Thực hiện kế hoạch công tác năm 2008, để kịp thời nắm bắt những thuận lợi và khắc phục những khó khăn, vướng mắc của các Trung tâm trợ giúp pháp lý (TGPL) nhà nước trong việc triển khai Luật TGPL, Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày 12/01/2007 của Chính phủ, trong 3 ngày, từ 14 -16/5/2008, Đoàn công tác của Cục TGPL do đồng chí Cù Thu Anh - Phó Cục trưởng làm trưởng Đoàn và 3 chuyên viên của Cục đã tiến hành kiểm tra hoạt động TGPL tại các tỉnh: Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh.
Tại đây, Đoàn đã nghe báo cáo và trao đổi trực tiếp với lãnh đạo, cán bộ của Trung tâm về kết quả hoạt động, những khó khăn, vướng mắc và đề xuất, kiến nghị của Trung tâm; trực tiếp xem xét hồ sơ, đánh giá chất lượng vụ việc TGPL, việc thực hiện các hoạt động TGPL lưu động, phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, các hoạt động được hỗ trợ từ Dự án, Quỹ TGPL, các Chương trình mục tiêu quốc gia; trực tiếp tham dự sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL, TGPL lưu động tại cơ sở, làm việc với cơ quan hữu quan tại địa phương…
Tại Bắc Ninh, sau khi kiểm tra các Hồ sơ về vụ việc và các hoạt động khác của Trung tâm, làm việc với Tổ cộng tác viên TGPL huyện Quế Võ, trực tiếp tham gia sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL tại xã Cách Bi, huyện Quế Võ, làm việc với lãnh đạo Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã, Đoàn đã ghi nhận những kết quả đạt được của Trung tâm như: hoạt động TGPL lưu động tại cơ sở được tăng cường và đang phát huy hiệu quả trên địa bàn địa phương, sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL có nhiều điểm mới đáng ghi nhận, thiết thực hỗ trợ công tác tư pháp, hộ tịch ở cơ sở và nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền cơ sở... Đồng thời, Đoàn kiểm tra đã trao đổi, hướng dẫn, giải đáp những vướng mắc của Trung tâm về các vấn đề về phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, đa dạng hóa cách thức sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL xuống thôn, xóm, đẩy mạnh hoạt động truyền thông, nắm bắt sát hơn thực tiễn nhu cầu TGPL… để nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động TGPL trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
Tại Bắc Giang, ngoài công tác kiểm tra hoạt động của Trung tâm như: xem xét, đánh giá chất lượng vụ việc TGPL, phương thức tổ chức TGPL lưu động, sinh hoạt câu lạc bộ TGPL, Đoàn kiểm tra còn quan tâm xem xét, trao đổi, lắng nghe ý kiến của địa phương về công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, Hội luật gia tỉnh trong hoạt động TGPL. Đoàn đã đi khảo sát tình hình phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng trong công tác truyền thông, đặt biển thông tin về hoạt động TGPL cũng như việc tạo điều kiện cho cán bộ, luật sư cộng tác viên TGPL đại diện, bào chữa và trao đổi, làm việc với các đồng chí lãnh đạo Tòa án nhân dân huyện Lạng Giang, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Giang; làm việc với lãnh đạo Hội Luật gia tỉnh Bắc Giang và Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia tỉnh về việc tham gia TGPL. Tại buổi làm việc với cán bộ, lãnh đạo Trung tâm, Đoàn kiểm tra ghi nhận những hoạt động hiệu quả của Trung tâm, đặc biệt là công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, chất lượng vụ việc đại diện, bào chữa, việc hỗ trợ tổ chức đoàn thể trong việc tham gia TGPL… Đoàn kiểm tra cũng đã trao đổi, tháo gỡ vướng mắc của Trung tâm trong công tác tham mưu xây dựng thể chế TGPL ở địa phương, góp ý với ý Trung tâm về những cách làm hay, phương pháp mới trong việc tổ chức, sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL, phạm vi hoạt động của Chi nhánh, chú trọng những vụ việc đang được cấp ủy, chính quyền và dư luận quan tâm để phát huy hơn nữa kết quả đã đạt được, góp phần vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Tại Quảng Ninh, Bên cạnh hoạt động kiểm tra Hồ sơ vụ việc cũng như các hoạt động: TGPL lưu động, sinh hoạt câu lạc bộ, tập huấn, truyền thông,…, đoàn kiểm tra đã gặp gỡ các luật sư - cộng tác viên, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và những khó khăn, vướng mắc của Cộng tác viên khi tham gia TGPL. Đoàn kiểm tra đã trao đổi, giải đáp về việc thiết lập hồ sơ TGPL, đánh giá chất lượng vụ việc, chế độ bồi dưỡng cho cộng tác viên, chia sẻ những vướng mắc mà các luật sư gặp phải khi tham gia tố tụng đại diện, bào chữa cho người được TGPL và đề nghị Trung tâm lưu ý tham mưu cho Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng ở địa phương hướng dẫn, tháo gỡ khi được thành lập trong thời gian tới. Đoàn kiểm tra cũng tham dự hoạt động TGPL tại xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ, làm việc và trao đổi với lãnh đạo huyện, Phòng Tư pháp huyện Hoành Bồ, lãnh đạo Đảng ủy, Ủy ban nhân dân và Ban Tư pháp xã Thống Nhất.
Tại buổi làm việc với toàn thể cán bộ, lãnh đạo của Trung tâm, Đoàn kiểm tra đã đánh giá những mặt làm được của Trung tâm như TGPL lưu động đã sát với yêu cầu của người dân, có sự hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ với chính quyền, cấp ủy cơ ở. Trong thời gian tới, Trung tâm cần đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện kiến nghị vụ việc TGPL. Đoàn cũng đã giải đáp những vướng mắc của Trung tâm trong quá trình thực hiện Dự án, góp ý trong phương thức phát triển hoạt động truyền thông trợ giúp pháp lý và một số hoạt động khác.
Tại 03 tỉnh, Đoàn kiểm tra đều có buổi làm việc với lãnh đạo Sở Tư pháp về kết quả kiểm tra và các vấn đề cần quan tâm về tổ chức và hoạt động của Trung tâm. Chỉ ra những thiếu sót, đánh giá những mặt tích cực và ghi nhận, giải đáp các vướng mắc, đề xuất của Trung tâm, Đoàn kiểm tra và Sở Tư pháp nhất trí các biện pháp thực hiện trong thời gian tới: sớm thành lập và triển khai hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng của tỉnh; tạo nguồn bổ nhiệm Trợ giúp viên pháp lý và tiếp tục kiện toàn tổ chức, cán bộ, cơ sở vật chất của Trung tâm, chuẩn bị các điều kiện để thực hiện Đề án quy hoạch mạng lưới Trung tâm và Chi nhánh giai đoạn 2008 - 2010, định hướng đến 2015 khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; chú trọng việc tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý, tiếp tục hỗ trợ tích cực cho các lĩnh vực công tác tư pháp khác tại cơ sở (như hộ tịch, phổ biến, giáo dục pháp luật…), góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chung của ngành; tích cực triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2006 - 2010, Chương trình 135 giai đoạn II… Cũng trong chuyến công tác này, Đoàn kiểm tra cũng có trao đổi, ghi nhận những phản ánh, đóng góp của các đồng chí lãnh đạo Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, Ban Tư pháp về công tác TGPL nói riêng và công tác tư pháp của ngành nói chung. Trong thời gian tới, Cục TGPL tiếp tục tổ chức các Đoàn kiểm tra hoạt động TGPL tại các cùng miền trong toàn quốc.
Trần Nguyên Tú - Cục Trợ giúp pháp lý