I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Trang VietnamPlus đưa tin 32 tàu Trung Quốc chính thức xâm phạm Trường Sa. Bài báo phản ánh: Vào lúc 16 giờ 45 phút (giờ địa phương) ngày 13/5, tàu cung cấp hậu cần F8138 trong số 32 chiếc của tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) đã đến địa điểm đánh cá đầu tiên thuộc vùng biển phía Tây quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Đến 17 giờ 20 phút cùng ngày, tàu cung cấp hậu cần F8138 đã thả neo tại 6 độ 01 phút vĩ Bắc, 108 độ 48 phút kinh Đông. Như vậy, sau khi di chuyển trong vòng 8 ngày (mất khoảng 173 giờ), với hơn 860 hải lý, đội tàu cá 32 chiếc của tỉnh Hải Nam đã đến địa điểm đánh cá này.
Ngày 9/5, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc ngày 6/5, Trung Quốc cử đoàn 32 tàu cá đi đánh bắt ở khu vực quần đảo Trường Sa, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị nêu rõ: "Mọi hoạt động của các bên ở khu vực Biển Đông cần phải tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các nước liên quan.
"Việt Nam khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa. Mọi hoạt động của các bên ở khu vực này mà không được sự chấp thuận của Việt Nam là vi phạm chủ quyền của Việt Nam," ông Nghị nhắc lại.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Tuổi trẻ Online có bài Đoạn trường chạy giấy khai sinh. Bài báo phản ánh: Tháng 5 này là cháu nội tôi học hết lớp mầm non, trường tiểu học trong xã (Hưng Long, huyện Bình Chánh, TP.HCM) đã nhận hồ sơ xong rồi, người ta cứ hối tôi nộp khai sinh cho cháu. Tôi chạy vạy, lạy lục khắp nơi mà người ta cứ hẹn lần hẹn lữa. Tôi không có hộ khẩu nên người ta nói tôi không đứng ra làm khai sinh cho cháu được.
Hiện giờ tôi chỉ còn tờ giấy chứng sinh do Bệnh viện Từ Dũ xác nhận cho cháu nội tôi là Lê Quang Sang, 6 tuổi (cha là Lê Văn Kiệt) được mẹ nó là Nguyễn Thị Thảo (sinh năm 1986 tại thôn Tây Vinh, xã Tùng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) sinh ra ngày 3-6-2007.
Bởi cha mẹ chúng không có đăng ký kết hôn. Sau khi sinh con mới được 15 ngày, mẹ của cu Sang bỏ đi không nói lý do, cũng không ai biết đi đâu. Tám tháng sau ngày con dâu bỏ đi, tôi nhận được tin mẹ cháu đã chết vì tai nạn giao thông. Đặt tên thằng bé là Lê Quang Sang nhưng đó chỉ là tên gọi thôi, tôi chẳng có giấy tờ gì chứng minh rằng thằng bé có tên như thế. Gia đình tôi trước đây có hộ khẩu ở quận 4, sau tôi đi kinh tế mới ở Tây Ninh, rồi làm ăn khó khăn quá tôi lại về TP.HCM. Nhưng khi đó, do suy nghĩ nông cạn nên nhà tôi không chuyển hộ khẩu theo. Đến nay ở Tây Ninh cũng đã cắt khẩu, ở TP.HCM thì không nhập được nên các con của tôi đều không có khai sinh. Tôi cũng chẳng có tài sản, nhà cửa gì, nay thuê đây, mai thuê chỗ khác nên chẳng ai nghĩ đến việc làm giấy khai sinh cho cu Sang, cháu không xin học trường công lập được nên phải học mẫu giáo ở Trường tư thục Sơn Ca. Nhưng đến lớp 1 thì phải có giấy khai sinh.
Tôi lên xã để hỏi, hỏi cả luật sư, văn phòng trợ giúp pháp lý cho người nghèo nhưng càng hỏi càng rối tinh vì không biết sẽ bắt đầu làm khai sinh cho cháu bằng cách nào. Cầm giấy chứng sinh kèm tất cả giấy tờ mà cán bộ tư pháp yêu cầu, tôi lên xã, nhưng đã gần một tháng trôi qua rồi mà họ bảo vẫn chưa xác minh xong. Kể cả người hàng xóm tốt bụng cạnh nhà tôi đã có hộ khẩu tại xã, nói sẽ nhận thằng bé làm con nuôi để khai sinh cho cháu nhưng cũng không thể làm được. Chẳng lẽ cháu tôi không bao giờ làm khai sinh?
2. Báo Quân đội nhân dân có bài Nơi công chứng chỉ hết 10 phút. Bài báo phản ánh: Xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, Hà Nội được coi là “cuối Thủ đô”, vì giáp ranh với Bắc Ninh, người dân chủ yếu làm nông nghiệp. Nhưng điều đặc biệt là cán bộ ở xã này luôn hoàn thành các thủ tục hành chính cho người dân với thời gian nhanh chóng.
Bình thường, ở nhiều phường trong nội thành Hà Nội, khi đi công chứng phải mất nửa ngày (nếu nộp hồ sơ công chứng buổi sáng thì buổi chiều mới được nhận). Nhưng ở xã Lệ Chi, thường xuyên có một vị phó chủ tịch UBND xã túc trực, có trách nhiệm kiểm tra các giấy tờ và nhanh chóng thông qua các thủ tục cho dân. Vì thế, nhiều lúc, thời gian công chứng chỉ hết 10 phút. Mặt khác, lệ phí công chứng ở đây cũng khiến người ta phải ngạc nhiên vì thấp hơn so với các nơi khác. Ví dụ vừa phô -tô, vừa công chứng 2 bản 4 trang cũng chỉ hết có 2 nghìn đồng. Trong khi, ở khu vực nội thành hoặc tại các điểm công chứng tư nhân, số tiền cho mỗi bản phô -tô cùng công chứng lên đến 10 nghìn đồng /trang.
Các cán bộ ở đây cũng tận tình chỉ bảo người dân kê khai giấy tờ, hoàn thiện các thủ tục hành chính. Có lần, một người làm thủ tục thương binh có ý “bồi dưỡng” cán bộ tiếp nhận hồ sơ. Nhưng cán bộ đó đã từ chối với lý do: “Đây là công việc và nhiệm vụ của cháu”.
Bởi thế, người dân đến đây làm các thủ tục hành chính đều rất hài lòng với thái độ phục vụ như vậy. Nhiều người mong muốn, TP Hà Nội trong “năm kỷ cương hành chính” này nên nhân rộng những mô hình như vậy, bằng cách yêu cầu các cơ quan cấp phường, xã phải đặt ra thời gian tối thiểu khi làm các thủ tục hành chính thông thường cho dân.
3. Trang Giadinh.net.vn có bài Chung cư mini khó làm sổ đỏ: Khổ vì tham, chết vì... liều!. Bài báo phản ánh: Khi xây dựng, các chủ đầu tư chung cư mini tìm mọi cách để “lách”, thậm chí là phạm luật nhằm kiếm thêm lợi nhuận, tới khi cơ quan quản lý nhà nước “trảm” thẳng tay thì mọi hệ lụy lại đổ lên đầu người mua. Mớ bòng bong về sổ đỏ cho chung cư mini vẫn chưa có lời giải xác đáng.
Chị Trần Lệ Hà, cư dân tầng 5 của một chung cư mini bức xúc: “Hai năm trước, sau khi tham khảo thị trường chung cư mini tại Hà Nội, tôi quyết định mua căn hộ tại đây vì thấy chủ đầu tư đưa ra giấy tờ pháp lý rất đầy đủ, lại hứa hẹn sẽ giao sổ đỏ sau một năm. Nhưng vào đầu năm ngoái, chủ đầu tư tự ý xây thêm 3 tầng nữa, biến căn chung cư mini từ 6 tầng thành 9 tầng. Chúng tôi đã nhiều lần gọi điện yêu cầu giải thích nhưng chủ đầu tư chỉ ỡm ờ cho qua. Nếu căn cứ theo điều khoản trong giấy phép xây dựng, thì điều này là hoàn toàn sai luật và hy vọng được sở hữu sổ đỏ của chúng tôi đã gần như bằng không!”.
Thông tin do Sở TN&MT Hà Nội đưa ra đã tạo ra nhiều luồng ý kiến, trong đó có ý kiến cho rằng quy định mang tính pháp lý về chung cư mini ra đời sau thực tế diễn biến của thị trường nên việc chủ đầu tư dự án dạng này cần được… châm chước(?!). Ý kiến này cũng cho rằng, cơ quan quản lý cũng cần chia sẻ với người dân sở hữu dạng nhà này. Tuy nhiên, trên góc độ pháp lý, luật sư Phạm Ngọc Minh, công ty TNHH luật YouMe (Kim Mã, Hà Nội) khẳng định, chủ đầu tư phạm luật thì cơ quan quản lý nhà nước không cấp sổ đỏ cho từng căn hộ là điều không phải bàn cãi. Việc người dân cho rằng họ không biết các vi phạm của chủ đầu tư là thiếu thuyết phục, bởi theo luật sư Ngọc Minh thì khi người dân bỏ hàng trăm triệu, thậm chí cả tỉ đồng để mua nhà thì phải có trách nhiệm tìm hiểu kỹ chủ đầu tư và các thủ tục pháp lý liên quan. Khi người dân đã bỏ tiền mua nhà trong lúc hành lang pháp lý về sản phẩm chưa có tức là họ đã chấp nhận rủi ro.
Cũng theo luật sư Ngọc Minh, không có chuyện chung cư mini không được cấp sổ đỏ. Một khi dự án được cấp phép tức là các thủ tục pháp lý đã hoàn tất, đất xây chung cư đã có sổ đỏ và người dân khi mua nhà là đồng sở hữu trên cái sổ đỏ đã được cấp. Tuy nhiên, với nhà xây sai phép thì trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong phần quyền sở hữu nhà và các tài sản trên đất sẽ không được công nhận. Điều đó đồng nghĩa việc tách sổ của từng đồng sở hữu sẽ không thể thực hiện nhưng giá trị sở hữu về mặt tài sản vẫn là của người dân.
Ngoài ra, dù các căn hộ trong chung cư mini sai phạm không được cấp sổ đỏ nhưng trên thực tế vẫn sẽ phát sinh giao dịch mua bán, thừa kế… vì vậy, theo luật sư Ngọc Minh để tránh các hệ lụy xấu thì cơ quan quản lý nhà nước nên có hướng nhằm hợp pháp hóa các căn hộ này. Thủ tục, điều kiện như thế nào thì thuộc trách nhiệm và quyền của cơ quan quản lý nhà nước.
Đại diện của công ty Luật Giải phóng còn khuyến cáo: Nghị định 71/2010/NĐ-CP và Thông tư 16/2010/TT-BXD quy định việc mua bán các căn hộ của chung cư mini không cần phải qua sàn giao dịch bất động sản mà chỉ cần ra công chứng. Thế nhưng, cơ quan công chứng chỉ công chứng định vị vị trí ngôi nhà tại khu chung cư mini được đem ra mua bán mà thôi. Như vậy, hợp đồng mua bán căn hộ này mang tính rủi ro rất cao. Người mua cần cân nhắc kỹ trước khi chọn mua loại nhà ở này để giảm thiểu rủi ro đến mức thấp nhất.
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Pháp luật Việt Nam có bài Người hút thuốc lá “nhờn“ luật?. Bài báo phản ánh: Sau gần hai tuần Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) có hiệu lực thi hành, hành vi hút thuốc lá nơi công cộng vẫn rất phổ biến. Người dân “nhờn” luật, hay tính khả thi của điều luật yếu?... TS Nguyễn Huy Quang Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế trao đổi xung quanh vấn đề này.
- Để đưa Luật PCTHTL vào cuộc sống, chúng ta phải làm gì, thưa ông?
- Để Luật PCTHTL có tính khả thi cao, chúng ta phải tuyên truyền, giáo dục một cách thường xuyên hơn nữa để người dân hiểu tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe; hiểu được việc vi phạm các quy định sẽ bị xử phạt như thế nào?. Từ đó, ý thức chấp hành pháp luật của người dân sẽ cao hơn.
Thứ hai, phải nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các địa điểm cấm hút thuốc lá và người đứng đầu các điểm này phải tổ chức, triển khai việc cấm hút thuốc lá trong chính cơ quan, đơn vị mình.
Thứ ba, phải tạo sự đồng thuận trong dư luận xã hội, đồng thời nhắc nhở, cảnh báo việc hút thuốc lá là không đúng, tác động lên lòng tự trọng, ý thức văn hóa để người hút rút kinh nghiệm và sửa đổi.
Thứ tư, nâng cao ý thức pháp luật, chấp hành pháp luật của người dân. Cuối cùng là tổ chức xử phạt đối với các vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng một cách nghiêm khác.
Tốt nhất, nên tổ chức xử phạt ở những điểm có nhiều người vi phạm và công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Có như vậy, mới mang tính giáo dục cao trong xã hội, tạo sức lan tỏa lớn trong cộng đồng…
- Trong Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, Bộ Y tế dự kiến sẽ nâng mức xử phạt vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng lên cao hơn. Có ý kiến cho rằng: Mức xử phạt dự kiến cao quá, Luật càng khó khả thi. Quan điểm của ông về vấn đề này?.
- Theo quy định của Nghị định 45 về xử phạt các vi phạm trong lĩnh vực cấm hút thuốc lá nơi công cộng với mức phạt từ 50-100.000 đồng. Qua 08 năm thực hiện, mức phạt đó không phù hợp, vì thế cần có sự điều chỉnh để bảo đảm tính răn đe, giáo dục và thuyết phục. Chính vì thế, Dự thảo Nghị định mà Bộ Y tế đang hoàn thiện quyết định nâng mức xử phạt lên từ 100-200.000 đồng. Nhưng cũng có ý kiến đề nghị nâng mức xử phạt lên từ 200-500.000 đồng.
Theo quan điểm của Bộ Y tế, mức xử phạt cao như vậy, ngay cả những người dân thành phố cũng không đủ sức nộp phạt, nói chi đến các vùng nông thôn, sâu, xa. Do đó, theo tôi mức phạt từ 100-200.000 đồng là phù hợp.
- Việc thành lập Qũy PCTHTL được xem là một điểm ưu việt của Luật PCTHTL. Nó cũng giúp chúng ta có được nguồn ngân sách lớn và ổn định để thực hiện hoạt động PCTHTL. Thái độ của các công ty sản xuất, nhập khẩu thuốc lá về việc này?. Để quản lý có hiệu quả Qũy này, Bộ Y tế tính đến phương án nào?
- Việc Luật PCTHTL quy định thành lập Qũy PCTHTL là một “điểm sáng” trong việc tạo ra các nguồn đóng góp vào Qũy để tổ chức, triển khai các hoạt động PCTHTL mà không phải dùng nguồn ngân sách của nhà nước. Quy định này cũng được Tổ chức Y tế Thế giới và các quốc gia đánh giá rất cao.
Đó là khoản đóng góp bắt buộc với người sử dụng thuốc lá và các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thuốc lá. Với mức đóng góp trong giai đoạn đầu là 1% trên giá xuất xưởng với mỗi bao thuốc, Qũy sẽ có khoảng 200-210 tỷ đồng để thực hiện các hoạt động PCTHTL. Nhận thức được tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe người dân, cho nên các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thuốc lá cũng đồng thuận với Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế… về vấn đề này.
Theo đó, Qũy là nguồn tài chính quốc gia trực thuộc Bộ Y tế và chịu sự quản lý nhà nước về tài chính. Do đó, Qũy sẽ có các cơ chế hoạt động mang tính chất khoa học, minh bạch và có sự giám sát chặt chẽ của nhà nước. Sau khi Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định thành lập, chúng tôi sẽ có phương án tổ chức triển khai để Qũy sớm đi vào hoạt động.