Có hiệu lực từ 1/7/2009, Luật Thi hành án dân sự (THADS) là một văn bản quan trọng chứa nhiều quy định mới. Các công tác chuẩn bị cho việc thi hành Luật ra sao, có những vấn đề gì cần quan tâm giải quyết, cuối tuần qua, PV Báo Pháp luật VN đã có cuộc trao đổi nhanh với ông Nguyễn Văn Luyện – Cục trưởng Cục THADS, Bộ Tư pháp. Ông Luyện cho biết:
Hiện Cục THADS đang đôn đốc địa phương chuẩn bị làm lễ ra mắt cơ quan THA. Đối với các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật, Bộ Tư pháp đã trình Chính phủ 3 Dự thảo Nghị định (Nghị định về Thừa phát lại, Nghị định về tổ chức cơ quan THA và Nghị định về thủ tục THADS). Trong đó, 2 Nghị định (Thừa phát lại và thủ tục THADS) đã lấy ý kiến các thành viên Chính phủ, nói chung các thành viên Chính phủ đã nhất trí thông qua. Riêng Nghị định về tổ chức sẽ lấy ý kiến các thành viên Chính phủ tháng 7 tới.
Hiện Bộ Tư pháp cũng đang xây dựng 9 Thông tư lấy ý kiến các ban, ngành. Trong đó có 2 Thông tư hướng dẫn Nghị định về Thừa phát lại. 6 Thông tư hướng dẫn Nghị định về thủ tục. Còn lại 1 văn bản là rà soát văn bản quy phạm pháp luật sẽ hết hiệu lực từ 1/7 và những văn bản pháp luật vẫn còn hiệu lực dù Luật đã ra đời.
- Thưa ông, theo Dự thảo Nghị định về tổ chức cơ quan THADS mới nhất trình Chính phủ, bộ máy của cơ quan THADS sẽ được tổ chức thế nào?
Hiện nay đang trình hai phương án để Chính phủ xem xét, quyết định. Phương án thứ nhất là ở TW sẽ thành lập Tổng Cục THADS, ở địa phương là Cục THADS (cấp tỉnh) và Chi cục THADS (cấp huyện). Phương án 2 giữ nguyên như hiện nay. Có một điểm khác cơ bản so với Pháp lệnh 2004 là dù theo phương án nào thì hệ thống cơ quan THADS trực thuộc theo ngành dọc: THADS huyện thuộc tỉnh, tỉnh thuộc Cục (hoặc Tổng Cục).
- Thời điểm 1/7 đã cận kề, trong khi các văn bản hướng dẫn chưa được ban hành, Bộ Tư pháp sẽ làm gì để việc thực hiện những quy định mới khỏi lúng túng cho địa phương?
Cái này sẽ có văn bản hướng dẫn cụ thể. Tuy nhiên trong lúc chờ các Nghị định và Thông tư được ban hành và có hiệu lực, việc thực hiện các quy định mới sẽ theo hướng: những quy định của pháp luật cũ không trái Luật THADS vẫn tiếp tục áp dụng. Những cái nào trái thì không áp dụng.
- Còn việc miễn các khoản thu cho ngân sách nhà nước có giá trị không quá 500 ngàn theo Nghị quyết của Quốc hội đến trước 1/7 THADS phải lập xong hồ sơ, thưa ông?
Việc này địa phương đang làm ráo riết. Khi Luật có hiệu lực là THA lập danh sách cùng VKS các cấp chuyển hồ sơ đề nghị Tòa ra quyết định miễn THA với các khoản thu cho ngân sách nhà nước có giá trị không qúa 500 ngàn đồng, và có thời gian thực hiện quá 5 năm, người phải THA không có điều kiện thi hành. Việc này hiện đã làm xong rồi, đang tập hợp về Cục THA để thống kê về số liệu. Sau 1/7, THADS địa phương sẽ làm việc với Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp để chuyển Tòa xét miễn. Tôi nói thêm là hiện cũng đang chuẩn bị ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn việc đó rồi.
- Ông có thể cho biết số lượng việc được miễn thế nào?
Chúng tôi chưa tổng hợp nên chưa có con số chính xác, năm ngoái khoảng 100 ngàn vụ, nhưng từ năm ngoái đến năm nay đã xử lý rồi, chắc còn vài chục ngàn vụ thôi.
- Còn công tác chuẩn bị ở địa phương ra sao?
Một số địa phương đã chủ động tập huấn trước khi có tập huấn Bộ theo chủ trương của Cục. Đó là sau khi Cục tập huấn xong. Trưởng THA cấp tỉnh có nhiệm vụ phải tập huấn lại cho tất cả cán bộ THA của tỉnh và huyện, bất luận có phải chấp hành viên hay không. Trên tinh thần và quy định mới của pháp luật. Sau 3 đợt tập huấn của Bộ, Cục sẽ có văn bản nhắc nhở thêm.
- Giai đoạn đầu thực hiện những quy định mới, chắc chắn sẽ có những bỡ ngỡ. Cục THADS có lưu ý gì với địa phương không, thưa ông?
Chúng tôi đã lưu ý trong các đợt tập huấn rồi, đây là thời điểm giao thời giữa Pháp lệnh cũ và Luật mới cho nên chủ quan cũng như suy đoán, cần cẩn trọng cân nhắc trong mọi trường hợp. Thực ra áp dụng pháp luật về THA rất phức tạp, vì trong một vụ việc các quy định không đóng khung mà còn liên quan đến nhiều văn bản, các quy định pháp luật trong các ngành luật khác như Luật Đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Nhà ở, xây dựng…
Trong quá trình thực hiện, địa phương nếu có thắc mắc cần nhanh chóng phản ánh, Cục cố gắng có văn bản giải đáp ngay.
- Xin cám ơn ông!
Bình An