Thực hiện Quy định số 215-QĐ/TW ngày 05/12/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương; sau khi thống nhất về chủ trương với Ban cán sự đảng và Lãnh đạo Bộ, ngày 16/10/2014, Đảng ủy Bộ Tư pháp đã ký Quyết định số 262-QĐ/ĐU ban hành Đề án thành lập Văn phòng Đảng-Đoàn thể thuộc Bộ Tư pháp (sau đây gọi tắt là Văn phòng) và ngày 20/10/2014 ban hành Quyết định số 268-QĐ/ĐU thành lập Văn phòng. Với vị trí là đơn vị tương đương cấp Vụ thuộc Bộ, Văn phòng là đầu mối sinh hoạt hành chính của cán bộ chuyên trách công tác đảng và đoàn thể của Bộ; có chức năng tham mưu, giúp việc Đảng ủy Bộ theo Quy định số 215-QĐ/TW ngày 05/12/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Điều lệ Đảng, Điều lệ các tổ chức chính trị-xã hội và quy định của pháp luật có liên quan. Văn phòng được giao 05 nhóm nhiệm vụ trong tham mưu, giúp việc Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Đảng ủy Bộ; 02 nhóm nhiệm vụ trực tiếp tham mưu, giúp việc Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ và 03 nhóm nhiệm vụ khác. Qua 05 năm hình thành, phát triển, thời gian tuy chưa dài nhưng Văn phòng đã có nhiều đóng góp trong công tác đảng, đoàn thể của Bộ, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của Bộ, Ngành.
1. Những kết quả, thành tựu đạt được
Thứ nhất,
tham mưu giúp Đảng ủy, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ đề ra các giải pháp và tổ chức triển khai thực hiện việc củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ của Văn phòng; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ bảo đảm có đủ năng lực hoàn thành nhiệm vụ được giao
Sau khi được thành lập, dưới sự hỗ trợ đầy trách nhiệm của Vụ Tổ chức cán bộ, Văn phòng đã bắt tay củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ. Cùng với đồng chí Lê Thị Hoàng Yến, Ủy viên Thường trực Đảng ủy Bộ, có 04 công chức chuyên trách công tác đảng, đoàn thể thuộc biên chế của Vụ Tổ chức cán bộ (bao gồm các đồng chí Vũ Quang Diệu, Khương Thị Thanh Huyền, Nguyễn Hữu Quảng và Trịnh Xuân Tùng) được điều chuyển về Văn phòng. Ngày 01/01/2015, Ban cán sự đảng, Bộ trưởng có quyết định điều động và bổ nhiệm Vụ trưởng Vụ Thi đua-Khen thưởng Nguyễn Bá Yên làm Chánh Văn phòng. Ngày 01/7/2015, các đồng chí: Cao Xuân Thủy, Trưởng phòng công tác cán bộ, Vụ Tổ chức cán bộ và Khương Thị Thanh Huyền công chức công đoàn chuyên trách của Văn phòng được Bộ trưởng quyết định bổ nhiệm Phó Chánh Văn phòng. Kể từ ngày 01/9/2016, sau khi đồng chí Nguyễn Bá Yên nghỉ chế độ hưu trí, đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy được phân công trực tiếp phụ trách và quản lý, chỉ đạo điều hành Văn phòng. Để củng cố, kiện toàn Văn phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác đảng, đoàn thể trong tình hình mới, ngày 01/8/2018, Ban cán sự đảng, Bộ trưởng quyết định điều động và bổ nhiệm Vụ trưởng Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật Đỗ Xuân Lân làm Chánh Văn phòng. Đến nay, ngoài Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Bộ tham gia sinh hoạt hành chính cùng, Văn phòng có 07 công chức, trong đó có 01 Chủ tịch Công đoàn Bộ, 01 Phó Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ, 01 Phó Chủ nhiệm chuyên trách Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ. Về chuyên môn, Văn phòng có 04 chuyên viên chính, 03 chuyên viên; 100% công chức đều là đảng viên và có trình độ từ cử nhân trở lên, lý luận chính trị cao cấp, trong đó có 01 tiến sĩ luật học, 03 công chức đang học thạc sĩ. Văn phòng cũng đã phối hợp với Ban Tổ chức Đảng ủy, Vụ Tổ chức cán bộ và các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng và hoàn thiện trình Đảng ủy Bộ dự thảo Quyết định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và mối quan hệ công tác của Văn phòng; Đề án vị trí việc làm; ban hành Quyết định số 13-QĐ/VPĐĐT ngày 22/2/2019 phân công nhiệm vụ trong lãnh đạo, công chức Văn phòng và bắt tay vào triển khai các nhiệm vụ được giao theo đúng quy định.
Thứ hai,
đã tham mưu, giúp Đảng ủy, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ triển khai đồng bộ, toàn diện và có hiệu quả nhiệm vụ công tác đảng, đoàn thể theo đúng Điều lệ Đảng và Điều lệ của các tổ chức chính trị - xã hội, nổi bật là:
Một là, tham mưu chuẩn bị nội dung và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ Bộ lần thứ X (nhiệm kỳ 2015-2020), Đại hội Công đoàn Bộ lần thứ II (nhiệm kỳ 2015-2020), Đại hội Đoàn Thanh niên Bộ (nhiệm kỳ 2017-2022); chủ trì, phối hợp tham mưu, tổ chức triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ;
Hai là, chủ trì, phối hợp với các Ban và Ủy ban kiểm tra tham mưu giúp Đảng ủy, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện Quy chế làm việc, các chương trình, kế hoạch công tác năm và cả nhiệm kỳ; củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, quy định chức năng, nhiệm vụ cho các tổ chức tham mưu, giúp việc Đảng ủy, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ; tham mưu củng cố, kiện toàn các cấp ủy, tổ chức đảng và các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc khi có biến động về tổ chức, nhân sự; làm tốt công tác quản lý, phát triển đảng viên và hội viên; tổ chức thực hiện các nhiệm vụ công tác xây dựng tổ chức đảng, công đoàn, đoàn thanh niên theo đúng quy định của Điều lệ Đảng, Điều lệ các tổ chức chính trị - xã hội và các nhiệm vụ, chương trình công tác do đảng ủy, công đoàn, đoàn thanh niên cấp trên giao, bảo đảm kịp thời, có chất lượng và sát với điều kiện thực tiễn Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức.
Ba là, triển khai thực hiện kịp thời, có hiệu quả các nhiệm vụ của Văn phòng cấp ủy và các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ, trọng tâm là xây dựng chương trình, kế hoạch công tác; chuẩn bị nội dung, phục vụ các phiên họp Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Đảng ủy và các tổ chức chính trị - xã hội; làm tốt công tác bồi dưỡng, tập huấn, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, thi đua, khen thưởng; lập, quản lý, lưu trữ hồ sơ đảng viên; hồ sơ tài liệu nghiệp vụ công tác đảng, đoàn thể; thu, nộp đảng phí, hội phí, quản lý, sử dụng, thanh quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác đảng, đoàn thể.
Bốn là, tham mưu, giúp Đảng ủy Bộ triển khai thực hiện hiệu quả Quy chế phối hợp công tác với Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ, nhất là trong công tác quán triệt, phổ biến và triển khai các văn bản, nghị quyết của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy, cán bộ; công tác dân vận và lãnh đạo các tổ chức chính trị-xã hội và trong lãnh đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của Bộ, ngành; sơ kết, tổng kết, kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng.
Đặc biệt, năm 2019, được sự tín nhiệm của Ban cán sự đảng, Đảng ủy và Lãnh đạo Bộ, Văn phòng đã chủ động phối hợp với Văn phòng Ban cán sự đảng và các tổ chức đảng trực thuộc tham mưu xây dựng Kế hoạch, tổ chức việc tổng rà soát việc tổ chức triển khai thực hiện gần 2000 văn bản, nghị quyết của Trung ương và cấp ủy cấp trên tại Bộ từ năm 2011 đến hết 30/6/2019. Sau Hội nghị đánh giá kết quả tổng rà soát, được Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ tín nhiệm giao nhiệm vụ mới là đơn vị đầu mối chủ trì, tham mưu, giúp Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện các văn bản, nghị quyết của Trung ương và cấp ủy cấp trên tại Bộ, Văn phòng đã chủ động nghiên cứu, tham mưu trình ban hành Hướng dẫn về nội dung và quy trình theo dõi, triển khai việc thực hiện các văn bản, nghị quyết của Trung ương và cấp ủy cấp trên tại Bộ, từng bước đưa việc triển khai thực hiện nhiệm vụ này đi vào nề nếp, thường xuyên, liên tục, không để bỏ sót nhiệm vụ. Ngoài ra, Văn phòng còn được giao bổ sung nhiệm vụ là cơ quan thường trực tham mưu, giúp việc Ban Chỉ đạo của Ban cán sự đảng về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Đây vừa là thời cơ, vừa là thách thức, thể hiện sự tín nhiệm, tin tưởng của Ban cán sự đảng, Đảng ủy và Lãnh đạo Bộ đòi hỏi Văn phòng phải nỗ lực cố gắng và có những giải pháp mới, đột phá để triển khai thực hiện và hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ được giao.
Thứ ba, đã tham mưu, giúp Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và nhiều hoạt động đoàn thể xã hội khác
Hằng năm, Văn phòng đều chủ trì, phối hợp với Văn phòng Bộ và các đơn vị có liên quan giúp Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ phối hợp với Công đoàn, Đoàn Thanh niên của Bộ triển khai thực hiện tốt công tác dân chủ ở cơ sở, trong cơ quan nhà nước; tổ chức các hoạt động tri ân về nguồn; các hoạt động thiện nguyện, nhân đạo, thăm, tặng quà ủng hộ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt, ủng hộ quỹ vì người nghèo, đền ơn, đáp nghĩa; tổ chức thăm hỏi, động viên cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các dịp lễ, tết, kỷ niệm ngày thành lập ngành hoặc thăm hỏi ốm đau, hiếu hỉ. Văn phòng còn là hạt nhân trong tham mưu tổ chức các phong trào, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao trong các dịp kỷ niệm ngày thành lập ngành (28/8), ngày Quốc tế phụ nữ (08/3); thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3); Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10). Năm 2019, Văn phòng đã tổ chức 01 chuyến công tác của Bộ đi thăm và làm việc tại quần đảo Trường Sa và các nhà giàn để động viên cán bộ, chiến sĩ và khảo sát, nắm tình hình để tham mưu, thực hiện tốt chính sách đối với biên giới, hải đảo, an ninh, quốc phòng và thực hiện chính sách hậu phương quân đội.
Ghi nhận những thành tích, kết quả đã đạt được, trong 05 năm liên tục, từ năm 2015 đến năm 2018, tập thể công chức Văn phòng đều được công nhận là tập thể lao động xuất sắc, trong đó năm 2016 và năm 2018 được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp; nhiều cá nhân được công nhận danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở và tặng Bằng khen của Bộ trưởng. Nhân dịp kỷ niệm 05 năm ngày thành lập Văn phòng (20/10/2015-20/10/2019), tập thể Văn phòng và 01cá nhân vinh dự được Bộ trưởng Bộ Tư pháp tặng Bằng khen. Hằng năm, Chi bộ, Tổ Công đoàn của Văn phòng đều được công nhận là tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Đảng ủy, Công đoàn Bộ tặng Giấy khen. Nhiều cá nhân được tặng Giấy khen của Đảng ủy, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Bộ.
2. Một số tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm
Bên cạnh thành tựu, kết quả đã đạt được là chủ yếu, trong tổ chức và hoạt động của Văn phòng cũng còn một số tồn tại, hạn chế như: chậm tham mưu ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Văn phòng cũng như Đề án vị trí việc làm và Quy chế làm việc; phân định chưa rõ nhiệm vụ, quyền hạn trong tham mưu, giúp việc các tổ chức chính trị - xã hội thuộc Bộ; tính chuyên nghiệp chưa cao nên chưa phát huy hết vai trò và hiệu quả hoạt động; chất lượng nguồn nhân lực chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ; còn thiếu sự gắn kết giữa công tác đảng với công tác đoàn thể.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tồn tại, hạn chế nhưng chủ yếu vẫn là do thể chế, chính sách điều chỉnh về tổ chức và hoạt động của Văn phòng chưa hoàn thiện, chậm được hướng dẫn cụ thể trong bối cảnh triển khai thực hiện các chủ trương về cải cách tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế; chưa rõ mô hình và mối quan hệ công tác. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có thời điểm chưa quyết liệt; công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức chưa được chú trọng đúng mức.
Từ những kết quả, thành tích đã đạt được và một số tồn tại, hạn chế trên đây, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, trong bối cảnh công tác đảng, đoàn thể ngày càng được coi trọng, lại nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sát sao, kịp thời và luôn tin tưởng giao nhiệm vụ; nhất là trong bảo đảm về kinh phí, nguồn lực, quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ của Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ, các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ là nhân tố quyết định sự thành công trong tổ chức và hoạt động của Văn phòng.
Hai là, sự đoàn kết nhất trí, tích cực, chủ động nghiên cứu, tham mưu đề xuất của Văn phòng; sự phân công, giao nhiệm vụ rõ ràng, hợp lý và phù hợp với năng lực, sở trường; tinh thần phối hợp, hỗ trợ trong công tác; ý thức vượt khó, tinh thần trách nhiệm cao, gương mẫu, tận tụy, năng động, sáng tạo của từng vị trí công tác là những nhân tố quan trọng bảo đảm triển khai thực hiện và hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của Văn phòng.
Ba là, sự chỉ đạo, hướng dẫn tận tình, sát sao của các Ban của Đảng ủy Khối và các tổ chức chính trị - xã hội cấp trên; sự phối hợp chặt chẽ của Ủy ban Kiểm tra và các Ban của Đảng ủy, các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ, cấp ủy và Thủ trưởng các đơn vị sẽ tạo điều kiện thuận lợi để Văn phòng hoàn thành nhiệm vụ được giao với chất lượng tốt nhất.
3. Nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm thời gian tới
Kế thừa kết quả, thành tựu đã đạt được, kịp thời khắc phục tồn tại, hạn chế nêu trên, trong thời gian tới, Văn phòng sẽ tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực, phát huy tinh thần đoàn kết nhất trí, nỗ lực khắc phục khó khăn và tập trung thực hiện một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:
Thứ nhất, tham mưu chuẩn bị nội dung và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ Bộ lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025), Đại hội Công đoàn Bộ lần thứ III (nhiệm kỳ 2020-2025), Đại hội giữa nhiệm kỳ Đoàn Thanh niên Bộ lần thứ X (nhiệm kỳ 2017-2022) và Đại hội Đoàn Thanh niên Bộ lần thứ XI (nhiệm kỳ 2022-2027).
Thứ hai, chủ trì, phối hợp với các đơn vị, tổ chức có liên quan tham mưu kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ, phân công, giao nhiệm vụ cho các tổ chức tham mưu, giúp việc Đảng ủy, các tổ chức chính trị - xã hội thuộc Bộ ngay sau Đại hội. Tham mưu xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác của Đảng ủy và các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ hằng năm và cả nhiệm kỳ, các nhiệm vụ phát sinh được Trung ương, cấp ủy cấp trên giao.
Thứ ba, chủ trì hoặc phối hợp với các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan tham mưu giúp Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ và các tổ chức chính trị - xã hội thuộc Bộ triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bộ lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025), Nghị quyết Đại hội Công đoàn Bộ lần thứ III (nhiệm kỳ 2020-2025), Nghị quyết Đại hội giữa nhiệm kỳ Đoàn Thanh niên Bộ (nhiệm kỳ 2017-2022) và Đại hội Đoàn Thanh niên Bộ lần thứ XI (nhiệm kỳ 2022-2027) phù hợp với điều kiện thực tiễn của Bộ.
Thứ tư, chủ trì hoặc phối hợp với các đơn vị, tổ chức tham mưu, giúp Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, theo dõi, kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện các văn bản, nghị quyết của Trung ương và cấp ủy cấp trên tại Bộ, bảo đảm kịp thời, thường xuyên, liên tục, có chất lượng và hiệu quả, sát với điều kiện thực tiễn của Bộ, Ngành, cơ quan, đơn vị.
Thứ năm, tiếp tục tham mưu và triển khai thực hiện có chất lượng và hiệu quả nhiệm vụ công tác Văn phòng cấp ủy và các tổ chức chính trị - xã hội của Bộ, trọng tâm là công tác xây dựng chương trình, kế hoạch công tác; duy trì các phiên họp định kỳ của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Thường trực Đảng ủy, các tổ chức chính trị - xã hội; hướng dẫn, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ; lập, quản lý, lưu trữ hồ sơ, tài liệu nghiệp vụ công tác đảng, đoàn thể; rà soát, xây dựng, phát triển và quản lý đội ngũ đảng viên, hội viên của các tổ chức chính trị - xã hội; thực hiện tốt nhiệm vụ của đơn vị thường trực tham mưu, giúp việc các Ban chỉ đạo do Ban cán sự đảng, Đảng ủy Bộ thành lập theo quy định, nhất là trong tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch của các thế lực thù địch;
Thứ sáu, tham mưu ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và mối quan hệ công tác của Văn phòng; Đề án vị trí việc làm, Quy chế làm việc; phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng công chức; nâng cao hiệu quả quan hệ phối hợp giữa Văn phòng với các tổ chức tham mưu, giúp việc Đảng ủy, các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó Văn phòng giữ vị trí trung tâm, là hạt nhân điều phối các hoạt động để duy trì hoạt động thường xuyên, hằng ngày công tác đảng, đoàn thể; tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện tốt công tác dân chủ ở cơ sở và các phong trào đoàn thể xã hội, văn hóa, văn nghệ, thể thao để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Bộ.
Nhìn lại chặng đường 05 năm hình thành, phát triển tuy chưa dài, thậm chí còn rất mới mẻ nhưng tập thể công chức của Văn phòng, cả những người đã nghỉ hưu, chuyển công tác và còn đang làm việc đều có thể tự hào về những kết quả, thành tích đã đạt được; nhận thức đầy đủ về tồn tại, hạn chế để tiếp tục khắc phục mọi khó khăn, đoàn kết nhất trí, năng động, sáng tạo và chủ động; cố gắng, nỗ lực vươn lên để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Văn phòng Đảng-Đoàn thể mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ và các tổ chức chính trị - xã hội thuộc Bộ; sự hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ tận tình về chuyên môn, nghiệp vụ của các Ban của Đảng ủy Khối và các Văn phòng cấp ủy của các Đảng bộ trực thuộc Đảng ủy Khối; sự phối hợp, cộng tác, giúp đỡ của các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc Bộ, nhất là cấp ủy, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ để thực hiện tốt nhất các nhiệm vụ công tác đảng, đoàn thể của Bộ và góp phần hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của Bộ, Ngành./.
TS. Đỗ Xuân Lân
Chánh Văn phòng Đảng - Đoàn thể