I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Hôm qua, Bộ Công an khai giảng lớp đào tạo thi hành án hình sự tại Bệnh viện 198, Hà Nội.
Theo ông Tạ Xuân Bình - phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp (Bộ Công an), từ nay đến hết tháng 12-2011 sẽ hoàn thành xây dựng năm cơ sở thực hiện thi hành án bằng tiêm thuốc độc theo Luật thi hành án hình sự, tại công an năm địa phương Hà Nội, TP.HCM, Nghệ An, Đắk Lắk và Sơn La để triển khai thực hiện từ tháng 1-2012.
2. Trang web cafef.vn có bài 2/3 dự án đã duyệt sẽ không có vốn. Bài báo phản ánh: Có tới 2/3 dự án sử dụng vốn trái phiếu chính phủ được phê duyệt đầu tư trong giai đoạn 4 năm tới sẽ không được bố trí vốn để triển khai sau khi Thủ tướng ký Chỉ thị 1792 ngày 15-10 vừa qua. Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã cho biết thông tin khi họp với lãnh đạo của hầu hết các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trong một hội nghị tổ chức ngày 15-11 tại Hà Nội nhằm triển khai chỉ thị trên. Bộ trưởng cho biết, nhu cầu đầu tư từ nguồn trái phiếu chính phủ trong 5 năm lên tới 500.000 tỉ đồng, song Quốc hội chỉ cho phép bố trí 225.000 tỉ đồng, đáp ứng khoảng 36% nhu cầu. Ông Vinh nói: “Khoảng 2/3 dự án vốn trái phiếu chính phủ không được bố trí, và sẽ bị đình hoãn… Điều này sẽ không tránh khỏi tạo ra cú sốc với các địa phương, nhất là các địa phương khó khăn miền núi.”
Trong giai đoạn 4 năm tới, Chính phủ sẽ ưu tiên vốn trái phiếu chính phủ cho các dự án đã hoàn thành và bàn giao, đưa vào sử dụng trước cuối năm 2011; các dự án cần phải hoàn thành năm 2012; và nếu còn vốn mới phân bổ cho các dự án có khả năng hoàn thành năm 2013. “Như vậy, chúng ta phải tuân thủ nguyên tắc: không có dự án mới được khởi công”, ông Vinh nói. Bộ trưởng cũng cảnh báo các lãnh đạo rằng nếu dự án không xác định rõ mức vốn, nguồn vốn mà để kéo dài thì người ký quyết định dự án phải chịu trách nhiệm.
3. Báo Người lao động phản ánh: Hôm nay, 16-11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Việt Nam lên đường tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 19 và các cấp cao liên quan, bao gồm Cấp cao ASEAN + 3, cấp cao Đông Á (EAS) và các Cấp cao ASEAN + 1 với các đối tác (gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Mỹ và Liên Hiệp Quốc) được tổ chức từ ngày 17 đến 19-11 tại Indonesia.
Theo TTXVN, dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19 và các cấp cao liên quan, Việt Nam tiếp tục giữ tinh thần “chủ động, tích cực và có trách nhiệm”, tiếp tục phát huy thành quả nhiệm kỳ năm Chủ tịch ASEAN 2010, củng cố đoàn kết ASEAN, cùng đóng góp vào việc đẩy mạnh liên kết, xây dựng cộng đồng ASEAN, tăng cường hơn nữa môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực. Qua đó, nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam và thúc đẩy quan hệ song phương của Việt Nam với các đối tác.
4. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: 18 HC vàng giành được trong ngày đã đưa đoàn Việt Nam bám sát Thái Lan ở vị trí thứ ba và nới rộng khoảng cách với các đoàn còn lại. Thể dục và điền kinh là hai điểm sáng nhất trong ngày thi đấu thứ tư.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam có bài Chỉ nên có một cơ quan quản lý giám định pháp y. Bài báo phản ánh: Chiều 15/11, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Giám định tư pháp. Trong phần thảo luận, đa số các đại biểu tập trung thảo luận về giám định tư pháp về pháp y.
Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Hà Nội) cho rằng, chúng ta vẫn coi giám định tư pháp là lĩnh vực chuyên môn hoặc chỉ là bổ trợ cho hoạt động tư pháp. Tuy nhiên thực tế, giám định tư pháp lại có ý nghĩa quyết định đến việc có bỏ lọt tội phạm hay không, kết luận giám định ảnh hưởng trực tiếp đến cả tính mạng của con người. Vì vậy, cần quy định rõ trách nhiệm và nhiệm vụ cụ thể của cơ quan công an và y tế trong giám định pháp y. Qua thực tiễn, công an cấp tỉnh tiến hành giám định pháp y thì làm tốt, ít có trường hợp nào không khách quan cả. Tuy nhiên, việc cơ quan công an làm giám định pháp y, ngành y tế cũng làm thì sẽ dẫn đến dàn trải mà không phát huy được hiệu quả. Vì thế, dự án Luật Giám định tư pháp nên tập trung giám định pháp y về một đầu mối do Bộ Y tế quản lý. Đồng ý với quan điểm trên, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (đoàn Hà Nội) cho rằng, cơ quan công an và y tế nên phối hợp để giám định pháp y các vụ việc vì trên thực tế, nhiều vụ án xảy ra, rất cần đến sự giám định thương tích, quá trình mổ tử thi của cả 2 cơ quan.
Trên thực tế, hàng năm những vụ án mạng có thể chỉ cần một cơ quan giám định pháp y của ngành Công an thực hiện cũng khá tốt. Nếu để tồn tại cả hai hệ thống pháp y công an và y tế thì sẽ gây lãng phí ngân sách Nhà nước. Để tiết kiệm ngân sách, nên quy định một đầu mối giám định pháp y do Bộ Y tế quản lý. Đại biểu Đinh Xuân Thảo (đoàn Hà Nội) kiến nghị. Đại biểu Nguyễn Phạm Ý Nhi (đoàn Hà Nội) phản biện, nếu tồn tại cả hai hệ thống pháp y thì sẽ tốn nguồn nhân lực vì phải đầu tư cả hai nơi. Ở tỉnh, thành chỉ nên tồn tại 1 hệ thống, tránh đầu tư trang thiết bị không dàn trải. Cần có sự đánh giá hiệu quả thực tiễn để quyết định bên công an hay y tế làm giám định pháp y.
Trong phiên thảo luận, nhiều đại biểu cũng cho y kiến về xã hội hoá giám định tư pháp trong đó có giám định pháp y. Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (đoàn Hà Nội) cho rằng, việc xã hội hoá giám định tư pháp cần được cân nhắc một cách thận trọng bởi vì nếu kết luận giám định mà sai thì sẽ ảnh hưởng đến lợi ích, uy tín và tính mạng của những người có liên quan đến vụ án. Có những vụ việc lớn cần giao cho cơ quan Nhà nước giám định, không nên giao cho các tổ chức tư nhân giám định. Thời gian vừa qua, do trình độ giám định của một số cơ sở tư nhân không chính xác nên một số vụ án đã giảm niềm tin trong quần chúng nhân dân. Việc xã hội hóa giám định pháp y không nên thực hiện ở tất cả các lĩnh vực mà chỉ ở một số lĩnh vực khoa học có thể làm được như giám định AND của Trung tâm giám định AND và công nghệ di truyền, một số lĩnh vực giám định về khoa học công nghệ. Đại biểu Bùi Thị An (đoàn Hà Nội) chia sẻ.
Đại biểu Nguyễn Quang Sơn (đoàn Hà Nội) đề nghị, việc xã hội hóa giám định tư pháp, trong đó có giám định pháp y phải hết sức thận trọng, vì một kết luận giám định có thể làm thay đổi, đảo ngược lại vụ việc, gây tổn thất về kinh tế, sinh mạng con người. Hiện nay, dịch vụ công chứng đang bị lợi dụng, nên chỉ xã hội hóa một số lĩnh vực, chứ không nên xã hội hoá trong lĩnh vực giám định pháp y, nếu không sẽ rất khó quản lý. Xã hội hóa giám định tư pháp cũng cần thiết để huy động nguồn lực, nhưng phải có qui định rõ và có lộ trình, thực hiện thí điểm trước, đánh giá hiệu quả rồi mới triển khai rộng khắp, tránh để diễn ra những vụ việc phức tạp, khiếu kiện vượt cấp. Đại biểu Nguyễn Phạm Ý Nhi (đoàn Hà Nội) nêu ý kiến.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Giả bán nhà để chạy nợ. Bài báo phản ánh: Theo hồ sơ, gần cuối năm 2005, bà N. cho hai người bạn mượn 7,8 tỉ đồng. Đến hẹn, hai người này không trả được nợ nên đồng ý bán ba căn nhà cho bà N. để cấn trừ...
Sau một thời gian, thấy hai người bạn vẫn không thực hiện cam kết, bà N. khởi kiện ra TAND quận 10 (TP.HCM) để đòi nợ. Ngày 24-10-2006, TAND quận 10 xử sơ thẩm, tuyên buộc bị đơn phải trả cho nguyên đơn gần 8,5 tỉ đồng. Bản án bị kháng cáo. Khi TAND TP.HCM chuẩn bị đưa vụ án ra xử phúc thẩm, phía bị đơn đã đem các căn nhà trên bán cho người khác lấy 650 triệu đồng. Phát hiện ra chuyện này, bà N. vội vàng kiện tiếp ra TAND quận 10 yêu cầu tuyên vô hiệu giao dịch mua bán trên. Theo bà, ba căn nhà trên có giá khoảng 9 tỉ đồng nhưng bị đơn chỉ bán 650 triệu đồng là nhằm tẩu tán tài sản để trốn trả nợ. Yêu cầu này của bà N. sau đó lần lượt được tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm chấp nhận. Hai cấp tòa nhận định có nhiều chứng cứ chứng minh giao dịch trên là giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ. Đơn cử giá mua bán nhà không sát giá trị thực tế, người mua cũng không biết chính xác giá của mỗi căn là bao nhiêu và cũng không xem xét hiện trạng căn nhà, không quan tâm đến tài sản... Do vậy, tòa tuyên giao dịch vô hiệu!
Sau khi thắng cả hai vụ kiện, mấy năm nay, bà N. vẫn chưa được thi hành án (THA) do vụ việc liên tục bị tạm hoãn, đặc biệt là đối với vụ án tuyên việc bán nhà bị vô hiệu. Đầu tiên, VKSND Tối cao yêu cầu tạm hoãn thi hành án ba tháng để xem xét vụ kiện theo thủ tục giám đốc thẩm. Tuy nhiên, ngày 20-12-2010, phía viện cho biết án tuyên giao dịch mua bán trên vô hiệu là chính xác, không có cơ sở kháng nghị. Bên viện trả lời xong, ngày 17-1, đến lượt TAND Tối cao lại yêu cầu tạm hoãn THA để xem xét kháng nghị... Chờ hết ba tháng như yêu cầu, Chi cục THA dân sự quận 10 vẫn không thấy tòa có ý kiến nên ngày 3-10, cơ quan này quyết định tiến hành cưỡng chế THA. Thế nhưng trước hôm cưỡng chế một ngày, ngày 13-10, Chi cục THA nhận được công văn đề ngày 12-10 gửi qua đường fax của tổng cục trưởng Tổng cục THA dân sự yêu cầu tạm ngừng việc THA để kiểm tra toàn bộ quá trình THA...
Kể từ đó đến nay, vụ việc vẫn chưa có kết quả cuối cùng.
3. Báo điện tử Công thương có bài Dịch vụ hỗ trợ pháp lý: Chưa đồng hành cùng doanh nghiệp. Bài báo phản ánh: Chính phủ đã ban hành nghị định số 66/2008/NĐ-CP với mục tiêu hỗ trợ và nâng cao nều tảng pháp lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp(DN). Tuy nhiên, sau 3 năm thực hiện nghị định, việc hỗ trợ, tư vấn pháp luật vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu của DN.
TP.HCM hiện có hơn 170.000 DN hoạt động sản xuất kinh doanh, do đó nhu cầu tiếp cận kịp thời các quy định của pháp luật là rất cao. Tuy nhiên, việc am hiểu luật pháp trong kinh doanh của nhiều DN vẫn còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, mặc dù công tác hỗ trợ pháp lý cho DN đã được các sở ban ngành triển khai nhưng chưa sâu rộng và chưa phối hợp tốt để đạt hiệu qua mong muốn.
Ông Lê Văn Tự, TGĐ Tổng công ty xây dựng Sài Gòn (SGC) cho biết, theo nghị định 66/2008/NĐ-CP thì DN sẽ nhận được rất nhiều sự hỗ trợ, bao gồm việc giải đáp pháp luật với các hình thức bằng văn bản, mạng điện tử, trực tiếp hay điện thoại… tuy nhiên việc giải đáp vẫn không cụ thể đối với các DN gặp vướng mắc. Chẳng hạn, chi nhánh của SGC đang tiến hành thủ tục phá sản công ty liên doanh vật tư xây dựng Dongshin – Việt Nam (công ty đã ngừng hoạt động từ năm 2004), đại diện pháp luật là người nước ngoài, sau khi kinh doanh thua lỗ đã bỏ về nước, không có trách nhiệm giải quyết các vấn đề tồn đọng. Mà trường hợp này, pháp luật chưa có hướng giải quyết cụ thể dẫn đến tình trạng nợ công bị treo, nhà xưởng bị bỏ không, nhân viên không được trả lương, không có kinh phí thuê người bảo quản tài sản… Mặc dù sau đó, SGC có văn bản xin ý kiến giải quyết gửi lên Sở kế hoạch Đầu tư TP.HCM, nhưng việc thực hiện thủ tục phá sản lại đang gặp vướng mắc về pháp lý nên vẫn chưa thể giải quyết.
Tương tự, một DN khác cho biết, hai năm trước công ty đã đầu tư xây dựng nhà máy mía đường tại Lào, nhưng việc hỗ trợ pháp luật nước ngoài hầu như là không có. Chính vì vậy, DN phải “tự bơi” trong vấn đề tìm hiểu pháp luật đầu tư ra nước ngoài, các hiệp định, công ước quốc tế cũng như pháp luật nước ngoài. Đề cập đến vấn đề này, Luật sư Trương Thị Hòa, Đại diện Hiệp hội kinh doanh bất động sản TP.HCM cho rằng, phần lớn DN trên địa bàn TP.HCM không am hiểu về luật pháp, trong khi công tác hỗ trợ pháp lý hiện vẫn chưa được chú trọng, DN mỗi khi cần tư vấn pháp luật thường tìm đến các văn phòng luật sư, mà như vậy thì rất tốn kém. Cùng quan điểm đó, theo Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM, cần phải đẩy mạnh hơn nữa dịch vụ hỗ trợ pháp lý, thậm chí xây dựng các tổ chức pháp lý chuyên ngành để hỗ trợ DN.
Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM cho biết, hỗ trợ pháp lý là rất cần thiết, nhưng vấn đề làm sao để DN biết mình có được hỗ trợ hay không mới là quan trọng. Đã từng có DN lên Sở Kế hoạch và Đầu tư xin giấy phép thành lập công ty TNHH, do không am hiểu về pháp lý nên phải thông qua trợ giúp của các tay “cò” và bị thu phí rất lớn. Vấn đề được đặt ra ở đây, việc hỗ trợ pháp lý cần phải đi đến được từng DN. Bên cạnh việc hỗ trợ pháp lý từ phía cơ quan nhà nước thì DN cũng phải có trách nhiệm nâng cao nhận thức về pháp luật. Bà Nguyễn Thị Dân, Đại diện Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP.HCM cho biết, mới đây Sở có tổ chức buổi tư vấn pháp lý miễn phí, nhưng chỉ có 20% DN tham gia, điều đó cho thấy DN chưa thực sự quan tâm đến pháp luật. Giải quyết vấn đề này, theo bà Dân, DN muốn được cấp giấy phép thành lập bắt buộc phải học qua lớp “khởi sự doanh nghiệp”, có như vậy mới thấy được tầm quan trọng về luật pháp.
Bà Ung Thị Xuân Hương, Phó giám đốc Sở Tư Pháp cũng đồng tình với quan điểm này khi cho rằng, DN cũng phải có trách nhiệm nâng cao kiến thức về pháp luật để khi gặp sự cố có thể khắc phục kịp thời. Cũng theo bà Hương, trong thời gian tới sẽ có nhiều chương trình hỗ trợ pháp lý cho DN với sự phân công, phối hợp đồng bộ nhằm giúp DN điều hành sản xuất kinh doanh đúng pháp luật, ngày càng hiệu quả để đáp ứng được yêu cầu hội nhập kinh tế thế giới và khu vực.