Hai Bộ trưởng cùng tham gia giải trình về đấu giá sử dụng đất

16/03/2022
Hai Bộ trưởng cùng tham gia giải trình về đấu giá sử dụng đất
Tại phiên chất vấn chiều 16/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã giải trình làm rõ thêm một số vấn đề mà đại biểu và cử tri quan tâm, liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất và pháp luật về thuế, phí.

‘Siết’ lại các quy định về đấu giá đất để đảm bảo chặt chẽ hơn
Nêu quan điểm về đấu giá quyền sử dụng đất, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh sự cần siết lại các quy định về đấu giá đất để đảm bảo đấu giá chặt chẽ hơn. 
Theo đó, phải xác định nhà đầu tư, tăng tiền đặt cọc và gửi ở tài khoản đấu giá quản lý, để nếu trường hợp doanh nghiệp bỏ cọc thì tiền này không được rút lại. Thời gian nộp tiền đặt cọc cần ngắn hơn. 
Bên cạnh đó, cam kết thực hiện mục tiêu đấu giá cũng cần quy định chặt chẽ hơn, tránh việc đấu giá xong rồi thì nhà đầu tư "om" đất không đầu tư sử dụng, lãng phí.
Về giá khởi điểm đấu giá đất, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng cần phải sửa đổi, nếu không việc xác định giá đất đấu giá vẫn không chính xác, không nhất quán. Theo Nghị định 44/NĐ-CP của Chính phủ quy định về giá đất và Thông tư 36/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, có 5 phương pháp xác định giá đất là: So sánh, thặng dự, chiết khấu, thu nhập và hệ số. Nhưng với dự án đầu tư mới chỉ sử dụng 3 phương pháp xác định giá là thặng dư, bảng giá đất, so sánh.
"Nếu lấy giá giả định, doanh thu giả định để tính giá thì không chính xác, cần sửa. Nếu không sửa thì vẫn vi phạm, các đoàn thanh tra vào thì mỗi đoàn sẽ kết luận một kiểu", Bộ trưởng Phớc nêu.
Ngoài ra, theo Nghị định 45/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất thì đất giao xong cho nhà đầu tư, Nhà nước mới thu tiền. Điều này dẫn tới lỗ hổng là nhà đầu tư nhận đất nhưng lại không nộp lại tiền vào ngân sách, gây thất thoát. Vì thế, cần sửa đổi quy định để bịt lỗ hổng này.
Về giải pháp thu thuế chuyển nhượng bất động sản, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết đã chỉ đạo cơ quan thuế thu thuế bất động sản đúng với giá chuyển nhượng. Qua rà soát 85.000 bộ hồ sơ chuyển nhượng bất động sản trong nửa đầu tháng 1/2022, thì số thuế tăng thu được là 222 tỷ đồng.
Nguyên tắc đấu giá là dân sự và được càng nhiều tiền càng tốt
Tham gia phiên trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết: Đấu giá tài sản là câu chuyện giao dịch, mua bán bình thường, phổ quát trong nền kinh tế thị trường. Nhiều nước có truyền thống bán đấu giá từ hàng trăm năm nay. 
Ở nước ta việc đấu giá bắt đầu muộn hơn nhiều. Từ năm 1996 khi Chính phủ ban hành nghị định về quy chế bán đấu giá tài sản.
Theo Bộ trưởng, có một số khác biệt trong quy định của pháp luật cũng như thực tiễn đấu giá của nước ta với các nước. Chẳng hạn, về chênh lệch giữa giá khởi điểm và giá thành thì người ta không tính. 
Nguyên tắc đấu giá là dân sự và càng được nhiều tiền thì càng tốt. Nhật Bản bán một cặp dưa lưới tính ra tiền Việt Nam được cả tỷ đồng. Hoặc có những bức tranh giá khởi điểm là 100, bán được hơn 69 triệu USD.
Phải đồng bộ hóa pháp luật về đấu giá để áp dụng dễ dàng
Bộ trưởng Lê Thành Long nhất trí với đánh giá của đại biểu Nguyễn Văn Hiển (đoàn Lâm Đồng) về việc pháp luật về bán đấu giá tài sản quy định ở nhiều nơi, nhiều tác nhân tham gia và nhiều bộ, ngành có liên quan.
Hiện nay, Luật Đấu giá tài sản quy định về trình tự, thủ tục và những nguyên tắc chung nhất của đấu giá tài sản. Tuy nhiên, trên dưới 20 loại tài sản quy định về bán đấu giá thì cũng có chừng ấy luật khác nhau. 
Giá khởi điểm liên quan đến quyền sử dụng đất thì áp dụng theo quy định pháp luật về đất đai, trong chừng mực nào đó là pháp luật về quản lý thuế. 
Điều kiện cũng áp dụng quy định pháp luật về đất đai. Điều 14, Nghị định 43/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đấu đai quy định cụ thể về năng lực tài chính, yêu cầu ký quỹ… để được tham gia đấu giá. 
Tiền đặt cọc, nằm trong khung từ 5-20%, trong lĩnh vực đất đai, tiền đặt cọc theo thoả thuận phù hợp với quy định về quản lý đất đai và pháp luật về quản lý thuế.
Chế tài áp dụng trong trường hợp có vi phạm pháp luật về đấu giá thì có dân sự, hành chính và hình sự. Bộ luật Dân sự quy định không mua thì "mất cọc", trong lĩnh vực hành chính - tư pháp có nghị định xử phạt về vấn đề này. 
Về hình sự, những vụ việc vừa xảy ra, có thể áp dụng Điều 218 (tội vi phạm các quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản), Điều 196 (tội đầu cơ). Chắc sắp tới có "căn chỉnh" theo thực tế vừa rồi, nhưng cách tiếp cận vẫn phải là ở các luật khác nhau.
Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, vấn đề đặt ra là làm sao đồng bộ hoá các luật để áp dụng cho dễ dàng, thuận tiện, đưa về cùng một mặt bằng.
Vụ Thủ Thiêm: Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, chứng minh được thì xử lý
Phân tích vụ đấu giá quyền sử dụng đất ở Thủ Thiêm vừa qua, Bộ trưởng Lê Thành Long cho rằng, câu chuyện đặt ra là theo cơ chế thị trường. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường có thể chứng minh được thì xử lý, bởi khung pháp luật đã tương đối đầy đủ.
Đề cập đến một số giải pháp trước mắt, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, cần tiếp tục thực hiện Chỉ thị 40/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về công tác đấu giá tài sản, hai công điện của Thủ tướng Chính phủ ngay sau vụ việc xảy ra đã giao nhiệm vụ rất kỹ cho các cơ quan. 
Bên cạnh đó, một số vấn đề về trình tự, thủ tục cần quy định chặt chẽ hơn trong Luật Đấu giá tài sản và rà soát lại các khung liên quan đến tiền đặt cọc, các khoản tiền thu có liên quan trong quy định của pháp luật về đất đai.
                          Lê Sơn