Tham dự Hội nghị có đại diện các Bộ, ban, ngành, cơ quan, tổ chức ở Trung ương, đại diện đoàn Đại biểu Quốc hội, giám đốc các Sở Tư pháp, lãnh đạo UBND, TAND,VKSND ở các địa phương. Về phía Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Hà Hùng Cường, Thứ trưởng Đinh Trung Tụng, đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ cùng tham dự Hội nghị. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đến dự và chỉ đạo Hội nghị.
Bộ luật Dân sự (BLDS) năm 2005 là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh một lĩnh vực rộng lớn các quan hệ xã hội trong giao lưu dân sự. Bộ luật này cũng là nền tảng pháp lý cho hệ thống pháp luật điều chỉnh các quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động (gọi chung là quan hệ dân sự). Qua thực tiễn thi hành, BLDS đã phát huy vai trò to lớn trong việc quy định địa vị pháp lý, chuẩn mực pháp lý cho cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác; quyền, nghĩa vụ của các chủ thể về nhân thân và tải sản trong các quan hệ dân sự; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng; bảo đảm sự bình đẳng và an toàn pháp lý trong quan hệ dân sự; góp phần đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của nhân dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước bước sang giai đoạn phát triển mới cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, các quan hệ dân sự đã có những thay đổi đáng kể và nhanh chóng, cần có sự điều chỉnh của pháp luật. Trong bối cảnh như vậy, BLDS đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập cần được sửa đổi bổ sung.
|
.jpg) |
.jpg) |
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận những nỗ lực, cố gắng của các cơ quan, tổ chức, các cán bộ làm công tác thực thi BLDS trong thời gian qua và khẳng định: qua 8 năm thi hành, BLDS năm 2005 đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng chỉ ra một số hạn chế, bất cập của Bộ luật như chưa phát huy được vai trò là luật chung, luật gốc trong hệ thống pháp luật tư; chưa thực sự đáp ứng được các yêu cầu của hệ thống phát luật trong nhà nước pháp quyền; thiếu vắng những quan điểm lý luận có tính hệ thống. Không ít quy định của Bộ luật có nội dung không phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, chưa theo kịp thực tiễn cuộc sống, lạc hậu so với quy định của luật chuyên ngành. Nhiều lĩnh vực thuộc phạm vi điều chỉnh của BLDS chưa có văn bản quy định chi tiết thi hành kịp thời hoặc khó thực thi trên thực tiễn... Những hạn chế, bất cập nêu trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của BLDS nói riêng và pháp luật dân sự nói chung, làm cản trở quá trình phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế của đất nước.
|
.jpg) |
.jpg) |
Với tinh thần đó, Phó Thủ tướng đề nghị Hội nghị tập trung đánh giá một cách toàn diện, sâu sắc những kết quả và hạn chế của BLDS cũng như xác định rõ nguyên nhân của những hạn chế đó, làm rõ những bất cập phát sinh từ chính các nguyên tắc, các quy định trong BLDS, các văn bản hướng dẫn thi hành cũng như chỉ ra những khó khăn trong quá trình thực thi. Đồng thời, cần xác định rõ mục tiêu, quan điểm và những định hướng lớn sửa đổi, bổ sung BLDS năm 2005, trong đó phải thể hiện được hai quan điểm quan trọng: Bộ luật phải thực sự trở thành nền tảng pháp lý của hệ thống pháp luật điều chỉnh các quan hệ có chủ thể bình đẳng, tự thỏa thuận, tự định đoạt và tự chịu trách nhiệm; các quan điểm, định hướng được đưa ra thảo luận phải thực sự là những vấn đề xuất phát từ thực tiễn xã hội, có tác động đến mọi người dân, mang tính dự báo khoa học, có vai trò tích cực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, ổn định. Trong quá trình hoàn thiện Báo cáo tổng kết và hoàn thiện các quan điểm, định hướng xây dựng BLDS (sửa đổi), cần chú trọng việc kế thừa, phát huy các quy định có tính truyền thống mang bản sắc riêng và hợp lý của pháp luật dân sự Việt Nam qua các thời kỳ phát triển gắn với các tập quán, đạo đức tốt đẹp của dân tộc; tham khảo kinh nghiệm xây dựng BLDS của các nước trên thế giới, nhất là các nước có điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng, bảo đảm cho BLDS (sửa đổi) đáp ứng yêu cầu thực tiễn của đất nước, đồng thời mang hơi thở của cuộc sống, của thời đại trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hơn.
|
.jpg) |
.jpg) |
Với sự quan tâm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, sự nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương, đoàn thể và từng cá nhân, Phó Thủ tướng tin tưởng rằng Dự thảo BLDS (sửa đổi) sẽ được xây dựng với chất lượng cao nhất, đảm bảo Bộ luật về việc của dân phải thật sự do dân và vì dân mà làm ra, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn của đất nước, góp phần thực hiện các quyền dân sự cơ bản của mỗi người dân.
Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, các đại biểu tham dự Hội nghị đã đóng góp nhiều tham luận và tiến hành thảo luận nhiều vấn đề xoay quanh việc đánh giá thực trạng quy định của BLDS năm 2005, những bất cập, hạn chế và đề xuất sửa đổi bổ sung. Các ý kiến không chỉ dừng lại ở những mục tiêu, quan điểm, định hướng lớn mà còn đi sâu vào từng chế định, điều luật cụ thể đã giúp Hội nghị có cái nhìn toàn diện, khách quan, đầy đủ luận cứ khoa học và thực tế để có thể đưa ra những giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước trong lĩnh vực quan hệ dân sự.
|
.jpg) |
.jpg) |
Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nhận định: Việc sửa đổi BLDS lần này được tiến hành trong một giai đoạn quan trọng trong lịch sử lập hiến, lập pháp của đất nước. Các quan điểm dân chủ, dân sinh, dân quyền đã được thể hiện đậm nét trong Cương lĩnh xây dựng đất nước. Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đang được tiếp tục hoàn thiện cũng đã có bước tiến quan trọng trọng việc thể chế hóa các quan điểm này bằng việc lần đầu tiên quy định nguyên tắc thực hiện, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân bằng Hiến pháp và luật, đồng thời ghi nhận nhiều quyền và cách thức bảo đảm thực hiện quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực dân sự, kinh tế, xã hội… Một số quan điểm, tư tưởng mới về xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN như tự do hợp đồng, bình đẳng giữa các loại hình doanh nghiệp không phụ thuộc vào hình thức sở hữu và thành phần kinh tế…được ghi nhận, là các tiền đề chính trị - pháp lý rất quan trọng đối với việc sửa đổi BLDS.
Chỉ ra những thành tựu cũng như hạn chế, bất cập trong thực thi và trong nội tại BLDS năm 2005, Bộ trưởng nhấn mạnh: BLDS sửa đổi lần này phải thực sự trở thành Bộ luật của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, tạo được cú hích đáng kể cho sự phát triển của các quan hệ thị trường, thúc đẩy sự chủ động và sáng tạo của các chủ thể tham gia các hoạt động giao lưu dân sự, huy động mạnh mẽ các nguồn lực đầu tư cho sản xuất, kinh doanh, hạn chế đến mức thấp nhất sự can thiệp hành chính của Nhà nước vào giao lưu dân sự. Bên cạnh đó, Bộ luật cần xây dựng cơ chế pháp lý bảo vệ tốt hơn quyền dân sự của công dân, đồng thời đảm bảo tính hệ thống, minh bạch, ổn định, thống nhất…