Đây là chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2023 diễn ra ngày 19/12.
Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, năm 2022, ngành Tư pháp đã nâng cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đạt nhiều kết quả nổi bật. Các bộ, cơ quan ngang bộ trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 564 văn bản. Các sở, ngành ở địa phương trình HĐND và UBND các cấp đã ban hành gần 7.500 văn bản.
Chất lượng thẩm định văn bản tiếp tục được nâng cao; tiến độ được đẩy nhanh hơn. Bộ Tư pháp đã thẩm định 283 dự thảo; tổ chức pháp chế các bộ, cơ quan ngang bộ thẩm định 521 dự thảo; các sở tư pháp thẩm định gần 5.000 dự thảo.
Hệ thống Thi hành án dân sự đã hoàn thành vượt chỉ tiêu, nhiệm vụ được Quốc hội, Chính phủ giao. Kết quả thi hành xong về tiền đạt trên 75.000 tỷ đồng, tăng trên 64% so với năm 2021, trong đó, kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế đạt khoảng 16.000 tỷ đồng, tăng gần 12.000 tỷ đồng so với năm 2021. Số tiền thi hành án đối với các khoản nợ của các tổ chức tín dụng cũng tăng gần 24% so với năm 2021.
Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tiếp tục đổi mới, bám sát yêu cầu đời sống thực tiễn. Nhân Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2022, các ngành, cấp tổ chức nhiều sự kiện tôn vinh giá trị của pháp luật với điểm nhấn là Lễ hưởng ứng 10 năm Ngày Pháp luật Việt Nam, tạo sự lan tỏa tích cực trong việc nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật trong xã hội. Các công tác khác của Bộ, ngành Tư pháp cũng đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh (ảnh giữa) và Lãnh đạo Bộ Tư pháp
Năm 2023, Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục nâng cao chất lượng công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tiếp tục tham mưu thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng Định hướng xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 của Quốc hội. Bên cạnh đó, chú trọng rà soát, khắc phục mâu thuẫn, chồng chéo trong các quy định của pháp luật; hoàn thiện thể chế trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, ngành Tư pháp. Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Cùng với đó là tập trung thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030; phát huy vị trí, vai trò Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc để chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu khác…
Bộ, ngành Tư pháp đã có những đóng góp hết sức quan trọng về xây dựng thể chế - một trong ba đột phá chiến lược
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh cho biết, trong năm 2022, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, tình hình kinh tế - xã hội đã có những bước phục hồi, phát triển tích cực, chúng ta đã đạt được những kết quả tốt đẹp trong năm 2022 với việc đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu được Quốc hội giao. Trong đó, Bộ, ngành Tư pháp đã có những đóng góp hết sức quan trọng về xây dựng thể chế - một trong ba đột phá chiến lược. Trên tinh thần đó, từ góc độ của Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh thêm một số kết quả nổi bật như:
Bộ, ngành Tư pháp đã tham gia rà soát 27.830 VBQPPL, tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng, vướng mắc, từ đó kiến nghị xử lý (sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới) đối với 5.729 văn bản. Kết quả này đóng góp vào việc thực hiện một loạt chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư công, mà khi làm chúng ta thấy còn có vướng mắc, quy định chồng chéo, thậm chí khác biệt thì Bộ Tư pháp đã rà soát, kiến nghị bãi bỏ, sửa đổi các quy định chồng chéo. Bộ Tư pháp cũng đóng góp vào cải cách hành chính, là Bộ đứng đầu về cải cách hành chính, cắt giảm đơn giản thủ tục hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
Bộ Tư pháp cũng đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua 12 Luật, 06 Nghị quyết; tham mưu xây dựng Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành xây dựng, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua nhiều dự án luật quan trọng.
Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh, năm 2021-2022, Bộ Tư pháp cùng Bộ Nội vụ xây dựng, thẩm định các Nghị định quy định cơ cấu tổ chức, bộ máy của các bộ, ngành theo hướng đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả theo tinh thần chỉ đạo tại các Nghị quyết của Trung ương, đóng góp các ý kiến thẩm định khách quan, cần thiết, quan trọng để Chính phủ ban hành hầu hết các Nghị định này, bảo đảm thực hiện đúng mục tiêu của Trung ương, chỉ đạo của Chính phủ, đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Liên quan đến việc kiện toàn tổ chức, bộ máy của Bộ Tư pháp, Phó Thủ tướng Thường trực nhắc lại, Chính phủ đã thông qua Nghị định số 98/2022/NĐ-CP (ngày 29/11/2022 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp), trong đó Bộ Tư pháp đã thực hiện đúng yêu cầu về nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tinh gọn bộ máy dù công việc của ngành rất nhiều.
Công tác tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi thi hành pháp luật tiếp tục được quan tâm, chú trọng thực hiện và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp đã phát huy vai trò cơ quan đại diện pháp lý Chính phủ trong các tranh chấp đầu tư quốc tế, bảo đảm lợi ích của quốc gia, dân tộc; công tác hợp tác quốc tế về pháp luật tư pháp ngày càng hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế nhất định của công tác tư pháp như: chất lượng pháp luật trong một số lĩnh vực còn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu; có lĩnh vực chưa có luật điều chỉnh, nhất là những vấn đề mới như cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, công nghệ số; công tác tổ chức thi hành pháp luật chưa có giải pháp thực sự đột phá, nhất là trong việc đảm bảo tính răn đe nên hiệu quả chưa cao; tình trạng “nợ đọng” vẫn còn; công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có việc còn hình thức, nội dung chưa thật phù hợp với đối tượng, địa bàn.
Xác định rõ cơ chế phân công, phối hợp, kiểm soát, giám sát giữa các cơ quan trong thi hành pháp luật
Cơ bản nhất trí với các phương hướng, giải pháp, nhóm nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp được nêu tại Báo cáo, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đề nghị Bộ, ngành Tư pháp tập trung chỉ đạo, lãnh đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
Tiếp tục quán triệt, thể chế hóa kịp thời, đầy đủ, đồng bộ, chính xác các chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là các nhiệm vụ đã được xác định cụ thể tại Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, các Nghị quyết của Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; tham mưu thực hiện thực chất, hiệu quả Nghị quyết số 27-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.
Toàn cảnh Hội nghị
Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh cũng đề nghị Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, pháp luật về tổ chức thi hành và theo dõi thi hành pháp luật; xác định rõ cơ chế phân công, phối hợp, kiểm soát, giám sát giữa các cơ quan trong thi hành pháp luật. Các Bộ, ngành, địa phương cần tăng cường hơn nữa năng lực phản ứng chính sách trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật, nhất là trong việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp. Nhân Hội nghị có sự tham dự của đại diện các Bộ, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị, cần kiên quyết tránh tình trạng nợ đọng văn bản. Trong tất cả các phiên họp của Chính phủ đều yêu cầu các bộ, ngành không được nợ đọng văn bản, bởi “tình trạng nợ đọng có tiến bộ hơn, nhưng vẫn còn, vẫn phải thúc giục các bộ, ngành”.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp; tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật trong lĩnh vực này; tiếp tục rà soát, đơn giản hóa quy trình, thủ tục đảm bảo phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của xã hội, người dân. Chú trọng kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế
Triển khai đồng bộ các giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, THA hành chính được Quốc hội giao; tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, nhất là các vụ việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.
Nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện cơ chế để chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất. Đây là lĩnh vực hết sức mới, quan trọng, Bộ Tư pháp tiếp tục được Chính phủ giao là cơ quan đại diện pháp lý trong giải quyết các tranh chấp quốc tế. Chúng ta có nhiều Hiệp định bảo hộ đầu tư, quá trình đầu tư của chúng ta có những đầu tư từ rất sớm, rất lâu, theo những luật từng giai đoạn và luật về những lĩnh vực liên quan có nhiều thay đổi, nhưng các nhà đầu tư sẽ bám vào những luật giai đoạn đầu tiên, nên các vụ kiện nếu có xảy ra sẽ rất phức tạp. Vì vậy, Bộ Tư pháp cần tham mưu cho Chính phủ và xây dựng được đội ngũ có thể tham gia được các vụ kiện, đảm bảo bảo vệ được lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Chú trọng kiện toàn tổ chức, bộ máy của Bộ, ngành Tư pháp, các tổ chức pháp chế, các cơ quan tư pháp, THADS theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Triển khai thực hiện hiệu quả Nghị định số 98/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp.
Đồng thời, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đề nghị các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương quan tâm, phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành Tư pháp để làm tốt các nhiệm vụ được giao, tiếp tục nghiên cứu, kiện toàn, đổi mới về tổ chức, bộ máy, biên chế người làm công tác xây dựng pháp luật, pháp chế, THADS; đề nghị Quốc hội, UBTV Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao quan tâm, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các Bộ, ngành trong việc triển khai có hiệu quả các đề xuất, kiến nghị tại Hội nghị.
An Như – Pv Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp