I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Nhân dân điện tử đưa tin về Ngày làm việc thứ 19, Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XIII: Công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Ngày 11-6, ngày làm việc thứ 19, kỳ họp thứ năm, Quốc hội (QH) khóa XIII, buổi sáng, QH nghe công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với 47 người do QH bầu hoặc phê chuẩn, thông qua Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm nói trên và thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tiếp công dân. Buổi chiều, QH nghe Tờ trình về dự kiến Chương trình hoạt động giám sát của QH năm 2014.
Mở đầu phiên họp buổi sáng, thay mặt Ban kiểm phiếu, đại biểu Ðỗ Văn Chiến, Trưởng ban kiểm phiếu công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức vụ do Quốc hội bầu và phê chuẩn. Với hình thức là tỷ lệ phiếu cụ thể ở ba mức tín nhiệm đối của từng chức danh, gồm: tín nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp.
Tiếp đó, QH đã nghe Chủ nhiệm Văn phòng QH Nguyễn Hạnh Phúc, Trưởng đoàn thư ký kỳ họp trình bày dự thảo Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. QH đã tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết này với 471 đại biểu tán thành, chiếm 94,58% tổng số đại biểu QH.
Phát biểu ý kiến sau khi công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với 47 người do QH bầu hoặc phê chuẩn, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng khẳng định: Kết quả lấy phiếu tín nhiệm đã phản ánh được tình hình chung của đất nước trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, tư pháp. Với việc thông qua ba mức phiếu: tín nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp cho thấy, đánh giá của các đại biểu là khách quan. Chủ tịch QH cho rằng, những người được lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp lần này đều đảm nhận những vị trí trọng trách trong quá trình điều hành đất nước, trong đó, những lĩnh vực "nóng", như: ngân hàng, giáo dục, y tế, xây dựng... được QH đòi hỏi trách nhiệm cao hơn. Vì vậy, việc các đại biểu đạt phiếu tín nhiệm cao của QH sẽ là sự động viên khích lệ, đồng thời là sự đánh giá thành tựu của đất nước đạt được trong thời gian qua. Tỷ lệ phiếu tín nhiệm thấp cũng thể hiện sự đòi hỏi nghiêm túc của QH đối với những người được lấy phiếu để tiếp tục phấn đấu, hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ được giao.
Chủ tịch QH cũng khẳng định, QH đã hoàn thành tốt đợt lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp lần này, hoàn thành trọng trách mà nhân dân cả nước giao phó về đánh giá, lấy phiếu tín nhiệm lần đầu. Ðợt lấy phiếu này sẽ là bài học kinh nghiệm để HÐND các cấp rút kinh nghiệm khi tiến hành việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm một cách nghiêm túc, khách quan và chính xác trong thời gian tới.
Thảo luận về dự án Luật Tiếp công dân, đa số các đại biểu QH tán thành với sự cần thiết phải sớm ban hành Luật Tiếp công dân.
Nhiều ý kiến cho rằng, dự thảo lần này, về cơ bản đã cụ thể hóa nhiều nội dung liên quan đến hoạt động tiếp công dân, bổ sung các quy định về tiếp công dân của QH, HÐND các cấp và các cơ quan từng cấp. Việc ban hành Luật sẽ tạo điều kiện pháp lý để tổ chức hoạt động tiếp công dân được hoàn thiện, đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng, dự thảo Luật Tiếp công dân cũng còn có một số điều, khoản quy định chưa chặt chẽ, chưa giải quyết được vướng mắc đang đặt ra trong thực tiễn hiện nay. Ðại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang), Hồ Vĩnh Thủy (Vĩnh Phúc), Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) cho rằng: Mục đích của việc tiếp công dân cần được quy định cụ thể hơn. Dự án luật mới chủ yếu tập trung vào giải quyết vấn đề đón tiếp, lắng nghe, tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, chưa chú ý đúng mức đến việc gắn hoạt động tiếp công dân với giải quyết, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân, trong khi đây là một trong những mục đích chính của việc tiếp công dân và cũng là mục đích của công dân khi đến trụ sở tiếp công dân, nơi tiếp công dân. Việc tiếp công dân cần gắn với quy trình xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân. Ðồng thời quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của công dân khi đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh tại trụ sở tiếp công dân, nơi tiếp công dân của cơ quan nhà nước và các điều kiện bảo đảm cho công tác tiếp công dân có hiệu quả.
Vấn đề trụ sở tiếp công dân và địa điểm tiếp công dân cũng được các đại biểu quan tâm. Nhiều đại biểu cho rằng, về trụ sở tiếp công dân và địa điểm tiếp công dân là cần thiết nhưng nên nghiên cứu mô hình phù hợp trên tổng thể không làm tăng biên chế, không phải là một cơ quan quản lý nhà nước độc lập, có con dấu, có tài khoản riêng, tăng cơ sở vật chất gây tốn kém không cần thiết.
Ðại biểu Triệu Thị Thu Phương (Bắc Cạn) cho rằng, dự thảo cần nghiên cứu bổ sung các chế tài xử lý đối với trường hợp cơ quan tiếp công dân hoặc người đứng đầu cơ quan khi không thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm của mình. Bên cạnh trách nhiệm của người đứng đầu cần bổ sung quy định về những trường hợp được ủy quyền tiếp công dân và trách nhiệm của người được ủy quyền...
Buổi chiều, sau khi nghe Chủ nhiệm Văn phòng QH Nguyễn Hạnh Phúc trình bày Tờ trình về dự kiến chương trình hoạt động giám sát của QH năm 2014. QH đã thảo luận về chương trình nói trên. Các đại biểu: Lê Trọng Sang (TP Hồ Chí Minh), Nguyễn Bắc Việt (Ninh Thuận), Trần Thị Quốc Khánh (TP Hà Nội), Nguyễn Thanh Hùng (Ðồng Tháp) và một số đại biểu khác đều cơ bản nhất trí với những nội dung về dự kiến chương trình của Ủy ban Thường vụ QH, cho rằng các nội dung được chuẩn bị kỹ lưỡng, đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Việc lựa chọn nội dung giám sát tối cao tại hai kỳ họp thứ 7 và thứ 8 trong năm 2014 được nhiều đại biểu quan tâm. Nhiều đại biểu đề nghị chọn chuyên đề 2 và chuyên đề 3 trong ba chuyên đề được nêu trong Tờ trình của Ủy ban Thường vụ QH. Theo đó, trong chuyên đề 2 liên quan đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế trong đầu tư công, trong doanh nghiệp Nhà nước và trong hệ thống ngân hàng hiện nay là vấn đề lớn, gây bức xúc trong xã hội và được nhiều đại biểu, cử tri cả nước quan tâm. Ðại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) cho rằng, đất nước có thể cất cánh được hay không trong thời gian tới cũng nhờ ở phương án này có thành công hay không. Việc giám sát sẽ góp phần thúc đẩy tiến trình thực hiện đề án mà hiện nay đang được dư luận đánh giá là chậm chạp và hiệu quả thấp.
Ðối với chuyên đề 3 được nêu trong Tờ trình, nhiều đại biểu bày tỏ sự đồng tình việc thực hiện chính sách pháp luật về giảm nghèo là một trong những trọng tâm của chính sách an sinh xã hội. Trong quá trình thực hiện đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, đang đặt ra nhiều vấn đề mà QH cần phải xem xét, cụ thể về vấn đề chuẩn nghèo, mức sống tối thiểu, các giải pháp về vốn, đất đai, việc làm cho người nghèo, đồng thời đây cũng là nhiệm vụ thường xuyên, nhiệm vụ lâu dài cần được kiểm tra đánh giá đúng mức. Vì vậy, QH cần giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về giảm nghèo giai đoạn 2005 - 2012. Ðây là chủ trương lớn xuyên suốt qua các nhiệm kỳ của Ðảng, Nhà nước. Ðại biểu Danh Út (Kiên Giang) đề nghị giám sát không vì số lượng mà phải tăng chất lượng công tác giám sát và có giám sát lại để việc khắc phục yếu kém nêu trong kết luận trong giám sát của QH, của các cơ quan của QH thật sự đi vào cuộc sống.
Về giám sát của Ủy ban Thường vụ QH, một số đại biểu đề nghị giám sát hai chuyên đề việc thực hiện chính sách pháp luật trong quy hoạch, quản lý đầu tư, xây dựng và vận hành các công trình thủy điện và giám sát việc đối phó với vấn đề biến đổi khí hậu ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Một số đại biểu đề nghị Ủy ban Thường vụ QH bổ sung vào chương trình giám sát những tháng cuối năm 2013 về thí điểm không tổ chức HÐND huyện, quận, phường. Theo đó, năm 2008, QH đã có nghị quyết về việc thí điểm không tổ chức HÐND huyện, quận, phường, tại 10 tỉnh, thành phố. Việc thí điểm đến nay đã hơn bốn năm, rất cần được tổng kết, khẳng định tiếp tục mô hình thí điểm nữa hay không.
2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Hôm nay, bắt đầu hoạt động chất vấn tại Quốc hội. Ngày 12/6, Quốc hội bắt đầu tiến hành phiên chất vấn, trả lời chất vấn, một trong những hoạt động quan trọng của kỳ họp thứ 5.
Tại các phiên chất vấn lần này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh và Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình sẽ trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.
Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này bắt đầu diễn ra từ chiều nay (12/6) và kéo dài tới hết ngày 14/6. Các phiên chất vấn và trả lời chất vấn được phát thanh, truyền hình trực tiếp.
Dự kiến, Bộ trưởng Bộ NNPTNT sẽ giải trình 3 nhóm vấn đề, gồm biện pháp khắc phục, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp gắn với giải quyết việc làm, tăng xuất khẩu nông sản; cơ chế, chính sách hỗ trợ để đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới; và công tác quản lý Nhà nước về vấn đề giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi để hạn chế tiêu cực và thúc đẩy sản xuất.
Bộ trưởng Bộ LĐTBXH sẽ giải trình các giải pháp nhằm triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm và dạy nghề giai đoạn 2011-2015; khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động ở nông thôn.
Bộ trưởng Bộ VHTTDL sẽ trả lời chất vấn về vấn đề tăng cường quản lý Nhà nước để tạo sự chuyển biến về văn hóa, tạo động lực phát triển đất nước, khắc phục những tồn tại về sự “xuống cấp” đạo đức, văn hóa trong xã hội; biện pháp khắc phục những hạn chế trong công tác bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa gắn với du lịch…
Viện trưởng Viện KSND tối cao sẽ làm rõ thực trạng công tác thực hành quyền công tố, kiểm soát các hoạt động tư pháp trong thời gian qua; biện pháp tăng cường và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động công tố...
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Tiền phong Online có bài Bộ trưởng Tư Pháp Hà Hùng Cường: Nghiêm túc nhìn lại mình. Bài báo đưa tin: Trao đổi với báo chí ngay sau khi kết quả lấy phiếu tín nhiệm được công bố, ông Hà Hùng Cường cho biết, ông trân trọng sự đánh giá của các vị ĐBQH. Qua đây, ông sẽ nghiêm túc nhìn lại những việc mình đã làm được cũng như những hạn chế.
Bộ trưởng, có thể chia sẻ cảm xúc của mình với cử tri, nhân dân sau phiên lấy phiếu tín nhiệm?
Tôi trân trọng sự đánh giá của các vị ĐBQH và cũng là của nhân dân đối với ngành Tư pháp cũng như cá nhân mình. Qua đây, tôi sẽ nhìn nhận lại một cách nghiêm túc những gì mình đã làm được. Đương nhiên, vẫn còn một số phiếu đánh giá tín nhiệm thấp, mà cũng không phải là ít. Có nghĩa rằng, còn nhiều vấn đề cần phải nhìn nhận, đánh giá lại nghiêm túc, xem những gì còn yếu kém thì phải chỉnh sửa, cố gắng hơn nữa.
Đối với một số tư lệnh ngành kinh tế, xã hội, số phiếu tín nhiệm thấp còn nhiều, Bộ trưởng suy nghĩ gì về điều này?
Tôi rất chia sẻ. Tôi nghĩ, cũng không phải tất cả là trách nhiệm cá nhân của từng bộ trưởng đó. Thực ra, các bộ trưởng cũng mới nhận nhiệm vụ trong gần 2 năm của nhiệm kỳ này, trong khi sự tồn đọng để lại từ nhiều năm rồi, nhất là trong lĩnh vực ngân hàng. Tôi rất thông cảm và chia sẻ. Đương nhiên là có phần trách nhiệm cá nhân. Tôi nói không phải giải trình hộ các đồng chí đó đâu, nhưng nhiều khó khăn là khách quan. Các ngành Tài chính, Giáo dục, Y tế cũng còn rất khó khăn.
Số phiếu tín nhiệm dành cho Thủ tướng Chính phủ cũng phản ánh Thủ tướng phải gánh nhiều vấn đề chung của đất nước, thưa Bộ trưởng?
Đúng. Có bao nhiêu vấn đề mà trách nhiệm người đứng đầu Chính phủ là rất nặng nề. Trong giai đoạn phải nói là kinh tế khó khăn nhất kể từ thời kỳ đổi mới, cả nguyên nhân khó khăn nội tại và khó khăn do bên ngoài tác động, Thủ tướng là người đứng đầu, các vị Bộ trưởng ở từng lĩnh vực cũng phải chung tay chung lòng cùng với Thủ tướng để tháo gỡ khó khăn. Kinh tế thế giới tốt lên, kinh tế đất nước chuyển biến rõ rệt thì có thể kết quả bỏ phiếu sẽ khác.
Vậy theo Bộ trưởng, trong lần lấy phiếu trong năm tới cần phải rút kinh nghiệm gì?
Sang năm, câu chuyện đầu tiên tôi cho là cần phải xem lại Nghị quyết 35 về việc lấy phiếu tín nhiệm. Tất nhiên đây là việc thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 nhưng cũng cần phải xem lấy phiếu đối với chức danh nào. Theo tôi, chỉ cần lấy phiếu các thành viên Chính phủ. Chứ QH lấy phiếu cho các vị trí trong QH cũng không nhất thiết lắm. Cơ chế QH là nghị trường, là nguyên tắc tập thể. Mọi thứ, sự thể hiện cá nhân không thật rõ như bên Chính phủ. Sự tương tác với các ĐBQH tính chất cũng khác nhau, mọi sự so sánh đều rất khó.
Vậy tới đây, có nên áp dụng việc lấy phiếu tín nhiệm và đặc biệt là việc công khai kết quả lấy phiếu trong Đảng, thưa Bộ trưởng?
Trong Đảng đã có quy định, sắp tới sẽ tổ chức lấy phiếu nhưng mức độ công bố đến đâu thì chắc còn chờ hướng dẫn nữa, có thể bắt đầu từ kinh nghiệm của QH. Theo quy định, những người lấy phiếu với chức trách bên Nhà nước sẽ thôi lấy phiếu tín nhiệm bên Đảng. Còn chuyện công khai, theo tôi là nên.
2. Báo Tuổi trẻ Online có bài 14 năm vẫn chưa thi hành án. Sáng 11-6, báo cáo với Ban pháp chế HĐND TP.HCM, ông Võ Giang, chi cục trưởng Chi cục Thi hành án Q.Bình Thạnh, đưa ra danh sách 49 vụ việc có điều kiện thi hành án nhưng chưa thi hành xong, với thời gian kéo dài trên ba năm, đặc biệt có vụ kéo dài đến 14 năm vẫn chưa thi hành án được.
Theo đó, có nhiều lý do khiến khó thi hành án: đương sự đã chết, đương sự không có mặt tại địa phương, tài sản phải thi hành án là phần đất thuộc nhà vệ sinh của người bị thi hành án nên việc thi hành án phải chậm lại để chờ người phải thi hành án làm nhà vệ sinh mới...
Trong năm tháng đầu năm nay, Chi cục Thi hành án Q.Bình Thạnh thụ lý 3.199 vụ việc. Trong đó, án có điều kiện thi hành là 1.819 vụ, án chưa có điều kiện thi hành là 1.380 vụ...
3. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Tịch biên nhiều tài sản do cha mẹ "siêu trộm" đứng tên để thi hành án. Bài báo phản ánh: Chiều 10-6, TAND TP. Đà Nẵng đã kết án chung thân về tội Trộm cắp tài sản đối với Đặng Ngọc Tân (SN 1982, quê Hà Nội; ngụ P.Mỹ An, Q.Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng), siêu trộm thực hiện 36 vụ trộm thành công, với số tài sản lấy được trên 10 tỷ đồng.
Ngoài ra, đối tượng Nguyễn Hữu Phước (SN 1983, ngụ P.Mân Thái, Q.Sơn Trà, Đà Nẵng) nhận mức án 14 năm tù cũng về tội Trộm cắp tài sản; Nguyễn Bạch Dương (SN 1978, vợ hờ của Tân) bị tuyên 7 năm tù về tội Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.
Theo cáo trạng của Viện KSND TP Đà Nẵng, từ năm 2008 đến tháng 4-2011, Đặng Ngọc Tân và Nguyễn Hữu Phước từng thực hiện 36 vụ trót lọt tại Đà Nẵng lấy 2.908,6 chỉ vàng các loại cùng một số nữ trang khác; hơn 1,794 tỷ đồng; 23.255USD cùng nhiều tài sản có giá trị, quy đổi thành tiền lên đến hơn 10,389 tỉ đồng; 9 vụ còn lại Tân đã đột nhập được vào các gia đình nhưng không lục tìm được tài sản hoặc đang hành động thì chủ nhà về.
Điểm mấu chốt vụ án này là Tân một mực quanh co chối tội và khẳng định tài sản gồm chiếc xe ô tô Toyota hiệu Venza mà trắng BS: 43X-0007 (đứng tên ông Nguyễn Hồng Thành - cha vợ Tân), xe máy hiệu Suzuki Hayate BS: 43D1-995.86, nhà và đất tại tổ 11, P.Mỹ An, Q.Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng (đứng tên ông Đặng Văn Anh và bà Nguyễn Thị Thường, cha mẹ ruột của Tân) không liên quan đến số tiền mà Tân đã ăn trộm.
Tuy nhiên, trước những bằng chứng không thể chối cãi, Tân cùng các đối tượng phải cúi đầu nhận hình phạt. Ngoài các mức án trên, HĐXX tuyên án yêu cầu các bị cáo phải bồi thường số tiền hơn 13,69 tỷ đồng thiệt hại cho các bị hại mà các bị cáo gây ra do hành vi trộm cắp.
Đối với số tài sản là xe ô tô Toyota hiệu Venza mà trắng BS: 43X-0007 (đứng tên ông Nguyễn Hồng Thành - cha vợ Tân), xe máy hiệu Suzuki Hayate BS: 43D1-995.86, nhà và đất tại tổ 11, P.Mỹ An, Q.Ngũ Hành Sơn (đứng tên ông Đặng Văn Anh và bà Nguyễn Thị Thường, cha mẹ ruột của Tân) cùng một số tài sản khác, HĐXX tuyên tịch biên để thi hành án.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Khốn khổ vì bị giữ giấy tờ - Bài cuối: Mạnh tay xử lý hình sự!. Hành lang pháp lý để xử lý hình sự đã có, vấn đề là cơ quan chức năng có áp dụng hay không.
Liên tiếp trên hai số báo qua, Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh về tình cảnh của nhiều người ở TP.HCM bị người khác chiếm giữ giấy đỏ, giấy hồng nên nhà, đất không thể mua bán hay thế chấp, sửa chữa… Điều đáng nói là dù tòa tuyên buộc bên giữ giấy tờ phải giao trả nhưng nếu họ không chấp hành án thì cơ quan thi hành án (THA) cũng bó tay.
Ngày 11-6, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Lực (Cục trưởng Cục THA dân sự TP.HCM) cho biết trước thực trạng trên, Cục THA TP đã từng có công văn xin ý kiến hướng dẫn của Tổng cục THA dân sự (Bộ Tư pháp).
Sau đó, Tổng cục THA hướng dẫn như sau: Trước hết, chấp hành viên phải tiến hành xác minh làm rõ giấy tờ đó hiện nay đang do ai cất giữ. Trong trường hợp xác định được người phải THA hoặc người thứ ba giữ nhưng không tự nguyện giao thì chấp hành viên ra quyết định cưỡng chế buộc người đó phải giao giấy tờ để THA theo quy định tại Điều 116 Luật THA dân sự. Nếu người đó vẫn không thực hiện theo quyết định cưỡng chế thì chấp hành viên có quyền xử phạt vi phạm hành chính và đề nghị cơ quan chức năng xử lý hình sự theo quy định.
Hướng dẫn của Tổng cục THA đã khá rõ nhưng theo ông Lực, trên thực tế việc xác định được giấy tờ đang do ai cất giữ là điều rất khó. Chẳng hạn, khi chấp hành viên đến làm việc, người phải THA chỉ cần nói rằng đã làm mất giấy tờ thì chấp hành viên cũng đành nghe vậy chứ chấp hành viên không có quyền khám xét nhà như cơ quan điều tra. Do khó chứng minh được ý thức không chấp hành án của người phải THA nên cơ quan THA không đủ căn cứ để đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự...
Theo ông Lực, các cơ quan liên quan như Bộ Tư pháp, VKSND Tối cao, TAND Tối cao cần phải ngồi lại với nhau để bàn giải pháp tháo gỡ. Chẳng hạn, nghiên cứu để sửa Luật Đất đai, Luật THA dân sự cùng các nghị định, nghị quyết hướng dẫn… cho đồng bộ. Ngoài ra, một giải pháp khác là trong mỗi bản án, quyết định của tòa cần thòng thêm một câu “nếu không thể thu hồi được thì đề nghị cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ cũ để cấp lại giấy tờ mới”.
Ở góc nhìn ngược lại, luật sư Nguyễn Thanh Lương (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bến Tre) cho rằng trong một số trường hợp, cơ quan chức năng vẫn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự của người không chịu trả giấy tờ theo bản án, quyết định của tòa để răn đe, giáo dục chung.
Luật sư Lương phân tích: Điều 118 Luật THA đã nêu rõ là nếu người phải THA không thi hành nghĩa vụ thì chấp hành viên quyết định phạt tiền và ấn định thời hạn năm ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định để người đó thực hiện nghĩa vụ. Hết thời hạn đã ấn định mà người phải THA vẫn không thực hiện nghĩa vụ thì chấp hành viên đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án. Cạnh đó, Điều 304 BLHS quy định rất rõ rằng người nào cố ý không chấp hành bản án, quyết định của tòa đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế cần thiết thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
Như vậy, hành lang pháp lý đã có, vấn đề là cơ quan chức năng có áp dụng hay không. Thực tế vẫn có những vụ chây ì THA trong lĩnh vực khác như không thực thi nghĩa vụ trả nợ đã bị khởi tố, truy tố, kết án. Mà về pháp luật hình sự thì hành vi không chấp hành án trả nợ với hành vi không chấp hành án trả giấy tờ không có gì khác nhau.
Theo luật sư Lương, có những vụ bên phải THA cương quyết không chấp hành án, không chịu trả giấy tờ dù cơ quan THA đã nhắc nhở, cưỡng chế chứ không chỉ đối phó bằng cách nói rằng làm mất. Chẳng hạn, trường hợp của bà Lương Mỹ Anh mà Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh trên số báo ngày 10-6. Bà Anh bị anh rể lấy giấy hồng, giả mạo chữ ký để thế chấp vay Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Hoa 1,7 tỉ đồng. Ngân hàng Việt Hoa lại mang giấy hồng của bà Anh “tái thế chấp” cho Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh TP.HCM để vay tiền. Tòa tuyên Ngân hàng Việt Hoa và Ngân hàng Nhà nước cùng có trách nhiệm trả giấy hồng cho bà Anh. Tuy nhiên, phía Ngân hàng Nhà nước không chịu giao trả với lý do chỉ giải chấp giấy hồng khi nào Ngân hàng Việt Hoa trả đủ nợ vay...
Với trường hợp người phải THA hoặc người thứ ba khai báo rằng đã làm mất giấy tờ, luật sư Lương cho rằng cơ quan THA cần lập văn bản buộc họ xác nhận. Căn cứ vào văn bản xác nhận này, cơ quan THA và người được THA đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp lại giấy tờ mới. Nếu người phải THA hoặc người thứ ba không chịu xác nhận làm mất giấy tờ, cũng không bàn giao giấy tờ theo bản án, quyết định của tòa thì đây chính là căn cứ để cơ quan THA đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự của họ.
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Đất Việt có bài Luồng tiền 30.000 tỷ cứu BĐS đang chảy về đâu?. Bài báo phản ánh: Theo đại diện của một ngân hàng được chỉ định cho vay ưu đãi gói 30.000 tỷ, trong 2 - 3 năm đầu, sẽ ưu tiên cho DN vay 60% vốn để xây dựng thêm nhà ở xã hội. Còn theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tính hết quý I/2013, tổng giá trị tồn kho BĐS là 33.852 căn hộ.
Gói tín dụng 30.000 tỷ ưu đãi lãi suất 6%/năm chính thức triển khai từ ngày 1/6 nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân có nhu cầu mua nhà để ở.
Tuy nhiên, trái với sự hồ hởi của người dân, những ngày đầu triển khai, thực tế đã không diễn ra như kỳ vọng. Để tiếp cận nguồn vốn, người vay phải trải qua rất nhiều rào cản. Chẳng hạn: phải có xác nhận của đơn vị đang công tác về thực trạng nhà ở, phải có tài sản thế chấp, thu nhập gia đình phải trong khoảng 15 - 18 triệu/tháng, phải ký hợp đồng với chủ đầu tư...
Điều đáng nói ở chỗ, điều kiện cho người dân được vay vốn, mua nhà đã khó, đằng này NHNN vốn quy định gói 30.000 tỷ đống sẽ dành tối đa 30% để cho DN vay và 70% hỗ trợ người mua nhà.
Tuy nhiên, mới đây, đại diện một trong 5 ngân hàng được chỉ định cho vay ưu đãi cho hay: Trong 2 - 3 năm đầu, tỷ lệ cho vay giữa doanh nghiệp và người mua nhà là 60% và 40%. Lý do được đưa ra là vì các dự án nhà ở xã hội (NOXH) hiện nay còn rất ít, không đủ để cung cấp cho người dân, cho nên DN cần tiền để hoàn thành dự án nên phải ưu tiên vốn, sau đó sẽ ưu tiên cho khách hàng mua nhà.
Trong một diễn biến khác, Bộ Xây dựng vừa có báo cáo trình Chính phủ về tình hình thị trường BĐS và chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang nhà NOXH.
Theo đó, tính đến hết tháng 3/2013, tổng giá trị tồn kho tại các dự án phát triển nhà ở khoảng 125.450 tỷ đồng, trong đó đọng nhiều nhất ở phân đoạn đất nền nhà ở, với hơn 48.700 tỷ đồng, sau đó đến chung cư (hơn 41.500 tỷ), nhà thấp tầng (trên 27.700 tỷ).
Tại TP.HCM, số căn hộ xây dựng tồn kho là hơn 14.800 căn, trong đó có hơn 12.000 căn đang xây dựng, số còn lại xây xong nhưng chưa bán được. Giá trị tồn kho tại Hà Nội ở các phân đoạn chung cư, nhà thấp tầng, mặt bằng thương mại và đất nền ước tính lên tới hơn 30.200 tỷ đồng.
Còn tại Hà Nội, theo thống kê của Bộ Xây dựng trên báo cáo của UBND thành phố, tổng căn hộ tồn kho đã tăng hơn 3.700 căn so với cuối năm 2012, với tổng số là hơn 9.600 căn. Riêng số chung cư tại các dự án nhà ở thương mại đã tồn hơn 5.700 căn.
Bộ Xây dựng cũng cho biết, số liệu tồn kho nói trên chưa phản ánh đầy đủ tình hình thực tế, số liệu tồn kho có thể còn lớn hơn con số trên 125.400 tỷ đồng như báo cáo.
Câu hỏi được đặt ra là: tại sao tồn kho BĐS của chúng ta đang rất lớn, đang cần được giải cứu thì NHNN lại ưu tiên, đổ thêm tiền cho DN để xây dựng thêm? Trong khi đó, đang có luồng vận động chính sách cho phép chia nhỏ căn hộ, chuyển đổi công năng và cho phép xây căn hộ dưới 30m2?
Ngay sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ chính thức được triển khai, các DN BĐS đã vô cùng nhanh nhạy khi chớp lấy thời cơ để lọt vào danh sách được tham gia xây dựng NOXH, đủ điều kiện để vay vốn.
Cụ thể, ngày 10/6, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam đã phê duyệt danh sách 10 DN được vay tổng số 9.000 tổng đồng với lãi suất 6%/năm trong vòng 10 năm.
Trong đó có dự án nhà ở xã hội Đặng Xá do Tổng công ty Vigalacera làm chủ đầu tư; dự án nhà ở xã hội 143 Trần Phú, Hà Đông do công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Sông Đà làm chủ đầu tư; dự án nhà ở xã hội Đồng Dâu (Vinh, Nghệ An) do công ty cổ phần Đầu tư TM Đại Huệ làm chủ đầu tư; dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng do công ty 579 làm chủ đầu tư; dự án nhà ở xã hội CEO tại Quốc Oai do công ty cổ phần CEO làm chủ đầu tư; dự án nhà ở xã hội tại Hưng Yên do công ty cổ phần PH làm chủ đầu tư...
Như vậy, 30% của gói hỗ trợ 30.000 tỷ đã nhanh chóng tìm được chủ nhân chỉ trong vòng 10 ngày. Còn 70% nhân danh dành cho những người nghèo, những người thu nhập thấp, cần nhà ở thì vẫn trong vòng luẩn quẩn và dè dặt tìm lối ra. Vậy thực chất, gói 30.000 tỷ đang hỗ trợ cho người dân hay doanh nghiệp?