Ngày 01/8, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp thẩm định Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Đồng chí Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế chủ trì phiên họp.
Góp phần định hướng sản xuất, điều tiết tiêu dùng và thu nhập xã hội
Phát biểu tại phiên họp, đại diện Bộ Tài chính cho biết, qua 16 năm triển khai thi hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12 (sửa đổi, bổ sung vào năm 2014, 2016 và năm 2022), các vấn đề bất cập phát sinh trong thực tiễn đã được xử lý, đáp ứng yêu cầu quản lý thuế từng giai đoạn. Cụ thể, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 đã xây dựng lộ trình điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu bia, ô tô để điều tiết tiêu dùng của xã hội và thực hiện cam kết quốc tế; định hướng sản xuất, điều tiết thu nhập của người tiêu dùng có thu nhập cao, tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội và góp phần bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, Luật còn góp phần ổn định nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đảm bảo tỷ lệ động viên hợp lý cho ngân sách nhà nước theo hướng bền vững, giảm dần sự phụ thuộc nguồn thu từ tài nguyên khoáng sản (dầu thô) và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu.
.jpg)
Đại diện Bộ Tài chính báo cáo tóm tắt nội dung Tờ trình.
Bên cạnh những kết quả đạt được, trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay và thời gian tới, chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt còn hẹp so với thông lệ quốc tế; một số quy định về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, mô tả mặt hàng tại Biểu thuế chưa rõ ràng, đồng bộ với pháp luật chuyên ngành…
Vì vậy, việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt là cần thiết để hoàn thiện các chính sách thuế bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện; qua đó nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động quản lý thuế trong phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ thuế, ổn định nguồn thu ngân sách nhà nước. Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) cũng được hy vọng sẽ góp phần cải cách thủ tục quản lý thuế theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai; thực hiện quản lý thuế điện tử, tạo môi trường thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ pháp luật về thuế, tự giác nộp đúng, đủ, kịp thời tiền thuế vào ngân sách nhà nước.
Đánh giá kỹ tác động đối với doanh nghiệp, xã hội khi sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt
Theo đánh giá của đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ có ảnh hưởng tới nhiều ngành hàng, doanh nghiệp; do vậy cần đánh giá tác động và xây dựng lộ trình thực hiện phù hợp, tránh gây “sốc” cho doanh nghiệp, hạn chế xáo trộn tới việc làm của người lao động. Bên cạnh đó, đồng chí đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung định nghĩa, quy chuẩn đối với một số ngành hàng mới được đưa vào chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như kinh doanh golf, massage, karaoke…
Về mặt hàng điều hoà nhiệt độ, theo đồng chí, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tham vấn thêm ý kiến của các Bộ, ngành có liên quan để xem xét giữ lại hay bỏ mặt hàng này ra khỏi danh sách đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, nhất là đối với mặt hàng điều hoà nhiệt độ công suất dưới 18.000 BTU vì đây là mặt hàng bình dân, hiện đang được sử dụng phổ biến. Trường hợp tiếp tục đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt, đề nghị cơ quan chủ trì bổ sung đánh giá mức độ phát thải khi sử dụng mặt hàng này, qua đó đề xuất phương án giảm thuế suất xuống mức phù hợp.
Ngoài ra, theo quy định của Luật Doanh nghiệp, doanh nghiệp sau sáp nhật, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp phải kế thừa các quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp trước đó. Để đảm bảo quyền và lợi ích của nhà đầu tư và doanh nghiệp, đồng chí đề nghị cơ quan soạn thảo giữ nguyên quy định hiện hành về việc hoàn thuế trong trường hợp sáp nhật, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp đã được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 8 Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt năm 2008.
.jpg)
Đại diện Bộ Y tế.
Đối với sản phẩm thuốc lá mới, đại diện Bộ Y tế khuyến nghị nên loại sản phẩm này khỏi đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) do Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá số 2012 chưa quy định khái niệm về các sản phẩm nicotine và thuốc lá mới. Đồng thời, Bộ Y tế cũng đang kiến nghị Chính phủ, Quốc hội ban hành quy định cấm các sản phẩm thuốc lá mới để bảo vệ sức khoẻ người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Vì thế, nếu đưa các sản phẩm này vào Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), đồng chí lo ngại có thể gây ra hiểu nhầm cho người dân, doanh nghiệp và xung đột giữa các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Cùng với đó, đồng chí nhất trí việc giữ nguyên mức thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối đối với mặt hàng thuốc lá theo lộ trình tại phương án 2 do Bộ Tài chính đề xuất để nhanh chóng giảm tỷ lệ hút thuốc và tăng tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ.
Đồng chí cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, bổ sung theo lộ trình các loại đồ uống có đường khác để phù hợp với định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới và theo Tiêu chuẩn Việt Nam. Ngoài ra, theo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, cơ quan chủ trì cần cân nhắc việc chia hàm lượng đường trong các loại đồ uống theo các mức độ khác nhau, hàm lượng đường càng cao thì tỷ lệ thuế càng cao thay vì chỉ quy định 1 mức từ 5g/100ml trở lên như dự thảo Luật hiện nay; qua đó nhanh chóng đạt được mục tiêu giảm sản xuất, tiêu thụ sản phẩm có lượng đường cao, hướng tới nâng cao chất lượng sức khoẻ của người dân.
.jpg)
Đại diện Bộ Nội vụ.
Đại diện Bộ Nội vụ đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục đánh giá tác động xã hội đối với các chính sách mới, nhất là về căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt, tránh gây áp lực, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân; bảo đảm hài hoà hoạt động cũng như doanh thu của các mặt hàng chịu tác động với mục tiêu của chính sách.
Về phía các hiệp hội có sản phẩm thuộc đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật, đại diện Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cho rằng nếu mức thuế áp dụng với thuốc lá điếu tăng đột ngột và lớn như dự thảo Luật (từ năm 2026 là 2.000-5.000/bao và 10.000/bao vào năm 2030) sẽ ảnh hưởng lớn tới ngành thuốc lá ở nhiều khía cạnh như: giá bán xuất xưởng, giá bán lẻ, gói chi tiêu của người tiêu dùng, an sinh xã hội, việc làm của người dân trồng thuốc lá và người lao động trong cơ sở phân phối thuốc lá. Với mức thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao như vậy cũng sẽ khiến người sử dụng chuyển sang sử dụng thuốc lá lậu và các loại hình thuốc lá khác. Vì vậy, để hạn chế các tiêu cực xảy ra, đồng chí đề xuất phương án tính thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá là 1.000/bao từ năm 2026-2028 và 3.000/bao vào năm 2030.
.jpg)
Đồng chí Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế kết luận phiên họp.
Kết luận phiên họp, đồng chí Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế cho biết, trên cơ sở các ý kiến tại phiên họp, Bộ Tư pháp sẽ tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của thành viên Hội đồng thẩm định, ý kiến giải trình của đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo và hoàn thiện Báo cáo thẩm định theo quy định.
Anh Thư - Trung tâm Thông tin