Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Bộ luật Dân sự (sửa đổi) và Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Đây là hai bộ luật mang tính “rường cột” nhằm cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 và có ý nghĩa, vai trò hết sức quan trọng đối với hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, phục vụ hội nhập quốc tế, ổn định trật tự, an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội.
Chia sẻ những hoạt động trong quá trình xây dựng, hoàn thiện đến khi 2 Bộ luật được thông qua, Bộ trưởng Hà Hùng Cường trân trọng gửi lời cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các Bộ, ban, ngành, sự đóng góp ý kiến của Nhân dân. Bộ trưởng Hà Hùng Cường khẳng định, việc Quốc hội thông qua 2 Bộ luật có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là bước tiến trong hoạt động lập pháp, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn phát triển mới. Bộ trưởng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các Bộ, ban, ngành và sự ủng hộ của Nhân dân, đảm bảo thống nhất thi hành 2 Bộ luật trong thời gian tới.
.jpg)
Bộ luật Dân sự số 91/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 24/11/2015 (gọi tắt là BLDS năm 2015) có 689 điều, được bố cục thành 6 phần, 27 chương với những nội dung mới chủ yếu như sửa đổi, bổ sung nhiều quy định để đáp ứng yêu cầu về xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và hội nhập quốc tế; hoàn thiện các chế định về năng lực hành vi dân sự, giám hộ và đại diện để bảo vệ tốt hơn quyền dân sự của người chưa thành niên; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người mất năng lực hành vi dân sự, qua đó giúp họ được bình đẳng với chủ thể khác trong quan hệ dân sự…
Đặc biệt, BLDS năm 2015 đã cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực dân sự. Theo đó, Tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự với lý do chưa có điều luật để áp dụng. Trường hợp này, Tòa án có thể áp dụng tập quán, tương tự pháp luật, nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ và lẽ công bằng; Tòa án chỉ được áp dụng thời hiệu khi giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp một bên hoặc các bên quan hệ dân sự có yêu cầu.
Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 27/11/2015 (gọi tắt là BLHS năm 2015) gồm 26 chương với 426 điều. BLHS năm 2015 có những điểm mới cơ bản sau: Bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại phạm các tội trong lĩnh vực kinh tế, môi trường; Hoàn thiện chính sách xử lý đối với người dưới 18 tuổi; Thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng các tội danh cụ thể trong lĩnh vực quản lý kinh tế; Nội luật hóa các quy định có liên quan của điều ước quốc tế mà nước ta là thành viên, góp phần tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm...
.jpg)
Đáng chú ý là BLHS năm 2015 bãi bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội phạm, đồng thời mở rộng đối tượng không bị áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình. Cụ thể, bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội gồm tội cướp tài sản, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, tội tàng trữ trái phép chất ma túy, tội chiếm đoạt chất ma túy, tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia, tội chống mệnh lệnh, tội đầu hàng địch (Điều 399). Ngoài ra, bổ sung đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử...
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, 2 Bộ luật đã được thông qua nhưng việc đưa luật đi vào cuộc sống là việc rất quan trọng. Vì vậy, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tư pháp khẩn trương trình Chính phủ kế hoạch triển khai 2 Bộ luật cũng như thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện. Ngoài ra, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan có liên quan tuyên truyền, phổ biến rộng rãi 2 Bộ luật; các Bộ, ngành, TANDTC, VKSNDTC khẩn trương ban hành quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành; các cơ quan thống tấn, báo chí tăng cường thông tin, tuyên truyền 2 Bộ luật...
Thục Quyên – Vy Anh