Trong buổi sáng ngày 01/4/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Trong lúc chờ Bộ Tài chính xây dựng thông tư hướng dẫn Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, từ hôm nay (1-4), các mặt hàng ôtô từ chín chỗ trở xuống... sẽ có mức thuế mới.
Theo đó, dòng xe ôtô từ chín chỗ ngồi trở xuống có dung tích xi-lanh từ 2.000 cc trở xuống, trên 2.000-3.000 cc và trên 3.000 cc lần lượt áp dụng thuế suất là 45%, 50% và 60%. Ngay sau khi tăng thuế, giá bán xe cũng đồng loạt tăng. Công ty ôtô Toyota cũng công bố giá bán lẻ xe ôtô các loại với mức tăng tối đa 21,2% so với mức ngày hôm qua. Cụ thể: Land Cruiser nhập khẩu giá mới 122.000 USD thay cho mức cũ 103.000 USD, Camry 3.5Q có giá 68.700 USD thay cho mức cũ là 64.500 USD, Fortuner V có giá 45.000 USD thay cho mức cũ là 41.000 USD...
Báo cũng phản ánh: Sáng nay, 31-3, phiên họp thường kỳ tháng 3-2009 (lần đầu tiên thực hiện trực tuyến) tiếp tục diễn ra dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Thông tin từ phiên họp này cho thấy, tăng trưởng GDP trong quý I là 3,1 % thấp nhất trong nhiều năm qua, ước đạt cả năm ở mức 5%. Vì vậy, Thủ tướng cũng đã đề cập đến việc có thể phải trình Quốc hội điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng xuống còn 5% trong năm nay (Quốc hội đã đặt ra chỉ tiêu GDP cả năm là 6,5%). Hầu hết ý kiến đều đồng tình và tin tưởng với các giải pháp kích cầu của Chính phủ, nước ta có thể đạt GDP 5% trong năm 2009. Tuy nhiên, ngay từ bây giờ, cần tiếp tục triển khai nhanh và mạnh các giải pháp kích cầu, cấp bách, nhất là về giải ngân và đẩy mạnh xuất khẩu.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng, quý 1-2009 tăng trưởng đầu tư chỉ 9%, tuy cao hơn cùng kỳ năm 2008 nhưng với gói giải pháp kích cầu, tiến độ giải ngân hiện nay là chưa đạt yêu cầu. Công tác giải phóng mặt bằng cũng cần được cải thiện hơn nữa để bảo đảm tiến độ các dự án đầu tư. Tới đây, Chính phủ cũng sẽ sửa đổi cơ chế chỉ định thầu theo hướng phân cấp mạnh hơn cho chủ tịch UBND các tỉnh, các chủ đầu tư.
Phát biểu tại phiên họp thường kỳ Chính phủ, ông Vũ Viết Ngoạn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cũng cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP 5% là có khả năng. Tuy nhiên, giải ngân đầu tư xây dựng hiện nay còn thấp, vì vậy cần tập trung thực hiện gói giải pháp kích cầu, giải ngân tích cực hơn nữa. Ông cũng cho rằng, nếu cần Quốc hội có thể họp phiên bất thường để kịp thời giải quyết các vướng mắc nhằm đáp ứng việc thực hiện gói giải pháp kích cầu hiệu quả nhất, kịp thời nhất.
Sáng 31-3, tại Hà Nội, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cũng đã công bố báo cáo cập nhật kinh tế “Triển vọng châu Á 2009”, trong đó nhận định dù gặp nhiều khó khăn do suy thoái kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn có thể đạt được mức tăng trưởng vừa phải, dự tính ở mức 4,5% trong năm 2009, và hồi phục ở mức 6,5% trong năm 2010. Theo ADB, triển vọng kinh tế trong ngắn hạn của Việt Nam bị che phủ bởi tình trạng không rõ ràng liên quan đến thời gian và mức độ suy thoái kinh tế toàn cầu, và khả năng áp dụng các biện pháp kích thích tài chính bổ sung của Chính phủ Việt Nam. Ông Ayumi Konishi, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam cho rằng, thách thức trong ngắn hạn đối với Việt Nam là phải hạn chế sự tăng trưởng chậm chạp, trong khi vẫn phải kiểm soát được thâm hụt tài chính và thâm hụt tài khoản vãng lai.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 31-3, tức 6-3 năm Kỷ Sửu, hàng vạn khách thập phương đã về dự lễ khai hội Đền Hùng năm 2009 tại khu di tích Đền Hùng, Phú Thọ. Thành ủy- HĐND-UBND- Ủy ban MTTQ TP Việt Trì đã tổ chức trọng thể lễ dâng hương tưởng niệm các vua Hùng.
Trong suốt 5 ngày diễn ra lễ hội (chính lễ là 10-3), tại đây sẽ tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch gắn với chủ đề du lịch về cội nguồn năm 2009. Ngay trong ngày khai hội, hôm qua, 31-3 tại khu di tích, hàng loạt các hoạt động văn hóa nghệ thuật đã được tổ chức như hội trại văn hóa và trình diễn các diễn xướng dân gian, thi đấu bóng chuyền nam, bắn nỏ, vật dân tộc, cờ tướng, trưng bày hiện vật thời đại Hùng Vương, triển lãm ảnh nghệ thuật các tỉnh Tây Bắc, Việt Bắc... Các ngày sau đó, tại đây sẽ tái hiện lễ hội, trò chơi dân gian truyền thống như biểu diễn đánh trống đồng, hát xoan, trình diễn kéo lửa thổi cơm thi, hội thi gói- nấu bánh chưng, giã bánh giầy, thi bơi chải trên sông Lô, thi rước kiệu ở thị trấn Hùng Sơn...
3. Báo Vietnamnet phản ánh: Từ 26/4 đến 25/5, các quận, huyện, phường thí điểm không tổ chức HĐND tại TP. Hồ Chí Minh sẽ có chủ tịch UBND mới, sau khi UBND nhiệm kỳ 2004 - 2009 kết thúc cùng với HĐND cùng cấp vào ngày 25/4 tới. Đây là một trong những nội dung của kế hoạch về việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường tại TP. Hồ Chí Minh vừa được UBND TP ban hành.
Theo đó, UBND quận, huyện nhiệm kỳ 2004 - 2009 lập tờ trình giới thiệu nhân sự chủ tịch UBND cùng cấp, gửi Sở Nội vụ để trình UBND thành phố xem xét bổ nhiệm. Nhân sự của UBND phường sẽ được thực hiện sau khi hoàn thành việc bổ nhiệm các thành viên của UBND quận. UBND phường nhiệm kỳ 2004 - 2009 lập tờ trình giới thiệu nhân sự chủ tịch UBND phường, gửi Phòng Nội vụ để trình UBND quận xem xét bổ nhiệm. Thời điểm có hiệu lực của các quyết định bổ nhiệm sớm nhất là ngày 26/4 và chậm nhất là 25/5. UBND thành phố chỉ đạo UBND quận, huyện, phường nhiệm kỳ 2004 - 2009 tiếp tục hoạt động cho đến khi UBND mới được phê chuẩn.
TP Hồ Chí Minh là nơi sẽ có 100% huyện, quận, phường không có HĐND (24 quận, huyện và 259 phường), là địa phương chiếm tỷ lệ cao nhất (cả nước có 99 quận, huyện và 483 phường) thí điểm không tổ chức HĐND.
4. Báo Kinh tế đô thị phản ánh: Ngày 31/3, tại Hà Nội đã diễn ra lễ ký kết Công hàm trao đổi giữa Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Sakaba Matsuo và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc về 4 dự án vốn vay ODA với tổng giá trị 83,2 tỷ yên (tương đương 900 triệu USD) tín dụng ưu đãi thuộc tài khóa 2008 của Nhật Bản. Đây là lễ ký kết đầu tiên kể từ khi Nhật Bản quyết định nối lại viện trợ ODA cho Việt Nam từ cuối tháng 2 vừa qua.
Cùng thời điểm diễn ra sự kiện này, tại Văn phòng chính của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) ở Tokyo, lễ ký kết các dự án này cũng được tiến hành giữa Chủ tịch Cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) Ogata Sadako và Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đỗ Hoàng Anh Tuấn.
4 dự án ODA Nhật Bản dành cho Việt Nam lần này bao gồm Tuyến đường sắt nội đô Hà Nội (đoạn Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo tuyến số 2) trị giá 14,688 tỷ yên. Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam, ông Tsuno Motonori cho biết, công tác xây dựng dự án sẽ được tiến hành vào giữa năm 2011 và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2014.
Dự án Hỗ trợ cải thiện môi trường và các đối sách chống lũ lụt tại Hà Nội và Hải Phòng được Nhật Bản viện trợ trên 50 tỷ yên. Trong đó Dự án thoát nước cải thiện môi trường Hà Nội trị giá 29,289 tỷ yên, Dự án thoát nước cải thiện môi trường Hải Phòng trị giá 21,306 tỷ yên.
Gói dự án tín dụng thứ 4 được viện trợ ODA thuộc chuyên ngành giao thông nhằm cải thiện mạng lưới đường quốc gia trị giá 17,918 tỷ yên. Mục tiêu chính của dự án này sẽ góp phần nâng cấp hạ tầng cơ sở giao thông tại địa phương nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế tại khu vực nông thôn và thu hẹp khoảng cách giàu nghèo.
Ông Tsuno Motonori cho biết, để đảm bảo tính công khai minh bạch trong quá trình diễn ra dự án sẽ có mời một cơ quan thứ 3 có kinh nghiệm cũng như năng lực về đấu thầu, pháp lý để giám sát quá trình thẩm định đấu thầu. Đồng thời JICA cũng khẳng định sẽ giám sát chặt chẽ cũng như công khai thông tin đấu thầu trên mạng và các phương tiện truyền thông.
Việc Chính phủ Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ ODA cho Việt Nam sau một thời gian tạm ngưng thể hiện sự đánh giá cao của Nhật Bản trong quan hệ đối tác với Việt Nam, cũng như đối với các nỗ lực của Việt Nam trong việc cải thiện môi trường pháp lý, gia tăng các biện pháp quản lý và sử dụng hiệu quả các dự án ODA. Chính phủ 2 nước cũng đã thành lập Ủy ban hỗn hợp Nhật Việt phòng chống tham nhũng và đã nhất trí thông qua các biện pháp phòng chống tham nhũng đối với các dự án tiếp nhận vốn vay của Chính phủ Nhật Bản.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: Sáng qua (31-3), ông Phạm Phú Tâm, Tổng Biên tập Báo Pháp Luật TP.HCM, đã phát lệnh khởi công xây dựng công trình cao ốc Hoàng Việt - trụ sở mới của Báo Pháp Luật TP.HCM (số 34 Hoàng Việt, quận Tân Bình, TP.HCM). Với diện tích xây dựng gần 5.900 m2, cao ốc Hoàng Việt gồm 12 tầng (kể cả tầng trệt) và một tầng hầm. Công trình dự kiến hoàn thành trong 12 tháng, sẽ là trụ sở làm việc hiện đại, đa năng, đáp ứng nhu cầu phát triển của Báo Pháp Luật TP.HCM hiện tại và tương lai.
Cao ốc Hoàng Việt do Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Việt Kiến Trúc thiết kế, Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và xây dựng Quốc Tế làm tư vấn quản lý và giám sát công trình, Công ty cổ phần Xây dựng công nghiệp thi công xây dựng (gói thầu 1).
Báo cũng có bài "Một bản án 12 năm chưa thể thi hành". Bài báo phản ánh: Mới đây, Cục Thi hành án Bộ Tư pháp (Cục THA) đã có công văn gửi THA TP.HCM yêu cầu cơ quan này sớm kiểm tra, giải quyết khiếu nại của ông H. đối với THA quận 3. Theo đó, THA TP phải chỉ đạo THA quận 3 tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để đảm bảo quyền lợi cho ông H. theo bản án ly hôn mà TAND TP đã xử phúc thẩm từ năm 1996.
Theo hồ sơ, năm 1996, vợ chồng ông H. nộp đơn ra TAND quận 3 xin ly hôn. Xử sơ thẩm, tòa chấp thuận cho cả hai được đường ai nấy đi. Về phần con chung, tòa giao cho người vợ chăm sóc, ông H. phải đóng góp nuôi dưỡng. Về phần tài sản, ngoài những vật dụng sử dụng chung, tòa yêu cầu người vợ hoàn trả cho ông H. một nửa giá trị căn nhà mà cả hai đang sống chung ở đường Võ Văn Tần (tương đương 150 lượng vàng). Ngược lại, ông H. phải giao cho người vợ một nửa mảnh đất ở ấp 3, xã Bình Hưng (Bình Chánh) với diện tích 5 x 45m.
Ông H. không đồng ý nên kháng cáo. Xử phúc thẩm, TAND TP đã tuyên y án sơ thẩm về phần trách nhiệm đối với con chung và chia tài sản. Tuy nhiên, tòa lại không “nhìn ra” sơ hở của tòa sơ thẩm đối với việc yêu cầu ông H. phải chia cho người vợ thửa đất ở Bình Chánh. Nguyên trước đây ông H. mua giấy tay mảnh đất này cùng ba người bạn. Năm 1995 (trước khi ly hôn), ông đã chuyển nhượng xong xuôi cho người khác nhưng tòa sơ thẩm vẫn đem ra chia. Cạnh đó, bản án sơ thẩm chỉ nêu là mảnh đất ở ấp 3, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, còn địa điểm, vị trí chính xác ở đâu thì tòa... bỏ lửng.
Sau khi đã ly hôn, ông H. và người vợ lại quay về sống chung và không ai nghĩ đến việc yêu cầu THA. Nhưng chỉ được khoảng một năm, hai bên tiếp tục nảy sinh mâu thuẫn. Khi tình trạng “cơm không lành, canh không ngọt” cứ kéo dài, đến năm 2007, cả hai mới sực nhớ ra bản án ly hôn trước kia của mình nên yêu cầu THA quận 3 can thiệp. Trước đó, TAND TP gửi bản án cho họ qua đường bưu điện nhưng không hiểu sao cả hai người đều không nhận được. Sau đó, tòa đã cấp sao lục bản án lần đầu cho người vợ vào tháng 5-2001 và cấp cho ông H. vào tháng 4-2005. Việc này đã được tòa xác nhận bằng văn bản.
Căn cứ vào xác nhận của tòa, cuối năm 2007, ông H. đã làm đơn xin khôi phục thời hiệu yêu cầu THA đối với phần 150 lượng vàng mà tòa buộc người vợ chia cho ông. Ban đầu, THA quận 3 chấp thuận đơn của ông H. nhưng sau đó THA quận lại cho rằng vào năm 1997, khi quay lại sống chung được một thời gian, vợ chồng ông H. đã bán căn nhà ở đường Võ Văn Tần. Theo THA quận, khi ông H. đặt bút ký đồng ý bán nhà đồng nghĩa với việc ông đã được chia phần trong đó. Vì thế, THA quận đã ra quyết định đình chỉ THA đối với yêu cầu của ông H., chỉ chấp thuận đơn xin khôi phục thời hiệu yêu cầu THA của người vợ.
Đến lúc này, đúng 12 năm sau khi tuyên án, tòa mới có thông báo bổ sung bản án về địa chỉ cụ thể của mảnh đất để án có thể đem ra thi hành. Dựa vào đó, cuối năm 2008, THA quận 3 đã thông báo về việc cưỡng chế THA đối với ông H., buộc ông phải chia cho người vợ một nửa mảnh đất ở huyện Bình Chánh.
Ông H. khiếu nại, được Cục THA đồng tình, nhận định rằng khiếu nại của ông có cơ sở. Theo Cục THA, việc ông H. cùng người vợ ký giấy bán nhà không đồng nghĩa với việc người vợ đã tự nguyện THA bởi không có cơ sở nào chứng minh bà này đã giao cho ông H. 150 lượng vàng như bản án sơ thẩm tuyên. Cạnh đó, thửa đất tòa buộc ông H. phải chia cho người vợ lại không có vị trí cụ thể, thiếu tứ cận, hơn nữa ông H. đã bán cho người khác từ trước khi ly hôn, nay đất còn đâu mà chia cho người vợ một nửa.
Ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Cục trưởng Cục THA, cho biết hiện Cục đã chỉ đạo THA quận 3 tạm ngưng THA trong vụ này và gửi công văn đề nghị tòa giải thích lại cụ thể bản án trên. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ việc có diễn biến mới.
2. Báo Công an nhân dân phản ánh: Sáng ngày 25/3/2009, căn cứ theo Quyết định số 01 của Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận, các cơ quan chức năng tại TP HCM cùng đại diện Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận đã công bố quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với chi nhánh Văn phòng Luật sư Pháp Quyền, đặt tại số 30, đường số 3, phường 7, quận Gò Vấp, TP HCM, do ông Lê Trần Luật là luật sư điều hành. Ngoài việc xử phạt hành chính, Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận còn tước quyền sử dụng không thời hạn giấy đăng ký hoạt động của Văn phòng Luật sư Pháp Quyền do Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận cấp ngày 28/6/2004.
Theo biên bản vi phạm hành chính do Sở Tư pháp lập ngày 24/3/2009 tại chi nhánh Văn phòng Luật sư Pháp Quyền, số 30 đường số 3, phường 7, quận Gò Vấp, TP HCM, thì Văn phòng Luật sư Pháp Quyền (PQ) - trụ sở chính đặt tại số 9/10 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Thanh Sơn, TP Phan Rang, tỉnh Ninh Thuận, đã không thông báo cho Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận về việc mở chi nhánh số 3 tại thị trấn Bến Lức, tỉnh Long An, đồng thời đã cho người không phải là luật sư thực hiện hoạt động hành nghề dưới danh nghĩa tổ chức hành nghề luật sư của mình tại chi nhánh số 2, TP HCM.
Tổng số tiền phạt vi phạm hành chính là 4 triệu đồng. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận cũng đã tước quyền sử dụng không thời hạn giấy đăng ký hoạt động của Văn phòng Luật sư PQ.
3. Báo điện tử Công thương phản ánh: Ngày 31/3, tại trụ sở Bộ Công Thương đã diễn ra Hội nghị phổ biến Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức nhằm mục đích phổ biến Luật đến toàn thể công chức, viên chức Bộ Công Thương.
Kể từ ngày 1/1/2009, Chính phủ chỉ ban hành văn bản quy phạm pháp luật dưới một hình thức ghị định thay vì nghị định và nghị quyết. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chỉ ban hành văn bản quy phạm pháp luật dưới một hình thức thông tư thay vì quyết định, chỉ thị, thông tư như trước đây. Các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành phải được ban hành để có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của văn bản, điều, khoản, điểm được quy định chi tiết. Bên cạnh đó Luật cũng quy định trách nhiệm của cơ quan ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong thời hạn chậm nhất là 2 ngày làm việc, kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành, phải gửi văn bản đến cơ quan Công báo để đăng Công báo.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu khẳng định: việc phổ biến luật nhằm giúp cho cán bộ, công chức ngành Công Thương cập nhật, tránh sự chồng chéo khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; giúp cho công việc quản lý Nhà nước của Bộ Công Thương nhanh hơn thuận lợi hơn…
4. Báo Tuổi trẻ có bài "Giải quyết tranh chấp mua bán phiếu tái định cư tại Thủ Thiêm: Phải làm lại giấy ủy quyền". Bài báo phản ánh: Ngày 30-3, bà Ung Thị Xuân Hương, phó giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, cho biết UBND quận 2 và đại diện các cơ quan liên quan đã thống nhất hướng giải quyết đối với tranh chấp giữa các bên do ủy quyền mua bán phiếu tái định cư dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm. Theo đó, Nhà nước chỉ trả tiền hỗ trợ bổ sung cho người có đất bị thu hồi và người có giấy ủy quyền sau ngày 21-1-2009 (ngày UBND TP.HCM ban hành quyết định 06 về hỗ trợ bổ sung cho dự án trên). Những trường hợp có giấy ủy quyền trước ngày này thì phải làm lại giấy ủy quyền theo ý chí của người ủy quyền.
Bà Hương giải thích vì khi ký giấy ủy quyền trước đó, người ủy quyền chưa nắm hết những quyền lợi phát sinh. Nay người ủy quyền có thể thay đổi nội dung ủy quyền. Thực tế Nhà nước không công nhận việc mua bán hồ sơ bồi thường và phiếu tái định cư. Nếu hai bên có tranh chấp thì kiện ra tòa. Đây là hướng giải quyết đúng với chủ trương của TP là hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi. Được biết, đã có hơn 400 trường hợp tranh chấp về việc nhận tiền hỗ trợ bổ sung gửi đến các cơ quan chức năng của quận 2. Trước đây, những trường hợp tranh chấp trong mua bán phiếu tái định cư tại tòa án đều bị xử hủy hợp đồng mua bán.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 01/4/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.