Trợ giúp pháp lý là một chính sách nhân đạo, nhân văn của Nhà nước ta vì con người và nhằm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý (TGPL), trở thành chỗ dựa của người nghèo, người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số và nhóm người yếu thế trong xã hội khi có vướng mắc về pháp luật, tạo cho họ tin vào công lý, góp phần giữ vững trật tự an toàn xã hội.
Thực hiện kế hoạch công tác của ngành Tư pháp Ninh Bình và kế hoạch hoạt động TGPL trên địa bàn tỉnh; được sự quan tâm chỉ đạo của Cục TGPL – Bộ Tư pháp, Lãnh đạo Sở Tư pháp, sự phối kết hợp của các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh, bám sát chương trình công tác của Bộ Tư pháp, tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, phát huy những kết quả đạt được của năm 2016, ngay từ đầu năm 2017, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Ninh Bình (Trung tâm) đã triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ được giao theo chức năng của đơn vị, xây dựng chương trình kế hoạch công tác năm, kế hoạch công tác trong từng tháng, quý…công tác TGPL trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện TGPL trên địa bàn tỉnh Ninh Bình theo Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 08/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách TGPL cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016-2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình; Tham mưu Sở Tư pháp ban hành kế hoạch thực hiện TGPL năm 2017 trên địa bàn tỉnh; thực hiện chính sách TGPL cho người khuyết tật, nạn nhân bị mua bán người, người nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh; tổ chức các hoạt động hướng tới kỷ niệm 20 năm thành lập tổ chức TGPL; Tham mưu Hội đồng phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh ban hành Kế hoạch phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng trên địa bàn tỉnh…
Từ đầu năm đến nay, công tác TGPL đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, giúp người được TGPL cận được với các dịch vụ pháp lý: thực hiện TGPL miễn phí 290 vụ việc (10 vụ việc tham gia tố tụng) chủ yếu thuộc các lĩnh vực dân sự, hình sự, đất đai, hôn nhân gia đình, chính sách xã hội…cho 290 người. Thông qua các hoạt động tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng và các hình thức TGPL khác, Trung tâm đã TGPL miễn phí cho các đối tượng thuộc diện được TGPL khi họ có nhu cầu cần được giúp đỡ. Các vụ việc trên đã được Trung tâm kịp thời cử Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư là cộng tác viên tham gia thực hiện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho họ đặc biệt là các vụ việc tham gia tố tụng.
Công tác truyền thông về hoạt động TGPL cũng được Trung tâm chú trọng đẩy mạnh. Trung tâm đã tổ chức tuyên truyền, tư vấn pháp luật tại 29 thôn, bản đặc biệt khó khăn, 5 xã bãi ngang ven biển, 5 xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh theo Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg cho 1.950 người dân tham dự.
Công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng là một trong những nhiệm vụ mũi nhọn được Trung tâm chú trọng đẩy mạnh trong năm 2017 và các năm tiếp theo. Thực hiện Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 04 tháng 7 năm 2013 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thực hiện một số quy định của pháp luật về TGPL trong hoạt động tố tụng và Quyết định số 749/TTg ngày 01/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015 - 2025. Trung tâm đã tham mưu với Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh Ninh Bình tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên sâu về các văn bản pháp luật liên quan đến công tác TGPL cho đội ngũ những người tiến hành tố tụng (Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán) và những người tham gia tố tụng (Luật sư Cộng tác viên, Trợ giúp viên pháp lý). Thực hiện tốt việc cung cấp Bảng thông tin TGPL, tờ thông tin về TGPL, danh sách Trợ giúp viên pháp lý, mẫu đơn yêu cầu TGPL, tờ gấp pháp luật cho các cơ quan tiến hành tố tụng, Trại tạm giam Công an tỉnh, Nhà tạm giữ công an các huyện, thành phố; ra quyết định cử Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư cộng tác viên tham gia tố tụng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL.
Việc tổ chức sinh hoạt của các Câu lạc bộ TGPL trên địa bàn tỉnh vẫn được duy trì thường xuyên, hiện toàn tỉnh có 44 Câu lạc bộ TGPL, các câu lạc bộ sinh hoạt đều đặn theo định kỳ 1 tháng/lần, nhằm tuyên truyền những văn bản pháp luật mới, đồng thời giải quyết những vướng mắc về pháp luật cho người dân tại cơ sở.
Một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng TGPL là công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng vụ việc TGPL. Số lượng vụ việc được đánh giá trong 6 tháng đầu năm là 15 vụ việc tham gia tố tụng (trong đó có những vụ việc từ kỳ trước chuyển sang). Các vụ việc được đánh giá đều đạt 100% chất lượng tốt, không có vụ việc nào không đạt chất lượng theo quy định. Các vụ việc được đánh giá đều thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Trung tâm đã thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ban hành các quy chế hoạt động, phát huy dân chủ trong hoạt động của Trung tâm, tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật về rà soát văn bản quy phạm pháp luật và đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin và công tác quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức.
Với kết quả đạt được từ đầu năm đến nay của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Ninh Bình, một lần nữa tiếp tục khẳng định hoạt động TGPL đã góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân nói chung đặc biệt là các đối tượng thuộc diện được thụ hưởng dịch vụ TGPL miễn phí nói riêng, hạn chế tình trạng đơn thư khiếu kiện vượt cấp, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, đồng thời cũng tạo điều kiện cho những đối tượng được hưởng TGPL miễn phí được tiếp cận với các dịch vụ TGPL miễn phí và các văn bản pháp luật mới, giúp họ trao đổi các vướng mắc thông qua tư vấn pháp luật tại cơ sở và tại trụ sở Trung tâm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.
Để hoạt động TGPL đạt hiệu quả hơn nữa, trong thời gian tới (đặc biệt là những tháng cuối năm 2017), Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Ninh Bình xác định tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động nhằm lập thành tích chào mừng kỷ niệm 72 năm thành lập ngành Tư pháp và 20 năm thành lập tổ chức trợ giúp pháp lý: Tập trung thực hiện các vụ việc TGPL; Phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể, quần chúng, các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong việc thực hiện vụ việc bảo đảm 100% người thuộc diện được TGPL được; đẩy mạnh việc TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng trong đó mũi nhọn thực hiện các vụ việc là Trợ giúp viên pháp lý; Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực TGPL cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ TGPL; Tăng cường công tác truyền thông về TGPL.
Đoàn Thị Ngọc Hải