I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3-2011 tăng 2,17% so với tháng 2 - mức cao nhất trong 34 tháng qua. Mức tăng giá cao nhất thuộc về nhóm giao thông. Chịu tác động mạnh của đợt điều chỉnh giá xăng dầu, cước phí vận chuyển và giá vé nhiều loại hình vận tải tăng lên rất nhanh, dẫn tới chỉ số giá nhóm này vọt lên 6,69% trong tháng 3.
Các chuyên gia thống kê lưu ý, tính từ năm 1995 đến nay, chưa có năm nào chỉ số giá tiêu dùng tháng 3 tăng cao hơn tháng 2, xét trong mức so sánh với tháng trước đó. So với cùng kỳ năm 2010, CPI tháng 3 đã tăng 13,89%; CPI bình quân quý 1-2011 so với quý 1-2010 đã tăng 12,79%, đều tăng cao hơn so với cách đây một tháng. Còn nếu so với tháng 12-2010, CPI tháng này đã tăng 6,12. Tuy nhiên, quyết tâm kiềm chế lạm phát, thể hiện tại Nghị quyết 11 của Chính phủ vừa được ban hành hôm 24-2 được coi là sẽ thể hiện rõ hiệu quả hơn trong những tháng sau của năm 2011.
2. Báo Thanh niên phản ánh: Tổng công ty điện lực TP.HCM (EVN HCMC) đang phối hợp với Hội Phụ nữ TP và Trung tâm Tiết kiệm năng lượng mở đợt thi đua tiết kiệm điện có thưởng. Cụ thể, nếu hộ dân nào trong thành phố qua theo dõi 3 tháng 4, 5 và 6.2011 mà tiết kiệm được hơn 10% so với cùng kỳ năm ngoái, thì sẽ được tặng giấy chứng nhận gia đình tiết kiệm điện và được thưởng 200.000đ. Nhưng trong cuộc “thi đua có thưởng” do EVN HCMC đề ra, có một đối tượng sử dụng điện rất quan trọng không được nhắc tới: đó là các cơ quan công sở nhà nước trên địa bàn. Lâu nay, việc lãng phí điện vô tội vạ nhất thường xảy ra với đối tượng dùng điện này, và chưa bao giờ những ai lãng phí điện ở khu vực này bị nhắc nhở hay chịu kỷ luật cả. Mà số lượng các cơ quan công sở trên địa bàn sử dụng điện lại không hề nhỏ, không hề ít. Nhiều cơ quan, khi mọi người hết giờ làm việc đã ra về cả, mà máy điều hòa không khí vẫn chạy trong phòng, và các ngọn điện ngoài điện bảo vệ vẫn không hề được tắt.
Với khu vực này, việc tổ chức thi đua tiết kiệm điện, không chỉ có thưởng mà còn có phạt, rất cần được tổ chức ngay.
3. Báo Lao động phản ánh: Ngày 22.3, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UBTƯ MTTQVN) tổ chức hiệp thương để lấy ý kiến thoả thuận lập danh sách sơ bộ những người ứng cử ĐBQH khóa XIII. 100% thành viên MTTQ đã tán thành với danh sách 183 ứng viên trung ương được giới thiệu. Tuy nhiên, vẫn còn một số ý kiến bày tỏ nhiều băn khoăn, trong đó có ý kiến nhận xét: Chỉ có 10/183 ứng viên là người ngoài Đảng - chiếm khoảng 5%, trong khi cơ cấu phân bổ cho phép 10 - 15%. Một số ý kiến khác chưa hài lòng với danh sách sơ bộ người ứng cử vì không có số dư, bởi nếu không có số dư thì MTTQ biết lấy đâu ra người so sánh để chọn người này, không chọn người kia. Danh sách 183 ứng viên - chỉ là con số vừa đủ để bầu đúng như vậy chứ không dư ra ai để còn chọn lựa.
Từ ngày 24.3 đến ngày 31.3 sẽ tổ chức hội nghị cử tri nơi cư trú để nhận xét, tín nhiệm đối với người ứng cử.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Chiều 24-3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gặp các nữ đại biểu Quốc hội khóa XII đang dự kỳ họp thứ 9 tại Hà Nội. Thủ tướng khẳng định các nữ đại biểu Quốc hội đã không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, hoàn thành ngày càng tốt hơn nhiệm vụ đại biểu của mình. Thủ tướng mong truyền thống này tiếp tục được phát huy ở các khóa Quốc hội tiếp theo. Kỳ họp thứ 9 là kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XII. Thủ tướng mong muốn dù ở cương vị nào, các nữ đại biểu Quốc hội cũng vẫn tiếp tục có tiếng nói ủng hộ sự nghiệp bình đẳng giới và sự tiến bộ của phụ nữ, cũng như đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Sài Gòn tiếp thị có bài Sửa luật Thuế thu nhập cá nhân: sự “vội vàng” cần thiết. Bài báo phản ánh: Cho rằng đặt vấn đề sửa luật Thuế thu nhập cá nhân lúc này là “quá vội vàng”, ông Phùng Quốc Hiển, chủ nhiệm uỷ ban Tài chính – ngân sách Quốc hội lý giải: “Hãy để nó (luật Thuế thu nhập cá nhân – PV) ổn định, đừng vì một vài sóng gió hôm nay (lạm phát – PV) mà thay đổi. Mong muốn nhất của ta hiện nay là ổn định chính sách. Nhiều chuyên gia nước ngoài cũng nhận xét chính sách ta thiếu ổn định”. Ổn định là yêu cầu, điều kiện để phát triển. Sự ổn định của luật pháp nói chung, của một luật như luật Thuế thu nhập cá nhân là yêu cầu không chỉ của Nhà nước mà còn của người dân theo nghĩa giúp dự liệu được chi tiêu.
Việc sửa, đồng nghĩa với việc giảm tính ổn định của luật này đặt ra trong bối cảnh đang có những mất ổn định kinh tế vĩ mô mà lạm phát cao là biểu hiện tác động trực tiếp nhất đến đời sống người dân, người nộp thuế. Ngay trong quá trình lấy ý kiến góp ý xây dựng luật này, đã có nhiều ý kiến khác nhau về nội dung nhưng ban soạn thảo vẫn xin giữ quan điểm của mình. Từ đó đến nay, trong giới chuyên môn, dưới góc độ khoa học, những lo ngại về tính hợp lý của nó không phải đã hết. Nhưng chỉ khi lạm phát tăng vọt, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân – người đóng thuế, nguyện vọng xem xét lại luật sao cho giảm thiểu gánh nặng đóng góp của người dân mới trở nên gay gắt và chính đáng.
Cũng không rõ sự “ổn định” mà ông Hiển muốn có là ổn định nào? Ổn định tuổi thọ của luật hay ổn định nguồn thu mà luật này mang lại. Nếu chỉ là ổn định tuổi thọ cho luật thì về mặt kỹ thuật xây dựng luật, kinh nghiệm thế giới cho thấy các nước đang phát triển (thường có lạm phát cao) thường chọn cách xây dựng luật hiệu chỉnh tự động theo lạm phát. Vì vậy, sửa luật theo hướng này, chấp nhận một sự thiếu ổn định bây giờ, sẽ đảm bảo tính ổn định lâu dài về sau. Trong lúc Chính phủ đang bỏ tiền ra để lo chính sách an sinh xã hội cho người nghèo thì giảm gánh nặng thuế cho người phải đóng thuế có thể xem là giải pháp an sinh chủ động, vì nếu không may vì vậy mà họ rơi vào cảnh cần phải hỗ trợ thì Nhà nước cũng phải có giải pháp. Báo chí đưa tin thủ tướng của Trung Quốc, sau khi giao lưu trực tuyến với người dân, biết tình cảnh, nguyện vọng của họ trước lạm phát (vốn thấp hơn Việt Nam rất nhiều), đã thực hiện động thái kinh tế – chính trị an dân là đề xuất chính sửa luật – nâng mức chịu thuế thu nhập cá nhân.
Nếu đã thống nhất góc nhìn như vậy thì vấn đề còn lại chỉ là chuyện kỹ thuật. Việc sửa luật để phù hợp với diễn biến giá cả mang tính tình thế và sửa để có được một luật khoa học, vì vậy mà “ổn định”, thiết nghĩ không mâu thuẫn gì về mục tiêu.
2. Báo Thanh niên có bài Kỳ họp thứ 9, QH khóa XII: Mổ xẻ bất cập trong cách làm luật. Bài báo phản ánh: Khẳng định sự tiến bộ vượt bậc trong hoạt động của QH suốt 4 năm qua, song nhiều ĐB khi thảo luận báo cáo tổng kết nhiệm kỳ QH khóa XII sáng qua vẫn còn băn khoăn về chất lượng làm luật của QH cũng như vai trò, trách nhiệm của ĐBQH với cử tri.
Theo ĐB Vũ Quang Hải (Hưng Yên), trong 64 luật đã được QH thông qua tại nhiệm kỳ rút ngắn còn 4 năm, có nhiều dự án luật chất lượng, hiệu quả cao. Tuy nhiên, vì không có quy hoạch nên tình trạng cố gắng đưa luật vào chương trình rồi lại rút ra một cách dễ dàng vẫn xảy ra hằng năm. Ông Hải cho rằng điều này khiến “hằng năm và cả nhiệm kỳ QH đều không chủ động được việc làm luật do phải tùy thuộc vào sự chuẩn bị của Chính phủ”. “Có nhiều luật ngay từ đầu nhiệm kỳ đã đưa vào như Luật Đất đai (sửa đổi) nhưng đến giờ vẫn chưa làm được, điều này tạo kẽ hở pháp lý cho nhóm lợi ích nhỏ giàu lên rất nhanh trong khi dân thì bức xúc, hàng ngàn ha đất bị bỏ hoang”, ông Hải đơn cử. “Nếu nhìn nhận nghiêm túc thì có phần trách nhiệm của QH”, ông Hải nói.
Ở tổ khác, ĐB Chu Sơn Hà (Hà Nội) cũng nhận xét: QH chưa thật sự nghiêm túc trong vấn đề làm luật, đặc biệt trong việc xem xét các dự án luật do Chính phủ trình. “Lẽ ra nếu dự thảo chuẩn bị kém thì nên dừng lại, chưa thảo luận và thông qua, nhưng trong nhiều trường hợp QH vẫn làm, nhiều khi vẫn còn nể nang nhau”, ĐB này nói. ĐB Ngô Thị Doãn Thanh (Hà Nội) cũng chỉ ra bất cập trong cách làm luật hiện nay, đó là thay vì làm các luật theo yêu cầu của đời sống thì QH lại làm theo sự chuẩn bị của các cơ quan chức năng.
Qua phản ánh của nhiều ĐB cho thấy chính những thực trạng nói trên là nguyên nhân dẫn tới chất lượng các luật còn hạn chế, nhiều luật vừa mới ban hành xong đã phải sửa. Để khắc phục tình trạng này, ĐB Nguyễn Lân Dũng (Đắk Lắk) đề xuất giải pháp QH khóa tới cần phải tăng cường bộ phận giúp việc cho các ủy ban có am hiểu chuyên môn sâu về pháp luật. “Phải học tập kinh nghiệm nước ngoài, QH cần có bộ phận giúp việc chuyên trách về làm luật và phải được trả lương thật cao. Tôi không phủ định thành tích lập pháp của QH ta, nhưng để tốt lên thì QH khóa XIII cần phải làm như vậy”, ông tha thiết đề nghị.
Trong nội dung phát biểu, GS Nguyễn Lân Dũng dành hầu hết thời gian để nói về trách nhiệm của ĐBQH với cử tri đã bầu ra mình. Ông cho biết nhận rất nhiều phản ánh của cử tri về việc rất khó khăn để tiếp cận và tiếp xúc được với các ĐBQH. Thậm chí, ngay cả khi diễn ra các hội nghị tiếp xúc cử tri chính thức trước và sau kỳ họp, nhiều cử tri không có giấy mời cũng rất khó khăn để vào được hội trường. “Luật quy định ĐBQH phải thường xuyên tiếp xúc cử tri nhưng nhiều ĐBQH không tiếp dân tại nhà. Có ĐB cả tuần dân tìm mới gặp được một lần, thậm chí còn không gặp được ĐB mà gặp ông thư ký của ĐB đó”, ông Dũng nói.
Góc nhìn khác, ĐB Nguyễn Đình Quyền (Hà Nội) cho rằng vai trò giám sát của cá nhân ĐB chưa có. “Ở nước ngoài, một ĐB có thể hẹn lịch làm việc riêng với bộ trưởng và nội dung cuộc làm việc sẽ được công bố với báo giới. Ở ta thì chưa làm được vì thiếu thông tin, thiếu bộ máy hỗ trợ. QH chưa bao giờ làm hết chức năng nhiệm vụ theo hiến pháp”, ông Quyền nói. ĐB Nguyễn Ngọc Đào (Hà Nội) cũng nhấn mạnh hạn chế lớn của QH khóa 12 là khả năng giám sát chưa cao. Vì vậy, ông đề nghị: "Cần thay đổi cơ chế để các ủy ban của QH đều có quyền giám sát các bộ trưởng. Phải xây dựng nội dung này thành một thông lệ của hoạt động QH để có thể tăng cường vai trò của ĐBQH với cơ quan hành pháp”.
3. Báo Đại đoàn kết có bài Làm sao để bớt thủ tục “hành dân”?. Bài báo phản ánh: Thường trực HĐND TP. Hà Nội vừa họp tổng kết nhiệm kỳ 2004- 2011. Phát biểu tại hội nghị tổng kết, Bí thư Thành uỷ Phạm Quang Nghị cho rằng, kinh tế - xã hội còn nhiều yếu kém, chưa phát triển tương xứng với tiềm năng của Thủ đô. Nếp sống văn hóa, văn minh đô thị chưa tốt; cải cách hành chính, chuyển biến chưa đáp ứng yêu cầu; tinh thần, năng lực của bộ phận cán bộ chưa đáp ứng; chỉ số cạnh tranh so với các tỉnh thành khác còn thấp...
Một trong những vấn đề yếu kém mà ông Phạm Quang Nghị nêu ra là một bộ phận cán bộ hành chính ở Thủ đô vẫn còn gây nhũng nhiễu người dân. Nhận xét này được nhiều người dân đồng tình. Điều làm nhiều người thấy lạ là việc “hành dân” này lại phổ biến ở những cán bộ có thể gọi là “cấp thấp” nhất. Nhiều quy định bị áp dụng một cách máy móc, dập khuôn không cần thiết.
Ông bạn tôi cần một cái giấy sao bằng chứng nhận cho con. Ra phường, cô “một cửa” cứ nằng nặc, theo quy định chiều hôm sau ra lấy. Trong khi đó chiều ấy, con gái ông phải đi vào mãi TP. Hồ Chí Minh, và người có thẩm quyền ký vẫn có mặt ở trụ sở và chỉ cách có mấy bước chân. Một ông bạn khác làm thủ tục chuyển giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Mặc dù đã qua công chứng, giấy tờ gốc liên quan phòng công chứng giữ, nhưng cô nhận giấy tờ vẫn yêu cầu phải có giấy gốc, nếu không phải có bản phô tô công chứng.v.v... Nếu ai đã từng phải đi làm các thủ tục từ nhập khẩu, chuyển tên hợp đồng điện, nước mới thấm thía cái cảnh đi lại, chờ đợi... Nhiều người còn bị cán bộ gắt gỏng, rất ấm ức.
Mặc dù TP. Hà Nội đã có nhiều tích cực trong việc cải cách hành chính, nhiều nơi cũng đã làm khá tốt. Thế nhưng vẫn còn nhiều vị công chức, tiếng là dân Thủ đô, nhưng để đạt được cái chỉ tiêu “văn minh, thanh lịch”, vì dân thì vẫn còn xa.