Trong buổi sáng ngày 15/10/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Sáng 15-10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Việt Nam thăm Trung Quốc, dự Hội chợ triển lãm quốc tế miền Tây lần thứ 10 tại tỉnh Tứ Xuyên, thăm chính thức tỉnh Tứ Xuyên và thành phố Trùng Khánh từ 15 đến 17-10.
Theo TTXVN, chuyến thăm tỉnh Tứ Xuyên, thành phố Trùng Khánh và tham dự Hội chợ triển lãm quốc tế miền Tây lần này của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ tạo động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch... giữa Việt Nam với khu vực miền Tây Trung Quốc. Chuyến thăm góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Trung Quốc.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Chiều 14-10, tại cuộc họp Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống đại dịch cúm, TS Lương Ngọc Khuê, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cho biết: điều tra về 23 trường hợp tử vong do cúm A/H1N1 cho thấy, 60,9% là những người có tiền sử bệnh mãn tính, số còn lại gần 22% là những trường hợp khỏe mạnh nhưng vẫn tử vong do cúm A/H1N1.
Đại diện Cục Quản lý khám chữa bệnh khẳng định, khuyến cáo điều trị cúm A/H1N1 tại y tế cơ sở là hoàn toàn hợp lý bởi lẽ dịch đã lan rộng, hơn nữa độc lực của virus cúm A/H1N1 không mạnh như ban đầu chúng ta nhận định.
Cùng ngày Bộ Y tế cho biết, Việt Nam đã ghi nhận thêm 76 trường hợp dương tính với cúm A/H1N1, nâng tổng số ca mắc cúm của cả nước lên 10.124 trường hợp, trong đó 9.437 trường hợp đã được điều trị khỏi và ra viện.
3. Báo Lao động phản ánh: Hơn 10 tiếng đồng đổ bộ vào đảo Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), cơn bão số 10 đã tàn phá nặng nề huyện đảo này, gây thiệt hại lớn về người và tài sản của quân, dân trên đảo. Ông Đinh Quốc Ái, Phó chủ tịch UBND huyện kiêm Trưởng ban phòng chống lụt bão huyện Bạch Long Vĩ cho biết: Tính đến 9 giờ ngày 14.10, bão số 10 với cường độ mạnh cấp 12, giật cấp 15 kèm theo mưa lớn đã làm 7 người bị thương; trên 60 tàu, thuyền các loại bị chìm và mắc cạn trong âu cảng; 80% nhà cửa trên đảo bị tốc mái, vỡ kính, trong đó có 65% số nhà cửa phải sửa chữa lại mái hoàn toàn; phần lớn cây cối trên đảo bị đổ gẫy, giao thông đình trệ; cột truyền hình và cột điện gió và 2 cần cẩu bị đổ gãy hư hỏng nặng. Hiện nay, hệ thống điện, nước sinh hoạt trên đảo bị thiệt hại nặng nề, chưa khôi phục được; hệ thống thông tin liên lạc giữa đảo với đất liền thường xuyên bị gián đoạn.
Báo cũng phản ánh: Tại phiên khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TP.Hà Nội khóa XIV, Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị nhận định: "Sau đại hội có quá trình lọc lựa, đánh giá lại, ai xứng đáng hơn thì tiếp tục giao việc, còn ai trong quá trình vừa qua không tự nỗ lực vươn lên, không chứng minh được năng lực của mình trước tập thể, trước đồng cấp thì có thể hôm nay đang làm quản lý, hôm sau phải thôi".
Mở rộng Hà Nội phát sinh việc dôi dư cán bộ lãnh đạo ở các cơ quan. Nhiều sở, ngành có đến 7 - 8 phó giám đốc. Để xử lý phù hợp vấn đề nhân sự luôn là việc khó khăn, cho nên đây là vấn đề rất quan trọng của Hà Nội.
Ông Phạm Quang Nghị đưa ý tưởng về việc sắp xếp, sử dụng cán bộ lãnh đạo cho Hà Nội trong thời gian tới rất rõ ràng, nhưng vận dụng có kết quả trong thực tế đòi hỏi quyết tâm cao mới làm được.
Để đánh giá được ai là người có năng lực trước tập thể, trước đồng cấp là một việc vô cùng gian nan, bởi vì có mấy ai thừa nhận người khác tài giỏi hơn mình, đức độ hơn mình. Ngược lại, việc xếp loại cán bộ lãnh đạo có năng lực kém để cho thôi chức cũng không phải dễ.
Trong cơ chế hiện nay, vai trò cá nhân chưa hẳn đã được phát huy hoàn toàn, cho nên khó thể hiện mình một cách vượt trội để tạo được sự khác biệt. Tương tự, với cơ chế làm việc dựa vào tập thể, lấy ý kiến tập thể thay cho quyết định cá nhân, thì khó có thể đánh giá sự yếu kém của một cá nhân. Trên thực tế, đã có nhiều sai phạm tại nhiều đơn vị, nhưng không xử lý được cá nhân nào vì đó là sản phẩm, là trí tuệ của tập thể.
Nếu tách cá nhân ra khỏi tập thể để đánh giá năng lực, trách nhiệm thì cá nhân đó cũng có phản ứng tự vệ. Thử hình dung trong một cơ quan, xếp loại một cán bộ công chức bình thường có năng lực kém cũng không phải dễ. Người làm việc trong bộ máy nhà nước có mấy ai tự nhận mình là người kém - đặc biệt là trong môi trường làm việc hành chính còn lạc hậu, rất khó phân biệt rõ ràng, cụ thể kết quả của công việc.
Công chức bình thường đã rắc rối, thì đối với cán bộ lãnh đạo, thật khó để định lượng kết quả công việc. Lãnh đạo như thế nào là hiệu quả và ngược lại; ví dụ như tình trạng ngập nước, kẹt xe, TNGT ngày càng trầm trọng ở các thành phố, hậu quả đó do năng lực của lãnh đạo hay do đội ngũ xử lý kỹ thuật, nghiệp vụ bên dưới có trình độ hạn chế? Nếu do lãnh đạo thì lãnh đạo nào chịu trách nhiệm, cấp trưởng hay cấp phó; trực tiếp, gián tiếp hay tập thể? Chỉ một ví dụ thôi cũng đủ thấy việc đánh giá năng lực cán bộ lãnh đạo khó vô cùng.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁ
1. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 14-10, Sở Tư pháp TPHCM đã tổ chức lễ trao quyết định của Chủ tịch nước cho phép 15 cá nhân đang cư trú trên địa bàn thành phố được nhập quốc tịch Việt Nam, trong đó có 12 cá nhân mang quốc tịch Campuchia, 1 cá nhân mang quốc tịch Trung Quốc (cư trú tại Đài Loan), 1 cá nhân mang quốc tịch Ấn Độ và 1 cá nhân mang quốc tịch Hàn Quốc.
Từ đầu năm đến nay, tại TPHCM đã có 47 cá nhân được nhập quốc tịch Việt Nam.
2. Báo Người lao động phản ánh: Chiều 14-10, bà Ung Thị Xuân Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TPHCM, cho biết sở đã chuyển hồ sơ vụ việc Văn phòng Công chứng Gia Định công chứng hợp đồng mua bán đất trong khi chủ đất đứng tên trên giấy đỏ được cho là “bên bán” đã chết (Báo NLĐ ngày 7-10 đã phản ánh) sang cơ quan điều tra (CQĐT).
Thanh tra Sở Tư pháp TPHCM cũng đã thanh tra làm rõ vụ việc và xét thấy người mạo danh bên bán đất có dấu hiệu lừa đảo, giả mạo giấy tờ nên phải chuyển hồ sơ sang CQĐT.Theo bà Hương, do đang trong quá trình chờ CQĐT xem xét, làm rõ sai phạm nên Văn phòng Công chứng Gia Định vẫn hoạt động bình thường.
3. Báo Công an nhân dân có bài Công ty Thái Hòa có thể khởi kiện về việc định giá hơn 21 nghìn tấn cà phê. Bài báo phản ánh: Bài báo phản ánh: Liên quan đến số 21.947,8 tấn cà phê hạt tiêu chuẩn Lào, ngày 5/9/2008 chấp hành viên Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã ra Quyết định thành lập Hội đồng định giá và xác định số lượng cà phê trên trị giá hơn 658 triệu đồng. Mặc dù phía Công ty Thái Hòa sau đó đã có đơn khiếu nại nhưng Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã không chấp nhận đơn khiếu nại trên.
Bản án dân sự phúc thẩm số 83/KTPT ngày 16/5/2002 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội xét xử vụ án kinh tế đã quyết định: Buộc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Thái Hòa có trách nhiệm thanh toán trả cho Công ty XNK với Lào (nay là Công ty cổ phần XNK và Hợp tác đầu tư Vilexim) 30.582,15 USD tương đương với 458.454.762 đồng và khoản tiền lãi do chậm thanh toán là 107.234.700 đồng. Tổng cộng khoản tiền phải trả là hơn 565 triệu đồng. Đồng thời buộc Công ty TNHH Thái Hòa trả lại cho Công ty XNK với Lào 21.947,8 tấn cà phê hạt theo tiêu chuẩn Lào.
Ngày 12/11/2002 Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã ra Quyết định cưỡng chế số 42/THA khấu trừ trong tài khoản của Công ty Thái Hòa số tiền hơn 565 triệu đồng.Liên quan đến số 21.947,8 tấn cà phê hạt tiêu chuẩn Lào, ngày 5/9/2008 chấp hành viên Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã ra Quyết định thành lập Hội đồng định giá và xác định số lượng cà phê trên trị giá hơn 658 triệu đồng. Mặc dù phía Công ty Thái Hòa sau đó đã có đơn khiếu nại nhưng Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã không chấp nhận đơn khiếu nại trên.
Trong đơn gửi đến Báo CAND, Công ty Thái Hòa đã khiếu nại một số vấn đề có liên quan. Trong đó nhấn mạnh: Vào năm 1999, Thái Hòa đã nhận ủy thác xuất khẩu cà phê Lào cho Công ty Vilexim, Thái Hòa chứng minh giá cà phê tiêu chuẩn Lào tại thời điểm nhận ủy thác xuất khẩu qua một số hóa đơn cụ thể.
Qua số liệu thống kê cho thấy, đơn giá bình quân của loại cà phê này là 964,6 USD/tấn. Tỷ giá thanh toán tại thời điểm đó là 14.000 VNĐ/USD. Như vậy, giá cà phê tiêu chuẩn Lào tại thời điểm chỉ có 13.503 VNĐ/kg tương ứng với 13.503.000 VNĐ/tấn. Trong khi đó tại Thông báo số 42/TB-THA ngày 12/9/2008 của chấp hành viên Phạm Ngọc Minh về việc "định giá tài sản đảm bảo thi hành án" thì Hội đồng định giá cà phê hạt theo đúng chủng loại và đủ tiêu chuẩn của Lào theo giá thị trường trong nước tại thời điểm là 30.000 đồng/kg tương ứng với 30.000.000 đồng/tấn.
Như vậy, theo hồ sơ thì Thái Hòa chưa giao trả 21.947,8 tấn cà phê hạt đúng chủng loại của Lào có trị giá là hơn 296 triệu đồng. Tuy nhiên, theo định giá của Thi hành án đưa ra hiện nay, Thái Hòa phải trả tới hơn 658 triệu đồng. Như vậy, mức chênh lệch giữa hồ sơ thực tế và giá chấp hành viên Phạm Ngọc Minh đưa ra cho Công ty Thái Hòa là hơn 362 triệu đồng.
Chiều 12/10, phóng viên Báo CAND đã có buổi làm việc với ông Dương Minh Công - Phó trưởng cơ quan Thi hành án dân sự Hà Nội và chấp hành viên Phạm Ngọc Minh về những khiếu nại có liên quan. Chấp hành viên Phạm Ngọc Minh cho rằng: Do vật thi hành án là cà phê theo tiêu chuẩn của Lào không còn nữa nên Hội đồng định giá đã khảo giá ở trên mạng cùng giá một số cơ quan khác đưa ra để xác định giá. Hội đồng định giá đưa ra số tiền của 1kg cà phê của Lào trên thị trường Việt Nam có giá 30 ngàn đồng/kg. Đại diện cơ quan này cũng lý giải "chỉ căn cứ vào thời điểm có quyết định thi hành án để đưa ra việc định giá chứ không căn cứ vào hợp đồng làm ăn trước đây của các công ty"?! Phía cơ quan này cũng khẳng định việc định giá là đúng và hiện tại đã hết thời hiệu để khiếu kiện, nếu Công ty Thái Hòa cho rằng bị thiệt hại thì cứ khởi kiện ra tòa!
Rõ ràng đây là một vụ việc khá phức tạp và do đã hết thời hiệu khiếu nại theo quy định nên cần phải có một phiên tòa để giải quyết những vấn đề phát sinh, đảm bảo các quyền lợi hợp pháp cho doanh nghiệp.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Bó tay khi chủ doanh nghiệp bỏ trốn. Bài báo phản ánh: Tính từ đầu năm 2009 đến nay, trên địa bàn thành phố đã có chín chủ doanh nghiệp bỏ trốn trong đó có bảy chủ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Thành phố đã có nhiều chỉ đạo nhưng việc xử lý những doanh nghiệp này vẫn đi vào bế tắc vì không có một cơ chế cụ thể.
Liên đoàn Lao động quận 8 cho biết, gần 500 công nhân của công ty TNHH may Dục Quân (100% vốn Đài Loan) vừa uỷ quyền cho liên đoàn kiện công ty ra toà vì giám đốc đã “lặn mất tăm” mà chưa trả lương cho công nhân. Các cơ quan chức năng quận 8 cũng đã phải niêm phong toàn bộ máy móc, nhà xưởng của công ty này khi chủ doanh nghiệp có dấu hiệu “mất tích”.
Sự việc của công ty may Dục Quân vỡ lở vào ngày 10.10 khi hơn 500 công nhân kêu cứu cơ quan chức năng can thiệp, vì đến ngày lãnh lương mà giám đốc công ty là ông Lin Shih Ming lại “biệt tăm”. Sau khi kiểm tra tài khoản trong ngân hàng, bà Nguyễn Thị Oanh, kế toán trưởng của công ty cho biết, ông tổng giám đốc đã rút hết số tiền trong tài khoản là 1,8 tỉ đồng. Hiện nay, công ty Dục Quân còn nợ tiền lương công nhân một tỉ đồng, nợ cơ quan BHXH 1,8 tỉ đồng và nợ tiền thuê mặt bằng gần 500 triệu đồng.
Từ cuối năm 2008 đến nay, công ty Dục Quân đã có nhiều vi phạm như không ký hợp đồng lao động cho công nhân, nợ BHXH, trả lương cho người lao động không đúng quy định. Cuối năm 2008, công ty sang nhượng hơn 700 chiếc máy may và thuê lại máy từ người chủ mới. Tháng 4.2009, BHXH quận 8, TP.HCM đã kiện công ty ra toà vì còn nợ BHXH 1,8 tỉ đồng. TAND quận 8 tuyên buộc công ty phải trả ngay số nợ trên cho BHXH quận 8. Sau đó công ty đã kháng cáo. Đến nay, toà phúc thẩm chưa xử thì giám đốc công ty đã ra đi.
Câu chuyện của công ty Dục Quân cũng giống như câu chuyện của những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bỏ trốn trong năm 2008 là Vina Haeng Woon Industry, Quang Sung Vina hay như công ty Sin B, công ty Hoàng Nghiệp vào đầu năm 2009.
Theo ông Trương Lâm Danh, phó chủ tịch liên đoàn Lao động TP.HCM thì hiện nay ta chưa có luật cụ thể về vấn đề này. Luật còn nhiều khoảng trống nên đã tạo điều kiện cho những ông chủ “chụp giật”. Thành phố cũng đã có nhiều cố gắng trong việc đưa ra biện pháp nhằm ngăn chặn sự việc. Trường hợp chủ doanh nghiệp bỏ trốn ở công ty Sin B (100% vốn Hàn Quốc) vào đầu năm 2009, UBND thành phố cũng đã có chỉ đạo sở Ngoại vụ TP.HCM làm việc với tổng lãnh sự Hàn Quốc để yêu cầu giám đốc công ty này phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm đối với người lao động, đồng thời yêu cầu cục Quản lý xuất nhập cảnh và Công an TP.HCM tạm thời không cho giám đốc công ty xuất cảnh trong thời gian giải quyết vụ việc. Ở công ty may Dục Quân, UBND thành phố cũng có những chỉ đạo tương tự nhưng vẫn không ngăn chặn được giám đốc công ty này “một đi không trở lại”.
Theo quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ, thành phố sẽ trích ngân sách ra trả lương cho công nhân có chủ bỏ trốn từ đầu năm 2009 đến nay rồi sau đó sẽ lấy tiền thanh lý tài sản trả về cho ngân sách. Nhưng trên thực tế ai cũng biết tài sản của nhiều công ty chẳng đáng giá bao nhiêu nên đồng nghĩa với việc tiền thuế của nhân dân được mang ra gánh nợ cho những ông chủ bỏ trốn.