Đề án được xuất phát từ thực tiễn, những năm gần đây số vụ ly hôn tăng đột biến và tình trạng trẻ em phạm tội do thiếu sự chăm sóc, giáo dục của cha hoặc mẹ đang có xu hướng ngày càng tăng và nghiêm trọng. Bên cạnh đó, quan hệ trong gia đình mang nhiều yếu tố đặc thù nên muốn giải quyết cần phải có cơ chế riêng với TA chuyên trách.
Các đại biểu đại diện Quốc hội, Bộ Tư pháp, VKS, TA các cấp, các trường đại học, Hội Luật gia, Hội Bảo vệ và chăm sóc trẻ em... đều khẳng định “chỉ có tòa chuyên trách với đội ngũ tiến hành tố tụng, người bào chữa chuyên trách, xuất phát từ sự hiểu biết cặn kẽ đặc điểm tâm lý mới có khả năng xác định tốt nhất sự thật vụ án, cũng như thuyết phục, cảm hóa bị cáo”. Vì thế, cần thiết phải thành lập TA gia đình và NCTN thuộc hệ thống TAND. Không chỉ có vậy, việc thành lập TA gia đình và người NCTN ở Việt Nam còn bảo đảm thực hiện tốt cam kết chính trị của Nhà nước ta khi tham gia ký kết Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em năm 1989.
Dự kiến, Đề án sẽ được trình Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp, xây dựng bộ tài liệu tập huấn về nghiệp vụ, kỹ thuật xét xử cũng như các kiến thức khác về hôn nhân, gia đình, đặc điểm tâm sinh lý của NCTN, nguyên nhân, điều kiện phạm tội, kỹ năng xét xử NCTN phạm tội trong năm 2012 – 2013; để sau năm 2013 sẽ xây dựng, trình QH các dự án luật (sửa đổi, bổ sung) liên quan đến TA chuyên trách này.
Huy Anh