Trong buổi sáng ngày 02/02/2009, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Phó chủ nhiệm văn phòng chính phủ Trần Quốc Toản vừa ký công văn truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sau khi Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), UBND tỉnh Đồng Nai báo cáo kiểm điểm trách nhiệm thực hiện pháp luật bảo vệ môi trường trong phối hợp xử lý vi phạm của công ty TNHH Vedan.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo Bộ TN-MT, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai cần nghiêm túc rút kinh nghiệm về việc thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, việc phối hợp thiếu chặt chẽ, hiệu quả giữa bộ và địa phương trong việc xử lý các vi phạm pháp luật về môi trường đối với Công ty Vedan. Đồng thời cần kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân không thực hiện tốt nhiệm vụ được giao để xảy ra vi phạm nghiêm trọng, kéo dài ở Công ty Vedan.
Thủ tướng giao các Bộ TN-MT, Tư pháp, Công an, Kế hoạch - Đầu tư, Xây dựng, Thanh tra Chính phủ theo chức năng quản lý nhà nước của mình chủ trì nghiên cứu, rà soát, đề xuất Chính phủ xem xét ban hành theo thẩm quyền hoặc trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự, Luật Thanh tra, Luật bảo vệ môi trường… và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật về môi trường.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Bộ LĐTB-XH cho biết, trên địa bàn toàn quốc, tình hình buôn bán phụ nữ, trẻ em ra nước ngoài diễn biến phức tạp, tính chất và quy mô hoạt động tội phạm đang có chiều hướng gia tăng, xuất hiện nhiều đường dây buôn bán phụ nữ trẻ em xuyên quốc gia liên quan đến nhiều địa phương.
Hoạt động buôn bán phụ nữ, trẻ em tập trung vào các tuyến và địa bàn trọng điểm như: tuyến biên giới Việt - Trung chiếm 65% tổng số vụ; tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia chiếm 10% tổng số vụ; tuyến biên giới Việt - Lào chiếm 6,3% tổng số vụ; tuyến hàng không tập trung đi Hàn Quốc, Malaysia, lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), Nga, Đức, Pháp, Ukraine… và gần đây là một số nước châu Phi; tuyến đường biển, chủ yếu là các biển Quảng Ninh, Hải Phòng đưa phụ nữ, trẻ em sang Hồng Công, Đài Loan và vùng biển Tây Nam sang Campuchia.
Phụ nữ, trẻ em chủ yếu bị bán vào động mại dâm ở Campuchia, một số bị bán sang Singapore, Thái Lan, Malaysia, Đài Loan...
4. Báo Nhân dân phản ánh: Cầu Quảng Hải nối xã đảo Quảng Hải với đất liền là xã Quảng Lộc vµ xã Quảng Phong (huyện Quảng Trạch, Quảng Bình) được khởi công vào tháng 9-2003, dự tính sẽ hoàn thành sau 24 tháng thi công nhưng đến thời điểm hiện nay, cây cầu vẫn còn dang dở.
Việc chọn đơn vị khảo sát, thiết kế kỹ thuật, lập tổng dự toán công trình cầu Quảng Hải cũng nhiều điều rất khó hiểu từ phía chủ đầu tư. Theo hồ sơ chúng tôi có được thì ngày 31-12-2004, UBND tỉnh Quảng Bình mới có quyết định số 4675/QĐ-UB “giao nhiệm vụ khảo sát thiết kế kỹ thuật, lập tổng dự toán và bản vẽ thi công cầu Quảng Hải” cho Công ty Tư vấn xây dựng giao thông (TVXDGT) Quảng Bình. Thế nhưng, từ ngày 7-6-2003, Sở GTVT Quảng Bình đã giao nhiệm vụ khảo sát, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và lập tổng dự toán công trình cho Công ty TVXDGT Quảng Bình và đơn vị này đã tiến hành khoan khảo sát địa chất công trình từ ngày 30-2-2003 đến ngày 30-5-2003(!?). Còn nhanh hơn, Công ty TVXDGT Quảng Bình đã “kịp” ký hợp đồng với Viện Khoa học và công nghệ GTVT để Viện này “thiết kế kỹ thuật thi công cầu Quảng Hải 1 và cầu Quảng Hải 2...” với thời gian tiến độ là “từ ngày 5-5-2003 đến ngày 15-6-2003”. Điều lạ nữa, ngày 31-12-2004, UBND tỉnh Quảng Bình mới giao nhiệm vụ khảo sát thiết kế kỹ thuật, lập tổng dự toán và bản vẽ thi công cầu Quảng Hải cho Công ty TVXDGT Quảng Bình, nhưng trước đó, ngày 31-7.2003, UBND tỉnh Quảng Bình đã có quyết định số 2122/QĐ-UB phê duyệt thiết kế kỹ thuật cầu Quảng Hải và ngày 3-9-2003 có quyết định 2624/QĐ-UB phê duyệt giá trị xây lắp hạng mục và điều chỉnh thiết kế kỹ thuật công trình cầu Quảng Hải!?
Theo báo cáo của Sở GTVT Quảng Bình đến thời điểm hiện nay, đã thi công được 85% khối lượng công việc tại cầu Quảng Hải 2 và 75% khối lượng công việc ở cầu Quảng Hải 1; tổng vốn đầu tư lên đến 170 tỷ đồng; dự kiến cầu sẽ hoàn thành vào cuối quý 2 năm 2009. Qua quan sát, tại cầu Quảng Hải 2 nằm ở phía Nam nối xã Quảng Hải với xã Quảng Lộc, đơn vị thi công đã hoàn thành việc lao dầm, cầu Quảng Hải 1 nối xã Quảng Hải với Quảng Phong vẫn chưa được lao dầm, qua nhiều năm thi công chỉ hoàn thành việc xây cọc trụ. Theo lãnh đạo Sở GTVT Quảng Bình (đơn vị chủ đầu tư dự án) thì nguyên nhân dẫn đến việc thi công chậm trễ là do trong quá trình thi công cầu Quảng Hải gặp một hang động nên phải ngừng thi công 9 tháng để thiết kế lại kết cấu dầm đúc đẩy sang kết cấu dầm giản đơn. Mặt khác, hai đơn vị thi công là Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng tổng hợp Miền Trung và Công ty 437 gặp khó khăn sau khi nền kinh tế suy thoái. Ngoài ra, nguồn vốn cũng gặp nhiều khó khăn nên dẫn đến tiến độ thi công cầu Quảng Hải chậm.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài “Đá bóng thi hành án”. Bài báo phản ánh: Hai chị em bà Đặng Thị Tâm tranh chấp quyền thừa kế đối với nhà đất nằm trong khu vực giải tỏa trắng trên đường Lương Định Của, phường An Khánh, quận 2 (TP.HCM).
Vụ việc đã được giải quyết êm thấm bằng sự tự thỏa thuận của họ. TAND quận 2 đã ra quyết định công nhận hòa giải thành, trong đó có nội dung hai bà tự liên hệ với Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 2 để nhận phần giá trị bồi thường của mình. Sau đó, bà Tâm liên hệ Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 2 để nhận phần giá trị của mình thì nơi đây yêu cầu bà phải có quyết định thi hành án của Thi hành án dân sự quận 2. Nộp đơn yêu cầu thi hành án, bà Tâm nhận được cái lắc đầu từ chối của Thi hành án quận với lý do trong quyết định của tòa chỉ ghi rằng đương sự liên hệ Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 2.
Bức xúc, bà Tâm có đơn đề nghị TAND quận 2 giải thích quyết định để bà có cơ sở yêu cầu thi hành án thì tòa bảo rằng quyết định ghi vậy là rõ rồi, cơ quan thi hành án có trách nhiệm thi hành án, không có gì phải giải thích thêm. Tuy nhiên, sau khi xin ý kiến Phòng Nghiệp vụ Thi hành án dân sự TP, Thi hành án quận 2 vẫn lắc đầu và chỉ bà Tâm sang Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 2.
Cứ thế, đã gần một năm kể từ ngày có quyết định công nhận hòa giải, trái bóng thi hành án trong vụ này vẫn đang bị các cơ quan chức năng đá qua đá lại, gây thiệt thòi đến quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người dân. Rất mong Ban chỉ đạo cải cách tư pháp quận 2 sớm có ý kiến nhằm tháo gỡ vướng mắc cho trường hợp này.
Báo cũng phản ánh: 30-1, ngày làm việc đầu năm của các cơ quan hành chính sau Tết Kỷ Sửu, mới hơn 8 giờ sáng, tại Sở Tư pháp TP.HCM đã có hơn 30 khách đến làm thủ tục hộ tịch. Cả ngày đã có 10 cặp vợ chồng được cấp giấy chứng nhận kết hôn, không có hồ sơ khai sinh có yếu tố nước ngoài nào.
Anh Chu Phi Hùng (Việt kiều Canada) và chị Nguyễn Thị Mỹ Ngọc là cặp đầu tiên được cấp giấy chứng nhận kết hôn. Anh Hùng rất vui mừng khi cùng vợ ký vào giấy chứng nhận kết hôn, tờ giấy chứng minh anh chị đã hết... độc thân. Anh nhờ người em đi cùng chụp lại những hình ảnh hồi hộp của hai người lúc đang lúi cúi ký giấy. Cặp được phỏng vấn để kết hôn đầu tiên trong năm là anh Nguyễn Xuân Ngà (Việt kiều Nhật Bản) và chị Đặng Thị Hồng. Anh chị đã có con chung nên cuộc phỏng vấn khá vui vẻ.
Tại các phòng công chứng và văn phòng công chứng của TP.HCM, không khí làm việc hôm qua khá vắng vẻ. Bà Huỳnh Thị Ngọc Yến, Trưởng phòng Công chứng số 6, cho biết phòng bắt đầu làm việc từ hôm qua. Đầu năm, người dân đến công chứng còn ít, đa số chỉ hỏi thủ tục, các công chứng viên của phòng chưa chứng nhận trường hợp nào.
Công chứng viên Nguyễn Thị Tạc, Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Tạc, nói: “Văn phòng của tôi mở cửa từ mùng 4, đã có năm trường hợp đến làm hồ sơ, hầu hết làm giấy ủy quyền. Có trường hợp Việt kiều về quê ăn Tết, sẵn tiện ra làm giấy ủy quyền cho người nhà khai nhận di sản và các thủ tục liên quan đến di sản. Những loại hợp đồng như thế chấp, mua bán, cho tặng tài sản thì người dân đã tranh thủ giải quyết vào cuối năm rồi. Còn các ngân hàng từ mùng 6 trở đi mới bắt đầu làm việc nên các công chứng viên chưa có nhiều khách hàng”.
2. Báo Nhân dân có bài “Vẫn còn rườm rà khi chứng thực bản sao”. Bài báo phản ánh: Bạn đọc Nguyễn Thanh Hồng (Hà Nội) phản ánh những thủ tục rườm rà khi đi công chứng tại phường, xã, thị trấn…
Chủ trương đưa việc công chứng về thực hiện tại UBND phường, xã, thị trấn đã được triển khai hơn một năm nay. Về cơ bản, chính quyền các địa phương đã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao, tạo thuận tiện cho người dân đến trụ sở xã, phường làm thủ tục chứng thực văn bản, giấy tờ mà không phải lặn lội đường sá lên tỉnh, thành phố công chứng bản sao như trước. Tuy nhiên, hoạt động chứng thực ở cơ sở vẫn còn nhiều rườm rà. Với lý do cán bộ ít, lại phải kiêm nhiệm các công việc khác, cho nên nhiều xã, phường chỉ quy định việc chứng thực vào một số ngày nhất định trong tuần. Người dân lần đầu đi chứng thực không nắm rõ lịch, ra đến trụ sở xã, phường lại phải quay về. Hiện tượng xảy ra phổ biến là chính quyền các xã, phường thường quy định tiếp nhận hồ sơ đến chín giờ sáng, những người nộp văn bản sau giờ đó được hẹn trả hồ sơ vào buổi chiều. Tuy nhiên, có những nơi số lượng người giao dịch không đông, nhưng cán bộ phường vẫn "máy móc" hẹn buổi chiều mới trả kết quả hoặc có trường hợp người dân đến chứng thực bản sao tại phường, nhưng không được giải quyết ngay, mà phải đi lại mấy lần mới nhận được hồ sơ.
So với trước đây, tại các phòng công chứng của tỉnh, thành phố thường quá tải, người dân phải nán lại ngồi chờ, tuy mất thêm chút thời gian song họ được trả hồ sơ ngay trong một buổi. Hiện nay, việc công chứng được thực hiện tại phường, xã, thị trấn không còn cảnh người chen chúc xếp hàng chờ đến lượt, nhưng người dân vẫn phải đi lại nhiều lần.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 02/02/2009, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng.