“Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) đã thay đổi căn bản công tác LLTP ở cả Trung ương và địa phương, góp phần quan trọng vào việc thực hiện chính sách nhân đạo về hình sự của Việt Nam” – đây là khẳng định của Thứ trưởng Bộ tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc tại tọa đàm “Đánh giá thực hiện 10 năm thi hành Luật LLTP”, do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 21/12.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh, kể từ khi Quốc hội thông qua tháng 6/2009, Luật Lý lịch Tư pháp đã từng bước khẳng định được vị trí quan trọng, tạo cơ sở pháp lý ở tầm văn bản luật để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác LLTP; đưa ra được quy trình, thủ tục cấp phiếu LLTP thuận lợi, dễ dàng cho người dân và chuẩn hóa được cơ chế phối hợp liên ngành ở Trung ương và địa phương cũng như là giữa Trung ương với địa phương.
Luật LLTP đã thay đổi căn bản công tác LLTP ở cả Trung ương và địa phương
Thứ trưởng cũng điểm lại một số kết quả nổi bật trong 10 năm triển khai thi hành Luật như: Công tác LLTP đã nhận được sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Bộ, ngành và chính quyền địa phương để có thể xây dựng được khuôn khổ thể chế pháp lý khá đồng bộ cho công tác LLTP; Hệ thống pháp luật về lý lịch tư pháp ngày càng hoàn thiện và đồng bộ; Số lượng Phiếu LLTP được cấp hàng năm là rất hơn, từ đó cho thấy Luật LLTP đã phát huy tác dụng, phục vụ tốt nhu cầu của người dân. Các cơ quan tư pháp đã cố gắng để đảm bảo độ chính xác về thông tin LLTP, từng bước cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn cho người dân. Thứ trưởng nhận định: Có thể nói, 10 năm thi hành Luật LLTP đã thay đổi căn bản công tác LLTP ở cả Trung ương và địa phương, góp phần quan trọng vào việc thực hiện chính sách nhân đạo về hình sự của Việt Nam đối với người đã phạm tội, tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; giúp quản lý nhà nước được đúng trong các lĩnh vực đòi hỏi thông tin LLTP.
Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan trong công tác lý lịch tư pháp
Báo cáo về kết quả 10 năm thi hành Luật LLTP, đồng chí Hoàng Quốc Hùng, Giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia cho rằng, mặc dù nắm vai trò chủ chốt, nhưng bản thân ngành Tư pháp không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ nàynếu không có sự kết hợp, thống nhất, đồng bộ với các cơ quan như Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát, Bộ Quốc phòng và Ủy ban nhân dân các cấp trong việc tra cứu, đối chiếu, xác minh thông tin...
Đồng chí Hoàng Quốc Hùng, Giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp
Đồng chí cho biết, tính đến ngày 30/6/2020, các Sở Tư pháp trên toàn quốc đã nhận được hơn 3,8 triệu thông tin; gần 600 thông tin chứng tử, cải chính hộ tịch...Việc khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu LLTP được các Sở Tư pháp thực hiện đúng mục đích, quy định, đảm bảo tính chính xác, đẩy đủ, thống nhất, an toàn thông tin LLTP. Việc giải quyết yêu cầu cấp Phiếu LLTP, tính đến 30/6/2020, Trung tâm LLTP quốc gia và các Sở Tư pháp đã thụ lý hơn 3,8 triệu yêu cầu cấp Phiếu LLTP, đã giải quyết được hơn 3,7 triệu yêu cầu, bao gồm hơn 2,6 triệu Phiếu LLTP số 1 và hơn 1 triệu yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2, trong đó có hơn 3,5 triệu Phiếu LLTP được giải quyết đúng thời hạn (đạt tỷ lệ 94 %); gần 250 Phiếu LLTP chậm thời hạn (chiếm tỷ lệ 6%).
Để công tác LLTP đạt được kết quả tốt hơn, đồng chí đề nghị tăng cường sự phối hợp giữa Bộ Tư pháp với các cơ quan như: Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng... để chủ động hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong thi hành Luật LLTP, bảo đảm thực hiện nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xây dựng, quản lý Cơ sở dữ liệu LLTP...
Vẫn còn nhiều vướng mắc trong cấp Phiếu LLTP
Tại tọa đàm, các đại biểu tham dự đã chia sẻ thực tiễn làm công tác LLTP, cũng như việc phối hợp cung cấp, trao đổi, xác minh thông tin LLTP. Đại diện Cục Hồ sơ Nghiệp vụ, Bộ Công an đưa ra một số hạn chế, bất cập. Theo đó, vấn đề nổi cộm là người yêu cầu cấp Phiếu LLTP khai không đúng, không đầy đủ, cụ thế thời gian, địa chỉ nơi cư trú, hoặc khai sai thông tin cá nhân so với khi làm Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân. Nhiều trường hợp yêu cầu xác minh còn sai một số thông tin cơ bản so với tờ khai cấp Phiếu LLTP Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân hoặc hộ chiếu của người yêu cầu cấp Phiếu LLTP. Nhiều trường hợp tài liệu trong hồ sơ và bản photo bị mờ, nhòe, không rõ số, chứ, vân tay, không đúng tỷ lệ 1/1 theo hướng dẫn của cơ quan chức năng Bộ Công an (V06). Ngoài ra, công tác xác minh điều kiện đương nhiên xóa án tích cũng còn nhiều khó khăn...
Đồng chí Tạ Thị Minh Lý, Chuyên gia tư vấn UNDP
An Như – Trung tâm Thông tin