liên quan với văn phòng TPL chưa được gắn kết chặt chẽ, việc phối hợp thực hiện còn chậm chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Việc triển khai hoạt động giao TPL tống đạt văn bản của Tòa án, Cơ quan thi hành án dân sự, nhất là ở cấp huyện còn khá cầm chừng, thiếu bài bản, chưa theo quy trình, thủ tục chặt chẽ. Sự phối hợp hỗ trợ của một số cơ quan chính quyền cơ sở, tổ chức tài chính chưa đồng bộ, hiệu quả nên quá trình TPL xác minh điều kiện thi hành án hoặc tống đạt giấy tờ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động của văn phòng TPL. Kết quả xác minh điều kiện thi hành án, trực tiếp tổ chức thi hành án còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Từ thực tế này, để hoạt động thí điểm chế đinh TPL thành công thì ngoài công tác tuyên truyền, công tác phối hợp cũng cần được chú trọng. Cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cơ quan chức năng, đặc biệt là sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan tư pháp, tòa án, cơ quan thi hành án… với tổ chức TPL.
2. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Chấp hành viên biển thủ tiền thi hành án. Bài báo phản ánh: Công tác tại Chi cục Thi hành án dân sự quận Bình Tân, tháng 11-2011 chấp hành viên Dương Thị Hồng Ánh được phân công thi hành hai quyết định công nhận hòa giải thành của ông Quang và bà Nghĩa. Trong quá trình thu tiền thi hành án của các đương sự, Ánh đã thu 670 triệu đồng nhưng không ghi biên lai, không nộp tiền vào ngân quỹ. Khi vụ việc bị phát hiện, Ánh không nộp tiền trả ngân sách, gây thiệt hại đến quyền lợi của người phải thi hành án hơn 75 triệu đồng.
Hành vi của Dương Thị Hồng Ánh phạm vào tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, bị cấp sơ thẩm xử 5 năm tù giam. Xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, đã khắc phục một phần thiệt hại, ngày 15-9-2014, Tòa phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo, giảm cho Ánh 1 năm tù.
3. Báo Phụ nữ Online có bài Nghệ sĩ Chánh Tín dọn đồ, giao nhà cho ngân hàng. Bài báo đưa tin: Cuối cùng, sau nhiều lần được hoãn thi hành án, nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín cũng phải bàn giao căn nhà đã ở hơn 20 năm cho ngân hàng Phương Nam.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Việt Nam trúng thầu 200.000 tấn gạo cho Philippines. Bài báo phản ánh: Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, Cơ quan lương thực quốc gia Philippines (NFA) vừa thông qua quyết định nhập khẩu 200.000 tấn gạo (loại 25% tấm) từ Việt Nam theo thỏa thuận liên chính phủ.
2. Báo Tiền phong có bài Quyết định 13 của Chánh án TAND TP Hà Nội: Lạ lùng vì sao?. Bài báo phản ánh: Trao đổi về Quyết định ban hành Quy định báo cáo nghiệp vụ xét xử giải quyết các vụ án hình sự, vụ việc dân sự và các khiếu kiện hành chính với Chánh án TAND TP Hà Nội do ông Nguyễn Đức Bình, Chánh án TAND TP. Hà Nội ký ban hành ngày 23/1/2013, bà Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội khẳng định Quyết định này là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc độc lập xét xử quy định trong Hiến pháp.
Ngày 17/9, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội có văn bản “đề nghị Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao tiến hành kiểm tra xem xét tính hợp pháp của Quyết định số 13 của Chánh án TAND TP Hà Nội.
Đồng thời chỉ đạo kiểm tra các TAND trên cả nước xem có quy định tương tự như ở TAND TP Hà Nội hay không để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời, bảo đảm thi hành đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Ủy ban Tư pháp đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao thông báo cho Ủy ban Tư pháp biết kết quả xử lý Công văn này trước khi bắt đầu kỳ họp Quốc hội (ngày 20/10/2014)”.
3. Báo Tuổi trẻ Online có bài Tham nhũng và tâm thần. Bài báo phản ánh: “Tại sao tham nhũng lại bị tâm thần nhiều thế?” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nêu lên một câu hỏi mỉa mai của dư luận. Tuy nhiên, đó mới chỉ là dư luận, còn có đúng như thế không thì chẳng ai khẳng định được.
Ở ta, công tác giám định tư pháp nói chung, giám định tâm thần nói riêng có nhiều vấn đề lắm, chẳng ai chịu ai cả! Theo quy định của pháp luật thì các kết quả giám định chỉ là tài liệu tham khảo đối với cơ quan tiến hành tố tụng chứ không có tính bắt buộc.
Trong khi đó có nhiều tổ chức giám định, ở địa phương, ở trung ương, của công an, quân đội... Khi xét xử, tòa án có quyền tin vào một trong các kết quả đó hoặc không tin vào kết quả nào cũng được. Pháp luật quy định thế, biết làm thế nào. Khi xây dựng pháp lệnh “giám định tư pháp”, nhiều ý kiến đề nghị phải xây dựng một hệ thống từ trung ương đến địa phương, giao cho một cơ quan quản lý thống nhất, nhưng rồi cũng chỉ dừng lại ở chỗ như hiện nay.
“Tâm thần” có dăm bảy loại, có người chỉ khi nào lên cơn mới biết, có người chỉ lầm lầm lì lì, chẳng nói chẳng rằng...
Khi giám định là tâm thần nhưng giải quyết việc gia đình, trao đổi với vợ con, bạn bè lại rất bình thường cũng là chuyện bình thường của người tâm thần. Chỉ có bác sĩ chuyên khoa “tâm thần” mới biết họ có bệnh hay không. Chính vì vậy, nếu “tiêu cực” trong lĩnh vực giám định tâm thần có lẽ khó phát hiện nhất.
Tình trạng này nếu kéo dài sẽ gây mất lòng tin của nhân dân vào Nhà nước, vậy nên cần phải có biện pháp.
Trước mắt, để có một con số chính thức thì phải có thống kê, báo cáo nghiêm túc, xem số bị can tham nhũng là bao nhiêu, trong đó số bị tâm thần là bao nhiêu. Còn cứ nói “sao nhiều thế” cũng chẳng giải quyết được vấn đề gì.
Ủy ban Tư pháp, với chức năng giám sát tư pháp có đầy đủ quyền yêu cầu các cơ quan tiến hành tố tụng, ngành y tế, các hội đồng giám định tâm thần báo cáo. Nếu cho rằng, các báo cáo không trung thực thì ủy ban có quyền ra quyết định giám sát về vấn đề này, chứ nói theo kiểu “bỏ bom” thì chỉ làm cho dư luận thêm nghi ngờ, bức xúc.
Mặt khác, Nhà nước cần phải có quy định chặt chẽ về giám định tư pháp, trong đó có giám định tâm thần, sao cho mọi trường hợp “giả vờ” tâm thần không thể lọt qua được.
4. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Dịch Ebola lây lan theo “cấp số nhân”. Các chuyên gia y tế nói rằng dịch Ebola đang phát triển tại Tây Phi theo tốc độ “cấp số nhân” với tỷ lệ tử vong 50% trong 21 ngày qua.
Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, dịch Ebola ở Tây Phi đã giết chết 2.461 người, một nửa trong tổng số các ca nhiễm bệnh.
Theo WHO, dịch Ebola đang diễn biến phức tạp trong khi có những chỉ trích cộng đồng quốc tế đã chậm chễ trong việc đối phó với dịch bệnh này.
Với tỷ lệ tử vong 50%, WHO đã mô tả đây là cuộc khủng hoảng y tế "chưa từng có trong thời hiện đại".
WHO dự báo cần hơn 1 tỷ USD, tăng gấp nhiều lần so với dự tính 1 tháng trước đây của tổ chức này để ngăn chặn sự lây lan của virus Ebola tại khu vực Tây Phi.