Góp ý dự thảo Luật SĐBS một số điều của Luật TCD, Luật KN và Luật TC từ góc độ ngành THADSCông tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cơ quan hành chính nhà nước, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân, góp phần củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, giữ vững ổn định chính trị - xã hội. Trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và chuyển đổi số quốc gia, yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo đặt ra ngày càng cấp thiết, nhằm đáp ứng thực tiễn quản lý, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và hiệu quả.Sau hơn 10 năm thi hành, Luật Tiếp công dân năm 2013, Luật Khiếu nại năm 2011 và Luật Tố cáo năm 2018 đã phát huy vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, song cũng bộc lộ không ít hạn chế, bất cập trước yêu cầu mới của thực tiễn. Đặc biệt, trong lĩnh vực thi hành án dân sự (THADS), công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có tính chất phức tạp, nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, tổ chức. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung các Luật nêu trên cần được xem xét từ góc độ đặc thù của ngành THADS để bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và hiệu quả khi triển khai trong thực tế. Trên cơ sở đó, tác giả tgóp ý dự thảo ngày 22/9/2025 với mục tiêu góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
I. Góp ý hoàn thiện nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân
1.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân
Luật Tiếp công dân năm 2013 được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị thực hiện việc tiếp nhận, lắng nghe, hướng dẫn, giải quyết phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân; góp phần tăng cường trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân được Hiến pháp ghi nhận. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm thi hành, Luật đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập trước yêu cầu đổi mới công tác tiếp công dân trong tình hình hiện nay.
Trước hết, các quy định hiện hành chưa theo kịp yêu cầu chuyển đổi số trong quản lý nhà nước và công tác tiếp công dân, chưa tạo điều kiện để triển khai hiệu quả các hình thức tiếp công dân trực tuyến, ghi nhận, lưu trữ và theo dõi phản ánh, kiến nghị bằng phương thức điện tử. Trong khi đó, thực tiễn tại nhiều cơ quan, đặc biệt là trong ngành THADS - nơi thường xuyên phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến quyền tài sản, quyền lợi hợp pháp của người dân - cho thấy nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối dữ liệu đơn thư và theo dõi kết quả giải quyết là rất cấp thiết.
Bên cạnh đó, trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân tuy đã được quy định nhưng còn hình thức, chưa có cơ chế kiểm soát, đánh giá hiệu quả thực chất. Ở một số cơ quan, việc tiếp công dân chưa gắn liền với việc xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo; công tác phối hợp giữa các cơ quan trong xử lý, phân loại đơn thư chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng đùn đẩy, chậm trễ, phát sinh khiếu kiện kéo dài.
Đối với ngành THADS (THADS), tính đặc thù của hoạt động “hành chính - tư pháp” khiến việc tiếp công dân có nhiều yêu cầu riêng biệt: công dân đến khiếu nại, tố cáo thường có tâm lý bức xúc, đòi hỏi cán bộ tiếp công dân không chỉ nắm vững quy định pháp luật mà còn phải có kỹ năng đối thoại, hòa giải, thuyết phục, hướng dẫn đúng pháp lý. Tuy nhiên, Luật hiện hành chưa quy định rõ trách nhiệm đào tạo, tiêu chuẩn và chế độ cho đội ngũ này, khiến việc thực thi ở cơ sở còn nhiều lúng túng.
Trong bối cảnh Nhà nước đang đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng nền hành chính phục vụ, liêm chính và hiện đại, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp công dân là hết sức cần thiết. Việc hoàn thiện Luật không chỉ nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn mà còn tạo hành lang pháp lý đồng bộ, phù hợp với yêu cầu quản trị nhà nước hiện đại, bảo đảm quyền được tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo của người dân được thực thi một cách thực chất, hiệu quả.
1.2. Phân tích nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân đã thể hiện tinh thần đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và trách nhiệm hơn trong công tác tiếp công dân. Một số điểm mới đáng chú ý, có ý nghĩa quan trọng đối với thực tiễn ngành THADS, bao gồm:
- Quy định rõ hơn về trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân (hiện nay, cơ quan THADS chỉ có một cấp, địa bàn rộng, việc quy định Thủ trưởng cơ quan THADS trực tiếp tiếp dân 1 lần/tháng mà không có ủy quyền sẽ gây khó cho cơ quan, ảnh hưởng đến việc được tiếp, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân. Đối với ngành THADS, điều này có ý nghĩa đặc biệt, bởi phần lớn các vụ việc khiếu nại, tố cáo phát sinh từ hoạt động của cơ quan thi hành án cấp tỉnh - nơi người đứng đầu đóng vai trò quyết định trong việc xem xét, xử lý và tháo gỡ vướng mắc cho đương sự.
- Hoàn thiện cơ chế phối hợp trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đã làm rõ hơn trách nhiệm phối hợp giữa Ban Tiếp công dân với các đơn vị chuyên môn trong việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư và theo dõi kết quả giải quyết. Cơ chế này, nếu được quy định cụ thể bằng văn bản hướng dẫn, sẽ giúp khắc phục tình trạng “đơn thư lòng vòng”, thiếu thống nhất trong tiếp nhận và xử lý, đặc biệt ở các lĩnh vực có tính liên ngành như THADS, đất đai, tư pháp. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao hiệu quả phối hợp giữa cơ quan THADS với UBND, Viện kiểm sát, Tòa án và các cơ quan liên quan trong việc tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
- Bổ sung quy định về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đưa ra định hướng xây dựng “hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử về tiếp công dân” và “nhật ký tiếp công dân điện tử”, đồng thời cho phép triển khai hình thức “tiếp công dân trực tuyến”. Đây là bước tiến phù hợp với xu thế chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, giúp công tác tiếp công dân trở nên minh bạch, thuận tiện, giảm tải áp lực cho cơ quan, đồng thời tạo điều kiện để người dân ở xa có thể gửi phản ánh, kiến nghị nhanh chóng, chính xác. Với ngành THADS, việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp giám sát chặt chẽ quá trình tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo mà còn tăng cường tính công khai, phòng ngừa tiêu cực trong thi hành án.
- Tăng cường chế tài và kỷ luật trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đã bổ sung các quy định về xử lý vi phạm đối với người có trách nhiệm nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nhiệm vụ tiếp công dân, cũng như đối với hành vi gây phiền hà, sách nhiễu công dân. Quy định này thể hiện sự chuyển biến từ “trách nhiệm hành chính” sang “trách nhiệm pháp lý cụ thể”, góp phần tăng tính răn đe, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động tiếp công dân. Trong bối cảnh công tác THADS thường xuyên phát sinh khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, việc áp dụng chế tài nghiêm minh đối với cán bộ vi phạm sẽ góp phần củng cố lòng tin của người dân, nâng cao uy tín của cơ quan công quyền.
- Hoàn thiện cơ chế giám sát và đánh giá công tác tiếp công dân. Dự thảo nhấn mạnh vai trò của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan báo chí trong việc giám sát hoạt động tiếp công dân, đồng thời quy định việc kiểm tra, đánh giá định kỳ của cơ quan cấp trên đối với cấp dưới. Đây là cơ chế quan trọng nhằm bảo đảm tính khách quan, công khai, minh bạch trong công tác tiếp công dân, nhất là tại các cơ quan có tính chất đặc thù như cơ quan THADS, nơi việc tiếp công dân thường gắn với quyền và lợi ích trực tiếp của người dân.
- Bổ sung quy định về bảo đảm điều kiện và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tiếp công dân. Dự thảo đã bước đầu đề cập đến việc chuẩn hóa tiêu chuẩn cán bộ tiếp công dân, gắn với yêu cầu về phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp. Đây là định hướng phù hợp với thực tiễn của ngành THADS, nơi cán bộ tiếp công dân không chỉ cần nắm vững quy định pháp luật mà còn phải có bản lĩnh, tinh thần trách nhiệm, khả năng lắng nghe, phân tích, xử lý tình huống pháp lý phức tạp. Cùng với đó, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý, chế độ bồi dưỡng và bảo vệ người làm công tác tiếp công dân để họ yên tâm công tác, thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ.
1.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân đã có nhiều điểm mới tích cực, thể hiện rõ định hướng hoàn thiện thể chế, hiện đại hóa hoạt động tiếp công dân. Tuy nhiên, qua nghiên cứu đối chiếu với thực tiễn tiếp công dân trong ngành THADS, vẫn còn một số nội dung cần tiếp tục được làm rõ, bổ sung và hoàn thiện để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi và phù hợp với đặc thù của lĩnh vực này.
- Cần cụ thể hóa hơn trách nhiệm tiếp công dân của các cơ quan thuộc Bộ, ngành. Khoản 1 Điều 4 dự thảo đã liệt kê các cơ quan nhà nước có trách nhiệm tổ chức tiếp công dân, trong đó có “Bộ, cơ quan ngang bộ; tổng cục và tổ chức tương đương; cục”. Tuy nhiên, dự thảo chưa quy định rõ cơ chế thực hiện trong các cơ quan thuộc hệ thống THADS, nơi vừa thực hiện chức năng hành chính nhà nước, vừa thực hiện quyền tư pháp theo ủy quyền. Thực tiễn cho thấy, Cục và cơ quan THADS địa phương là đơn vị thường xuyên tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân nhưng chưa được xác định rõ trong Luật về mô hình, cơ cấu và trách nhiệm tiếp công dân. Do đó, cần bổ sung quy định về bộ phận hoặc đầu mối chuyên trách tiếp công dân trong các cơ quan thuộc hệ thống THADS, bảo đảm hoạt động này được tổ chức thống nhất, chuyên nghiệp và có giám sát nội bộ.
- Làm rõ hơn mối quan hệ giữa Ban Tiếp công dân và các cơ quan chuyên ngành khi phối hợp xử lý đơn thư. Dự thảo đã đề cập đến việc phân công, chuyển đơn, phối hợp trong xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (Điều 25, 26). Tuy nhiên, đối với lĩnh vực THADS - nơi các vụ việc thường có nội dung phức tạp, liên quan đến bản án, quyết định của Tòa án - cơ chế phối hợp hiện nay còn thiếu tính ràng buộc. Cần có hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm phối hợp giữa Ban Tiếp công dân cấp tỉnh và cơ quan THADS cùng cấp, nhất là trong khâu phân loại, chuyển đơn, xác minh tính chất vụ việc, và theo dõi kết quả giải quyết. Việc này sẽ hạn chế tình trạng “vòng luẩn quẩn” trong xử lý đơn, khi người dân chuyển nhiều lần nhưng chưa được hướng dẫn hoặc giải quyết dứt điểm.
- Cần quy định rõ hơn về hình thức tiếp công dân trực tuyến và giá trị pháp lý của các tài liệu điện tử trong công tác tiếp công dân. Điều 3a của dự thảo quy định hình thức tiếp công dân trực tuyến là điểm tiến bộ, phù hợp với chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên, với đặc thù ngành THADS, việc xác minh thông tin, nhân thân, giấy tờ của người đến khiếu nại, tố cáo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, liên quan đến quyền tài sản, quyền sử dụng đất, quyền lợi của nhiều bên đương sự. Do đó, cần quy định cụ thể về quy trình tiếp công dân trực tuyến, bao gồm việc xác thực danh tính điện tử, ký số, lưu trữ hồ sơ điện tử, và giá trị pháp lý của bản ghi hình, bản ghi âm trong tiếp công dân. Đồng thời, nên xây dựng Cơ sở dữ liệu kết nối giữa hệ thống tiếp công dân và cơ sở dữ liệu THADS, tạo thuận lợi cho việc tra cứu, theo dõi, và thống nhất thông tin.
- Bổ sung quy định về trách nhiệm xử lý, ngăn chặn việc lợi dụng quyền tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo để cản trở thi hành án. Thực tiễn ngành THADS cho thấy, có không ít trường hợp đương sự cố tình lợi dụng việc tiếp công dân để trì hoãn việc cưỡng chế thi hành án, gây mất an ninh, trật tự tại trụ sở cơ quan, thậm chí kích động, tụ tập đông người. Luật hiện hành chưa có quy định đủ mạnh để xử lý các trường hợp này. Do đó, cần bổ sung vào dự thảo quy định về các biện pháp xử lý hành vi lợi dụng quyền tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo để cản trở hoạt động của cơ quan Thi hành án, đồng thời phải bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền chính đáng của công dân, không hình sự hóa hành vi hành chính. Điều này sẽ góp phần duy trì kỷ cương, trật tự và hiệu quả trong quá trình thi hành án.
- Cần làm rõ hơn tiêu chuẩn, chế độ và chính sách đối với người làm công tác tiếp công dân. Điều 34 dự thảo giữ nguyên quy định của Luật hiện hành, trong khi thực tiễn cho thấy đội ngũ này là “điểm nghẽn” về năng lực và chế độ. Cán bộ tiếp công dân trong ngành THADS phải xử lý các vụ việc phức tạp, liên quan đến khiếu kiện kéo dài, tâm lý căng thẳng của đương sự, nhưng chưa được đào tạo bài bản về tâm lý học, kỹ năng hòa giải, thuyết phục… Do đó, cần bổ sung quy định về tiêu chuẩn năng lực, đào tạo định kỳ và chế độ phụ cấp đặc thù cho người làm công tác tiếp công dân trong các cơ quan tư pháp, hành chính - đặc biệt là hệ thống THADS - tương tự như cán bộ thanh tra hoặc kiểm sát viên.
II. Góp ý phần nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại
2.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại
Luật Khiếu nại năm 2011 là văn bản pháp lý quan trọng, tạo cơ sở để công dân thực hiện quyền hiến định trong việc khiếu nại các quyết định hành chính, hành vi hành chính xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Sau hơn 10 năm thi hành, Luật đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy dân chủ, củng cố lòng tin của nhân dân vào cơ quan công quyền. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới công tác quản trị quốc gia, cải cách hành chính và chuyển đổi số, Luật Khiếu nại bộc lộ nhiều điểm cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn:
- Các quy định về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại còn phức tạp, thiếu linh hoạt, chưa phù hợp với yêu cầu số hóa, xử lý hồ sơ điện tử. Một số nội dung về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại chưa rõ ràng, chưa phân định cụ thể giữa các cấp, dẫn đến việc giải quyết kéo dài, chồng chéo hoặc vượt cấp.
- Trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác giải quyết khiếu nại chưa được thực hiện thực chất, còn nặng về hình thức. Một số cơ quan vẫn có tình trạng “ủy quyền cho cấp dưới giải quyết thay”, làm giảm hiệu lực của việc đối thoại, ra quyết định.
- Luật hiện hành chưa đồng bộ với Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Luật THADS và các luật chuyên ngành khác. Trong thực tiễn ngành THADS, khiếu nại liên quan đến thi hành án chiếm tỷ lệ đáng kể, song nhiều trường hợp việc áp dụng quy định giữa các luật còn chồng chéo, dẫn đến cách hiểu và xử lý khác nhau giữa các cấp, gây khó khăn trong thực tiễn thi hành.
Cuối cùng, yêu cầu nâng cao chất lượng, tính minh bạch và ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết khiếu nại là xu hướng tất yếu trong bối cảnh Chính phủ điện tử và chuyển đổi số ngành Tư pháp. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Khiếu nại là hết sức cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, hiện đại, bảo đảm quyền khiếu nại của công dân được thực thi đầy đủ, đồng thời nâng cao trách nhiệm, tính công khai, minh bạch của cơ quan hành chính nhà nước, trong đó có hệ thống THADS.
2.2. Phân tích những nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại tập trung vào ba nhóm vấn đề trọng tâm: (1) hoàn thiện quy trình, thủ tục giải quyết khiếu nại; (2) tăng cường trách nhiệm và minh bạch trong công tác giải quyết; (3) đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa hồ sơ khiếu nại. Dưới góc độ công tác kiểm tra, giải quyết khiếu nại trong ngành THADS, có thể phân tích các điểm mới chính như sau:
- Quy định rõ hơn về hình thức khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Dự thảo đã mở rộng hình thức khiếu nại, cho phép người dân thực hiện khiếu nại bằng hình thức điện tử thông qua cổng dịch vụ công, thư điện tử hoặc ứng dụng quản lý khiếu nại trực tuyến, đồng thời xác lập giá trị pháp lý của tài liệu, chứng cứ điện tử. Quy định này phù hợp với định hướng chuyển đổi số quốc gia và thực tiễn công tác thi hành án, nơi việc trao đổi thông tin và hồ sơ điện tử đang ngày càng phổ biến.
- Tăng cường trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại và cơ chế đối thoại. Dự thảo bổ sung quy định người giải quyết khiếu nại phải trực tiếp đối thoại với người khiếu nại ít nhất một lần trước khi ban hành quyết định, đồng thời quy định cụ thể trách nhiệm cá nhân nếu không thực hiện hoặc thực hiện hình thức. Quy định này có ý nghĩa quan trọng trong công tác THADS, vì nhiều khiếu nại trong lĩnh vực này có yếu tố tâm lý, tình cảm, cần được lắng nghe, giải thích trực tiếp để giảm bức xúc, khiếu kiện vượt cấp.
- Quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch kết quả giải quyết khiếu nại. Dự thảo yêu cầu cơ quan giải quyết khiếu nại công khai kết quả giải quyết trên Cổng thông tin điện tử, đồng thời gửi dữ liệu về Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo. Đây là bước tiến quan trọng trong minh bạch hóa hoạt động công vụ, đồng thời giúp cơ quan THADS theo dõi, thống kê, tổng hợp và đánh giá thực chất tình hình khiếu nại trong toàn ngành.
- Bổ sung quy định về cơ chế kiểm tra, giám sát việc giải quyết khiếu nại. Dự thảo đã nêu rõ vai trò của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các cơ quan thanh tra chuyên ngành trong việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực. Đây là điểm mới quan trọng, góp phần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, khắc phục tình trạng “ra quyết định nhưng không tổ chức thực hiện”.
- Mở rộng và cụ thể hóa chế độ bảo vệ người khiếu nại. Dự thảo nhấn mạnh việc bảo vệ người khiếu nại, người cung cấp thông tin, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc ngăn chặn, xử lý hành vi trù dập, trả thù người khiếu nại. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong lĩnh vực THADS, nơi có nhiều vụ việc nhạy cảm, phức tạp, liên quan đến lợi ích kinh tế lớn.
2.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
- Bổ sung quy định chế tài đối với người khiếu nại lợi dụng quyền để kéo dài việc thi hành án, bất kỳ quyết định, hành vi nào được thực hiện thì đều khiếu nại (trong THADS có tình trạng này)
- Chưa có quy định bổ sung quy định giải quyết hạn chế: Một số nội dung về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại chưa rõ ràng, chưa phân định cụ thể giữa các cấp,
- Quy định rõ về trách nhiệm tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại. Trong thực tế ngành THADS, một số quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực nhưng chậm được tổ chức thực hiện, làm giảm hiệu lực của pháp luật. Dự thảo cần bổ sung cơ chế giám sát việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, gắn trách nhiệm cá nhân của thủ trưởng cơ quan và người được giao tổ chức thực hiện.
- Chuẩn hóa quy trình, hồ sơ điện tử trong giải quyết khiếu nại. Cần quy định thống nhất mẫu biểu, quy trình điện tử trong tiếp nhận, xử lý, theo dõi khiếu nại - bảo đảm tương thích với hệ thống “Cơ sở dữ liệu THADS” và “Hệ thống quản lý khiếu nại, tố cáo quốc gia”. Việc số hóa này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn hỗ trợ công tác thống kê, đánh giá, cảnh báo vụ việc phức tạp, kéo dài.
- Nâng cao năng lực, chế độ của người làm công tác giải quyết khiếu nại trong THADS. Cán bộ làm công tác này vừa phải nắm vững quy định pháp luật, vừa phải có bản lĩnh nghề nghiệp và kỹ năng mềm (đối thoại, hòa giải, thuyết phục). Do đó, Dự thảo nên quy định rõ tiêu chuẩn, bồi dưỡng định kỳ và chế độ phụ cấp trách nhiệm đặc thù cho lực lượng này - tương tự công chức thanh tra hoặc chấp hành viên.
- Đề xuất bổ sung quy định về cơ chế phối hợp và chia sẻ thông tin giữa cơ quan giải quyết khiếu nại và cơ quan tiếp công dân. Đây là khâu then chốt nhằm bảo đảm sự thống nhất, liên thông giữa hai hoạt động có mối quan hệ hữu cơ. Cần quy định trách nhiệm chia sẻ dữ liệu giữa Ban Tiếp công dân, Thanh tra, cơ quan THADS tránh trùng lặp, bỏ sót, hoặc xử lý không nhất quán.
III. Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo
3.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo
- Bổ sung việc quy định chế tài với người tố cáo còn mang tính hình thức, dẫn đến vẫn còn tình trạng lợi dụng quyền tố cáo, kéo dài việc thi hành án, chây ỳ.
Luật Tố cáo năm 2018 đã tạo hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, bảo đảm cho công dân thực hiện quyền tố cáo - một trong những quyền dân chủ cơ bản được Hiến pháp ghi nhận. Sau hơn 5 năm thi hành, Luật đã góp phần quan trọng vào việc phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, sự đa dạng trong hành vi vi phạm và yêu cầu bảo vệ người tố cáo trong bối cảnh mới, Luật Tố cáo đã bộc lộ nhiều điểm bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng thực tiễn.
- Quy định về hình thức tố cáo và trình tự giải quyết còn chưa phù hợp với chuyển đổi số và thực tiễn hành chính điện tử. Luật hiện hành mới chỉ thừa nhận hình thức tố cáo bằng văn bản hoặc trực tiếp, trong khi thực tế, nhiều công dân gửi đơn tố cáo qua thư điện tử, cổng thông tin điện tử hoặc phản ánh qua ứng dụng trực tuyến. Việc chưa thừa nhận giá trị pháp lý của tố cáo điện tử gây khó khăn cho cơ quan có thẩm quyền trong tiếp nhận, xử lý, nhất là trong ngành THADS - nơi khối lượng thông tin, phản ánh và đơn thư rất lớn.
Bên cạnh đó, cơ chế bảo vệ người tố cáo và người thân của họ chưa đầy đủ, thiếu tính khả thi. Nhiều trường hợp tố cáo tiêu cực, tham nhũng trong lĩnh vực THADS vẫn còn tâm lý e ngại, lo sợ bị trả thù hoặc trù dập do cơ chế bảo vệ chưa rõ ràng, thủ tục còn phức tạp…
Ngoài ra, Luật Tố cáo cũng chưa đồng bộ, thống nhất với Luật Khiếu nại, Luật Tiếp công dân, Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật THADS. Trong thực tế ngành THADS, ranh giới giữa khiếu nại và tố cáo đôi khi chưa được phân biệt rõ, gây lúng túng trong xác định thẩm quyền, ảnh hưởng đến hiệu quả giải quyết. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tố cáo là cần thiết, nhằm bảo đảm quyền tố cáo được thực thi đầy đủ, hiệu quả, đồng thời tăng cường trách nhiệm, tính minh bạch và liêm chính trong hoạt động công vụ, góp phần xây dựng nền hành chính, tư pháp công khai, hiện đại và liêm chính.
3.2. Phân tích những nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo tập trung vào 4 nhóm vấn đề trọng tâm: (1) mở rộng hình thức tố cáo và tăng cường tính linh hoạt trong tiếp nhận; (2) nâng cao hiệu quả và trách nhiệm trong giải quyết tố cáo; (3) hoàn thiện cơ chế bảo vệ người tố cáo; và (4) đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tố cáo.
- Mở rộng hình thức tố cáo phù hợp với chuyển đổi số. Dự thảo bổ sung hình thức tố cáo bằng phương tiện điện tử, bao gồm thư điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến hoặc các hệ thống phần mềm quản lý tố cáo, đồng thời quy định giá trị pháp lý của tài liệu, bằng chứng điện tử. Quy định này là bước tiến quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, đồng thời giúp cơ quan có thẩm quyền dễ dàng lưu trữ, tra cứu, theo dõi tiến độ giải quyết tố cáo. Đối với ngành THADS, đây là công cụ hữu hiệu để tiếp nhận, quản lý và xử lý thông tin kịp thời, chính xác, góp phần giảm tình trạng đơn thư vượt cấp, kéo dài.
- Nâng cao trách nhiệm và tính minh bạch trong quá trình giải quyết tố cáo. Dự thảo bổ sung quy định về thời hạn cụ thể ở từng giai đoạn xử lý, đồng thời yêu cầu công khai kết quả giải quyết tố cáo trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan giải quyết, trừ trường hợp thuộc danh mục bí mật nhà nước. Cơ chế này vừa bảo đảm quyền được thông tin của công dân, vừa giúp nâng cao trách nhiệm của cơ quan nhà nước, đặc biệt trong các vụ việc có dư luận xã hội quan tâm.
- Hoàn thiện và mở rộng cơ chế bảo vệ người tố cáo. So với Luật 2018, Dự thảo quy định cụ thể hơn về đối tượng được bảo vệ, bao gồm cả người thân của người tố cáo; đồng thời quy định rõ hơn về các biện pháp bảo vệ như giữ bí mật thông tin cá nhân, di chuyển nơi làm việc, thay đổi vị trí công tác hoặc áp dụng biện pháp hành chính tạm thời. Đây là điểm tiến bộ, thể hiện rõ tinh thần nhân văn và bảo vệ công dân, phù hợp với đặc thù công tác THADS, nơi người tố cáo có thể là đương sự hoặc cán bộ trong hệ thống.
- Tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của cơ quan cấp trên và Thanh tra Chính phủ. Dự thảo bổ sung quy định về trách nhiệm của Thanh tra các bộ, ngành trong việc theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc giải quyết tố cáo; đồng thời yêu cầu định kỳ công khai thống kê tình hình tố cáo, kết quả xử lý trên toàn quốc. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm soát nội bộ, phát hiện và ngăn chặn tiêu cực, vi phạm.
- Bổ sung quy định về ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng cơ sở dữ liệu tố cáo. Dự thảo đề xuất thành lập Cơ sở dữ liệu quốc gia về tố cáo, kết nối với các hệ thống của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, và Tòa án nhân dân tối cao…. Đây là bước tiến tất yếu trong quản trị công vụ hiện đại, giúp đồng bộ thông tin, phòng ngừa trùng lặp, và hỗ trợ việc đánh giá, dự báo xu hướng tố cáo theo lĩnh vực, địa bàn.
3.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
Mặc dù dự thảo đã có nhiều điểm mới, phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý nhà nước, song từ thực tiễn ngành THADS, vẫn còn một số vấn đề cần được tiếp tục hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong áp dụng.
- Cần làm rõ các hành vi bị tố cáo thường liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ của Thủ trưởng, chấp hành viên, công chức thi hành án hoặc người có thẩm quyền cưỡng chế, định giá, bán đấu giá tài sản. Tuy nhiên, ranh giới giữa tố cáo hành vi vi phạm pháp luật và khiếu nại hành vi hành chính đôi khi chưa rõ, dễ dẫn đến xử lý sai thẩm quyền (khó hiểu, trong tố cáo không cần thiết phân định tư pháp hành chính hay đơn thuần hành chính). Dự thảo cần quy định rõ thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với từng loại hành vi, cũng như trách nhiệm phối hợp giữa cơ quan thi hành án và cơ quan thanh tra tư pháp.
- Đề nghị bổ sung quy định về xác minh trực tuyến; trình tự thủ tục giải quyết tố cáo rút gọn trong trường hợp nội dung tố cáo rõ ràng, đơn giản không phải xác minh, thu thập chứng cứ, chỉ căn cứ đơn, hồ sơ vụ việc, báo cáo giải trình của người bị tố cáo để ban hành kết luận tố cáo. Nhiều vụ phải đi địa phương mà chả có nội dung gì, mất thời gian, kinh phí.
- Bổ sung cơ chế xử lý thông tin nặc danh, tố cáo sai sự thật hoặc lợi dụng tố cáo. Thực tiễn cho thấy, bên cạnh những tố cáo đúng, vẫn tồn tại không ít trường hợp tố cáo sai sự thật, tố cáo ẩn danh hoặc lợi dụng quyền tố cáo để gây áp lực, bôi nhọ, làm mất uy tín cán bộ thi hành án. Dự thảo cần quy định rõ tiêu chí tiếp nhận, xử lý thông tin nặc danh, đồng thời có chế tài đủ mạnh đối với người lợi dụng tố cáo, bảo đảm vừa khuyến khích công dân tố cáo trung thực, vừa phòng ngừa việc lợi dụng tố cáo để gây rối.
- Cần cụ thể hóa hơn quy định về bảo vệ người tố cáo trong lĩnh vực THADS. Do tính chất nhạy cảm, nhiều vụ việc tố cáo tiêu cực trong thi hành án liên quan đến lợi ích kinh tế lớn, mâu thuẫn phức tạp giữa các bên. Dự thảo nên bổ sung hướng dẫn riêng cho việc áp dụng biện pháp bảo vệ trong các cơ quan, xác định rõ cơ quan chủ trì, thẩm quyền quyết định, và quy trình thực hiện, bảo đảm an toàn cho người tố cáo, đồng thời giữ ổn định tổ chức, hoạt động của cơ quan.
- Tăng cường cơ chế giám sát, kiểm tra chuyên ngành đối với việc giải quyết tố cáo. Cần có quy định về trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc trong việc giải quyết tố cáo. Việc thiết lập cơ chế giám sát nội bộ, định kỳ đánh giá, tổng kết tình hình tố cáo sẽ góp phần phát hiện sớm sai phạm, tiêu cực, qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số trong tiếp nhận, xử lý và thống kê tố cáo. Đề nghị dự thảo quy định cụ thể hơn về mô hình “Hệ thống quản lý tố cáo điện tử” trong ngành tư pháp, cho phép nộp, theo dõi và nhận kết quả trực tuyến, kết nối với “Cơ sở dữ liệu THADS”. Đây là hướng đi phù hợp với xu thế hiện đại, giúp minh bạch hóa quy trình, tăng hiệu quả quản lý và giảm thiểu tiêu cực./.
ThS Lê Thị Thu - Cục Quản lý THADS, Bộ Tư pháp
TS Trần Văn Duy - Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL, Bộ Tư pháp
Góp ý dự thảo Luật SĐBS một số điều của Luật TCD, Luật KN và Luật TC từ góc độ ngành THADS
16/10/2025
Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cơ quan hành chính nhà nước, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân, góp phần củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, giữ vững ổn định chính trị - xã hội. Trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và chuyển đổi số quốc gia, yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo đặt ra ngày càng cấp thiết, nhằm đáp ứng thực tiễn quản lý, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và hiệu quả.
Sau hơn 10 năm thi hành, Luật Tiếp công dân năm 2013, Luật Khiếu nại năm 2011 và Luật Tố cáo năm 2018 đã phát huy vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, song cũng bộc lộ không ít hạn chế, bất cập trước yêu cầu mới của thực tiễn. Đặc biệt, trong lĩnh vực thi hành án dân sự (THADS), công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có tính chất phức tạp, nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, tổ chức. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung các Luật nêu trên cần được xem xét từ góc độ đặc thù của ngành THADS để bảo đảm tính khả thi, đồng bộ và hiệu quả khi triển khai trong thực tế. Trên cơ sở đó, tác giả tgóp ý dự thảo ngày 22/9/2025 với mục tiêu góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
I. Góp ý hoàn thiện nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân
1.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân
Luật Tiếp công dân năm 2013 được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị thực hiện việc tiếp nhận, lắng nghe, hướng dẫn, giải quyết phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân; góp phần tăng cường trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân được Hiến pháp ghi nhận. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm thi hành, Luật đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập trước yêu cầu đổi mới công tác tiếp công dân trong tình hình hiện nay.
Trước hết, các quy định hiện hành chưa theo kịp yêu cầu chuyển đổi số trong quản lý nhà nước và công tác tiếp công dân, chưa tạo điều kiện để triển khai hiệu quả các hình thức tiếp công dân trực tuyến, ghi nhận, lưu trữ và theo dõi phản ánh, kiến nghị bằng phương thức điện tử. Trong khi đó, thực tiễn tại nhiều cơ quan, đặc biệt là trong ngành THADS - nơi thường xuyên phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến quyền tài sản, quyền lợi hợp pháp của người dân - cho thấy nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối dữ liệu đơn thư và theo dõi kết quả giải quyết là rất cấp thiết.
Bên cạnh đó, trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân tuy đã được quy định nhưng còn hình thức, chưa có cơ chế kiểm soát, đánh giá hiệu quả thực chất. Ở một số cơ quan, việc tiếp công dân chưa gắn liền với việc xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo; công tác phối hợp giữa các cơ quan trong xử lý, phân loại đơn thư chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng đùn đẩy, chậm trễ, phát sinh khiếu kiện kéo dài.
Đối với ngành THADS (THADS), tính đặc thù của hoạt động “hành chính - tư pháp” khiến việc tiếp công dân có nhiều yêu cầu riêng biệt: công dân đến khiếu nại, tố cáo thường có tâm lý bức xúc, đòi hỏi cán bộ tiếp công dân không chỉ nắm vững quy định pháp luật mà còn phải có kỹ năng đối thoại, hòa giải, thuyết phục, hướng dẫn đúng pháp lý. Tuy nhiên, Luật hiện hành chưa quy định rõ trách nhiệm đào tạo, tiêu chuẩn và chế độ cho đội ngũ này, khiến việc thực thi ở cơ sở còn nhiều lúng túng.
Trong bối cảnh Nhà nước đang đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng nền hành chính phục vụ, liêm chính và hiện đại, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp công dân là hết sức cần thiết. Việc hoàn thiện Luật không chỉ nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn mà còn tạo hành lang pháp lý đồng bộ, phù hợp với yêu cầu quản trị nhà nước hiện đại, bảo đảm quyền được tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo của người dân được thực thi một cách thực chất, hiệu quả.
1.2. Phân tích nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân đã thể hiện tinh thần đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và trách nhiệm hơn trong công tác tiếp công dân. Một số điểm mới đáng chú ý, có ý nghĩa quan trọng đối với thực tiễn ngành THADS, bao gồm:
- Quy định rõ hơn về trách nhiệm của người đứng đầu trong tiếp công dân (hiện nay, cơ quan THADS chỉ có một cấp, địa bàn rộng, việc quy định Thủ trưởng cơ quan THADS trực tiếp tiếp dân 1 lần/tháng mà không có ủy quyền sẽ gây khó cho cơ quan, ảnh hưởng đến việc được tiếp, quyền khiếu nại, tố cáo của công dân. Đối với ngành THADS, điều này có ý nghĩa đặc biệt, bởi phần lớn các vụ việc khiếu nại, tố cáo phát sinh từ hoạt động của cơ quan thi hành án cấp tỉnh - nơi người đứng đầu đóng vai trò quyết định trong việc xem xét, xử lý và tháo gỡ vướng mắc cho đương sự.
- Hoàn thiện cơ chế phối hợp trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đã làm rõ hơn trách nhiệm phối hợp giữa Ban Tiếp công dân với các đơn vị chuyên môn trong việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư và theo dõi kết quả giải quyết. Cơ chế này, nếu được quy định cụ thể bằng văn bản hướng dẫn, sẽ giúp khắc phục tình trạng “đơn thư lòng vòng”, thiếu thống nhất trong tiếp nhận và xử lý, đặc biệt ở các lĩnh vực có tính liên ngành như THADS, đất đai, tư pháp. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao hiệu quả phối hợp giữa cơ quan THADS với UBND, Viện kiểm sát, Tòa án và các cơ quan liên quan trong việc tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
- Bổ sung quy định về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đưa ra định hướng xây dựng “hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử về tiếp công dân” và “nhật ký tiếp công dân điện tử”, đồng thời cho phép triển khai hình thức “tiếp công dân trực tuyến”. Đây là bước tiến phù hợp với xu thế chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, giúp công tác tiếp công dân trở nên minh bạch, thuận tiện, giảm tải áp lực cho cơ quan, đồng thời tạo điều kiện để người dân ở xa có thể gửi phản ánh, kiến nghị nhanh chóng, chính xác. Với ngành THADS, việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp giám sát chặt chẽ quá trình tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo mà còn tăng cường tính công khai, phòng ngừa tiêu cực trong thi hành án.
- Tăng cường chế tài và kỷ luật trong công tác tiếp công dân. Dự thảo đã bổ sung các quy định về xử lý vi phạm đối với người có trách nhiệm nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nhiệm vụ tiếp công dân, cũng như đối với hành vi gây phiền hà, sách nhiễu công dân. Quy định này thể hiện sự chuyển biến từ “trách nhiệm hành chính” sang “trách nhiệm pháp lý cụ thể”, góp phần tăng tính răn đe, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động tiếp công dân. Trong bối cảnh công tác THADS thường xuyên phát sinh khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, việc áp dụng chế tài nghiêm minh đối với cán bộ vi phạm sẽ góp phần củng cố lòng tin của người dân, nâng cao uy tín của cơ quan công quyền.
- Hoàn thiện cơ chế giám sát và đánh giá công tác tiếp công dân. Dự thảo nhấn mạnh vai trò của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan báo chí trong việc giám sát hoạt động tiếp công dân, đồng thời quy định việc kiểm tra, đánh giá định kỳ của cơ quan cấp trên đối với cấp dưới. Đây là cơ chế quan trọng nhằm bảo đảm tính khách quan, công khai, minh bạch trong công tác tiếp công dân, nhất là tại các cơ quan có tính chất đặc thù như cơ quan THADS, nơi việc tiếp công dân thường gắn với quyền và lợi ích trực tiếp của người dân.
- Bổ sung quy định về bảo đảm điều kiện và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tiếp công dân. Dự thảo đã bước đầu đề cập đến việc chuẩn hóa tiêu chuẩn cán bộ tiếp công dân, gắn với yêu cầu về phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp. Đây là định hướng phù hợp với thực tiễn của ngành THADS, nơi cán bộ tiếp công dân không chỉ cần nắm vững quy định pháp luật mà còn phải có bản lĩnh, tinh thần trách nhiệm, khả năng lắng nghe, phân tích, xử lý tình huống pháp lý phức tạp. Cùng với đó, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý, chế độ bồi dưỡng và bảo vệ người làm công tác tiếp công dân để họ yên tâm công tác, thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ.
1.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân đã có nhiều điểm mới tích cực, thể hiện rõ định hướng hoàn thiện thể chế, hiện đại hóa hoạt động tiếp công dân. Tuy nhiên, qua nghiên cứu đối chiếu với thực tiễn tiếp công dân trong ngành THADS, vẫn còn một số nội dung cần tiếp tục được làm rõ, bổ sung và hoàn thiện để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi và phù hợp với đặc thù của lĩnh vực này.
- Cần cụ thể hóa hơn trách nhiệm tiếp công dân của các cơ quan thuộc Bộ, ngành. Khoản 1 Điều 4 dự thảo đã liệt kê các cơ quan nhà nước có trách nhiệm tổ chức tiếp công dân, trong đó có “Bộ, cơ quan ngang bộ; tổng cục và tổ chức tương đương; cục”. Tuy nhiên, dự thảo chưa quy định rõ cơ chế thực hiện trong các cơ quan thuộc hệ thống THADS, nơi vừa thực hiện chức năng hành chính nhà nước, vừa thực hiện quyền tư pháp theo ủy quyền. Thực tiễn cho thấy, Cục và cơ quan THADS địa phương là đơn vị thường xuyên tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân nhưng chưa được xác định rõ trong Luật về mô hình, cơ cấu và trách nhiệm tiếp công dân. Do đó, cần bổ sung quy định về bộ phận hoặc đầu mối chuyên trách tiếp công dân trong các cơ quan thuộc hệ thống THADS, bảo đảm hoạt động này được tổ chức thống nhất, chuyên nghiệp và có giám sát nội bộ.
- Làm rõ hơn mối quan hệ giữa Ban Tiếp công dân và các cơ quan chuyên ngành khi phối hợp xử lý đơn thư. Dự thảo đã đề cập đến việc phân công, chuyển đơn, phối hợp trong xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (Điều 25, 26). Tuy nhiên, đối với lĩnh vực THADS - nơi các vụ việc thường có nội dung phức tạp, liên quan đến bản án, quyết định của Tòa án - cơ chế phối hợp hiện nay còn thiếu tính ràng buộc. Cần có hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm phối hợp giữa Ban Tiếp công dân cấp tỉnh và cơ quan THADS cùng cấp, nhất là trong khâu phân loại, chuyển đơn, xác minh tính chất vụ việc, và theo dõi kết quả giải quyết. Việc này sẽ hạn chế tình trạng “vòng luẩn quẩn” trong xử lý đơn, khi người dân chuyển nhiều lần nhưng chưa được hướng dẫn hoặc giải quyết dứt điểm.
- Cần quy định rõ hơn về hình thức tiếp công dân trực tuyến và giá trị pháp lý của các tài liệu điện tử trong công tác tiếp công dân. Điều 3a của dự thảo quy định hình thức tiếp công dân trực tuyến là điểm tiến bộ, phù hợp với chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên, với đặc thù ngành THADS, việc xác minh thông tin, nhân thân, giấy tờ của người đến khiếu nại, tố cáo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, liên quan đến quyền tài sản, quyền sử dụng đất, quyền lợi của nhiều bên đương sự. Do đó, cần quy định cụ thể về quy trình tiếp công dân trực tuyến, bao gồm việc xác thực danh tính điện tử, ký số, lưu trữ hồ sơ điện tử, và giá trị pháp lý của bản ghi hình, bản ghi âm trong tiếp công dân. Đồng thời, nên xây dựng Cơ sở dữ liệu kết nối giữa hệ thống tiếp công dân và cơ sở dữ liệu THADS, tạo thuận lợi cho việc tra cứu, theo dõi, và thống nhất thông tin.
- Bổ sung quy định về trách nhiệm xử lý, ngăn chặn việc lợi dụng quyền tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo để cản trở thi hành án. Thực tiễn ngành THADS cho thấy, có không ít trường hợp đương sự cố tình lợi dụng việc tiếp công dân để trì hoãn việc cưỡng chế thi hành án, gây mất an ninh, trật tự tại trụ sở cơ quan, thậm chí kích động, tụ tập đông người. Luật hiện hành chưa có quy định đủ mạnh để xử lý các trường hợp này. Do đó, cần bổ sung vào dự thảo quy định về các biện pháp xử lý hành vi lợi dụng quyền tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo để cản trở hoạt động của cơ quan Thi hành án, đồng thời phải bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền chính đáng của công dân, không hình sự hóa hành vi hành chính. Điều này sẽ góp phần duy trì kỷ cương, trật tự và hiệu quả trong quá trình thi hành án.
- Cần làm rõ hơn tiêu chuẩn, chế độ và chính sách đối với người làm công tác tiếp công dân. Điều 34 dự thảo giữ nguyên quy định của Luật hiện hành, trong khi thực tiễn cho thấy đội ngũ này là “điểm nghẽn” về năng lực và chế độ. Cán bộ tiếp công dân trong ngành THADS phải xử lý các vụ việc phức tạp, liên quan đến khiếu kiện kéo dài, tâm lý căng thẳng của đương sự, nhưng chưa được đào tạo bài bản về tâm lý học, kỹ năng hòa giải, thuyết phục… Do đó, cần bổ sung quy định về tiêu chuẩn năng lực, đào tạo định kỳ và chế độ phụ cấp đặc thù cho người làm công tác tiếp công dân trong các cơ quan tư pháp, hành chính - đặc biệt là hệ thống THADS - tương tự như cán bộ thanh tra hoặc kiểm sát viên.
II. Góp ý phần nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại
2.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại
Luật Khiếu nại năm 2011 là văn bản pháp lý quan trọng, tạo cơ sở để công dân thực hiện quyền hiến định trong việc khiếu nại các quyết định hành chính, hành vi hành chính xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Sau hơn 10 năm thi hành, Luật đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy dân chủ, củng cố lòng tin của nhân dân vào cơ quan công quyền. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới công tác quản trị quốc gia, cải cách hành chính và chuyển đổi số, Luật Khiếu nại bộc lộ nhiều điểm cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn:
- Các quy định về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại còn phức tạp, thiếu linh hoạt, chưa phù hợp với yêu cầu số hóa, xử lý hồ sơ điện tử. Một số nội dung về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại chưa rõ ràng, chưa phân định cụ thể giữa các cấp, dẫn đến việc giải quyết kéo dài, chồng chéo hoặc vượt cấp.
- Trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác giải quyết khiếu nại chưa được thực hiện thực chất, còn nặng về hình thức. Một số cơ quan vẫn có tình trạng “ủy quyền cho cấp dưới giải quyết thay”, làm giảm hiệu lực của việc đối thoại, ra quyết định.
- Luật hiện hành chưa đồng bộ với Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Luật THADS và các luật chuyên ngành khác. Trong thực tiễn ngành THADS, khiếu nại liên quan đến thi hành án chiếm tỷ lệ đáng kể, song nhiều trường hợp việc áp dụng quy định giữa các luật còn chồng chéo, dẫn đến cách hiểu và xử lý khác nhau giữa các cấp, gây khó khăn trong thực tiễn thi hành.
Cuối cùng, yêu cầu nâng cao chất lượng, tính minh bạch và ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết khiếu nại là xu hướng tất yếu trong bối cảnh Chính phủ điện tử và chuyển đổi số ngành Tư pháp. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Khiếu nại là hết sức cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, hiện đại, bảo đảm quyền khiếu nại của công dân được thực thi đầy đủ, đồng thời nâng cao trách nhiệm, tính công khai, minh bạch của cơ quan hành chính nhà nước, trong đó có hệ thống THADS.
2.2. Phân tích những nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại tập trung vào ba nhóm vấn đề trọng tâm: (1) hoàn thiện quy trình, thủ tục giải quyết khiếu nại; (2) tăng cường trách nhiệm và minh bạch trong công tác giải quyết; (3) đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa hồ sơ khiếu nại. Dưới góc độ công tác kiểm tra, giải quyết khiếu nại trong ngành THADS, có thể phân tích các điểm mới chính như sau:
- Quy định rõ hơn về hình thức khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Dự thảo đã mở rộng hình thức khiếu nại, cho phép người dân thực hiện khiếu nại bằng hình thức điện tử thông qua cổng dịch vụ công, thư điện tử hoặc ứng dụng quản lý khiếu nại trực tuyến, đồng thời xác lập giá trị pháp lý của tài liệu, chứng cứ điện tử. Quy định này phù hợp với định hướng chuyển đổi số quốc gia và thực tiễn công tác thi hành án, nơi việc trao đổi thông tin và hồ sơ điện tử đang ngày càng phổ biến.
- Tăng cường trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại và cơ chế đối thoại. Dự thảo bổ sung quy định người giải quyết khiếu nại phải trực tiếp đối thoại với người khiếu nại ít nhất một lần trước khi ban hành quyết định, đồng thời quy định cụ thể trách nhiệm cá nhân nếu không thực hiện hoặc thực hiện hình thức. Quy định này có ý nghĩa quan trọng trong công tác THADS, vì nhiều khiếu nại trong lĩnh vực này có yếu tố tâm lý, tình cảm, cần được lắng nghe, giải thích trực tiếp để giảm bức xúc, khiếu kiện vượt cấp.
- Quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch kết quả giải quyết khiếu nại. Dự thảo yêu cầu cơ quan giải quyết khiếu nại công khai kết quả giải quyết trên Cổng thông tin điện tử, đồng thời gửi dữ liệu về Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo. Đây là bước tiến quan trọng trong minh bạch hóa hoạt động công vụ, đồng thời giúp cơ quan THADS theo dõi, thống kê, tổng hợp và đánh giá thực chất tình hình khiếu nại trong toàn ngành.
- Bổ sung quy định về cơ chế kiểm tra, giám sát việc giải quyết khiếu nại. Dự thảo đã nêu rõ vai trò của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các cơ quan thanh tra chuyên ngành trong việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực. Đây là điểm mới quan trọng, góp phần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, khắc phục tình trạng “ra quyết định nhưng không tổ chức thực hiện”.
- Mở rộng và cụ thể hóa chế độ bảo vệ người khiếu nại. Dự thảo nhấn mạnh việc bảo vệ người khiếu nại, người cung cấp thông tin, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc ngăn chặn, xử lý hành vi trù dập, trả thù người khiếu nại. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong lĩnh vực THADS, nơi có nhiều vụ việc nhạy cảm, phức tạp, liên quan đến lợi ích kinh tế lớn.
2.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
- Bổ sung quy định chế tài đối với người khiếu nại lợi dụng quyền để kéo dài việc thi hành án, bất kỳ quyết định, hành vi nào được thực hiện thì đều khiếu nại (trong THADS có tình trạng này)
- Chưa có quy định bổ sung quy định giải quyết hạn chế: Một số nội dung về quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại chưa rõ ràng, chưa phân định cụ thể giữa các cấp,
- Quy định rõ về trách nhiệm tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại. Trong thực tế ngành THADS, một số quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực nhưng chậm được tổ chức thực hiện, làm giảm hiệu lực của pháp luật. Dự thảo cần bổ sung cơ chế giám sát việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, gắn trách nhiệm cá nhân của thủ trưởng cơ quan và người được giao tổ chức thực hiện.
- Chuẩn hóa quy trình, hồ sơ điện tử trong giải quyết khiếu nại. Cần quy định thống nhất mẫu biểu, quy trình điện tử trong tiếp nhận, xử lý, theo dõi khiếu nại - bảo đảm tương thích với hệ thống “Cơ sở dữ liệu THADS” và “Hệ thống quản lý khiếu nại, tố cáo quốc gia”. Việc số hóa này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn hỗ trợ công tác thống kê, đánh giá, cảnh báo vụ việc phức tạp, kéo dài.
- Nâng cao năng lực, chế độ của người làm công tác giải quyết khiếu nại trong THADS. Cán bộ làm công tác này vừa phải nắm vững quy định pháp luật, vừa phải có bản lĩnh nghề nghiệp và kỹ năng mềm (đối thoại, hòa giải, thuyết phục). Do đó, Dự thảo nên quy định rõ tiêu chuẩn, bồi dưỡng định kỳ và chế độ phụ cấp trách nhiệm đặc thù cho lực lượng này - tương tự công chức thanh tra hoặc chấp hành viên.
- Đề xuất bổ sung quy định về cơ chế phối hợp và chia sẻ thông tin giữa cơ quan giải quyết khiếu nại và cơ quan tiếp công dân. Đây là khâu then chốt nhằm bảo đảm sự thống nhất, liên thông giữa hai hoạt động có mối quan hệ hữu cơ. Cần quy định trách nhiệm chia sẻ dữ liệu giữa Ban Tiếp công dân, Thanh tra, cơ quan THADS tránh trùng lặp, bỏ sót, hoặc xử lý không nhất quán.
III. Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo
3.1. Quan điểm về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo
- Bổ sung việc quy định chế tài với người tố cáo còn mang tính hình thức, dẫn đến vẫn còn tình trạng lợi dụng quyền tố cáo, kéo dài việc thi hành án, chây ỳ.
Luật Tố cáo năm 2018 đã tạo hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, bảo đảm cho công dân thực hiện quyền tố cáo - một trong những quyền dân chủ cơ bản được Hiến pháp ghi nhận. Sau hơn 5 năm thi hành, Luật đã góp phần quan trọng vào việc phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, sự đa dạng trong hành vi vi phạm và yêu cầu bảo vệ người tố cáo trong bối cảnh mới, Luật Tố cáo đã bộc lộ nhiều điểm bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng thực tiễn.
- Quy định về hình thức tố cáo và trình tự giải quyết còn chưa phù hợp với chuyển đổi số và thực tiễn hành chính điện tử. Luật hiện hành mới chỉ thừa nhận hình thức tố cáo bằng văn bản hoặc trực tiếp, trong khi thực tế, nhiều công dân gửi đơn tố cáo qua thư điện tử, cổng thông tin điện tử hoặc phản ánh qua ứng dụng trực tuyến. Việc chưa thừa nhận giá trị pháp lý của tố cáo điện tử gây khó khăn cho cơ quan có thẩm quyền trong tiếp nhận, xử lý, nhất là trong ngành THADS - nơi khối lượng thông tin, phản ánh và đơn thư rất lớn.
Bên cạnh đó, cơ chế bảo vệ người tố cáo và người thân của họ chưa đầy đủ, thiếu tính khả thi. Nhiều trường hợp tố cáo tiêu cực, tham nhũng trong lĩnh vực THADS vẫn còn tâm lý e ngại, lo sợ bị trả thù hoặc trù dập do cơ chế bảo vệ chưa rõ ràng, thủ tục còn phức tạp…
Ngoài ra, Luật Tố cáo cũng chưa đồng bộ, thống nhất với Luật Khiếu nại, Luật Tiếp công dân, Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật THADS. Trong thực tế ngành THADS, ranh giới giữa khiếu nại và tố cáo đôi khi chưa được phân biệt rõ, gây lúng túng trong xác định thẩm quyền, ảnh hưởng đến hiệu quả giải quyết. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Tố cáo là cần thiết, nhằm bảo đảm quyền tố cáo được thực thi đầy đủ, hiệu quả, đồng thời tăng cường trách nhiệm, tính minh bạch và liêm chính trong hoạt động công vụ, góp phần xây dựng nền hành chính, tư pháp công khai, hiện đại và liêm chính.
3.2. Phân tích những nội dung mới chính của dự thảo
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố cáo tập trung vào 4 nhóm vấn đề trọng tâm: (1) mở rộng hình thức tố cáo và tăng cường tính linh hoạt trong tiếp nhận; (2) nâng cao hiệu quả và trách nhiệm trong giải quyết tố cáo; (3) hoàn thiện cơ chế bảo vệ người tố cáo; và (4) đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tố cáo.
- Mở rộng hình thức tố cáo phù hợp với chuyển đổi số. Dự thảo bổ sung hình thức tố cáo bằng phương tiện điện tử, bao gồm thư điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến hoặc các hệ thống phần mềm quản lý tố cáo, đồng thời quy định giá trị pháp lý của tài liệu, bằng chứng điện tử. Quy định này là bước tiến quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, đồng thời giúp cơ quan có thẩm quyền dễ dàng lưu trữ, tra cứu, theo dõi tiến độ giải quyết tố cáo. Đối với ngành THADS, đây là công cụ hữu hiệu để tiếp nhận, quản lý và xử lý thông tin kịp thời, chính xác, góp phần giảm tình trạng đơn thư vượt cấp, kéo dài.
- Nâng cao trách nhiệm và tính minh bạch trong quá trình giải quyết tố cáo. Dự thảo bổ sung quy định về thời hạn cụ thể ở từng giai đoạn xử lý, đồng thời yêu cầu công khai kết quả giải quyết tố cáo trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan giải quyết, trừ trường hợp thuộc danh mục bí mật nhà nước. Cơ chế này vừa bảo đảm quyền được thông tin của công dân, vừa giúp nâng cao trách nhiệm của cơ quan nhà nước, đặc biệt trong các vụ việc có dư luận xã hội quan tâm.
- Hoàn thiện và mở rộng cơ chế bảo vệ người tố cáo. So với Luật 2018, Dự thảo quy định cụ thể hơn về đối tượng được bảo vệ, bao gồm cả người thân của người tố cáo; đồng thời quy định rõ hơn về các biện pháp bảo vệ như giữ bí mật thông tin cá nhân, di chuyển nơi làm việc, thay đổi vị trí công tác hoặc áp dụng biện pháp hành chính tạm thời. Đây là điểm tiến bộ, thể hiện rõ tinh thần nhân văn và bảo vệ công dân, phù hợp với đặc thù công tác THADS, nơi người tố cáo có thể là đương sự hoặc cán bộ trong hệ thống.
- Tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của cơ quan cấp trên và Thanh tra Chính phủ. Dự thảo bổ sung quy định về trách nhiệm của Thanh tra các bộ, ngành trong việc theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc giải quyết tố cáo; đồng thời yêu cầu định kỳ công khai thống kê tình hình tố cáo, kết quả xử lý trên toàn quốc. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc kiểm soát nội bộ, phát hiện và ngăn chặn tiêu cực, vi phạm.
- Bổ sung quy định về ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng cơ sở dữ liệu tố cáo. Dự thảo đề xuất thành lập Cơ sở dữ liệu quốc gia về tố cáo, kết nối với các hệ thống của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, và Tòa án nhân dân tối cao…. Đây là bước tiến tất yếu trong quản trị công vụ hiện đại, giúp đồng bộ thông tin, phòng ngừa trùng lặp, và hỗ trợ việc đánh giá, dự báo xu hướng tố cáo theo lĩnh vực, địa bàn.
3.3. Một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo gắn với công tác THADS
Mặc dù dự thảo đã có nhiều điểm mới, phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý nhà nước, song từ thực tiễn ngành THADS, vẫn còn một số vấn đề cần được tiếp tục hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong áp dụng.
- Cần làm rõ các hành vi bị tố cáo thường liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ của Thủ trưởng, chấp hành viên, công chức thi hành án hoặc người có thẩm quyền cưỡng chế, định giá, bán đấu giá tài sản. Tuy nhiên, ranh giới giữa tố cáo hành vi vi phạm pháp luật và khiếu nại hành vi hành chính đôi khi chưa rõ, dễ dẫn đến xử lý sai thẩm quyền (khó hiểu, trong tố cáo không cần thiết phân định tư pháp hành chính hay đơn thuần hành chính). Dự thảo cần quy định rõ thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với từng loại hành vi, cũng như trách nhiệm phối hợp giữa cơ quan thi hành án và cơ quan thanh tra tư pháp.
- Đề nghị bổ sung quy định về xác minh trực tuyến; trình tự thủ tục giải quyết tố cáo rút gọn trong trường hợp nội dung tố cáo rõ ràng, đơn giản không phải xác minh, thu thập chứng cứ, chỉ căn cứ đơn, hồ sơ vụ việc, báo cáo giải trình của người bị tố cáo để ban hành kết luận tố cáo. Nhiều vụ phải đi địa phương mà chả có nội dung gì, mất thời gian, kinh phí.
- Bổ sung cơ chế xử lý thông tin nặc danh, tố cáo sai sự thật hoặc lợi dụng tố cáo. Thực tiễn cho thấy, bên cạnh những tố cáo đúng, vẫn tồn tại không ít trường hợp tố cáo sai sự thật, tố cáo ẩn danh hoặc lợi dụng quyền tố cáo để gây áp lực, bôi nhọ, làm mất uy tín cán bộ thi hành án. Dự thảo cần quy định rõ tiêu chí tiếp nhận, xử lý thông tin nặc danh, đồng thời có chế tài đủ mạnh đối với người lợi dụng tố cáo, bảo đảm vừa khuyến khích công dân tố cáo trung thực, vừa phòng ngừa việc lợi dụng tố cáo để gây rối.
- Cần cụ thể hóa hơn quy định về bảo vệ người tố cáo trong lĩnh vực THADS. Do tính chất nhạy cảm, nhiều vụ việc tố cáo tiêu cực trong thi hành án liên quan đến lợi ích kinh tế lớn, mâu thuẫn phức tạp giữa các bên. Dự thảo nên bổ sung hướng dẫn riêng cho việc áp dụng biện pháp bảo vệ trong các cơ quan, xác định rõ cơ quan chủ trì, thẩm quyền quyết định, và quy trình thực hiện, bảo đảm an toàn cho người tố cáo, đồng thời giữ ổn định tổ chức, hoạt động của cơ quan.
- Tăng cường cơ chế giám sát, kiểm tra chuyên ngành đối với việc giải quyết tố cáo. Cần có quy định về trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc trong việc giải quyết tố cáo. Việc thiết lập cơ chế giám sát nội bộ, định kỳ đánh giá, tổng kết tình hình tố cáo sẽ góp phần phát hiện sớm sai phạm, tiêu cực, qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số trong tiếp nhận, xử lý và thống kê tố cáo. Đề nghị dự thảo quy định cụ thể hơn về mô hình “Hệ thống quản lý tố cáo điện tử” trong ngành tư pháp, cho phép nộp, theo dõi và nhận kết quả trực tuyến, kết nối với “Cơ sở dữ liệu THADS”. Đây là hướng đi phù hợp với xu thế hiện đại, giúp minh bạch hóa quy trình, tăng hiệu quả quản lý và giảm thiểu tiêu cực./.
ThS Lê Thị Thu - Cục Quản lý THADS, Bộ Tư pháp
TS Trần Văn Duy - Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL, Bộ Tư pháp