Điểm tin báo chí sáng ngày 14 tháng 10 năm 2010 Trong buổi sáng ngày 14/10/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo điện tử Vietnamnet có bài Cứ 'lót tay', việc mới 'chạy'. Bài báo phản ánh: Kết quả ban đầu của khảo sát trực tuyến về cải cách hành chính do UNDP phối hợp với VietNamNet thực hiện cho thấy, gần 70% người dân khi được hỏi trả lời rằng họ phải đưa thêm tiền mới giải quyết được công việc liên quan đến thủ tục hành chính. Khảo sát được tiến hành trên diện rộng, với sự tham gia của người dân thuộc nhiều ngành nghề khác nhau, từ doanh nhân cho đến công chức, nông dân, nội trợ. Có tới 1.466 người dân ở 63 tỉnh, thành đã tham gia, từ Hà Nội cho đến các tỉnh vùng sâu, vùng xa.
Phản ứng chung của người dân tham gia khảo sát, đó là mỗi khi phải "cậy" đến cửa công quyền, phải có "phong bì lót tay" và dựa vào các mối quan hệ thì mới mong được việc. Đứng đầu bảng những thủ tục gây phiền hà nhất cho dân chính là thủ tục liên quan đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gần 45%). Tình trạng rắc rối trong cấp giấy chứng nhận diễn ra ở hầu hết các tỉnh thành, từ Hà Nội cho đến Vĩnh Long, Phú Thọ... Kế tiếp là các loại thủ tục cấp phép xây dựng nhà, khiếu nại tố cáo, đăng ký hộ khẩu, bảo hiểm xã hội, thuế nhà đất, đăng ký kinh doanh... Riêng ở Hà Nội, tình trạng phiền hà được người dân phản ánh diễn ra ở hầu hết các quận như Cầu Giấy, Ba Đình, Hoàng Mai... và một số sở. Do vậy, nhờ cò, "lót tay" và "quan hệ tốt" là ba chìa khóa để mở cánh cửa thủ tục.
Bởi vậy, cũng dễ hiểu khi hầu hết người dân tham gia khảo sát không hài lòng về giải quyết thủ tục hành chính ở địa phương họ. Có tới hơn nửa số người trả lời cho rằng họ không nhận được những thông tin rõ ràng về thủ tục cần làm. Không phải ai cũng nhận được lịch hẹn trả kết quả giải quyết thủ tục và rất nhiều trong số những người nhận được lịch hẹn phản ánh rằng công chức nhà nước cũng không được đúng hẹn cho lắm. Trình độ nghiệp vụ của đội ngũ công chức đa số được cho là chưa tốt.
Một trong những giải pháp được đa số người trả lời khảo sát (60%) đề xuất, đó là cần phải cải cách thủ tục hành chính theo hướng thuận lợi, đơn giản cho người dân. Giải pháp cấp bách tiếp theo là đổi mới và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, chú trọng xây dựng người giỏi về chuyên môn, có đức độ và trách nhiệm. Song song là nhiệm vụ cải cách bộ máy hành chính nhà nước theo hướng đảm bảo tính hiệu quả và tiết kiệm ngân sách. Chuyển những dịch vụ công không nhất thiết phải do cơ quan nhà nước cung ứng cho doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức phi Chính phủ đảm nhiệm. Ngoài ra, nhiều người cũng kiến nghị phải thiết lập chế độ tiền lương cạnh tranh theo vị trí công tác của công chức cũng như tạo ra cơ chế cho người dân và báo chí tham gia phát hiện, tố cáo những hành vi tiêu cực của công chức trong thực thi công vụ. Không thể thiếu những giải pháp khác liên quan đến công nghệ như cơ chế một cửa, một cửa liên thông, đẩy mạnh triển khai các ứng dụng về công nghệ thông tin...
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 13-10, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho biết, hiện ở phía Bắc nước ta đang có một bộ phận không khí lạnh tăng cường xuống phía Nam. Dự báo vào rạng sáng mai (15-10), bộ phận không khí lạnh sẽ tác động tới thời tiết các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ.
Bởi vậy sắp tới, với dải hội tụ từ phía Nam dịch chuyển dần lên có khả năng sẽ gây mưa trở lại ở miền Trung. Song các địa phương như: Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên nằm trong vùng ảnh hưởng của dải hội tụ cần theo dõi sát dự báo vùng áp thấp ngoài biển Đông đang mạnh lên, nếu vùng áp thấp trở thành áp thấp nhiệt đới vào đất liền, sẽ xảy ra mưa lớn.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ông Trương Thế Mỹ, Phó Chủ tịch UBND xã An Hải, huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi), cho biết đến 19 giờ ngày 13-10, chín ngư dân đi trên tàu cá QNg-66478 của ngư dân Mai Phụng Lưu, xã An Hải, huyện Lý Sơn bị Trung Quốc bắt giữ vẫn chưa về tới nhà.
Theo ông Mỹ, dù đã tìm mọi cách liên lạc qua hệ thống Icom công cộng nhưng vẫn không bắt được tín hiệu với tàu cá của ông Lưu. “Phía Trung Quốc thông tin đã thả tàu cá và chín ngư dân từ ngày 11-10. Lẽ ra họ phải về tới Lý Sơn vào ngày 12-10 nhưng không hiểu sao đã trễ một ngày vẫn bặt vô âm tín” - ông Mỹ nói.
4. Báo Đại Đoàn kết phản ánh: Tối 12-10, tại Hà Nội, Ban Tổ chức Trung ương Đảng đã tổ chức trọng thể kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống và Đại hội Thi đua yêu nước Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Dự lễ kỷ niệm có Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang. Sau Đại hội XI của Đảng, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đề nghị các cấp ủy Đảng, Ban Tổ chức Trung ương, Ban tổ chức cấp ủy các cấp cần tập trung tham mưu, thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội. Đối với công tác cán bộ cần làm tốt việc đào tạo, bồi dưỡng, tăng cường giáo dục, quản lý cán bộ, gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và quản lý đảng viên. Trong công tác Đảng cũng cần đổi mới, tăng cường, để đội ngũ này thực sự là chiến sĩ tiên phong...
Công tác bảo vệ Đảng cần được chú trọng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Cơ quan Ban Tổ chức Trung ương.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Đề xuất có chức danh chứng thực viên. Bài báo phản ánh: “Thời gian qua, Sở Tư pháp TP.HCM đã có nhiều nỗ lực trong công tác bổ trợ tư pháp và đạt được nhiều kết quả tốt”.
Đó là nhận xét của ông Nguyễn Thanh Chín, Trưởng Ban Pháp chế HĐND TP.HCM, tại buổi giám sát công tác bổ trợ tư pháp của Sở Tư pháp TP ngày 13-10. Ông Chín đánh giá cao Sở Tư pháp TP trong việc xây dựng phần mềm tra cứu thông tin ngăn chặn, có nối mạng đến tất cả tổ chức hành nghề công chứng. Ban Pháp chế HĐND TP cũng ghi nhận những khó khăn, vướng mắc mà Sở gặp phải do các quy định pháp luật có nhiều điểm chồng chéo, mâu thuẫn. Sở Tư pháp TP đưa ra ý tưởng: Cán bộ tư pháp ở phường, xã được ký vào bản sao giấy tờ chứng thực, có thể gọi chức danh này là chứng thực viên (lâu nay bản sao giấy tờ chứng thực ở UBND cấp xã do chủ tịch hoặc phó chủ tịch UBND cấp xã ký). Ý tưởng này được Ban Pháp chế HĐND TP ủng hộ.
2. Báo Thanh niên có bài “Thổi còi” Bộ Tài chính và NHNN vì ban hành văn bản sai quy định. Bài báo phản ánh: Hôm qua 13.10, ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), Bộ Tư pháp cho biết vừa ký các văn bản “thổi còi” Bộ Tài chính và NHNN do ban hành 2 văn bản vi phạm về thời điểm có hiệu lực của văn bản QPPL.
Các văn bản này gồm Thông tư số 116/2010/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 137/2009/TT-BTC hướng dẫn thực hiện một số điều của Quyết định 33/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu, quy định: “có hiệu lực kể từ ngày ký”; Thông tư 19/2010/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 13/2010/TT-NHNN của Thống đốc NHNN quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng quy định có hiệu lực sau 3 ngày ký ban hành.
Theo ông Sơn, Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2008 quy định thời điểm có hiệu lực của văn bản QPPL được quy định trong văn bản nhưng không sớm hơn 45 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành. Do đó, việc 2 thông tư này có hiệu lực sớm hơn quy định đã gây ra những thiệt hại về mặt kinh tế, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của các doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh hợp pháp.
Báo cũng có bài “Góp ý các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng XI: Cần thể chế hóa bằng luật việc trưng cầu dân ý”. Bài báo phản ánh: PGS-TS Đào Duy Quát, chuyên gia cao cấp Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Tổng biên tập Báo Điện tử Đảng Cộng sản VN nhấn mạnh quan điểm trên trên khi trao đổi với Thanh Niên về cách thức tiếp thu các ý kiến đóng góp cho dự thảo văn kiện trình Đại hội XI đang được Bộ Chính trị công bố lấy ý kiến rộng rãi của toàn dân.
* Thưa ông, việc công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội XI để lấy ý kiến đóng góp của toàn dân đến nay đã nhận được nhiều góp ý tâm huyết. Vẫn có điều người dân băn khoăn là cơ chế tiếp thu, quy trình xử lý các ý kiến đóng góp đó như thế nào để việc góp ý không bị đánh giá là hình thức?
- Các văn kiện của Đại hội XI gồm: bổ sung phát triển Cương lĩnh, Chiến lược phát triển 10 năm tới, Báo cáo chính trị, Kế hoạch 5 năm tới và sửa đổi Điều lệ Đảng. Hiện nay cũng đã có cơ chế rất rõ để tiếp thu ý kiến đóng góp của các tầng lớp trong xã hội: một là đóng góp của đảng viên thông qua đại hội cơ sở, đại hội quận, huyện, tỉnh, thành và các cấp ủy sẽ tập hợp gửi về trung ương. Văn phòng trung ương sẽ tập hợp tất cả ý kiến đó. Hai là nhân dân đóng góp ý kiến qua các kênh: MTTQ, các đoàn thể và báo chí. Ban Tuyên giáo trung ương sẽ tập hợp các ý kiến đóng góp từ các kênh này. Đây là hai trung tâm tập hợp ý kiến và phản ánh đến BCH trung ương thông qua Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào cuối tháng 10 này.
Tiểu ban văn kiện sẽ tổng hợp nghiên cứu các ý kiến, báo cáo Bộ Chính trị. Bộ Chính trị sẽ nghiên cứu và báo cáo trung ương. Trung ương nghiên cứu tiếp thu bổ sung vào dự thảo các văn kiện trình đại hội. Nói một cách khái quát là Bộ Chính trị, BCH trung ương và đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI sẽ nghiên cứu các ý kiến đóng góp này một cách nghiêm túc, đầy trách nhiệm. Trong các khâu nghiên cứu tiếp thu này đều làm rõ vì sao ý kiến này được tiếp thu và vì sao không tiếp thu ý kiến khác. Quy trình và quy chế trên đã khẳng định thực chất việc đóng góp ý kiến của nhân dân để các văn kiện của Đại hội XI là kết tinh ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng và toàn dân tộc.
* Thưa ông, những ý kiến đóng góp của toàn dân, kể cả ý kiến trái với quan điểm của Đảng và Nhà nước hiện nay, có cần thiết phải công bố và giải thích rõ để toàn dân biết vì sao tiếp thu, vì sao không?
- Theo tôi, sau khi Đại hội XI thông qua các văn kiện, trong quá trình học tập, nghiên cứu văn kiện đại hội, khi phân tích quán triệt các nội dung chủ yếu của các văn kiện, đội ngũ báo cáo viên cần thông báo và giải thích rõ những loại vấn đề ý kiến đóng góp được tiếp thu và những loại vấn đề, ý kiến không tiếp thu và vì sao không tiếp thu. Nếu làm được điều này sẽ góp phần quan trọng tăng cường, củng cố niềm tin của nhân dân đối với các văn kiện Đại hội XI, tin tưởng các văn kiện này thực sự là kết tinh trí tuệ, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân.
* Theo kinh nghiệm của một số nước, chúng ta có nên lập một địa chỉ riêng để thường xuyên tiếp nhận tất cả ý kiến của các tầng lớp nhân dân trong xã hội, kể cả ý kiến trái chiều, để tránh tình trạng các ý kiến được phát biểu trên các diễn đàn không chính thống, bị lợi dụng, xuyên tạc hay không?
- Chúng ta đã thiết lập được nhiều kênh để nhân dân đóng góp ý kiến như MTTQ VN đã tổng hợp các ý kiến của cử tri cả nước báo cáo Quốc hội trong các kỳ họp hằng năm. Hệ thống báo chí của ta cũng là diễn đàn của nhân dân. Và lần này, trung ương cho công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội XI để xin ý kiến đóng góp của nhân dân và đã giao cho 2 cơ quan của trung ương là VP Trung ương Đảng và Ban Tuyên giáo trung ương có trách nhiệm tổng hợp các ý kiến đóng góp để Trung ương Đảng nghiên cứu tiếp thu, hoàn thiện các văn kiện trình Đại hội XI. Có lẽ chúng ta nên thông qua một số kênh của công tác tư tưởng để thông báo cho nhân dân biết Đảng đã tiếp thu điều gì, không tiếp thu ý kiến nào, vì sao. Nếu làm tốt vấn đề này sẽ có tác dụng rất lớn để củng cố niềm tin của nhân dân vào các nghị quyết của Đại hội Đảng, góp phần bác bỏ có sức thuyết phục những quan điểm sai trái.
* Ông nghĩ sao khi có ý kiến cho rằng, một khi các dự thảo văn kiện đã được thảo luận và qua nhiều lần góp ý ở các cấp cơ sở, đã được cân nhắc từng câu chữ để công bố cho toàn dân thì việc tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân sẽ chỉ mang tính chất tham khảo?
- Đúng là trong quá trình hình thành các quyết định của các cấp, chúng ta đã thực hiện quy trình khoa học và dân chủ. Tuy nhiên, không phải tất cả các cấp và tất cả các quyết định đều tuân thủ đúng quy trình khoa học đó. Và điều đáng chú ý là để ngăn ngừa các nhóm lợi ích tác động khi hình thành các quyết định, chính sách, cần thể chế hóa việc lấy ý kiến của nhân dân trước khi ban hành các quyết định quan trọng, các quyết định đụng đến những vấn đề quốc kế dân sinh thì phải có một quá trình dân chủ cao hơn. Thậm chí các quyết định đó phải được trưng cầu dân ý.
Đáp ứng đòi hỏi này, xin kiến nghị QH khóa XIII tới đây việc xem xét, ban hành Luật Trưng cầu dân ý. Đảng ta về bản chất là không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của dân tộc và của giai cấp. Từ bản chất ấy, cần phải có cơ chế để nghe được tiếng nói của dân, nguyện vọng và trí tuệ của dân để hình thành các quyết định. Chính vì vậy, nên xem lần lấy ý kiến đóng góp của toàn dân cho dự thảo văn kiện Đại hội XI này là cơ sở thực tế để xây dựng thể chế tập hợp được ý kiến, nguyện vọng, trí tuệ của toàn dân trước khi hình thành các quyết định của Đảng.
3. Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh: Tiếp tục chương trình cứu trợ tại các tỉnh miền Trung, sáng 13/10/2010, Đoàn cứu trợ của Báo PLVN đến huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), trao 100 phần quà (mỗi phần trị giá 200.000 đồng) đến tận tay các hộ dân chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ, tại xã Hòa Hải…
4. Thông tấn xã Việt Nam có bài Hà Nội sót nhiều trường hợp chưa đăng ký hộ tịch. Bài báo phản ánh: Tại buổi giao ban ngày 13/10 về công tác tư pháp, ông Phạm Hồng Sơn - Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội cho rằng thành phố bỏ sót nhiều trường hợp chưa đăng ký hộ tịch. Đây là thực trạng chung hiện đang tồn tại ở hầu hết các quận, huyện của Hà Nội.
Mới đây, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Hà Nội triển khai đề án rà soát đăng ký công tác khai tử tại các địa phương. Hiện tại, mới chỉ có 23/29 quận, huyện trên địa bàn Hà Nội có thống kê về công tác này. Theo đánh giá ban đầu, tại cả 23 quận, huyện này đều bỏ sót nhiều trường hợp chưa đăng ký khai tử, huyện nhiều nhất có tới trên 10.000 trường hợp chưa khai tử. Thậm chí, tại huyện Thanh Trì, ở sát ngay trung tâm thành phố, cũng có tới hơn 6.000 trường hợp chưa được đăng ký khai tử, gây nhiều sai lệch trong công tác hộ tịch tại địa phương. Ông Sơn cho rằng tư pháp các quận huyện đã chưa hoàn thành hết chức năng, nhiệm vụ trong công tác hộ tịch. Nguyên nhân là thiếu cán bộ tư pháp tại cơ sở, ý thức người dân về lĩnh vực này chưa cao...
Để khắc phục tình trạng này, Sở Tư pháp sẽ báo cáo Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành quyết định yêu cầu các địa phương phải tiến hành thống kê và đăng ký khai tử kịp thời cho những trường hợp này. Đồng thời, Sở cũng đề nghị thành phố cấp kinh phí để các quận, huyện có điều kiện triển khai đồng bộ, toàn diện. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp sẽ tiến hành một đợt tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật rộng rãi về công tác hộ tịch để người dân hiểu và tự giác thực hiện đăng ký hộ tịch theo quy định.
5. Báo điện tử Chính phủ có bài Cần có luật xử phạt vi phạm hành chính. Bài báo phản ánh: Trao đổi quan điểm về việc cần thiết xây dựng 1 bộ luật thống nhất về xử phạt vi phạm hành chính (VPHC), chuyên gia pháp luật Phạm Thúy Hạnh đã có bài phân tích về tình trạng một số quy định hiện nay vừa thiếu lại vừa thừa, hoặc có quy định nhưng không đủ chế tài, chưa phù hợp về thẩm quyền xử phạt, hay có thủ tục xử phạt còn phức tạp...
Pháp lệnh VPHC được ban hành từ năm 2003, được sửa đổi năm 2008 song đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, nhiều quy định không khả thi, đặc biệt là chồng chéo với nhiều luật và nghị định quy định chi tiết về xử phạt VPHC chuyên ngành. Theo thống kê, hiện đã có hơn 100 văn bản quy định về xử phạt VPHC, tuy nhiên vẫn thiếu quy định xử phạt trong một số lĩnh vực chuyên ngành như: công an, quân đội, quản lý trật tự, tư pháp, an toàn thực phẩm... Ví dụ thực tế tồn tại các hành vi vi phạm quy định như hành nghề luật sư phải đúng biển hiệu, dán nhãn mác hàng hóa không đúng, về tập huấn vệ sinh an toàn thực thẩm... Nhưng các hành vi này hiện nay chưa có quy định cũng như chế tài xử phạt.
Xã hội càng phát triển với tốc độ nhanh, càng phát sinh nhiều vi phạm ở nhiều lĩnh vực cần phải xử lý, nhưng quy định thì lại chưa theo kịp. Ví dụ, ở các thành phố có lượng khách du lịch lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Vũng Tàu, Nha Trang, các hành vi vi phạm của người nước ngoài ngày càng tăng trong khi chưa có quy định xử phạt cho phù hợp với đối tượng này. Mặt khác, quy định hiện hành mới chỉ xử phạt hành vi của cá nhân mà chưa có cách thức xử phạt đối với nhóm, tổ chức có hành vi vi phạm như: nhóm bán hàng rong, nhóm chở hàng… tập hợp đông người, gây mất trật tự, phức tạp. Điều này khiến cho các cơ quan quản lý gặp lúng túng trong xử lý hành chính. Một vấn đề khác hiện nay là tuy pháp luật đã quy định cụ thể hành vi VPHC, thẩm quyền, hình thức và mức phạt nhưng vẫn không xử phạt được trong thực tế. Ví dụ, về hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, đặc thù ở một số địa phương khó xử phạt được hành vi này vì tại đây, người dân theo đạo có tục lệ trùm khăn lớn trên đầu nên không thể đội mũ bảo hiểm.
Hay như Nghị định 75/2010/NĐ-CP về xử phạt VPHC trong hoạt động văn hóa quy định: Phạt từ 5-10 triệu đồng nếu khóa hoặc chốt cửa phòng karaoke khi đang hoạt động. Tuy nhiên, trường hợp này rất khó xử phạt vì khi kiểm tra thì khóa đã mở. Hoặc các vi phạm về quảng cáo rất khó bắt quả tang nên hầu như không xử lý được. Thực tiễn về quản lý giá cũng có nhiều bất cập. Ngoài danh mục 8 mặt hàng trọng yếu do Nhà nước quản lý, còn nhiều loại giá khác chưa quản lý được như: giá cho thuê phòng nghỉ, giá một số dịch vụ... Thậm chí ngay cả quy định mới về quản lý giá bắt buộc đơn vị kinh doanh phải niêm yết giá, nếu bán không đúng giá thì xử phạt, nhưng có trường hợp vẫn lách luật được bằng cách niêm yết giá cao nhưng bán thấp hơn giá niêm yết để trốn thuế.
Điểm tin báo chí sáng ngày 14 tháng 10 năm 2010
14/10/2010
Trong buổi sáng ngày 14/10/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC:
1. Báo điện tử Vietnamnet có bài Cứ 'lót tay', việc mới 'chạy'. Bài báo phản ánh: Kết quả ban đầu của khảo sát trực tuyến về cải cách hành chính do UNDP phối hợp với VietNamNet thực hiện cho thấy, gần 70% người dân khi được hỏi trả lời rằng họ phải đưa thêm tiền mới giải quyết được công việc liên quan đến thủ tục hành chính. Khảo sát được tiến hành trên diện rộng, với sự tham gia của người dân thuộc nhiều ngành nghề khác nhau, từ doanh nhân cho đến công chức, nông dân, nội trợ. Có tới 1.466 người dân ở 63 tỉnh, thành đã tham gia, từ Hà Nội cho đến các tỉnh vùng sâu, vùng xa.
Phản ứng chung của người dân tham gia khảo sát, đó là mỗi khi phải "cậy" đến cửa công quyền, phải có "phong bì lót tay" và dựa vào các mối quan hệ thì mới mong được việc. Đứng đầu bảng những thủ tục gây phiền hà nhất cho dân chính là thủ tục liên quan đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gần 45%). Tình trạng rắc rối trong cấp giấy chứng nhận diễn ra ở hầu hết các tỉnh thành, từ Hà Nội cho đến Vĩnh Long, Phú Thọ... Kế tiếp là các loại thủ tục cấp phép xây dựng nhà, khiếu nại tố cáo, đăng ký hộ khẩu, bảo hiểm xã hội, thuế nhà đất, đăng ký kinh doanh... Riêng ở Hà Nội, tình trạng phiền hà được người dân phản ánh diễn ra ở hầu hết các quận như Cầu Giấy, Ba Đình, Hoàng Mai... và một số sở. Do vậy, nhờ cò, "lót tay" và "quan hệ tốt" là ba chìa khóa để mở cánh cửa thủ tục.
Bởi vậy, cũng dễ hiểu khi hầu hết người dân tham gia khảo sát không hài lòng về giải quyết thủ tục hành chính ở địa phương họ. Có tới hơn nửa số người trả lời cho rằng họ không nhận được những thông tin rõ ràng về thủ tục cần làm. Không phải ai cũng nhận được lịch hẹn trả kết quả giải quyết thủ tục và rất nhiều trong số những người nhận được lịch hẹn phản ánh rằng công chức nhà nước cũng không được đúng hẹn cho lắm. Trình độ nghiệp vụ của đội ngũ công chức đa số được cho là chưa tốt.
Một trong những giải pháp được đa số người trả lời khảo sát (60%) đề xuất, đó là cần phải cải cách thủ tục hành chính theo hướng thuận lợi, đơn giản cho người dân. Giải pháp cấp bách tiếp theo là đổi mới và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, chú trọng xây dựng người giỏi về chuyên môn, có đức độ và trách nhiệm. Song song là nhiệm vụ cải cách bộ máy hành chính nhà nước theo hướng đảm bảo tính hiệu quả và tiết kiệm ngân sách. Chuyển những dịch vụ công không nhất thiết phải do cơ quan nhà nước cung ứng cho doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức phi Chính phủ đảm nhiệm. Ngoài ra, nhiều người cũng kiến nghị phải thiết lập chế độ tiền lương cạnh tranh theo vị trí công tác của công chức cũng như tạo ra cơ chế cho người dân và báo chí tham gia phát hiện, tố cáo những hành vi tiêu cực của công chức trong thực thi công vụ. Không thể thiếu những giải pháp khác liên quan đến công nghệ như cơ chế một cửa, một cửa liên thông, đẩy mạnh triển khai các ứng dụng về công nghệ thông tin...
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 13-10, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho biết, hiện ở phía Bắc nước ta đang có một bộ phận không khí lạnh tăng cường xuống phía Nam. Dự báo vào rạng sáng mai (15-10), bộ phận không khí lạnh sẽ tác động tới thời tiết các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ.
Bởi vậy sắp tới, với dải hội tụ từ phía Nam dịch chuyển dần lên có khả năng sẽ gây mưa trở lại ở miền Trung. Song các địa phương như: Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên nằm trong vùng ảnh hưởng của dải hội tụ cần theo dõi sát dự báo vùng áp thấp ngoài biển Đông đang mạnh lên, nếu vùng áp thấp trở thành áp thấp nhiệt đới vào đất liền, sẽ xảy ra mưa lớn.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Ông Trương Thế Mỹ, Phó Chủ tịch UBND xã An Hải, huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi), cho biết đến 19 giờ ngày 13-10, chín ngư dân đi trên tàu cá QNg-66478 của ngư dân Mai Phụng Lưu, xã An Hải, huyện Lý Sơn bị Trung Quốc bắt giữ vẫn chưa về tới nhà.
Theo ông Mỹ, dù đã tìm mọi cách liên lạc qua hệ thống Icom công cộng nhưng vẫn không bắt được tín hiệu với tàu cá của ông Lưu. “Phía Trung Quốc thông tin đã thả tàu cá và chín ngư dân từ ngày 11-10. Lẽ ra họ phải về tới Lý Sơn vào ngày 12-10 nhưng không hiểu sao đã trễ một ngày vẫn bặt vô âm tín” - ông Mỹ nói.
4. Báo Đại Đoàn kết phản ánh: Tối 12-10, tại Hà Nội, Ban Tổ chức Trung ương Đảng đã tổ chức trọng thể kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống và Đại hội Thi đua yêu nước Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Dự lễ kỷ niệm có Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang. Sau Đại hội XI của Đảng, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đề nghị các cấp ủy Đảng, Ban Tổ chức Trung ương, Ban tổ chức cấp ủy các cấp cần tập trung tham mưu, thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội. Đối với công tác cán bộ cần làm tốt việc đào tạo, bồi dưỡng, tăng cường giáo dục, quản lý cán bộ, gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và quản lý đảng viên. Trong công tác Đảng cũng cần đổi mới, tăng cường, để đội ngũ này thực sự là chiến sĩ tiên phong...
Công tác bảo vệ Đảng cần được chú trọng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Cơ quan Ban Tổ chức Trung ương.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Đề xuất có chức danh chứng thực viên. Bài báo phản ánh: “Thời gian qua, Sở Tư pháp TP.HCM đã có nhiều nỗ lực trong công tác bổ trợ tư pháp và đạt được nhiều kết quả tốt”.
Đó là nhận xét của ông Nguyễn Thanh Chín, Trưởng Ban Pháp chế HĐND TP.HCM, tại buổi giám sát công tác bổ trợ tư pháp của Sở Tư pháp TP ngày 13-10. Ông Chín đánh giá cao Sở Tư pháp TP trong việc xây dựng phần mềm tra cứu thông tin ngăn chặn, có nối mạng đến tất cả tổ chức hành nghề công chứng. Ban Pháp chế HĐND TP cũng ghi nhận những khó khăn, vướng mắc mà Sở gặp phải do các quy định pháp luật có nhiều điểm chồng chéo, mâu thuẫn. Sở Tư pháp TP đưa ra ý tưởng: Cán bộ tư pháp ở phường, xã được ký vào bản sao giấy tờ chứng thực, có thể gọi chức danh này là chứng thực viên (lâu nay bản sao giấy tờ chứng thực ở UBND cấp xã do chủ tịch hoặc phó chủ tịch UBND cấp xã ký). Ý tưởng này được Ban Pháp chế HĐND TP ủng hộ.
2. Báo Thanh niên có bài “Thổi còi” Bộ Tài chính và NHNN vì ban hành văn bản sai quy định. Bài báo phản ánh: Hôm qua 13.10, ông Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), Bộ Tư pháp cho biết vừa ký các văn bản “thổi còi” Bộ Tài chính và NHNN do ban hành 2 văn bản vi phạm về thời điểm có hiệu lực của văn bản QPPL.
Các văn bản này gồm Thông tư số 116/2010/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 137/2009/TT-BTC hướng dẫn thực hiện một số điều của Quyết định 33/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu, quy định: “có hiệu lực kể từ ngày ký”; Thông tư 19/2010/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 13/2010/TT-NHNN của Thống đốc NHNN quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng quy định có hiệu lực sau 3 ngày ký ban hành.
Theo ông Sơn, Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2008 quy định thời điểm có hiệu lực của văn bản QPPL được quy định trong văn bản nhưng không sớm hơn 45 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành. Do đó, việc 2 thông tư này có hiệu lực sớm hơn quy định đã gây ra những thiệt hại về mặt kinh tế, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của các doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh hợp pháp.
Báo cũng có bài “Góp ý các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng XI: Cần thể chế hóa bằng luật việc trưng cầu dân ý”. Bài báo phản ánh: PGS-TS Đào Duy Quát, chuyên gia cao cấp Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Tổng biên tập Báo Điện tử Đảng Cộng sản VN nhấn mạnh quan điểm trên trên khi trao đổi với Thanh Niên về cách thức tiếp thu các ý kiến đóng góp cho dự thảo văn kiện trình Đại hội XI đang được Bộ Chính trị công bố lấy ý kiến rộng rãi của toàn dân.
* Thưa ông, việc công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội XI để lấy ý kiến đóng góp của toàn dân đến nay đã nhận được nhiều góp ý tâm huyết. Vẫn có điều người dân băn khoăn là cơ chế tiếp thu, quy trình xử lý các ý kiến đóng góp đó như thế nào để việc góp ý không bị đánh giá là hình thức?
- Các văn kiện của Đại hội XI gồm: bổ sung phát triển Cương lĩnh, Chiến lược phát triển 10 năm tới, Báo cáo chính trị, Kế hoạch 5 năm tới và sửa đổi Điều lệ Đảng. Hiện nay cũng đã có cơ chế rất rõ để tiếp thu ý kiến đóng góp của các tầng lớp trong xã hội: một là đóng góp của đảng viên thông qua đại hội cơ sở, đại hội quận, huyện, tỉnh, thành và các cấp ủy sẽ tập hợp gửi về trung ương. Văn phòng trung ương sẽ tập hợp tất cả ý kiến đó. Hai là nhân dân đóng góp ý kiến qua các kênh: MTTQ, các đoàn thể và báo chí. Ban Tuyên giáo trung ương sẽ tập hợp các ý kiến đóng góp từ các kênh này. Đây là hai trung tâm tập hợp ý kiến và phản ánh đến BCH trung ương thông qua Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào cuối tháng 10 này.
Tiểu ban văn kiện sẽ tổng hợp nghiên cứu các ý kiến, báo cáo Bộ Chính trị. Bộ Chính trị sẽ nghiên cứu và báo cáo trung ương. Trung ương nghiên cứu tiếp thu bổ sung vào dự thảo các văn kiện trình đại hội. Nói một cách khái quát là Bộ Chính trị, BCH trung ương và đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI sẽ nghiên cứu các ý kiến đóng góp này một cách nghiêm túc, đầy trách nhiệm. Trong các khâu nghiên cứu tiếp thu này đều làm rõ vì sao ý kiến này được tiếp thu và vì sao không tiếp thu ý kiến khác. Quy trình và quy chế trên đã khẳng định thực chất việc đóng góp ý kiến của nhân dân để các văn kiện của Đại hội XI là kết tinh ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng và toàn dân tộc.
* Thưa ông, những ý kiến đóng góp của toàn dân, kể cả ý kiến trái với quan điểm của Đảng và Nhà nước hiện nay, có cần thiết phải công bố và giải thích rõ để toàn dân biết vì sao tiếp thu, vì sao không?
- Theo tôi, sau khi Đại hội XI thông qua các văn kiện, trong quá trình học tập, nghiên cứu văn kiện đại hội, khi phân tích quán triệt các nội dung chủ yếu của các văn kiện, đội ngũ báo cáo viên cần thông báo và giải thích rõ những loại vấn đề ý kiến đóng góp được tiếp thu và những loại vấn đề, ý kiến không tiếp thu và vì sao không tiếp thu. Nếu làm được điều này sẽ góp phần quan trọng tăng cường, củng cố niềm tin của nhân dân đối với các văn kiện Đại hội XI, tin tưởng các văn kiện này thực sự là kết tinh trí tuệ, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân.
* Theo kinh nghiệm của một số nước, chúng ta có nên lập một địa chỉ riêng để thường xuyên tiếp nhận tất cả ý kiến của các tầng lớp nhân dân trong xã hội, kể cả ý kiến trái chiều, để tránh tình trạng các ý kiến được phát biểu trên các diễn đàn không chính thống, bị lợi dụng, xuyên tạc hay không?
- Chúng ta đã thiết lập được nhiều kênh để nhân dân đóng góp ý kiến như MTTQ VN đã tổng hợp các ý kiến của cử tri cả nước báo cáo Quốc hội trong các kỳ họp hằng năm. Hệ thống báo chí của ta cũng là diễn đàn của nhân dân. Và lần này, trung ương cho công bố dự thảo các văn kiện trình Đại hội XI để xin ý kiến đóng góp của nhân dân và đã giao cho 2 cơ quan của trung ương là VP Trung ương Đảng và Ban Tuyên giáo trung ương có trách nhiệm tổng hợp các ý kiến đóng góp để Trung ương Đảng nghiên cứu tiếp thu, hoàn thiện các văn kiện trình Đại hội XI. Có lẽ chúng ta nên thông qua một số kênh của công tác tư tưởng để thông báo cho nhân dân biết Đảng đã tiếp thu điều gì, không tiếp thu ý kiến nào, vì sao. Nếu làm tốt vấn đề này sẽ có tác dụng rất lớn để củng cố niềm tin của nhân dân vào các nghị quyết của Đại hội Đảng, góp phần bác bỏ có sức thuyết phục những quan điểm sai trái.
* Ông nghĩ sao khi có ý kiến cho rằng, một khi các dự thảo văn kiện đã được thảo luận và qua nhiều lần góp ý ở các cấp cơ sở, đã được cân nhắc từng câu chữ để công bố cho toàn dân thì việc tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân sẽ chỉ mang tính chất tham khảo?
- Đúng là trong quá trình hình thành các quyết định của các cấp, chúng ta đã thực hiện quy trình khoa học và dân chủ. Tuy nhiên, không phải tất cả các cấp và tất cả các quyết định đều tuân thủ đúng quy trình khoa học đó. Và điều đáng chú ý là để ngăn ngừa các nhóm lợi ích tác động khi hình thành các quyết định, chính sách, cần thể chế hóa việc lấy ý kiến của nhân dân trước khi ban hành các quyết định quan trọng, các quyết định đụng đến những vấn đề quốc kế dân sinh thì phải có một quá trình dân chủ cao hơn. Thậm chí các quyết định đó phải được trưng cầu dân ý.
Đáp ứng đòi hỏi này, xin kiến nghị QH khóa XIII tới đây việc xem xét, ban hành Luật Trưng cầu dân ý. Đảng ta về bản chất là không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của dân tộc và của giai cấp. Từ bản chất ấy, cần phải có cơ chế để nghe được tiếng nói của dân, nguyện vọng và trí tuệ của dân để hình thành các quyết định. Chính vì vậy, nên xem lần lấy ý kiến đóng góp của toàn dân cho dự thảo văn kiện Đại hội XI này là cơ sở thực tế để xây dựng thể chế tập hợp được ý kiến, nguyện vọng, trí tuệ của toàn dân trước khi hình thành các quyết định của Đảng.
3. Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh: Tiếp tục chương trình cứu trợ tại các tỉnh miền Trung, sáng 13/10/2010, Đoàn cứu trợ của Báo PLVN đến huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), trao 100 phần quà (mỗi phần trị giá 200.000 đồng) đến tận tay các hộ dân chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ, tại xã Hòa Hải…
4. Thông tấn xã Việt Nam có bài Hà Nội sót nhiều trường hợp chưa đăng ký hộ tịch. Bài báo phản ánh: Tại buổi giao ban ngày 13/10 về công tác tư pháp, ông Phạm Hồng Sơn - Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội cho rằng thành phố bỏ sót nhiều trường hợp chưa đăng ký hộ tịch. Đây là thực trạng chung hiện đang tồn tại ở hầu hết các quận, huyện của Hà Nội.
Mới đây, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Hà Nội triển khai đề án rà soát đăng ký công tác khai tử tại các địa phương. Hiện tại, mới chỉ có 23/29 quận, huyện trên địa bàn Hà Nội có thống kê về công tác này. Theo đánh giá ban đầu, tại cả 23 quận, huyện này đều bỏ sót nhiều trường hợp chưa đăng ký khai tử, huyện nhiều nhất có tới trên 10.000 trường hợp chưa khai tử. Thậm chí, tại huyện Thanh Trì, ở sát ngay trung tâm thành phố, cũng có tới hơn 6.000 trường hợp chưa được đăng ký khai tử, gây nhiều sai lệch trong công tác hộ tịch tại địa phương. Ông Sơn cho rằng tư pháp các quận huyện đã chưa hoàn thành hết chức năng, nhiệm vụ trong công tác hộ tịch. Nguyên nhân là thiếu cán bộ tư pháp tại cơ sở, ý thức người dân về lĩnh vực này chưa cao...
Để khắc phục tình trạng này, Sở Tư pháp sẽ báo cáo Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành quyết định yêu cầu các địa phương phải tiến hành thống kê và đăng ký khai tử kịp thời cho những trường hợp này. Đồng thời, Sở cũng đề nghị thành phố cấp kinh phí để các quận, huyện có điều kiện triển khai đồng bộ, toàn diện. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp sẽ tiến hành một đợt tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật rộng rãi về công tác hộ tịch để người dân hiểu và tự giác thực hiện đăng ký hộ tịch theo quy định.
5. Báo điện tử Chính phủ có bài Cần có luật xử phạt vi phạm hành chính. Bài báo phản ánh: Trao đổi quan điểm về việc cần thiết xây dựng 1 bộ luật thống nhất về xử phạt vi phạm hành chính (VPHC), chuyên gia pháp luật Phạm Thúy Hạnh đã có bài phân tích về tình trạng một số quy định hiện nay vừa thiếu lại vừa thừa, hoặc có quy định nhưng không đủ chế tài, chưa phù hợp về thẩm quyền xử phạt, hay có thủ tục xử phạt còn phức tạp...
Pháp lệnh VPHC được ban hành từ năm 2003, được sửa đổi năm 2008 song đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, nhiều quy định không khả thi, đặc biệt là chồng chéo với nhiều luật và nghị định quy định chi tiết về xử phạt VPHC chuyên ngành. Theo thống kê, hiện đã có hơn 100 văn bản quy định về xử phạt VPHC, tuy nhiên vẫn thiếu quy định xử phạt trong một số lĩnh vực chuyên ngành như: công an, quân đội, quản lý trật tự, tư pháp, an toàn thực phẩm... Ví dụ thực tế tồn tại các hành vi vi phạm quy định như hành nghề luật sư phải đúng biển hiệu, dán nhãn mác hàng hóa không đúng, về tập huấn vệ sinh an toàn thực thẩm... Nhưng các hành vi này hiện nay chưa có quy định cũng như chế tài xử phạt.
Xã hội càng phát triển với tốc độ nhanh, càng phát sinh nhiều vi phạm ở nhiều lĩnh vực cần phải xử lý, nhưng quy định thì lại chưa theo kịp. Ví dụ, ở các thành phố có lượng khách du lịch lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Vũng Tàu, Nha Trang, các hành vi vi phạm của người nước ngoài ngày càng tăng trong khi chưa có quy định xử phạt cho phù hợp với đối tượng này. Mặt khác, quy định hiện hành mới chỉ xử phạt hành vi của cá nhân mà chưa có cách thức xử phạt đối với nhóm, tổ chức có hành vi vi phạm như: nhóm bán hàng rong, nhóm chở hàng… tập hợp đông người, gây mất trật tự, phức tạp. Điều này khiến cho các cơ quan quản lý gặp lúng túng trong xử lý hành chính. Một vấn đề khác hiện nay là tuy pháp luật đã quy định cụ thể hành vi VPHC, thẩm quyền, hình thức và mức phạt nhưng vẫn không xử phạt được trong thực tế. Ví dụ, về hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, đặc thù ở một số địa phương khó xử phạt được hành vi này vì tại đây, người dân theo đạo có tục lệ trùm khăn lớn trên đầu nên không thể đội mũ bảo hiểm.
Hay như Nghị định 75/2010/NĐ-CP về xử phạt VPHC trong hoạt động văn hóa quy định: Phạt từ 5-10 triệu đồng nếu khóa hoặc chốt cửa phòng karaoke khi đang hoạt động. Tuy nhiên, trường hợp này rất khó xử phạt vì khi kiểm tra thì khóa đã mở. Hoặc các vi phạm về quảng cáo rất khó bắt quả tang nên hầu như không xử lý được. Thực tiễn về quản lý giá cũng có nhiều bất cập. Ngoài danh mục 8 mặt hàng trọng yếu do Nhà nước quản lý, còn nhiều loại giá khác chưa quản lý được như: giá cho thuê phòng nghỉ, giá một số dịch vụ... Thậm chí ngay cả quy định mới về quản lý giá bắt buộc đơn vị kinh doanh phải niêm yết giá, nếu bán không đúng giá thì xử phạt, nhưng có trường hợp vẫn lách luật được bằng cách niêm yết giá cao nhưng bán thấp hơn giá niêm yết để trốn thuế.