Trong buổi sáng ngày 26/9/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Hà Nội mới đưa tin: Sau khi công bố quy hoạch chi tiết, 10h sáng 25-9, UBND quận Đống Đa, phường Quang Trung đã tổ chức khởi công xây dựng công viên cây xanh tại 178 Nguyễn Lương Bằng, quận Đống Đa, HN.
Báo cũng phản ánh: Ngày 25-9, Thanh tra Chính phủ đã tổ chức hội thảo quốc tế về chiến lược quốc gia phòng chống tham nhũng đến năm 2020. Từ kết quả hội thảo, dự kiến trong tháng 10, Thanh tra Chính phủ sẽ hoàn thiện và trình Thủ tướng bản chiến lược này.
Tại hội thảo, Thanh tra Chính phủ đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các tổ chức quốc tế về việc xây dựng các chỉ số đánh giá, đo lường tham nhũng và tác hại của tham nhũng đối với sự phát triển kinh tế xã hội; đánh giá việc thực hiện các giải pháp phòng chống tham nhũng... Theo lộ trình đề ra của dự thảo chiến lược, từ giữa năm 2010, Việt Nam sẽ tiến hành xây dựng Luật Bảo vệ nhân chứng; xây dựng quy chế bảo vệ, khen thưởng người tố cáo, phát hiện hành vi tham nhũng.
2. Báo Kinh tế đô thị phản ánh: Người lao động 2 năm liền được tặng Bằng khen cấp Bộ, chiến sĩ thi đua cấp ngành, lĩnh vực thì được xét nâng 1 bậc lương trước thời hạn 12 tháng..., nếu bị kỷ luật lao động thì bị kéo dài thêm thời hạn xét nâng bậc lương không quá 6 tháng. Đó là điểm đáng chú ý của Thông tư số 18/2008/TT-BLĐTBXH do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa ban hành.
Thông tư cũng quy định một số trường hợp khác được nâng bậc lương sớm, rút ngắn thời hạn nâng bậc lương. Cụ thể, người đoạt giải nhất, nhì tại các cuộc thi chuyên môn cấp quốc tế, được nâng sớm 2 bậc lương; người đoạt giải nhất các cuộc thi cấp quốc gia, giải 3 các cuộc thi cấp quốc tế, người được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, Huân chương Lao động hạng 1, 2, 3, Chiến sĩ thi đua toàn quốc được nâng sớm 1 bậc lương; người đoạt giải nhì các cuộc thi cấp quốc gia được rút ngắn 2/3 thời hạn xét nâng bậc lương.
Về việc xét nâng bậc lương thường xuyên, hàng năm, căn cứ vào nhu cầu công việc, tình hình sản xuất, kinh doanh, sau khi tham khảo ý kiến Ban chấp hành công đoàn cơ sở, công ty lập kế hoạch và tổ chức nâng bậc lương đối với người lao động làm việc trong công ty.
Căn cứ để nâng bậc lương đối với lao động trực tiếp sản xuất, kinh doanh là tiêu chuẩn, cấp bậc kỹ thuật ứng với công việc đảm nhận; đối với viên chức chuyên môn, nghiệp vụ, nhân viên thừa hành, phục vụ là tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ viên chức và thâm niên làm việc trong công ty.
Thông tư cũng bổ sung quy định về điều kiện và tiêu chuẩn nâng bậc lương đối với thành viên chuyên trách Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản lý; Tổng Giám đốc, Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, Phó Giám đốc và Kế toán trưởng trong công ty Nhà nước, công ty TNHH Nhà nước 1 thành viên. Đó là, phải có thời gian giữ bậc 1 từ 3 năm trở lên; hoàn thành kế hoạch sản xuất, kinh doanh hằng năm; không vi phạm chế độ trách nhiệm; không trong thời gian bị thi hành kỷ luật.
3. Báo Tiền phong phản ánh: 25/9, các Đoàn thanh tra Bộ Y tế vẫn phát hiện số lượng lớn sản phẩm sữa và nguyên liệu từ sữa có nguồn gốc từ Trung Quốc tại thị trường Hà Nội và TPHCM.
Tại Công ty Thực phẩm Á Châu (phố Huế, Hà Hội), chuyên kinh doanh phụ gia thực phẩm, Đoàn thanh tra của Bộ Y tế phát hiện 27 tấn sữa bột nguyên kem có xuất xứ Trung Quốc đã bán hết. Công ty này đã nhập sữa từ 2 cơ sở là Hanoi Milk và Công ty Á Châu TP HCM. Cùng ngày, tại thành phố Hồ Chí Minh, Đoàn thanh tra Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế thành phố đã tiến hành thanh tra được 51 cơ sở sản xuất kinh doanh sữa trên địa bàn.
Điều đáng quan tâm là hầu hết các mẫu sữa đem đi kiểm nghiệm đều cho kết quả dương tính. Đoàn đã tịch thu, niêm phong khoảng vài trăm tấn sữa chờ xử lý tiêu hủy.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài “Dự án Luật Đăng ký bất động sản: đẻ thêm thủ tục cho nhà đất?”. Bài báo phản ánh: Hôm qua (25-9), Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM đã tổ chức góp ý về dự án Luật Đăng ký bất động sản.
Bà Hoàng Thu Hà - đại diện Ngân hàng Sài Gòn Công Thương nói: “Theo dự luật, những trường hợp nhà nước giao đất, cho thuê đất phải đăng ký. Như vậy tôi có nhà, đất đã có chủ quyền thì có phải đi đăng ký khi luật này có hiệu lực hay chỉ đăng ký khi có giao dịch? Nếu có thì đăng ký trong thời hạn bao lâu, không đăng ký thì bị chế tài gì?”. Phó Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM Trần Du Lịch cũng nhận định nếu không quy định rõ về điểm này sẽ tạo thêm một thủ tục mới gây phiền hà cho người sử dụng hoặc sở hữu bất động sản.
Các đại biểu kiến nghị cần bổ sung đối tượng đăng ký là những hạn chế của bất động sản khi chuyển nhượng cho chủ sở hữu khác. Ví dụ cha mẹ tặng cho nhà cho con với điều kiện để làm nơi thờ tự, không được bán đi. Mặt khác, dự luật nêu việc mua bán căn hộ chung cư phải được đăng ký trong vòng ba ngày kể từ khi ký hợp đồng là không khả thi. Chủ đầu tư thường ký hợp đồng bán nhà từ khi căn hộ chưa hình thành hay trường hợp mua nhà trả góp thì không đi đăng ký ngay sau khi ký hợp đồng được. “Nên chăng quy định việc đăng ký chỉ tiến hành khi có đủ ba điều kiện: hai bên đã ký hợp đồng, người mua thanh toán hết tiền và bên mua được giao nhà” - đại diện Công ty Phú Mỹ Hưng đề nghị.
Dự luật giao văn phòng đăng ký bất động sản chịu trách nhiệm đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Điều này cũng không phù hợp với quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, việc giao đất phải do một cơ quan nhà nước giao chứ không thể là đơn vị hành chính sự nghiệp giao. “Nhất thiết văn phòng đăng ký bất động sản không được cấp giấy chứng nhận” - ông Bùi Hữu Hoàng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bình Chánh, nói.
Ông Trần Du Lịch đặt vấn đề liệu có cần thiết buộc người dân đăng ký bất động sản hay không. Ông cho rằng nếu tập trung ba nguồn thông tin sau: Cơ quan thuế (cập nhật thông tin về trước bạ nhà, đất); các quận, huyện (cập nhật thông tin về cấp “giấy hồng”, “giấy đỏ”); Trung tâm Thông tin tài nguyên-môi trường và đăng ký nhà, đất (cập nhật thông tin về đăng ký giao dịch bảo đảm các bất động sản) đã đủ để nhà nước quản lý về biến động nhà, đất, không cần người dân phải đi đăng ký.
Báo điện tử Vietnamnet có bài “Luật Đăng ký bất động sản sẽ loại bỏ giao dịch ngầm”. Bài báo phản ánh: Tổng Thư kí Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Đỗ Thị Loan khẳng định, nên có luật để tiến tới quản lí tất cả nhà đất được đăng kí hợp pháp, tránh tình trạng giao dịch ngầm.
Về lệ phí, theo luật sư Nguyễn Thanh Việt, Chánh thanh tra quận 3, quy định không nên bắt buộc chung một khung mà phải phù hợp với người dân lao động với nhiều mức khác nhau, áp dụng cho từng nhóm đối tượng phân theo hoàn cảnh, khu vực. Điều này góp phần khuyến khích người dân đi đăng kí quyền và lý lịch pháp lý của bất động sản, giúp minh bạch hoá thị trường bất động sản.
Anh Bình, Phú Mỹ Hưng góp ý thêm, ở dự thảo luật chưa có mục nào nói đến giới hạn. Ví dụ, trong trường hợp ông A cho ông B một căn nhà, có điều kiện 10 năm sau mới được bán. Nhưng ngay sau đó, có giấy tờ hết rồi, ông B lại bán ngay và hai bên đôi co, tranh chấp. Chuyện này sẽ trở nên phiền toái. Nếu có thêm nội dung ghi chú quyền hạn bất động sản thể hiện ngay trên văn bản thì sẽ tránh được những tình huống như thế.
Đại biểu Huy Hoàng (huyện Bình Chánh) lại cho rằng, Luật Đăng ký bất động sản cần do cơ quan Nhà nước cấp giấy chứ không đồng ý để văn phòng bất động sản cấp giấy. Khi xây dựng luật, chúng ta không nên bắt chước mô hình Singapore hay các nước khác mà nên xuất phát từ thực tế có lợi cho người dân.
Luật sư Nguyễn Thanh Việt cho rằng, sẽ phải tiến hành rà soát các văn bản luật liên quan về sửa đổi, bổ sung cho thống nhất. Điều này tránh được cùng một vấn đề mà cả Luật Đăng ký Bất động sản, Luật Đất đai, Luật Nhà ở cùng quy định và những quy định này có thể chồng chéo và đá nhau.
Ngoài ra, ngay chính trong dự thảo luật này, có những điều chưa cụ thể và có sự chồng chéo. Ví dụ, ở điều 29 đến điều 33 đề cập tới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất có nói vấn đề “một giấy” là giấy nào? Giấy thể hiện nội dung gì? Với những gì dự thảo này đề cập thì liệu văn phòng đăng ký bất động sản có phải là cơ quan quản lý đất đai hay không? – Ông Liêm, Trung tâm Thông tin tài nguyên môi trường và Đăng ký nhà đất TP.HCM cặn kẽ.
Theo ông Đỗ Việt Khôi, giảng viên Đại học Luật TP.HCM Khôi, đặt ra một luật nhằm thay nhiều luật trước đó rất khó khả thi, dù đó là mong muốn chính đáng. Chưa kể trong quá trình thực hiện sẽ có nhiều điều chồng chéo nhau. Vì thế, cần có những bước giải quyết từ từ chứ không mong ngày một ngày hai giải quyết hết những bất cập phát sinh.
Nhiều đại biểu đồng ý rằng, dù còn những bất cập về diễn đạt, nhưng nhiều nội dung của luật rất đáng ủng hộ vì trên tinh thần minh bạch, tránh giao dịch ngầm, đưa lại nhiều ích lợi cho người dân.
2. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Báo cáo thẩm tra về việc điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2008 của Ủy ban Pháp luật (UBPL) của Quốc hội trình bày tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng 25-9, tán thành đề nghị của Chính phủ bổ sung vào chương trình một dự án luật là Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở (liên quan đến việc cho đối tượng người Việt Nam ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam).
Theo tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở sẽ theo hướng mở rộng đối tượng và giảm nhẹ các điều kiện để người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam, nhất là với người VN ở nước ngoài còn giữ quốc tịch VN. Nếu được thông qua, dự kiến luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2009, cùng thời điểm có hiệu lực của Nghị quyết số 19/2008 của Quốc hội về việc thí điểm cho tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở tại VN.
Trong hai dự án pháp lệnh được Chính phủ đề nghị bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2008, UBPL thống nhất bổ sung dự án sửa đổi, bổ sung Điều 10 của Pháp lệnh Dân số 2003 (liên quan đến quyền quyết định số con của mỗi cặp vợ chồng). Theo đó, tới đây sẽ xóa bỏ quy định trong pháp lệnh về quyền quyết định số con của mỗi cặp vợ chồng và cá nhân, giao cho Chính phủ quy định về việc quyết định số con phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội trong từng thời kỳ.
Chiều cùng ngày, UBTVQH đã cho ý kiến về Luật Bồi thường Nhà nước. Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, dự thảo luật quy định trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với các thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra cho tổ chức, cá nhân trong 3 lĩnh vực hoạt động chủ yếu là quản lý hành chính; tố tụng và thi hành án. Dự thảo xác định cơ quan giải quyết bồi thường này là cơ quan quản lý người thi hành công vụ đã gây ra thiệt hại. Kinh phí bồi thường được lấy từ ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, ông Phan Trung Lý, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, cần cân nhắc thêm quy định này: “Ngân sách Nhà nước ở cấp xã, cấp huyện rất hạn hẹp. Nếu phải chi trả cho những hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ ở cấp này thì e rằng không đủ khả năng chi trả, nhất là những bồi thường lớn liên quan tới bất động sản, tài sản có giá trị lớn, tính mạng con người...”.
3. Báo Công an nhân dân có bài “Cán bộ thi hành án “chôm” vật chứng ma tuý”. Bài báo phản ánh: Được phân công làm thư ký trong một vụ tiêu hủy ma túy, Việt - chuyên viên phòng thi hành án tỉnh Lai Châu - đã nảy ý định chiếm đoạt số ma túy trên. Việt “chôm” số ma túy rồi gọi em họ đến bàn cách đem bán…
Hai bị can trong vụ án, hai trí thức, đồng thời cũng là hai anh em con cô, con bác đã rủ nhau tham gia vào một vụ án động trời để rồi cả hai cùng bị truy tố ở khung hình phạt cao nhất. Hai đối tượng trong vụ án là Vũ Quốc Việt, 33 tuổi, nguyên là chuyên viên cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Lai Châu, quê ở huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái và Nguyễn Hồng Quân, 27 tuổi, là cán bộ Công ty Máy tính Vạn Niên, thị xã Lai Châu.
Sự việc bị phát giác khi cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Lai Châu nhận được tin báo và đơn đề nghị của cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Lai Châu phát hiện trong kho vật chứng đã bị kẻ gian đột nhập, lấy đi một hòm tôn, bên trong đựng vật chứng của 29 vụ án ma tuý đang chuẩn bị đưa đi tiêu huỷ. Sau khi nhận được tin báo, Công an tỉnh Lai Châu đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức khám nghiệm hiện trường và phát hiện, kẻ gian đã phá khoá lấy đi một hòm tôn, bên trong đựng hơn 2,6kg heroin và hơn 7,8kg thuốc phiện.
Với kết quả khám nghiệm hiện trường cùng các tài liệu chứng cứ đã thu thập được, Công an tỉnh Lai Châu đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự: Chiếm đoạt chất ma tuý, đồng thời tiến hành điều tra truy tìm thủ phạm vụ án. Cuối cùng, đối tượng vụ án đã được làm rõ là Vũ Quốc Việt.
Tại CQĐT, Việt khai: Hôm đó cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Lai Châu tiến hành làm các thủ tục chuẩn bị cho việc tiêu hủy tang vật ma tuý, Việt được phân công làm thư ký của Hội đồng tiêu hủy vật chứng nên anh ta biết trong số vật chứng của các vụ án sẽ đưa ra tiêu hủy có ma tuý. Do đó, anh ta nảy sinh ý định muốn chiếm đoạt số vật chứng nói trên. Để thực hiện ý định đó, Việt chờ đến khoảng 18h30' cùng ngày, lợi dụng lúc Thủ trưởng cơ quan Thi hành án đi chơi thể thao, Việt đã lấy búa đinh và một nửa viên gạch đến trước kho vật chứng phá khoá vào bên trong xách chiếc hòm tôn đem ra giấu ở bụi cây đằng sau cơ quan. Sau đó, anh ta quay về khu tập thể nghỉ ngơi.
Đến 20h cùng ngày, nhân lúc mọi người trong khu tập thể đang ăn cơm, tắm giặt, Việt lại ra chỗ giấu hòm tôn và bê hòm về cất giấu dưới gầm xe ôtô tải Daihatsu của cơ quan đỗ trước trụ sở làm việc. Rồi anh ta gọi điện cho Nguyễn Hồng Quân, là con cô ruột đang công tác tại Công ty Máy tính Vạn Niên và bảo Quân đến thuê ngay một phòng nghỉ gần cơ quan Thi hành án để bàn chuyện. Một tiếng sau, Việt liên lạc với Quân cùng đến nhà nghỉ để cậy hòm tôn. Khi cậy ra, hai đối tượng thấy có nhiều gói niêm phong có mùi thuốc phiện và heroin. Việt và Quân đã gói toàn bộ số hàng trên vào hộp carton rồi quấn chặt băng dính để tránh bị bốc mùi. Sau đó, Việt bảo Quân sáng hôm sau đem số ma tuý đó về Yên Bái chờ Việt về xử lý…
Căn cứ vào lời khai trực tiếp của Vũ Quốc Việt, ngay sau đó, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lai Châu đã thi hành lệnh khám xét khẩn cấp nơi ở của Nguyễn Hồng Quân. Qua khám xét, Tổ công tác phát hiện và thu giữ được toàn bộ các gói niêm phong mà Việt đã lấy trộm được từ kho vật chứng của cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Lai Châu. Theo đó, lệnh bắt khẩn cấp Nguyễn Hồng Quân đã được thực hiện.
Qua đấu tranh, Quân thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình phù hợp với lời khai của Vũ Quốc Việt. Công an tỉnh Lai Châu đã chuyển hồ sơ sang Viện KSND tỉnh đề nghị truy tố hai đối tượng này về tội danh: Chiếm đoạt chất ma tuý và vận chuyển trái phép chất ma túy.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 26/9/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.