I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
Báo Đại Đoàn kết có bài Thi hành luật lại… sai luật. Bài báo phản ánh: Khiếu kiện (kể cả tố cáo) đã và đang xảy ra trên nhiều lĩnh vực, trong đó đất đai vẫn là "trận địa” gây ra đủ thứ rắc rối, lĩnh vực này thường xuyên "dẫn đầu” cả về số lượng cũng như mức độ khiếu kiện và tố cáo của người dân. Xin được "điểm danh” một trường hợp thuộc loại "điển hình” về hành vi sai trái khi giải quyết đất đai xảy ra tại thị xã Cửa Lò (Nghệ An ).
Vụ việc xảy ra cách đây hơn 10 năm, đã qua 3 cấp xét xử (TAND thị xã Cửa Lò, TAND tỉnh Nghệ An, TAND Tối cao). Bản án của TAND tối cao có hiệu lực từ 2010 nhưng đến nay lực lượng thi hành án của thị xã Cửa Lò không chịu thi hành.
Năm 2002, cách đây 11 năm, bà Lê Thị Việt Anh mua của vợ chồng bà Lê Thị Vinh- Hoàng Văn Thắng lô đất 253m2 tại xã Nghi Hương, thị xã Cửa Lò. Tiền mua đất đã giao đủ, đồng thời hợp đồng mua bán chuyển nhượng đất giữa 2 bên đã được chính quyền các cấp xác nhận. Năm 2003, sau khi các thủ tục pháp lí đã hoàn tất, cán bộ địa chính tiến hành công việc giao đất cho bên mua nhưng bên bán "giở chứng” không chịu giao đất. Bên mua kiên trì hòa giải với bên bán nhưng không có kết quả, cuối cùng buộc bên mua khởi kiện ra tòa. TAND thị xã Cửa Lò tiến hành xét xử, sau đó TAND tỉnh Nghệ An xử phúc thẩm (ngày 25-7-2008). Bản án của TAND tỉnh Nghệ An buộc bà Lê Thị Vinh (bên bán) phải bàn giao lô đất cho bà Lê Thị Việt Anh (bên mua). Bà Vinh kháng án, TAND tối cao tiến hành xét xử và buộc bà Vinh phải giao đất cho bên mua (bản án của TAND tối cao có hiệu lực từ 2010). Sau khi bản án của TAND tối cao có hiệu lực, Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Cửa Lò có văn bản yêu cầu chi cục thi hành án dân sự thị xã Cửa Lò ra quyết định thi hành bản án dân sư theo đúng luật định. Thật lạ lùng, cho đến nay Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Cửa Lò không chỉ phớt lờ bản án của TAND tối cao mà còn bất chấp yêu cầu hợp lí của Viện Kiểm sát thị xã Cửa Lò. Vì thế, trung tuần tháng 7-2013, UBND tỉnh Nghệ An có công văn (số 762) yêu cầu đơn vị này phải khẩn trương thi hành bản án của TAND tối cao trước ngày 15-8-2013. Tuy vậy cho đến nay Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Cửa Lò vẫn "trơ lì” không chịu tuân thủ. Văn bản (số 1325) của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An khẳng định: "Việc làm trên của Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Cửa Lò đã vi phạm khoản 1, điều 46 luật thi hành án dân sự”.
Lực lượng thi hành án dân sự mà lại cố tình vi phạm luật thi hành án dân sự, đó là hành vi không thể chấp nhận. Không chỉ bất chấp pháp luật mà còn coi thường kỉ cương phép nước, hành vi đó của Chi cục Thi hành án dân sự Thị xã Cửa Lò (Nghệ An) cần phải được xem xét, xử lý.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Nhân dân điện tử có bài Ngày làm việc thứ hai, Kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khoá XIII: Giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu QH và nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Ngày 22-10, Kỳ họp thứ sáu, Quốc hội (QH) khoá XIII bước sang ngày làm việc thứ hai. Buổi sáng, các đại biểu QH làm việc tại hội trường, nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu QH và ý kiến của nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Tờ trình dự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013);...
Buổi chiều, các đại biểu QH nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng và thảo luận một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật này.
Ðầu giờ làm việc buổi sáng, các đại biểu QH nghe Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 của QH Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu QH và ý kiến của nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Tờ trình dự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013). Báo cáo cho biết: Dự thảo sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 11 chương, 120 điều (giảm bốn điều so với Dự thảo trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ năm). Dự thảo trình Quốc hội lần này đã được chỉnh lý hợp lý, phản ánh được ý chí, nguyện vọng của nhân dân, bám sát Cương lĩnh năm 1991 (bổ sung, phát triển năm 2011), nghị quyết của các Ðại hội Ðảng và các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị về mục đích, yêu cầu, những quan điểm cơ bản và định hướng lớn của việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992.
Về vị trí, vai trò lãnh đạo của Ðảng Cộng sản (Ðiều 4), tuyệt đại đa số ý kiến nhân dân và các đại biểu QH tán thành việc khẳng định trong Hiến pháp vai trò lãnh đạo của Ðảng và những nội dung thể hiện tại Ðiều 4 của Dự thảo. Dự thảo Hiến pháp lần này thể hiện đầy đủ những vấn đề cơ bản về Ðảng Cộng sản Việt Nam được xác định trong Cương lĩnh năm 1991 (bổ sung, phát triển năm 2011); phù hợp thực tiễn tổ chức và hoạt động của Ðảng Cộng sản Việt Nam; là sự kế thừa các bản Hiến pháp trước đây của nước ta; phù hợp truyền thống lịch sử của cách mạng Việt Nam, phản ánh được ý chí, nguyện vọng của nhân dân cả nước.
Về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân (Chương II), các ý kiến cho rằng, Dự thảo có nhiều điểm mới, tiến bộ, phù hợp các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Quy định về quyền con người và quyền công dân tại chương này là phù hợp thực tiễn của Việt Nam và là kết quả, thành tựu của gần 30 năm đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế.
Về thu hồi đất (khoản 3, Ðiều 54), có ba loại ý kiến khác nhau. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng, quyền sử dụng đất là quyền quan trọng của người dân nên Hiến pháp cần quy định chặt chẽ những trường hợp thu hồi. Ðây sẽ là cơ sở quan trọng cho Luật Ðất đai quy định nhằm tránh việc lạm dụng để thu hồi đất tràn lan, gây ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Trong điều kiện phát triển của nước ta hiện nay, vẫn cần thiết phải thu hồi đất vì lý do quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc thu hồi đất cần quy định chặt chẽ, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch và có bồi thường...
Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về công tác PCTN năm 2013; nghe Ủy ban Tư pháp của QH Báo cáo thẩm tra về công tác PCTN năm 2013. Theo đó, trong năm, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương, sự giám sát của QH, HÐND, MTTQ Việt Nam, công tác PCTN được triển khai khá đồng bộ trên các mặt và đạt được kết quả tốt hơn so với những năm trước. Việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng có những chuyển biến tích cực, số vụ việc tham nhũng được phát hiện, xử lý tăng hơn so với năm trước...
Báo cáo thẩm tra nêu rõ, tình hình tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp, chưa có dấu hiệu giảm. Nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng thực hiện còn hình thức, hiệu quả thấp; việc hoàn thiện thể chế chậm, tổ chức và hoạt động của các cơ quan chuyên trách về chống tham nhũng còn bất cập. Công tác phát hiện tham nhũng còn yếu, chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra; việc xử lý hành vi tham nhũng có biểu hiện nương nhẹ, vẫn còn tình trạng lạm dụng để xử lý kỷ luật, hành chính, không khởi tố vụ án, đình chỉ vụ án, bị can, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm...
Báo cáo của Chính phủ đã phản ánh, đánh giá khái quát những kết quả đạt được trong công tác PCTN, nêu ra những hạn chế, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân, đồng thời đã đưa ra một số kiến nghị, giải pháp khắc phục; nhưng chưa có sự đánh giá, phân tích sâu sắc nguyên nhân của những việc chưa làm được, hạn chế, yếu kém... Ðiều đáng lưu ý là, qua nhiều năm đánh giá, kiểm điểm, Chính phủ vẫn chưa nêu được cụ thể những bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị đã làm tốt và chưa làm tốt công tác PCTN hoặc những nơi, lĩnh vực để xảy ra nhiều vụ việc tham nhũng để kịp thời động viên, khen thưởng nơi làm tốt; xác định rõ, xử lý trách nhiệm các cá nhân, cơ quan, tổ chức, đơn vị làm chưa tốt.
Cũng trong buổi sáng, các đại biểu QH nghe Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo về tình hình triển khai thi hành (trong đó có việc ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành) các luật, nghị quyết đã được QH khóa XIII thông qua; nghe Ủy ban Pháp luật của QH trình bày Báo cáo thẩm tra tình hình triển khai thi hành công tác này.
Buổi chiều, các đại biểu QH làm việc tại Hội trường, nghe Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của QH Trương Thị Mai trình bày báo cáo của Ủy ban TVQH giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng. Báo cáo cho biết: Tại kỳ họp thứ năm, QH đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng, có 125 lượt ý kiến phát biểu tại tổ, 18 ý kiến phát biểu tại Hội trường, hai đại biểu và ba cơ quan, tổ chức gửi ý kiến bằng văn bản. Sau kỳ họp, Ủy ban TVQH đã chỉ đạo Ủy ban về các vấn đề xã hội, Ban soạn thảo dự án, Ủy ban Pháp luật và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu QH, các Ðoàn đại biểu QH để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.
Thảo luận về Dự thảo luật này, các đại biểu Thượng tọa Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh), Khúc Thị Duyền (Thái Bình) và một số đại biểu khác cho rằng, việc sửa đổi Luật đã thể hiện cơ bản các quan điểm theo định hướng đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, đó là: nâng cao tiêu chuẩn các hình thức khen thưởng; phân cấp và mở rộng thẩm quyền khen thưởng đối với một số hình thức khen thưởng. Trong đó, cần tiếp tục thể hiện rõ trong dự thảo Luật các vấn đề sau: tăng tỷ lệ khen thưởng đối với kết quả lao động sáng tạo; quy định thống nhất các hình thức khen thưởng trong hệ thống chính trị và đối với các tổ chức, cá nhân. Ðặc biệt là cần có những quy định cụ thể hình thức khen thưởng cho công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp. Việc Dự thảo luật chú trọng khen thưởng người lao động trực tiếp sẽ tạo động lực mới cho các phong trào thi đua và các tầng lớp nhân dân, hạn chế việc khen thưởng chỉ tập trung đối với cấp lãnh đạo... Bên cạnh đó, việc khen cần có mức thưởng tương ứng, phù hợp và bảo đảm tính động viên, khuyến khích; tránh hiện tượng khen nhưng chỉ thưởng qua loa, chiếu lệ, không phù hợp, không tương xứng với những thành tích xuất sắc của người được khen thưởng.
Một số đại biểu đề nghị Dự thảo luật cần bổ sung hình thức khen thưởng các hộ gia đình có công, có những đóng góp xuất sắc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bởi hiện nay, trong thực tế xây dựng nông thôn mới, ở khắp nơi trong cả nước đã xuất hiện nhiều hộ gia đình sẵn sàng hiến hàng trăm đến hàng nghìn m2 đất ở cùng cây trồng... để làm đường giao thông nông thôn. Ðây là những hộ gia đình rất cần được tuyên dương, khen thưởng kịp thời, xứng đáng.
Về nguyên tắc thi đua, khen thưởng, một số đại biểu cho rằng, cần bổ sung các nguyên tắc: Cùng một thành tích thì không xét các danh hiệu thi đua khác nhau hoặc không để các cấp khác nhau cùng xét khen thưởng nhằm tránh bệnh thành tích và hạn chế tác dụng của phong trào thi đua; nếu cấp trên đã khen thì cấp dưới không khen trùng và cấp nào khen thì cấp đó thưởng. Có ý kiến đề nghị cần quy định chặt chẽ và chi tiết hơn đối với Kỷ niệm chương, Huy hiệu và Chính phủ cần hướng dẫn cụ thể; vì trong thực tế thời gian qua, các hình thức khen thưởng này có phần tràn lan, hình thức.
2. Trang Giadinh.net.vn có bài Công an Hà Nội sai thì phải sửa. Bài báo phản ánh: Công an Hà Nội chính thức lên tiếng và khẳng định rằng việc triển khai lấy 32 thông tin cá nhân của người dân là có cơ sở pháp lý, chỉ có thiếu sót trong quá trình thực hiện mà thôi. Nhưng vấn đề đâu chỉ có thế.
Cuối tháng 9 vừa qua, nhiều khu dân cư trên địa bàn TP Hà Nội nhận được tờ khai do tổ trưởng dân phố phát. Nam phụ lão ấu, già trẻ gái trai, cứ hễ có mặt trên đời là phải khai hết. Bản kê khai yêu cầu 32 thông số, chi tiết hơn cả bản lý lịch. Bất kỳ ai có được bản thông tin này đều có ngay các thông tin về một cá nhân nào đó, từ khi họ sinh ra đời, làm gì, ở đâu? Lấy vợ lấy chồng hay chưa? Nhóm máu, số thuế, số điện thoại, email, địa chỉ cư trú, nghề nghiệp, chức vụ, hộ khẩu đăng ký ở đâu? Tóm lại, chẳng thiếu cái gì.
Rất nhiều người vì “chấp hành chủ trương chính sách” tốt nên đã kê khai. Có người cũng thắc mắc, nhưng được tổ trưởng dân phố giải thích là theo lệnh của Công an thành phố, Bộ Công an nên lại ngậm ngùi khai.
Ngay khi biết chuyện này, Bộ Tư pháp đã yêu cầu Bộ Công an kiểm tra lại sự việc. Công an Hà Nội cho biết, họ làm rất đúng chủ trương, tuy nhiên chỉ có cách làm chưa đúng. Công an khu vực đã không giải thích cho dân và với các thông số liệt kê ra, không phải cái gì cũng phải khai.
Xin thưa, Công an Hà Nội đang làm một việc sai và Bộ Tư pháp đã chỉ ra các điểm sai ấy. Thực tế, trong bản khai, chẳng có chỗ nào giải thích là phải hay không phải khai. Tất cả chỉ chung một yêu cầu là khai cho đủ. Thứ nữa, dù Công an Hà Nội bảo đấy là “tài liệu mật” nhưng bản khai ấy qua tay rất nhiều người, liệu nó có thể bị phân phát khắp nơi không?
Xét đến cùng, việc thu thập thông tin cá nhân công dân có nhiều cái lợi: Nhà nước có thể nắm được thông tin cư dân - yếu tố cốt lõi để hoạch định chính sách, quản lý xã hội. Công dân cũng có lợi khi làm thủ tục hành chính, hoặc nhanh được sơ cấp cứu khi gặp nạn… Tuy nhiên, việc thực hiện phải chuẩn, phải rõ ràng căn cứ pháp lý và người dân phải được giải thích cụ thể. Sai thì sửa, không có chuyện chỉ là thiếu sót ở trường hợp này.