Những vấn đề liên quan đến thu hồi đất là một trong những nguyên nhân phát sinh nhiều khiếu kiện, bức xúc thời gian qua và cũng là nội dung được nhiều ĐBQH quan tâm trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại phiên thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường chiều qua (22/11).
Tránh nhập nhằng giữa các dự án thu hồi đất
Là một trong những ĐBQH ủng hộ sự cần thiết thu hồi đất cho mục đích phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), ĐB Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) đề nghị, vấn đề quan trọng là phải xác định rõ, tránh lợi dụng thu hồi đất để phục vụ lợi ích riêng, lợi ích nhóm vì thực tế đã có nhiều trường hợp lợi dụng “thu hồi đất cho các dự án mục đích phát triển KT-XH”, gây bức xúc vì đất sinh hoạt, đất sản xuất của người dân bị thu hồi làm khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô thị mới….
Bởi theo giải trình, tiếp thu của Ủy ban thường vụ quốc hội, “Nhà nước chỉ thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển KT-XH quy mô lớn, quan trọng của đất nước”. Nên để hạn chế tình trạng thu hồi tràn lan, “nhập nhằng” giữa các dự án được thu hồi đất, ĐB Lê Thị Tám (Yên Bái) đề nghị, qui định rõ những “dự án qui mô lớn và quan trọng của đất nước” để được thu hồi đất vì mục đích phát triển KT-XH.
Một vấn đề được các ĐBQH đề nghị trong qui định về thu hồi đất vì mục đích phát triển KT-XH là “gắn trách nhiệm của người ra quyết định thu hồi đất’. Theo ĐB Phương Thị Thanh (Bắc Kạn), đó là giải pháp để ngăn chặn “sự ra đời” của các quyết định thu hồi đất không căn cứ theo thực tế, dẫn đến bức xúc trong nhân dân. ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai) kiến nghị bổ sung trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu trong quyết định thu hồi đất để “tránh sai qui hoạch, trình tự, thủ tục, thẩm quyền và phòng, chống tham nhũng, khiếu kiện và giảm gánh nặng cho chính quyền địa phương trong quản lý đất đai”.
Và “tạo điều kiện tối đa cho người dân tham gia vào xây dựng qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất” là giải pháp được nhiều ĐBQH kiến nghị bổ sung vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Bởi như phân tích của ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình), thời gian qua, các lợi ích từ giá trị sử dụng đất phần lớn rơi vào các “đại gia bất động sản” do biết thông tin về qui hoạch trong khi người dân lại bị thiệt hại vì không biết đến qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.
Qui định giá đất phải minh bạch
Bức xúc của người dân sau mỗi quyết định thu hồi đất theo một số ĐBQH là ở chuyện đền bù, tái định cư. Vì thế, một số ĐBQH kiến nghị bổ sung qui định dự án có thu hồi đất phải có dự án tái định cư mới được thực hiện thu hồi đất, không thể đẩy người dân ra đường với một ít tiền đền bù là xong việc.
Cùng với vấn đề này, việc xác định giá bồi thường cũng cần phải điều chỉnh cho phù hợp. Nhiều ĐBQH phản ánh, khiếu kiện đất đai dai dẳng, phức tạp do giá đền bù nên ĐB Huỳnh Nghĩa cho rằng, cần qui định rõ giá thị trường biến động bao nhiêu % thì được điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính giá đền bù để công khai, minh bạch.
Quá trình góp ý vào dự thảo Luật này, có ý kiến đề nghị quy định giá đất để tính bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải theo mục đích sử dụng đất trong quy hoạch. Có ý kiến đề nghị Nhà nước có chính sách điều tiết chênh lệch giá đất do quy hoạch cho người dân. Nhưng theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giá đất tăng lên sau khi có quy hoạch là do đất đó được chuyển mục đích sử dụng hoặc đã được đầu tư hạ tầng. Phần giá trị tăng lên này không phải do công sức đầu tư của người sử dụng đất nên Nhà nước cần điều tiết và bổ sung vào ngân sách địa phương để đầu tư cơ sở hạ tầng và hỗ trợ cho người có đất thu hồi nhằm ổn định đời sống và chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm./.
H.Giang
|
Bên hành lang Quốc hội sáng ngày 22/11, Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau Trương Minh Hoàng cho rằng, trong việc thu hồi đất, mức bồi thường chưa được người dân đồng tình cao. Trong quá trình bàn bạc để sửa đổi Luật Đất đai, các ĐBQH đã kiến nghị nên có một Ban định giá bồi thường độc lập, để công bằng cho người dân giữa thời giá với khu vực và thời điểm. Còn việc giải phóng mặt bằng để thu hồi đất làm các dự án, đặc biệt là những dự án quan trọng, phục vụ các mục đích an sinh xã hội thì cần phải thành lập một Hội đồng thẩm định giá sao cho sát với giá thị trường, để người dân không phải chịu thiệt thòi. Phải quy định cụ thể, rõ ràng mức giá đền bù thu hồi đất, vấn đề tái định cư để các cơ quan chức năng chịu trách nhiệm thực hiện, áp dụng khi người dân phải dời khỏi khu vực để bàn giao mặt bằng cho các dự án. Luật Đất đai (sửa đổi) cần điều chỉnh việc tái định cư cho thật sự thỏa đáng, công bằng với sự hy sinh của người dân. Tránh để người này chịu thiệt thòi, nhưng người khác hoặc một bộ phận khác lại hưởng lợi.
Việc thu hồi đất để phục vụ mục đích Quốc phòng, an ninh và phát triển KT-XH là rất cần thiết. Hiện nay, chúng ta đang rất khó khăn trong việc thực hiện thu hồi đất để phát triển KT-XH. Do vậy, nếu không đưa vấn đề thu hồi đất vì mục đích phát triển KT-XH này vào Luật, sẽ càng khó khăn hơn cho công tác xây dựng các công trình phục vụ KT-XH. Cứ như vậy thì đến bao giờ chúng ta mới phát triển”. |