Đây luôn là một trong những nhiệm vụ mà Cục TGPL rất chú trọng theo phương châm hướng TGPL về cơ sở và tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương. Cùng với quá trình cải tiến phương pháp lề lối làm việc trong đơn vị, công tác quản lý, chỉ đạo năm 2008 đã sâu sát và thiết thực hơn, bảo đảm triển khai có hiệu quả hoạt động TGPL ở địa phương.
Ban hành 60 công văn hướng dẫn địa phương
Quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn - nghiệp vụ được Cục tập trung thực hiện nhằm đưa Luật TGPL đi vào cuộc sống. Từ đầu năm đến nay, cùng với việc kịp thời xử lý các công văn, đề nghị của địa phương, Cục đã chủ động nghiên cứu và ban hành 60 công văn hướng dẫn địa phương về chuyên môn - nghiệp vụ, hướng dẫn các địa phương kiện toàn tổ chức bộ máy và cán bộ của Trung tâm TGPL nhà nước và Chi nhánh của Trung tâm, bổ nhiệm và triển khai hoạt động của Trợ giúp viên pháp lý, tổ chức Hội đồng phối hợp và Quy chế hoạt động thực hiện các quy định của pháp luật về phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng, triển khai thành lập và hướng dẫn hoạt động cho Câu lạc bộ TGPL, hướng dẫn địa phương giải quyết một số vụ việc TGPL phức tạp và tăng cường kiểm tra chất lượng vụ việc… Đặc biệt, Cục đã tổ chức một số Đoàn công tác kiểm tra việc triển khai thực hiện Luật TGPL và các văn bản hướng dẫn thi hành tại một số địa phương, tham gia Đoàn công tác liên ngành kiểm tra việc thực hiện các Chương trình giảm nghèo tại 3 tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang và Trà Vinh. Qua các đợt kiểm tra đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh một số yếu kém, hạn chế trong việc quản lý chất lượng vụ việc TGPL tại các địa phương.
Cục còn tham mưu giúp Bộ hướng dẫn các Sở Tư pháp triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC với các cơ quan tiến hành tố tụng. Đến nay, đã có gần 30 tỉnh, thành phố thành lập Hội đồng phối hợp liên ngành ở địa phương và Tổ giúp việc cho Hội đồng. Hệ thống TGPL tiếp tục được củng cố, kiện toàn với 124 Chi nhánh, 862 Tổ cộng tác viên và 928 Câu lạc bộ TGPL. Đội ngũ cán bộ và cộng tác viên TGPL ngày càng được tăng cường với 127 người được UBND cấp tỉnh bổ nhiệm Trợ giúp viên pháp lý (trong tổng số 218 người được cấp Chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ TGPL) và 8.130 cộng tác viên TGPL.
Cục trưởng Cục TGPL Tạ Thị Minh Lý cho biết, với tư duy mạnh dạn đổi mới trong quản lý, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ TGPL, Cục đã tham mưu để Bộ ban hành ngay trong Chương trình công tác trọng tâm của ngành Tư pháp năm 2008 có việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy hoạch mạng lưới Trung tâm và Chi nhánh TGPL làm định hướng cho các địa phương triển khai thực hiện. Để xây dựng Quy hoạch, Cục đã tổ chức nghiên cứu toàn diện, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị và ban ngành để hoàn thiện văn bản rất lớn và phức tạp này. Cục cũng yêu cầu địa phương làm rõ những vướng mắc, bất cập qua việc triển khai thi hành Luật TGPL và quan tâm hướng dẫn, đôn đốc, nhắc nhở địa phương thực hiện chế độ thông tin, báo cáo, thống kê. Nhờ làm tốt công tác trên, Cục đã kịp thời tham mưu giúp lãnh đạo Bộ nắm chắc các thông tin và thực trạng về tổ chức và hoạt động TGPL; kịp thời đề xuất các vấn đề có liên quan đến công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp lý…
Tránh hỗ trợ “bình quân chủ nghĩa”
Ngay từ đầu năm, Cục đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ kinh phí từ Quỹ TGPL cho 35 Trung tâm TGPL có khó khăn thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc, miền Trung, Tây Nguyên và miền Tây Nam Bộ, các tỉnh chưa được hỗ trợ từ Quỹ, từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và Chương trình 135 giai đoạn II. Qua đó, đã triển khai các hoạt động như tổ chức tập huấn cho chuyên viên và cộng tác viên (10/35 Trung tâm), tập huấn về kiến thức pháp luật cho cán bộ chủ chốt của Câu lạc bộ TGPL (20/35 Trung tâm), tổ chức TGPL lưu động (15/35 Trung tâm), hỗ trợ kinh phí sinh hoạt định kỳ cho Câu lạc bộ TGPL và hỗ trợ xây dựng tủ sách pháp luật cho Câu lạc bộ TGPL (20/35 Trung tâm, mỗi Trung tâm 2 Câu lạc bộ).
Điểm mới trong công tác quản lý Quỹ là điều chỉnh lại chính sách hỗ trợ, giúp đỡ tài chính không theo kiểu bình quân như trước đây, mà tăng cường đầu tư cho những địa phương có nhu cầu lớn, thực hiện TGPL có hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu TGPL đa dạng của nhân dân. Năm 2008 cũng đã khắc phục được tình trạng chậm trễ trong việc xây dựng và triển khai kế hoạch hỗ trợ của Quỹ (những năm trước thường vào tháng 8 và tháng 9) và tiến hành rà soát lại các hoạt động mà các Trung tâm đã được Quỹ TGPL hỗ trợ trước đây để sự trùng lặp. Đáng chú ý, Quỹ TGPL tiếp tục ưu tiên hỗ trợ cho các hoạt động của Câu lạc bộ TGPL như sinh hoạt định kỳ, trang bị tủ sách pháp luật, tập huấn kiến thức pháp luật cho cán bộ chủ chốt của các Câu lạc bộ.
Cẩm Vân