I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật và Xã hội có bài Hãy giám sát chính các cơ quan chống tham nhũng. Bài báo đưa tin: Chánh Văn phòng BCĐ TW về PCTN Nguyễn Đình Phách vừa ký Thông báo số 04/TB - VPBCĐ về "Ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng BCĐ TW về PCTN tại Phiên họp lần thứ 17 của BCĐ TW về PCTN".
Theo đó, về nhiệm vụ công tác PCTN quý II-2012, Trưởng BCĐ TW về PCTN nhấn mạnh: Phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, người đứng đầu trong PCTN. Các cấp ủy đảng, chính quyền và người đứng đầu phải thực sự coi công tác PCTN là một nhiệm vụ trọng tâm để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Nâng cao vai trò, trách nhiệm, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong công tác PCTN, lãng phí.
Thủ tướng yêu cầu, bên cạnh việc tích cực, chủ động phòng ngừa, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng. BCĐ TW chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thành lập các Đoàn công tác giám sát, kiểm tra liên ngành để kiểm tra, giám sát việc thanh tra, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ việc, vụ án tham nhũng theo Kế hoạch số 08-KH/TW ngày 12-3-2012 của Bộ Chính trị thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI), trước hết là chỉ đạo xử lý dứt điểm các vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài mà BCĐ TW đang theo dõi, chỉ đạo xử lý, kể cả những vụ việc, vụ án nếu phát hiện xử lý sai cũng sẽ xem xét lại;…
Một công việc quan trọng khác là tiếp tục hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế-xã hội nhằm phòng ngừa tham nhũng, nhất là trong các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng như: quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản; thu - chi ngân sách; quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước trong các doanh nghiệp; trong lĩnh vực tín dụng, ngân hàng; trong quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với người dân và doanh nghiệp… "BCĐ TW cần chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất Bộ Chính trị ban hành Quy chế nhân dân giám sát tổ chức đảng và đảng viên. Quan tâm chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng, nhất là việc thực hiện các quy định về kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu trực tiếp khi để xảy ra tham nhũng…" - Thông báo số 04/TB - VPBCĐ nêu rõ.
2. Báo Thanh niên Online có bài Nhiều vụ chỉ định thầu thiếu minh bạch. Bài báo đưa tin: Kết thúc cuộc thanh tra trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Kế hoạch - Đầu tư về luật Đấu thầu, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều gói thầu, dự án không thuộc trường hợp được áp dụng chỉ định thầu nhưng một số bộ, ngành, địa phương vẫn đề nghị Thủ tướng cho áp dụng chỉ định thầu. Tình trạng phổ biến ở nhiều địa phương và một số bộ ngành là chỉ định thầu cùng lúc nhiều gói thầu có giá trị lớn cho một số doanh nghiệp. Điều này dẫn đến tình trạng nhà thầu bị quá tải, không đủ năng lực thi công, năng lực tài chính… không đáp ứng được yêu cầu về tiến độ khiến hiệu quả kinh tế thấp, đặc biệt là các dự án về giao thông.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tỉnh Ninh Bình, Phú Thọ, Hà Tĩnh, Hưng Yên, Nghệ An và Bộ GTVT kiểm tra, rà soát một số gói thầu có dấu hiệu thiếu minh bạch trong việc chỉ định thầu, tạm ứng sai quy định, gây thiệt hại cho ngân sách; kiểm điểm trách nhiệm đối với bộ, ngành địa phương làm sai chỉ đạo của Thủ tướng.
3. Báo điện tử Chính phủ có bài Ngân hàng Việt Nam đầu tiên phát hành thành công trái phiếu quốc tế. Bài báo đưa tin: Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam (VietinBank) công bố đã thành công trong việc huy động trái phiếu quốc tế với khối lượng 250 triệu USD. Đây là trái phiếu quốc tế đầu tiên của một định chế tài chính Việt Nam.
4. Báo điện tử Công thương đưa tin: Theo dự báo của Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc (FAO), kim ngạch xuất khẩu gạo xủa Việt Nam sẽ tăng khoảng 100.000 tấn, từ 7,1 triệu tấn năm 2011 lên 7,2 triệu tấn trong năm 2012. Theo đó, Việt Nam sẽ đứng thứ hai trong danh sách các nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới mà FAO dự đoán.
II-NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Nhân dân điện tử có bài Bộ Tư pháp quán triệt Nghị quyết T.Ư 4 về xây dựng Ðảng. Bài báo đưa tin: Ngày 12-5, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp đã tổ chức quán triệt Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay"; Chỉ thị của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết nói trên và các kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết của T.Ư, Ðảng ủy Khối các cơ quan T.Ư, Ban Cán sự Ðảng Bộ Tư pháp.
Ðồng chí Hà Hùng Cường, Ủy viên T.Ư Ðảng, Bí thư Ban cán sự Ðảng, Bộ trưởng Tư pháp đã giới thiệu sự cần thiết ban hành, những nội dung cơ bản của Nghị quyết T.Ư 4 về xây dựng Ðảng, đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa, tầm quan trọng của Nghị quyết cho toàn thể cán bộ Ðảng, chính quyền, các đoàn thể thuộc cơ quan Bộ Tư pháp.
Ðể triển khai thực hiện Nghị quyết T.Ư 4, Chỉ thị của Bộ Chính trị về việc thực hiện Nghị quyết này và các kế hoạch thực hiện của cấp trên, Kế hoạch của Ban cán sự Ðảng bộ Tư pháp xác định rõ thời gian, các bước tiến hành, nội dung cụ thể từng bước, từ triển khai học tập, quán triệt Nghị quyết và công tác tuyên truyền, tổ chức thực hiện kiểm điểm tự phê bình và phê bình; công tác kiểm tra, đôn đốc, đánh giá kết quả thực hiện,... Kế hoạch cũng xác định rõ đối tượng kiểm điểm và nơi kiểm điểm, cách thức tiến hành kiểm điểm.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Thi hành án dân sự: Thiếu trầm trọng cả “quân”, cả “tướng”. Bài báo phản ánh: Luật Thi hành án dân sự (THADS) ra đời, tổ chức, bộ máy các cơ quan THADS địa phương đã được kiện toàn một bước. Tuy nhiên, trước lượng án ngày càng gia tăng, tình trạng thiếu cán bộ chấp hành viên vẫn diễn ra khá phổ biến, nhiều nơi đến nguồn tuyển dụng cũng khó khăn.
Theo thống kê của Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp, hiện cả nước có 61/63 đơn vị có cục trưởng THADS, 62 tỉnh, thành đã bổ nhiệm cấp phó với 113 người. So với số lượng cấp phó theo quy định thì toàn quốc thiếu 33 phó cục trưởng.
Cũng theo Tổng cục THADS, các vị trí như chánh, phó văn phòng, trưởng, phó các phòng nghiệp vụ, tổ chức cán bộ, kiểm tra khiếu nại tố cáo… cũng khuyết thiếu nhiều.
Ở cấp chi cục, cả nước có 645 đơn vị có chi cục trưởng, 20 đơn vị có quyền chi cục trưởng, 30 đơn vị chưa có chi cục trưởng mà do phó phụ trách. Cả nước có 545 đơn vị cấp huyện có phó chi cục trưởng với tổng số 637 người. Như vậy toàn quốc thiếu 272 phó chi cục trưởng.
Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là việc thiếu cán bộ lãnh đạo chủ yếu rơi vào những địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, trong khi đó lại chưa có chế độ, chính sách, các điều kiện bảo đảm tương xứng nên không thu hút được những người có trình độ đến những địa bàn này.
Riêng đối với đội ngũ chấp hành viên, hiện cả nước có hơn 3 ngàn chấp hành viên, tuy nhiên con số này thực tế vẫn rất thiếu so với yêu cầu. Cục trưởng Cục THADS Hà Nội Lê Quang Tiến cho biết, tình trạng quá tải vẫn xảy ra ở nhiều quận trong nội thành dù những năm gần đây các chi cục đã được kiện toàn.
Cục trưởng THADS Hải Phòng Phạm Ngọc Nghinh cũng “than phiền” khi mỗi năm toàn thành phố phải thụ lý 15 - 16 ngàn vụ án trong khi chỉ có 69 chấp hành viên. “Bình quân mỗi năm 1 chấp hành viên phải thi hành từ 230-250 việc, cá biệt một số đơn vị từ 400-500 việc”, ông Nghinh cho biết thêm. Nhiều cục trưởng khác cũng liên tục “xin” thêm biên chế vì quá tải. Ngược lại, nhiều tỉnh không thể tìm được nguồn tuyển dụng dù có biên chế.
Hiện nay, cùng với Đề án giải quyết án tồn đọng, Đề án cơ cấu, xác định vị trí công tác ngành THADS cũng đang được Tổng cục THA xây dựng trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt. Ngoài việc kiện toàn ở trung ương, tại cấp cục, ông Nguyễn Quang Thái, Vụ trưởng Vụ tổ chức, Tổng cục THADS cho biết: Đề án dự kiến thành lập phòng tổ chức cán bộ ở các cục THA chưa có phòng này; thành lập phòng kế hoạch - tài chính ở một số cục THADS tỉnh, thành phố trực thuộc TW có số lượng án hàng năm phải thi hành từ 13 ngàn việc trở lên hoặc những tỉnh có phạm vi địa bàn quản lý rộng (từ 14 đơn vị quản lý hành chính trở lên).
Đối với chi cục THADS, ông Thái cho biết, sẽ đề xuất thành lập đội chuyên trách trực thuộc chi cục THADS quận thuộc TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh; các chi cục THADS có số biên chế được phân bổ từ 20 biên chế trở lên. Số đội chuyên trách được thành lập ở mỗi đơn vị gồm 3 đội: Đội tổ chức THADS, Đội giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm tra nội bộ và Đội hành chính.
Riêng số lượng phó chi cục trưởng cấp huyện, Đề án chia hai loại: đối với những đơn vị cấp quận thuộc TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, thành phố thuộc tỉnh từ đô thị loại 1, 2 trở lên của những tỉnh có lượng án phải thi hành lớn, địa bàn phức tạp và số biên chế hàng năm được giao từ 18 biên chế trở lên có không qúa 3 phó chi cục trưởng; các đơn vị còn lại là 1 chi cục trưởng và không qua 2 phó.
Đề án được ban hành sẽ làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch 5 năm và hàng năm phát triển của của ngành Tư pháp nói chung và phát triển nhân lực của ngành THADS nói riêng, góp phần tích cực trong việc tiến tới xóa bỏ quá tải trong công tác THADS hiện nay.
3. Báo thanh niên Online có bài Những “cửa quan” hành dân: Khổ vì sao y, chứng thực. Bài báo phản ánh: Chính phủ đã có Chỉ thị về việc giảm tải sao y, nhưng nhiều cơ quan nhà nước vẫn yêu cầu phải nộp bản có chứng thực khiến người dân gặp nhiều phiền phức.
Chỉ cần quan sát một lúc ở UBND phường là thấy rõ từ CMND, hộ khẩu, quyết định cấp số nhà, đổi số nhà, văn bằng các loại, bảng điểm… và đủ thứ giấy tờ khác được người dân đem đến sao y nhằm bổ túc hồ sơ xin điện, nước, việc làm, đăng ký kết hôn, mua bán nhà, xe, thủ tục nhà đất.
Ông Thuấn là nhân viên của một văn phòng luật sư ở Q.1 (TP.HCM) chuyên nhận làm dịch vụ giấy tờ hành chính. Nói về chuyện cái gì người ta cũng yêu cầu sao y, chứng thực, ông Thuấn than: “Yêu cầu như vậy khiến chúng tôi mỗi lần đi làm bất kỳ hồ sơ gì cho khách hàng rất là cực, mất nhiều thời gian".
Sáng 17.4, ông Thuấn cầm tập báo cáo kiểm toán của một khách hàng đi chứng thực. “Khoảng 8 giờ, tôi đến UBND P.Bến Nghé (Q.1) thì cán bộ tiếp nhận hồ sơ bảo sáng nay không chứng giấy tờ vì lãnh đạo bận họp. Tôi buộc phải chạy sang UBND P.5 rồi đến P.6, P.7 (Q.3) cũng không thể công chứng được với lý do tương tự. Vì yêu cầu của khách hàng không thể chậm trễ, tôi tiếp tục phải chạy sang phường khác. Khi đến UBND P.10 (Q.3) thì mới chứng được”, ông Thuấn bức xúc. Ông cho biết thêm, ít nơi người ta chịu đối chiếu bản chính với bản sao lắm mà toàn yêu cầu phải chứng thực, sao y có đóng dấu đỏ của cơ quan công quyền.
Một ngày cuối tháng 3, chúng tôi theo chân chị N. (ngụ Q.Tân Phú) đến UBND P.Tây Thạnh, Q.Tân Phú xin cấp lại bản sao giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (xác nhận độc thân). Mặc dù đã có giấy báo mất được công an phường nơi xảy ra vụ cướp xác nhận chị bị giật túi xách, mất giấy tờ nhưng cán bộ hộ tịch vẫn yêu cầu chị N. phải làm bản cam kết và xác nhận chữ ký. Chiều 29.3, chị N. đem văn bản đã soạn sẵn đến chứng thực chữ ký, cô nhân viên phụ trách đọc đơn xong yêu cầu làm lại vì thiếu hai chữ “lý do”. Chị N. làm lại 2 bản. Sau khi chứng thực chữ ký xong, nộp phí 10.000 đồng, cô nhân viên lưu giữ lại 1 bản và bảo chị N. hôm sau quay lại làm tiếp vì nhân viên hộ tịch đi học nghiệp vụ.
Sáng 30.3, chị N. quay lại, cô Võ Thị Hương Giang (cán bộ hộ tịch) xem đơn và tiếp tục dùng viết đỏ sửa lại một lượt nội dung trong đơn rồi yêu cầu chứng thực chữ ký lại. Chúng tôi thắc mắc: Đương sự đã ký tên trước mặt cán bộ hộ tịch rồi sao còn bắt phải chứng thực chữ ký, cô Giang đáp gọn: “Luật quy định thế”. Chị N. lại phải ra thuê cửa hàng vi tính gần đó sửa đơn. Đơn sửa xong quay lại thì cán bộ chứng thực thông báo “lãnh đạo đi lên quận họp rồi, 9 giờ mới về”.
Thất vọng và buồn bực, chị N. chạy sang P.15, Q.Tân Bình để bắt đầu lại công đoạn nộp, chờ chứng thực chữ ký, đóng phí lại và một bản sao nữa lại được giữ lại đây. Chị N. lắc đầu ngao ngán: “Nếu đơn phải đúng từng chữ, đầy đủ câu theo quy định sao không bán luôn mẫu đơn cho dân hoặc dán đơn mẫu để dân đỡ khổ?”.
Mới 4 tháng đầu năm mà UBND P.1 (Q.8) cho biết đã sao y chứng thực hơn 8.000 bản giấy tờ các loại. Ông Nguyễn Dũng Hùng, Chủ tịch UBND P.1, than: “Công việc sao y, chứng thực hiện quá tải về con người và cả kho lưu trữ. Theo quy định, cái nào sao y chứng thực cũng phải lưu trữ lại 1 bản trong 2 năm. Trong khi đó, sao y bản chính có giá trị 3 tháng, chứng thực chữ ký giá trị 6 tháng nên khối lượng công việc này lúc nào cũng quá tải”.
Từ đầu năm đến nay, UBND P.Phạm Ngũ Lão (Q.1) đã giải quyết đến 25.000 bản giấy tờ sao y chứng thực các loại. Ông Phan Văn Minh, Phó chủ tịch UBND P.Phạm Ngũ Lão, quả quyết: “Phường này như vậy cũng chưa phải là nhiều đâu”. Ông Minh cho biết thêm: “Có người đi chứng thực ôm hồ sơ đến mà phát ngợp. Một báo cáo quyết toán chứng cả trăm bản. Hay hồ sơ đấu thầu cũng sao y hết bao này đến bao kia nên phường tốn thời gian cho công việc này quá nhiều. Riêng lãnh đạo phân công trực ký tên trên các văn bản sao y chứng thực thì ngày hôm đó không làm được việc gì khác”.
Cũng theo ông Minh, để giải quyết hết khối lượng ông việc này, cả cán bộ địa chính, hộ tịch, thương binh xã hội… đều được huy động hỗ trợ cho bộ phận sao y chứng thực. “Sao y chứng thực đang tiêu tốn công sức, thời gian, tài sản xã hội quá nhiều”, ông Minh nói.
Báo cũng có bài TP.HCM có thêm hai văn phòng thừa phát lại. Bài báo đưa tin: Sở Tư pháp TP.HCM vừa cấp giấy đăng ký hoạt động cho Văn phòng thừa phát lại Q.10 (trụ sở tại 137 đường 3 Tháng 2, P.11, Q.10) và Văn phòng thừa phát lại Q.Gò Vấp (số 22A Nguyễn Thái Sơn, P.3, Q.Gò Vấp).
Trước đó đã có 5 văn phòng thừa phát lại được thành lập tại các quận: 1, 5, 8, Bình Thạnh và Tân Bình. Đây là những văn phòng thừa phát lại đầu tiên trong cả nước, hoạt động theo đề án thí điểm. Hiện Sở Tư pháp đã kiến nghị cho kéo dài thời hạn thí điểm thêm 2 năm nữa (đến 2014) để có đánh giá chính xác về hiệu quả của mô hình này.
4. Báo Nhân dân điện tử có bài Chấn chỉnh hoạt động công chứng ở Hà Nội. Bài báo đưa tin: Mấy năm gần đây, hàng chục văn phòng công chứng ở Hà Nội ồ ạt ra đời, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi thực hiện việc ký kết các hợp đồng, giao dịch. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các văn phòng công chứng và tình trạng hoạt động lộn xộn, dễ dãi của một bộ phận công chứng viên, cũng làm nảy sinh nhiều thiếu sót, bất cập, ảnh hưởng tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn.
Những ngày đầu tháng 5-2012, qua khảo sát và tìm hiểu ở một số quận, huyện của Thủ đô Hà Nội, điều dễ nhận thấy là sự phát triển nổi trội về số lượng các văn phòng công chứng. Nếu như dăm năm trước, số lượng phòng công chứng chỉ đếm trên đầu ngón tay, thì mấy năm qua, liên tiếp ra đời thêm hàng chục văn phòng công chứng được thành lập theo loại hình doanh nghiệp tư nhân (gọi là văn phòng công chứng tư).
Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Trương Thị Nga cho chúng tôi biết: Từ tháng 7-2008, Hà Nội bắt đầu thực hiện chủ trương "xã hội hóa" hoạt động công chứng, cho phép thành lập các văn phòng công chứng tư. Ðến thời điểm hiện nay, toàn thành phố có 68 tổ chức hành nghề công chứng, gồm mười phòng công chứng trực thuộc Sở Tư pháp (được gọi là phòng công chứng công) và 58 văn phòng công chứng (công chứng tư) với 183 công chứng viên. Mạng lưới các phòng công chứng, văn phòng công chứng phủ hầu khắp các quận, huyện, thị xã của thành phố.
Tại Văn phòng công chứng Hoàng Mai, địa chỉ 1.253 đường Giải Phóng, chúng tôi gặp bác Trần Văn Ðược, 73 tuổi, nhà ở phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai) cùng con cháu đến làm thủ tục giấy tờ phân chia tài sản. Bác Ðược vui vẻ nói: Trước đây, mỗi lần có việc liên quan giấy tờ, tôi rất ngại vì phải lên tận trung tâm thành phố. Nay đỡ nhiều rồi, chúng tôi chỉ phải đi quãng đường không xa từ nhà đến phòng công chứng này, rồi được hướng dẫn, xử lý công việc mau lẹ...
Thời điểm hiện nay, khi các giao dịch về nhà đất, vay vốn, thế chấp tài sản trầm lắng thì năng suất xử lý công việc của các văn phòng công chứng đều giảm. Văn phòng công chứng Nguyễn Tú (có trụ sở số 90A, phố Lý Thường Kiệt, Hà Nội) trước đây có ngày tiếp gần 100 khách hàng, nay duy trì ở mức 20-30 khách/ngày. Nhiều văn phòng khác, số lượng đầu việc giảm chỉ còn một phần mười. Theo số liệu thống kê, năm 2011, các tổ chức hành nghề công chứng ở Hà Nội thực hiện công chứng gần 240 nghìn hợp đồng, giao dịch; thu phí gần 160 tỷ đồng; thu thù lao 15 tỷ đồng; nộp ngân sách, đóng thuế 38 tỷ đồng.
Tuy số lượng văn phòng công chứng ở Hà Nội tăng lên không ngừng, nhưng việc phân bổ vị trí các văn phòng xem ra chưa thật sự hợp lý. Ở quận Cầu Giấy, một địa bàn không lớn, nhưng có tới mười tổ chức hành nghề công chứng. Trên trục đường Giải Phóng - Ngọc Hồi, chiều dài khoảng sáu, bảy km, cũng có tới năm văn phòng công chứng nằm cách nhau không xa. Trong khi đó, ở nhiều huyện ngoại thành, người dân phải vượt quãng đường dài, có khi vài chục km mới tới được văn phòng công chứng, khiến người dân đi lại vất vả.
Một điểm đáng lưu ý nữa là sự phát triển quá nhanh về số lượng các văn phòng công chứng, khiến chất lượng hoạt động không đồng đều. Không ít văn phòng ra đời khi chưa kịp chuẩn bị chu đáo về nhân sự, về cơ sở vật chất, làm ảnh hưởng chất lượng hoạt động. Văn phòng công chứng Hồng Vân, ở phố Kim Mã Thượng, lúc đầu trụ sở chỉ nằm trên khuôn viên có diện tích chật hẹp chưa đầy 20 m2. Một số văn phòng công chứng mà người đứng đầu nguyên là thẩm phán, điều tra viên, kiểm sát viên, luật sư chưa qua đào tạo về nghiệp vụ công chứng, do vậy, gặp nhiều khó khăn, lúng túng khi xử lý vụ việc.
Trong buổi làm việc với chúng tôi sáng 8-5, đồng chí Lã Hoàng Hưng, Phó trưởng Phòng Bổ trợ tư pháp, Sở Tư pháp TP Hà Nội, lo lắng đưa ra lời cảnh báo: "Qua theo dõi hoạt động thực tiễn của các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn Hà Nội gần đây, thấy nổi lên vấn đề nhức nhối là việc sử dụng giấy tờ giả (nhiều nhất là giấy tờ liên quan nhà đất). Nhiều loại giấy tờ giả tinh vi đến mức, công chứng viên có kinh nghiệm cũng khó xác định đâu là thật, đâu là giả. Sau hơn một năm thực hiện Chương trình "Quản lý thông tin ngăn chặn và thông tin về hợp đồng giao dịch đã công chứng" liên thông giữa các văn phòng công chứng, đến nay bộ phận chức năng đã tích hợp được hơn tám nghìn thông tin ngăn chặn (tài sản bị phong tỏa, có tranh chấp, không hợp pháp) và hơn 800 nghìn thông tin về hợp đồng, giao dịch đã công chứng". Chung quanh tình trạng sử dụng giấy tờ giả nhức nhối như hiện nay, ông Nguyễn Thanh Tú, Trưởng Văn phòng công chứng Nguyễn Tú, nêu thêm ý kiến: Việc phát hiện đối tượng nghi sử dụng giấy tờ, hồ sơ giả thì ở văn phòng công chứng nào cũng gặp phải. Song, để có thể kết luận giấy tờ đó có phải là giả hay không lại phải chờ kết quả giám định của cơ quan chuyên môn. Mà việc giám định không hề đơn giản và thời gian chờ đợi lại khá lâu.
Vừa qua, các cơ quan chức năng phát hiện, ngăn chặn, xử lý một số vụ sử dụng giấy tờ nhà đất giả, như vụ Nguyễn Thị Bằng An (ở huyện Từ Liêm) cùng đồng bọn sử dụng hàng chục sổ đỏ giả, chiếm đoạt nhiều tỷ đồng; vụ Lê Bá Quỳ (ở xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm) dùng phôi sổ đỏ thật điền thông tin ảo, lừa hơn mười cá nhân, công ty, ngân hàng; vụ mất cắp 483 phôi sổ đỏ ở thị xã Sơn Tây... Trong các vụ việc này, ít nhiều các đối tượng đều lợi dụng sự sơ hở, thiếu sót của các văn phòng công chứng để hỗ trợ cho mục đích mờ ám. Có trường hợp đã đưa ra xét xử hình sự, như vụ Hoàng Văn Sự, nguyên công chứng viên Phòng Công chứng số 5, bị xử 42 tháng tù giam, do thiếu trách nhiệm dẫn đến tiếp tay cho đối tượng Nguyễn Thu Hợp sử dụng văn bản công chứng sai, lừa đảo chiếm đoạt hơn ba tỷ đồng của các bị hại,...
Chúng tôi được nghe lời phàn nàn của người dân và công chứng viên ở nhiều văn phòng trước biểu hiện "độc quyền" thông tin của các cơ quan chuyên môn về nhà đất. Rất nhiều hồ sơ công chứng của người dân cần sự phối hợp cung cấp thông tin từ phía các văn phòng nhà đất các quận, huyện; các cơ quan thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội. Tuy nhiên, để biết được các thông tin này, người dân và công chứng viên phải chờ đợi ít nhất chín, mười ngày hoặc đi lại nhiều lần vất vả, tốn kém.
Một số bất cập nữa chung quanh hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng ở Hà Nội, như việc xuất hiện các đối tượng "cò mồi" hoạt động nhốn nháo tại cửa phòng công chứng (nhiều nhất là tại Phòng Công chứng số 1, phố Bà Triệu); một số công chứng viên có biểu hiện vòi vĩnh, thu lệ phí vượt mức quy định; tỏ thái độ hách dịch, cửa quyền, chưa tận tình hướng dẫn, thiếu nhã nhặn với khách, thêm vào đó là sự non kém về kỹ năng nghề nghiệp.
Trên cơ sở những phân tích nêu trên, Nhà nước nên sớm điều chỉnh, bổ sung các quy định liên quan hoạt động công chứng sao cho đồng bộ, thống nhất, phù hợp thực tiễn hiện nay để hoạt động của lĩnh vực này dần ổn định, đi vào nền nếp.
5. Báo đầu tư chứng khoán có bài Bộ Tư pháp “bí” định dạng lỗi hành chính với tội hình sự. Bài báo đưa tin: Cơ quan soạn thảo luật đang lúng túng trong phân định ranh giới giữa xử lý hành chính hay hình sự đối với các hành vi vi phạm trên TTCK.
Ngày 10/5, Bộ Tư pháp phối hợp với Ủy ban chứng khoán Nhà nước tổ chức hội thảo góp ý cho dự thảo Thông tư. Theo dự thảo, tội cố ý công bố thông tin (CBTT) sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán (Điều 181a, Bộ Luật hình sự), được coi là gây hậu quả nghiêm trọng khi hành vi phạm tội gây thiệt hại cho NĐT với số tiền từ 1 đến dưới 2 tỷ đồng; rất nghiêm trọng là từ 2 tỷ đồng trở lên…
Về tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán (Điều 181b, Bộ Luật hình sự), theo phương án 1 mà Ban soạn thảo đề xuất, thu lợi bất chính lớn là thu được một khoản lợi có giá trị từ 200 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng; thu lời bất chính rất lớn hoặc đặc biệt lớn là từ 500 triệu đồng trở lên… Phương án 2, thu lợi bất chính lớn là thu được một khoản lợi có giá trị từ 1 tỷ đồng đến dưới 2 tỷ đồng; thu lợi bất chính rất lớn hoặc đặc biệt lớn là trên 2 tỷ đồng.
Đối với tội thao túng giá chứng khoán (Điều 181c, Bộ Luật hình sự), theo phương án 1 mà Ban soạn thảo đưa ra, thì hành vi vi phạm được coi là gây hậu quả nghiêm trọng khi gây thiệt hại cho NĐT với số tiền từ 1 tỷ đồng đến dưới 2 tỷ đồng; rất nghiêm trọng là từ 2 tỷ đồng trở lên. Thu lợi bất chính lớn là trường hợp thu được một khoản lợi trị giá từ 2 tỷ đồng trở lên. Phương án 2, gây hậu quả nghiêm trọng là gây thiệt hại cho NĐT với số tiền từ 1 tỷ đồng đến dưới 2 tỷ đồng; rất nghiêm trọng là từ 2 tỷ đồng trở lên. Thu lợi bất chính lớn là trường hợp thu được một khoản lợi trị giá từ 200 triệu đồng trở lên…
Đại diện các CTCK, Sở GDCK cho rằng, đối với tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán, nếu phải lựa chọn phương án, thì họ ủng hộ phương án 2, còn đối với tội thao túng giá chứng khoán, họ chọn phương án 1. Ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó tổng giám đốc Sở GDCK Hà Nội cho rằng, việc lấy mốc 1 tỷ đồng trở lên để xác định tính chất gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng… là tương đối phù hợp với thực tiễn hoạt động của TTCK. Tuy nhiên, cũng như nhiều đại biểu khác, ông Trung cho rằng, dự thảo Thông tư xác định thu lợi bất chính lớn là thu được khoản lợi có giá trị từ 200 triệu đồng trở lên từ hành vi cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán là quá thấp. Theo thông lệ quốc tế, cần gia tăng các hình phạt kinh tế đối với các loại tội phạm trên TTCK, tránh xu hướng hình sự hóa.
“Nếu dự thảo Thông tư chốt ở mức này, thì hệ thống cảnh báo các giao dịch có dấu hiệu vi phạm của các Sở GDCK và UBCK sẽ rơi vào tình trạng báo động đỏ liên tục, khiến cơ quan quản lý không đủ sức xử lý vi phạm…”, ông Trung nói.
Ông Trần Thanh, điều tra viên cao cấp của Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an, đề nghị nâng mức thu lợi bất chính đối với các tội danh quy định tại Điều 181a và 181b Bộ luật Hình sự là từ 500 triệu đồng trở lên.
Chủ tịch UBCK Vũ Bằng đề nghị, quy định mức thu lợi bất chính lớn đối với tội cố ý CBTT sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán là từ 1 tỷ đồng trở lên. Đối với tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán, quy định mức thu lợi bất chính lớn và gây hậu quả nghiêm trọng bằng tiền là từ 2 tỷ đồng trở lên; mức thu lợi bất chính rất lớn hoặc đặc biệt lớn là từ 3 tỷ đồng trở lên. Đối với tội thao túng giá chứng khoán, quy định mức thu lợi bất chính lớn và gây hậu quả nghiêm trọng bằng tiền là từ 2 tỷ đồng trở lên, gây hậu quả rất nghiêm trọng bằng tiền từ 3 tỷ đồng trở lên.
Bà Dương Tuyết Miên, Giám đốc Trung tâm Tội phạm học, Đại học Luật Hà Nội cho rằng, sự lúng túng trong phân định ranh giới cho xử lý hành chính hay hình sự xuất phát từ chính quy định mơ hồ trong Bộ luật Hình sự. Điều 181b của Bộ luật quy định về sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán là điều luật duy nhất trong Bộ luật Hình sự hiện hành dùng từ “có thể” khi mô tả về khả năng gây ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán… gây nên tình trạng mập mờ trong cách hiểu và thực thi. Trong khi đó, Thông tư hướng dẫn phải phân định rõ mức độ thiệt hại như thế nào thì bị xử lý hình sự hay hành chính, nên đây là thách thức lớn cho Ban soạn thảo.
Việc còn nhiều ý kiến khác nhau về dự thảo Thông tư cho thấy, vẫn có sự lúng túng trong phân định ranh giới cho xử lý hình sự hay hành chính ở cấp xây dựng văn bản luật. Bởi vậy, đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên mong muốn tiếp tục nhận được ý kiến của các chuyên gia, các thành viên TTCK để làm sáng tỏ 3 vấn đề cốt yếu. Thứ nhất, các hành vi vi phạm gây hậu quả đến mức nào thì bị xử lý hình sự hay hành chính? Thứ hai, nếu một hành vi vi phạm tuy chưa thu lợi bất chính, nhưng đã gây thiệt hại cho các bên liên quan, thì có bị xử lý hình sự không? Thứ ba, xác định hành vi vi phạm gây hậu quả đến mức nào thì bị coi là nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng?
Với những câu hỏi chưa tìm được câu trả lời thỏa đáng nêu trên, thách thức cho Ban soạn thảo là không nhỏ khi theo kế hoạch, muộn nhất là cuối tháng 6 tới, dự thảo Thông tư phải được hoàn chỉnh để ban hành.
6. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài TP.HCM: Ý thức chấp hành pháp luật thấp. Đó là nhận định của TP.HCM trong báo cáo về tình hình thi hành pháp luật năm 2011 trên địa bàn TP vừa gửi Văn phòng Chính phủ.
Báo cáo đánh giá tình hình thực thi pháp luật trong tám lĩnh vực: Trật tự an toàn giao thông đường bộ; cấp giấy phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép; xử lý vi phạm hành chính; cư trú; PCCC; kết hôn với người nước ngoài; an toàn vệ sinh thực phẩm; bảo vệ môi trường.
Cụ thể, báo cáo đánh giá ý thức chấp hành pháp luật thấp, mức độ hiểu biết và tự giác chấp hành pháp luật của cá nhân, tổ chức chưa cao. Một số trường hợp cố tình vi phạm vì lợi ích kinh tế. Việc ban hành các văn bản nhằm cụ thể hóa, triển khai các quy định của trung ương chưa kịp thời. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành ở một số lĩnh vực có nhiều quy định bất cập, không còn phù hợp, chậm được sửa đổi, bổ sung. Trong các lĩnh vực về vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng, bảo vệ môi trường; quy định về mức xử phạt không đủ sức răn đe…
III. CÁC NỘI DUNG KHÁC:
Báo Giáo dục Việt Nam đưa tin Lộ diện quan chức nghi liên quan vụ gỗ sưa ngàn tỷ. Bài báo dẫn nguồn tin riêng của báo Tiền Phong, hai hạt phó và một trạm trưởng kiểm lâm thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình) đã không được phép tham gia đánh án trong vụ gỗ huê ngàn tỷ.
Nguồn tin này nói rằng, mặc dù chưa chính thức kết luận các kiểm lâm này có liên quan việc lâm tặc triệt hạ 3 cây huê tại hung (thung lũng) Trí hay không, nhưng để đảm bảo tuyệt đối bí mật trong việc đánh án, lãnh đạo Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã quyết định loại khỏi vòng chiến đấu 3 lãnh đạo kiểm lâm thuộc Vườn.
Theo đó, ông Hoàng Văn Quế (hạt phó) được nghỉ phép ngay trong lúc dầu sôi lửa bỏng này.
Ông Nguyễn Hữu Trí (hạt phó) và ông Trần Đức Tiến (Trưởng trạm kiểm lâm Trộ Mơợng) vẫn cho đi làm nhưng không được tham gia đánh án, cũng như các cuộc họp mang tính chất bí mật liên quan vụ 3 cây huê.