Tại phiên họp chiều 21/5 của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã báo cáo bổ sung với Quốc hội về 3 nội dung nhận được nhiều góp ý của đại biểu Quốc hội đối với Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp.
Về trường hợp bổ nhiệm một số trường hợp công chức, viên chức, sĩ quan quân đội, công an… thì không cần có phiếu lý lịch tư pháp, Bộ trưởng Lê Thành Long phân tích: “Lý do chúng tôi cho rằng cơ quan quản lý là các cơ quan nhà nước, lý lịch gốc của cán bộ chúng ta nắm rồi, tất cả các biến đổi về mặt lý lịch, trong đó có cả hành chính và tư pháp thì các cơ quan đã nắm được. Đây là kênh bảo đảm tương đối yên tâm. Để giảm bớt thủ tục và thời gian thì bỏ quy định về phiếu lý lịch tư pháp trong thành phần hồ sơ để bổ nhiệm”.
Về việc chuyển chi phí, lệ phí sang phí, theo Bộ trưởng, trong quá trình soạn thảo vấn đề này đã được đặt ra và thảo luận tương đối kỹ, và nhận thấy nếu sửa chuyển hệ thống này rất tốt, có những lý do khá thuyết phục.
Tuy nhiên, nếu chúng ta sửa vấn đề này thì phải sửa khá nhiều các quy định của pháp luật có liên quan hiện đã được quy định trong pháp luật về tố tụng hình sự, pháp luật tố tụng dân sự, pháp luật tố tụng hành chính, các quy định của Bộ Tài chính liên quan đến phí và lệ phí, đặc biệt là Pháp lệnh về chi phí giám định tư pháp.
Nếu chuyển sang ngay bây giờ, trong khi lần sửa đổi, bổ sung này lại chỉ có một số điều tập trung vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư nên chưa đặt ra vấn đề lớn như vậy.
Ngoài ra, việc chuyển sang phí thì chỉ phù hợp với các tổ chức giám định tư pháp công lập. Nhưng hiện còn hệ thống ngoài công lập, vì thế dự thảo hiện hành về cơ bản giữ nguyên các quy định liên quan đến chi phí, chỉ quy định rõ một điểm là chuyển kinh phí này thành một nguồn riêng, cấp cho các cơ quan tiến hành tố tụng để khắc phục vướng mắc trong việc thanh toán các chi phí rất chậm.
Đáng chú ý là nội dung đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận rất kỹ liên quan đến việc thành lập Phòng Giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Bộ trưởng Lê Thành Long cho hay, Chính phủ thiết kế trong dự án Luật này theo đề xuất của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Sau khi Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội thì Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã có báo cáo đánh giá tác động bổ sung và cơ quan chủ trì soạn thảo gửi kèm theo hồ sơ trình Quốc hội. “Ở đây có vấn đề liên quan đến nguyên lý, tức là thực hiện các chức năng điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao”, Bộ trưởng Long nhấn mạnh.
Người đứng đầu Bộ Tư pháp cũng cho biết, đây là việc cần thiết để đẩy nhanh quá trình giám định và để làm cho quá trình tố tụng đúng tiến độ, các số liệu cụ thể thì Viện kiểm sát đã nêu. Đây cũng thêm một kênh để xử lý các trường hợp mà các tổ chức tiến hành giám định chưa thống nhất với nhau và chỉ thành lập tại Viện kiểm sát nhân dân tối cao và đồng thời cũng chỉ gom phạm vi là thực hiện giám định âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử.
Theo thông tin của Viện kiểm sát thì không phình bộ máy hoặc có nhỉnh lên thì chỉ một chút, tức là chỉ là một phòng ở tại Viện kiểm sát. Đồng thời chi phí mua thiết bị theo Viện kiểm sát là chỉ mất 9 tỷ 480 triệu và khả năng không phải chi tiền của Nhà nước khi đã có một dự án có thể cấp trang thiết bị này.
Anh Thư