Chính phủ tiếp tục quan tâm công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế

28/02/2022
Ngày 28 tháng 02 năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 22/NQ-CP về phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 02 năm 2022.

Theo đó, Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Trưởng ngành thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 01 năm 2022; tiếp tục tập trung, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế thuộc lĩnh vực quản lý; phát hiện các khó khăn, vướng mắc, các vấn đề mới phát sinh cần điều chỉnh, kịp thời sửa đổi hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi để phù hợp tình hình thực tiễn, đáp ứng mong muốn của Nhân dân, tăng khả thi của pháp luật. Trong quá trình soạn thảo các dự án luật cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan; lấy ý kiến đối tượng tác động, huy động trí tuệ tập thể, kinh nghiệm của các chuyên gia, nhà khoa học; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông để truyền thông kịp thời, tăng cường sự phản biện trong xã hội, tạo đồng thuận trong quá trình xây dựng, trình, ban hành văn bản pháp luật.
Bộ Tư pháp tiếp tục kiểm tra, đôn đốc công tác xây dựng văn bản pháp luật của các bộ, bảo đảm việc xây dựng và hoàn thiện thể chế đúng quy định về trình tự, thời hạn và nâng cao chất lượng. Đồng thời, khẩn trương nghiên cứu, đề xuất các chế độ, chính sách, nhân lực, cơ sở vật chất cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện tốt nhất cho công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế, xứng tầm với nhiệm vụ là một trong những đột phá chiến lược.
Về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi):
Chính phủ cơ bản thống nhất với nội dung của dự án Luật do Thanh tra Chính phủ trình.
Việc xây dựng, ban hành Luật Thanh tra (sửa đổi) là cần thiết, nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Thanh tra hiện hành, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra nhà nước, bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, đáp ứng yêu cầu tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, ngành tiếp thu tối đa ý kiến Thành viên Chính phủ, tiếp tục hoàn thiện dự án Luật, tập trung vào các nội dung như:
- Phạm vi, đối tượng thanh tra cần được quy định cho phù hợp, bảo đảm rõ ràng, minh bạch, giảm thiểu tối đa nguy cơ chồng chéo, trùng lắp hoặc bỏ trống trong hoạt động thanh tra.
- Về trình tự, thủ tục thanh tra, cần quy định đơn giản, dễ thực hiện, dễ kiểm tra giám sát; có sự phân biệt giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
- Về nguyên tắc, không quy định tổ chức bộ máy trong Luật. Việc thành lập thanh tra chuyên ngành, thanh tra cấp tổng cục, cục trực thuộc bộ, Thanh tra sở cần quy định linh hoạt; giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập hoặc phân quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập theo yêu cầu quản lý và tổng biên chế được giao.
Hoạt động thanh tra không chỉ là của cơ quan có chức năng quản lý nhà nước theo nguyên tắc ở đâu có quản lý nhà nước ở đó có thanh tra, mà ngay cả một số cơ quan nhà nước không có chức năng quản lý nhà nước nhưng nếu cần cũng có thể có thanh tra để thực hiện chức năng tổ chức thi hành pháp luật có hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Theo đó, dự án Luật không quy định cụ thể việc thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành tại Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Ban Cơ yếu Chính phủ, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp mà quy định mang tính nguyên tắc linh hoạt, bao quát theo hướng Chính phủ quy định việc thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành tại cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan nhà nước khác ở Trung ương và địa phương có chức năng, nhiệm vụ đặc thù trong tổ chức thi hành pháp luật; đồng thời, Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.
- Về vấn đề Thanh tra nhân dân: Đa số Thành viên Chính phủ thống nhất chuyển sang dự án Luật Dân chủ cơ sở quy định cho phù hợp. Tuy nhiên, đây là vấn đề quan trọng, còn có ý kiến khác nhau, nên trình Quốc hội 2 phương án để xin ý kiến Quốc hội.
- Các nội dung đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết cần quy định rõ, đồng thời dự thảo văn bản quy định chi tiết gửi kèm theo hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội.
Giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật; Tổng thanh tra Chính phủ thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ, ký trình Quốc hội khóa XV xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 3.
Về đề nghị xây dựng dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi):
Chính phủ thống nhất với sự cần thiết, quan điểm, mục tiêu, đề nghị sửa đổi toàn diện Luật Đấu thầu, thông qua các chính sách và Đề nghị xây dựng Dự án Luật. Giao Bộ KH&ĐT tiếp thu tối đa ý kiến Thành viên Chính phủ, tiếp tục rà soát, đánh giá, tổng kết toàn diện việc triển khai thi hành Luật; khắc phục triệt để việc đấu thầu hình thức, hoàn thiện quy định cơ chế đấu thầu hiệu quả, cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế đồng bộ với cơ chế quản lý, kiểm soát, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu; tránh thất thoát, lãng phí NSNN, tài sản nhà nước, ngăn chặn, xử lý tiêu cực, tham nhũng; bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Về hoàn thiện quy định cụ thể hóa các chính sách đề nghị xây dựng dự án Luật, Chính phủ giao Bộ KH&ĐT:
- Xác định rõ phạm vi điều chỉnh, nguyên tắc áp dụng Luật Đấu thầu, bảo đảm đồng bộ với quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, pháp luật liên quan về đấu giá đất, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư, quy định áp dụng đối với doanh nghiệp nhà nước, bảo đảm đồng bộ của hệ thống pháp luật và khả thi.
- Hoàn thiện các quy định cụ thể hóa chính sách về các hình thức lựa chọn nhà thầu, quy định rõ các trường hợp đấu thầu và chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt... quy định cụ thể về điều kiện áp dụng, thẩm quyền, trình tự, thủ tục, rõ trách nhiệm của người quyết định chỉ định thầu, hình thức lựa chọn nhà thầu, người phê duyệt hồ sơ mời thầu, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư...
- Quy định đơn giản hóa quy trình, thủ tục hoạt động đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, giảm thời gian, chi phí trong hoạt động đấu thầu, bảo đảm tính độc lập, khách quan, cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả; quy định rõ thẩm quyền, cá thể hóa trách nhiệm của thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; thực hiện triệt để đấu thầu qua mạng để giảm thủ tục, hạn chế tiêu cực trong đấu thầu.
- Rà soát quy định nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước trong hoạt động đấu thầu, bảo đảm ngăn chặn hiệu quả, triệt để tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hoạt động đấu thầu, quy định rõ trình tự, thủ tục, trách nhiệm thực hiện gắn với cơ chế thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát; hoàn thiện hệ thống chế tài, xử lý nghiêm minh các vi phạm pháp luật đấu thầu; hoàn thiện quy định về công bố thông tin công khai, minh bạch gắn với trách nhiệm giải trình, bao gồm cả thông tin về vi phạm pháp luật đấu thầu của tổ chức, cá nhân.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Dự án Luật theo quy định của Luật Ban hành VBQPPL, gửi Bộ Tư pháp để tổng hợp bổ sung dự án Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4, tháng 10 năm 2022.
Về đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình năm 2022:
- Chính phủ cơ bản thống nhất thông qua Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình năm 2022 do Bộ Tư pháp trình tại Tờ trình số 03/TTr-BTP ngày 11/02/2022.
- Về Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực và Đề nghị xây dựng Luật Công nghiệp quốc phòng, động viên công nghiệp: Bộ Công Thương, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tiếp thu ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc Thường trực Chính phủ ngày 11 tháng 02 năm 2022 để tiếp tục hoàn thiện các Đề nghị xây dựng Luật, trình Chính phủ.
- Các Bộ, cơ quan ngang bộ cần tích cực, chủ động nghiên cứu, rà soát pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước của bộ, cơ quan ngang bộ; lập Đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh để khắc phục các khó khăn, vướng mắc, sửa đổi các quy định không còn phù hợp với thực tiễn theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận 19-KL/TW và Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Các đồng chí Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác xây dựng pháp luật thuộc chức năng, nhiệm vụ của cơ quan mình; coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, không dồn đề nghị vào cuối năm.
- Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tiếp tục tổng hợp các đề nghị xây dựng pháp luật được Chính phủ thông qua tại các Phiên họp chuyên đề về pháp luật tháng 2 năm 2022, hoàn thiện Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình năm 2022.
- Giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình của Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình năm 2022.