I- THÔNG TIN NỔI BẬT
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Giải trình tại Ủy ban Pháp luật về ban hành văn bản hướng dẫn luật. Sáng nay (24/12), Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức phiên giải trình về việc ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh được ban hành từ ngày 1/1/2009 (ngày Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 có hiệu lực) đến ngày 30/6/2012.
Các cơ quan giải trình trước Ủy ban Pháp luật gồm có Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao.
Tham dự phiên giải trình có đại diện lãnh đạo Chính phủ, Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Trao đổi với phóng viên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, ông Đặng Đình Luyến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết tinh thần chung của phiên giải trình sẽ bao quát tất cả việc ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn luật, pháp lệnh của các cơ quan thuộc Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.
Lãnh đạo Ủy ban Pháp luật sẽ điều hành phiên giải trình và ba cơ quan trên sẽ trả lời các câu hỏi của các đại biểu Quốc hội.
Phiên giải trình sẽ tập trung vào các nội dung: Bảo đảm thời gian ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh; tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật của các văn bản pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh.
Tuy nhiên, Uỷ ban Pháp luật cũng lưu ý cần tập trung giải trình những lĩnh vực được xã hội quan tâm nhưng việc ban hành văn bản quy định chi tiết chưa kịp thời, không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, phân tích nguyên nhân và đề xuất các giải pháp khắc phục.
Được biết, lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, các bộ, cơ quan ngang bộ sẽ trực tiếp giải trình trước Uỷ ban Pháp luật và các đại biểu Quốc hội về việc ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật thuộc phạm vi nhiệm vụ của cơ quan mình.
Theo ông Đặng Đình Luyến, phiên giải trình này nhằm đảm bảo chức năng giám sát của Quốc hội trong việc ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn luật, pháp lệnh.
2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Khánh thành công trình Thủy điện Sơn La. Sáng 23/12/2012, Tập đoàn Điện lực Việt Nam tổ chức trọng thể Lễ khánh thành công trình Thủy điện Sơn La, công trình quan trọng quốc gia quy mô lớn nhất Việt Nam và cũng là công trình thủy điện lớn nhất Đông Nam Á.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải, lãnh đạo các Bộ, ngành, các địa phương, lãnh đạo 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và đông đảo nhân dân các dân tộc 3 địa phương trên đến dự.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho ông Thái Phụng Nê, Phái viên của Thủ tướng, kiêm Phó Trưởng Ban chỉ đạo Nhà nước công trình Thủy điện Sơn La; Huân chương Lao động hạng Ba cho 11 tập thể đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện công trình Thủy điện Sơn La.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài “Kẽ hở” dễ lợi dụng để tẩu tán tài sản thi hành án. Bài báo phản ánh: Tài sản của người phải thi hành án (THA) không ít vụ án lừa đảo chiếm đoạt số tiền lớn đến vụ kiện dân sự giá trị nhỏ chỉ còn lại "con số không" vì không áp dụng biện pháp kê biên kịp thời...
Bằng hình thức vay nóng với lãi suất cao, bị cáo Nguyễn Kim P. ở Hà Nội đã vay của hàng chục người với lượng tiền lớn. Vì tin tưởng P. có người nhà “làm to” trong một cơ quan nhà nước, nên nhiều người đã giao tiền cho T chẳng mảy may nghi ngờ.
Sau khi gom được một số tiền khá lớn, P. bỏ trốn, sau đó bị bắt và xử phạt 20 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Về phần dân sự, P có nghĩa vụ phải trả lại số tiền vay cho các bị hại. Tuy nhiên, khi xác minh điều kiện THA, tài sản của P. một phần đã được chuyển hóa đứng tên những người thân, một phần P. đã chi dùng cá nhân và chỉ còn lại duy nhất …một căn nhà, nhưng căn nhà này cũng đã kịp thời bị bán trước khi P. bị bắt.
Dù chỉ là một vụ kiện tranh chấp nhỏ nhưng có lẽ chiêu thức tẩu tán tài sản của vợ chồng bà Đ ở TP. Huế cũng làm nhiều người phải ngỡ ngàng. Số là năm 1997, TAND tỉnh Thừa Thiên - Huế buộc bà Đ. phải trả cho chủ nợ gần 400 triệu đồng. Chưa trả đồng nào vợ chồng bà Đ. đã dắt nhau ra tòa xin phân chia tài sản chung. Bà Đ. đồng ý nhường phần lớn tài sản chung cho chồng. Thỏa thuận này sau đó được TAND TP Huế công nhận.
Đầu năm 2008, TAND Tối cao đã xử giám đốc thẩm, hủy quyết định công nhận trên của TAND TP Huế. TAND Tối cao cho rằng cấp sơ thẩm công nhận sự thỏa thuận phân chia tài sản khi hôn nhân của vợ chồng bà Đ. đang tồn tại, không có tranh chấp chia tài sản là vi phạm tố tụng nghiêm trọng, trái Luật Hôn nhân và Gia đình. Dù quyết định bị hủy, song đến nay chủ nợ của bà Đ. vẫn không đòi được đồng tiền nào vì tài sản của bà Đ. đã được tẩu tán toàn bộ.
Trên thực tế, có rất nhiều những vụ kiện mà bị đơn hoặc bị can, bị cáo trong vụ án hình sự biết chắc mình sẽ thua kiện, hoặc phải bồi thường cho bị hại nên đã nhanh chân tẩu tán tài sản bằng cách cho, tặng, chuyển nhượng, đứng tên người thân…Khi cơ quan THA thi hành bản án, quyết định của Tòa thì tài sản đã được tẩu tán sạch sẽ, người phải THA trở thành không có điều kiện thi hành.
Pháp luật tố tụng hình sự, thi hành án dân sự… đều có những quy định về áp dụng biện pháp kê biên tài sản, tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng biện pháp này nhiều khi không kịp thời, đầy đủ, thậm chí không được áp dụng là nguyên nhân dẫn đến đương sự tẩu tán tài sản mà không bị ngăn chặn như các trường hợp đã nêu trên.
Về biện pháp kê biên tài sản theo Điều 146 BLTTHS chỉ quy định kê biên tài sản của bị can, bị cáo về tội Bộ luật hình sự quy định có thể tịch thu tài sản, phạt tiền, bồi thường thiệt hại. Đối với các bị can, bị cáo phải thi hành khoản thu lời bất chính, án phí trong những vụ án có giá ngạch, nhưng luật không quy định cho kê biên tài sản của bị can, bị cáo nên tài sản bị tẩu tán, chuyển nhượng hết nên không thể thi hành được.
Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp thừa nhận thực tế do pháp luật hiện hành chưa có quy định xử lý trường hợp không áp dụng biện pháp này nên các cơ quan tiến hành tố tụng có thể áp dụng hoặc không áp dụng; dẫn đến tình trạng khi bản án, quyết định của Tòa án được đưa ra thi hành thì tài sản đã bị tẩu tán, chuyển quyền sở hữu cho người thân để trốn tránh nghĩa vụ THADS; cơ quan THADS gặp khó khăn trong việc cưỡng chế kê biên, xử lý tài sản.
Do đó, cần được sửa đổi theo hướng: mở rộng phạm vi áp dụng biện pháp kê biên tài sản (kê biên về tội BLHS quy định có thể thu lời bất chính, án phí trong các vụ án có giá ngạch); kê biên tài sản của bị can, bị cáo là thủ tục bắt buộc trong quá trình tố tụng và việc kê biên tài sản của bị can, bị cáo hay không phải được xem như là một căn cứ để các đương sự kháng cáo, cơ quan hoặc người có thẩm quyền kháng nghị hoặc đề nghị kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, tái thẩm hoặc giám đốc thẩm
Cũng theo Tổng cục THADS, ở phạm vi rộng hơn, pháp luật hiện hành chưa có quy định thống nhất, đồng bộ về cơ chế kiểm tra, giám sát, quản lý nguồn thu nhập, tài sản của người phải thi hành án thông qua việc đăng ký, kê khai tài sản nên đã gây rất nhiều khó khăn cho việc kê biên tài sản trong quá trình điều tra, truy tố cũng như trong việc xác minh, phát hiện và kê biên tài sản trong quá trình thi hành án. Do đó, cần nghiên cứu để xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát và quản lý nguồn thu nhập, tài sản nhằm minh bạch hóa quyền sở hữu của người dân.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Ngại cưỡng chế vì tài sản lớn hơn phần phải THA. Bài báo phản ánh: Vừa qua, Chi cục Thi hành án (THA) dân sự huyện Châu Thành (Bến Tre) ra quyết định buộc bà Nguyễn Thị L. phải nộp 700.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm cho một vụ tranh chấp liên quan đến bà.
Sau khi xác minh, cơ quan THA phát hiện bà L. có căn nhà tạm trên mảnh đất hơn 100 m2. Tuy nhiên, cho đến nay việc THA vẫn chưa được thực hiện vì cơ quan THA huyện đang cân nhắc nên hay không nên kê biên bán đấu giá tài sản trên. Nếu kê biên phải kê biên diện tích đất bao nhiêu để tương xứng với nghĩa vụ phải thi hành.
Tương tự, chị Nguyễn Thị H. và chồng ra tòa ly hôn và thỏa thuận chồng chị H. được sở hữu căn nhà. Ngược lại, chị H. được hưởng tiền chênh lệch tài sản là 450 triệu đồng. Người chồng đã giao cho chị 200 triệu đồng, số còn lại thì đến nay vẫn chưa giao. Tháng 10-2012, chị H. làm đơn yêu cầu cơ quan THA nhưng người chồng vẫn cố tình không trả số tiền trên. Chị H. yêu cầu cơ quan THA kê biên tài sản là căn hộ nói trên. Chấp hành viên trả lời là không thể kê biên được vì số tiền THA quá nhỏ so với giá trị căn hộ, nếu kê biên người chồng sẽ bị thiệt hại... Trước ý kiến này, dĩ nhiên là chị H. không đồng ý vì bản thân chị cũng bị thiệt hại nếu chậm THA. Tuy nhiên, vụ việc đến nay vẫn chưa thể ngã ngũ theo hướng mà chị H. yêu cầu.
Về những bất cập trên, một chấp hành viên Cục THA dân sự TP.HCM cho biết theo quy định, chấp hành viên có thể kê biên nhà ở là nơi ở duy nhất của người phải THA sau khi xác định người đó không có các tài sản khác hoặc có nhưng không đủ để THA (trừ trường hợp người phải THA đồng ý kê biên nhà ở để THA) cho dù tài sản đó lớn hơn nhiều lần so với nghĩa vụ phải THA. Thế nhưng gặp những trường hợp như thế này đa phần chấp hành viên rất ngại kê biên để THA. Cụ thể, số tiền chênh lệch còn lại phải trả cho đương sự hay những người sở hữu chung. Hoặc tài sản đó chung với người khác thì có cần phải có sự đồng ý của đồng sở hữu hay không. Nếu không được sự đồng ý của người sở hữu chung thì có phải đưa ra tòa để phân chia hay không. Nếu kê biên gây thiệt hại cho đương sự thì giải quyết hậu quả ra sao… Đây là những vấn đề đụng chạm đến quyền lợi sát sườn các đương sự nên chấp hành viên rất đau đầu khi phải đưa ra quyết định. Bởi làm được cho bên này thì có khi lại gây thiệt cho phía bên kia. Do vậy, cần có những hướng dẫn cụ thể rõ ràng hơn nhằm bảo đảm được quyền lợi cho các bên thì chấp hành viên mới mạnh dạn làm tốt công việc của mình.
III- THÔNG TIN KHÁC
Trang VietQ.vn có bài Năm 2013 sẽ kiểm toán 4 ngân hàng và 24 doanh nghiệp lớn. Bài báo phản ánh: Năm 2013, Kiểm toán Nhà nước đặt trọng tâm vào công tác quản lý và sử dụng tài nguyên đất đai, bất động sản, phát triển nhà và đô thị, khai thác kinh doanh tài nguyên khoáng sản. Tăng cường kiểm toán các đối tượng liên quan đến tái cơ cấu kinh tế, đặc biệt là các dự án, công trình liên quan tái cấu trúc đầu tư công.
Tập trung kiểm toán các tập đoàn kinh tế, các ngân hàng thương mại để phục vụ cho tái cơ cấu kinh tế. Thực hiện kiểm toán cuốn chiếu tất cả các tập đoàn, ngân hàng thương mại trong giai đoạn từ 2013 - 2015 để cung cấp thông tin cho hoạt động tái cấu trúc doanh nghiệp Nhà nước và các ngân hàng thương mại Nhà nước.
Với các doanh nghiệp Nhà nước và tổ chức tài chính - ngân hàng, năm 2013 sẽ kiểm toán 28 đơn vị, giảm so với 34 đầu mối được thực hiện kiểm toán năm 2012.
Trong đó, với các ngân hàng, kiểm toán 4 đơn vị gồm: Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB).
Với các doanh nghiệp Nhà nước, kiểm toán 24 đơn vị bao gồm 6 tập đoàn và 18 tổng công ty. Trong đó, có một số đơn vị như Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin), Tập đoàn Dầu khi Việt Nam (PVN), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp Cao Su Việt Nam (VRG), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tổng công ty Sông Đà, Tổng công ty Đầu tư và Phát triển hạ tầng đô thị, Tổng công ty địa ốc Sài Gòn...