Trong buổi sáng ngày 07/10/2008, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Tiền phong phản ánh: Thực hiện thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước nhân chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ (tháng 6/2008) của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, ngày 6/10 tại Hà Nội, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tiến hành đối thoại chiến lược lần thứ nhất về các vấn đề chính trị, an ninh, quốc phòng và hợp tác nhân đạo.
Đoàn Việt Nam, gồm các quan chức thuộc Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an do Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh làm trưởng đoàn. Đoàn Hoa Kỳ gồm một số quan chức Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng do ông Mark Kimmitt, Trợ lý Ngoại trưởng về các vấn đề chính trị-quân sự làm trưởng đoàn.
Mục đích của cuộc đối thoại là nhằm tăng cường hiểu biết giữa hai nước trên các vấn đề liên quan, góp phần tăng cường quan hệ song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực. Cuộc đối thoại đã diễn ra trong bầu không khí hữu nghị, cởi mở và trao đổi thẳng thắn những vấn đề thuộc quan hệ song phương cũng như những vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm.
2. Báo điện tử Vnexpress phản ánh: Phó thủ tướng, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân vừa có công văn gửi lãnh đạo các địa phương, giám đốc các sở Giáo dục, vụ trưởng, cục trưởng... thuộc Bộ xin giới thiệu các cán bộ nữ cho chức thứ trưởng phụ trách công tác giáo dục mầm non, công tác báo chí, quan hệ cộng đồng của bộ và một số công tác khác.
Đây là lần thứ hai trong năm nay Bộ GD&ĐT thông báo tuyển thứ trưởng. Cuối tháng 6, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã ký thông báo về việc giới thiệu ứng cử viên cho chức danh thứ trưởng Bộ GD&ĐT thay ông Trần Văn Nhung, nghỉ hưu vào tháng 10.
Sau một tháng thông báo, Bộ đã nhận được 247 giới thiệu chức danh thứ trưởng. PGS.TS Phan Thanh Bình, Giám đốc ĐH Quốc gia TP HCM đạt đa số phiếu ủng hộ. Sau khi Bộ GD&ĐT trình Ban Tổ chức Trung ương, Chính phủ xem xét, dự kiến cuối năm nay, ông Bình nhậm chức thứ trưởng.
3. Báo Sài Gòn giải phóng cho biết: Đã có hơn 20 mẫu sữa bị “dính” melamine trong tổng số hơn 500 mẫu sữa được kiểm nghiệm tại các cơ quan chức năng. Các thương hiệu trong nước đã nỗ lực hết mình để chứng minh sự “sạch sẽ” của các sản phẩm. Tuy vậy, đến thời điểm này người tiêu dùng lại đang rơi vào tình trạng bị nhiễu thông tin, sức mua trên thị trường giảm đáng kể.
Riêng đối với các loại sữa nhập khẩu, đến thời điểm này người tiêu dùng cũng mù thông tin về chất lượng. Đây là một thiệt thòi lớn cho người tiêu dùng vì họ bỏ tiền ra mua một sản phẩm giá trị lớn song lại không mua được sự yên tâm. Theo chúng tôi, ngoài việc đưa ra tiêu chí cụ thể cho sữa ngoại thì các cơ quan chức năng cũng phải có động tác kiểm tra ngược các sản phẩm đang lưu thông trên thị trường để trấn an người tiêu dùng. Đồng thời cần làm rõ giới hạn cho phép của melamine trong quá trình sản xuất thực phẩm để người tiêu dùng không quá cực đoan đối với những sản phẩm có chứa chất này.
4. Báo Hà Nội mới phản ánh: Bộ Công thương dự kiến tăng giá điện từ năm 2009 với mức thấp nhất là 16-20% còn mức cao là 30%. Theo Đề án giá điện do EVN đề xuất thì tăng trên 30% so với giá bình quân hiện nay.
Năm 2007 và năm 2008, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu nhà nước của ngành điện là khoảng 7%, còn tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản thì xấp xỉ 2-3%. Nếu tăng giá lên trên 30% thì bước đầu ngành Điện sẽ bảo đảm thu hồi vốn, không gây ra chán nản cho các nhà đầu tư và những người cho vay tiền. Song, đây là mặt hàng có tính nhạy cảm hơn so với các mặt hàng khác nên Bộ Công thương đề xuất phương án giá điện 2009 với mức bảo đảm lãi suất ổn định cho các nhà sản xuất điện nhưng không làm sản xuất các ngành khác bị ảnh hưởng cũng như đời sống của những người thu nhập thấp thêm khó khăn.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Sài Gòn giải phóng có bài "Công chứng tư: khách hàng sẽ là thượng đế". Bài báo phản ánh: Sau 20 ngày Văn phòng công chứng tư đầu tiên ở TPHCM chính thức đi vào hoạt động (kể từ ngày 16-9 đến nay), đã có 180/200 hồ sơ tiếp nhận được giải quyết ngay. Đó là những tín hiệu vui của dịch vụ pháp lý mới mẻ này.
Sau khi UBND TPHCM cho phép 8 Văn phòng công chứng tư (gọi tắt là VPCCT) thành lập, VPCCT Nguyễn Thị Tạc (số 9A đường Quang Trung quận Gò Vấp) là nơi khai trương đầu tiên. Bà Nguyễn Thị Tạc, công chứng viên, Trưởng VPCCT này báo tin vui: “Tuy mới hoạt động được 3 tuần nhưng khách hàng tìm đến khá đông, bình quân mỗi ngày VPCCT của chúng tôi tiếp nhận giải quyết được 10-20 hồ sơ. Riêng ngày khai trương vừa qua, VPCCT của tôi đã giải quyết xong 24 hồ sơ…”.
Đa số khách hàng tìm đến VPCCT đầu tiên ở TPHCM là người dân sinh sống tại các quận ven như: Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Thủ Đức… Vợ chồng ông Võ Hoàng Nam, ngụ tại phường Tân Sơn Nhì quận Tân Phú đến đây công chứng giấy tờ chia tài sản thừa kế, vui vẻ cho biết: “Trước đây, khi chưa có VPCCT, tôi thường đến phòng công chứng của nhà nước để làm thủ tục công chứng. Nơi đó thường quá tải nên mọi người phải chen lấn, chờ đợi rất lâu, thậm chí phải vất vả đi lại nhiều lần để bổ túc hồ sơ. Nghe tin có VPCCT đầu tiên ra đời, tôi và nhiều người khác tìm đến đây để xem việc công chứng giấy tờ có nhanh chóng hơn không. Dù phải đi hơi xa một chút nhưng bù lại được đối xử vui vẻ, hòa nhã, được giải quyết nhanh chóng, mỹ mãn…”.
Có mặt tại VPCCT Nguyễn Thị Tạc chỉ vài giờ nhưng chúng tôi cảm nhận được một không khí làm việc khá chuyên nghiệp. Không có cảnh chen lấn, chờ đợi quá lâu; không có những gương mặt “hình sự” của nhân viên; không có thái độ “hành dân” đủ điều… mà đó là nơi làm việc khang trang, thoáng mát, có đầy đủ tiện nghi để phục vụ khách hàng một cách chu đáo nhất. Nhân viên và công chứng viên luôn tỏ ra lịch sự, vui vẻ khi hướng dẫn khách hàng.
Anh Phan Ngọc Ánh, ngụ tại phường Hiệp Phú quận 9 TPHCM đến công chứng hợp đồng mua bán nhà ở khu Miếu Nổi quận Bình Thạnh, tâm đắc: “Cách giải quyết thủ tục tại VPCCT này rất nhanh chóng khiến tôi thật sự hài lòng. Chỉ mất khoảng 30 phút là tôi đã công chứng xong giấy tờ.
Nếu đến các phòng công chứng nhà nước thì chưa chắc xong sớm như vậy, đó là chưa kể bị hành vì phải bổ sung thêm nhiều loại giấy tờ khác. Đơn cử ở đây tôi còn thiếu giấy xác nhận độc thân nhưng họ linh động cho bổ sung sau…”. Tương tự, nhiều khách hàng khác cũng hài lòng khi đến với dịch vụ công chứng tư đầu tiên ở TPHCM. Theo họ, cái mới ở VPCCT là phương thức hoạt động khá linh hoạt, thái độ phục vụ tận tình, chu đáo, thời gian giải quyết hồ sơ nhanh chóng…
Khi hoạt động của các VPCCT được mở rộng hơn nữa thì việc cạnh tranh giữa các phòng công chứng nhà nước và VPCCT sẽ gay gắt hơn. Để thu hút khách hàng cả hai đều phải không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động theo hướng tốt nhất, tiện lợi nhất nhằm phục vụ người dân-thượng đế của mình. Khi có thêm dịch vụ công chứng tư , người dân sẽ có thêm chọn lựa và họ không còn phải e sợ “vào cửa quan” để nhận sự ban ơn như trước đây.
Mới đi vào hoạt động và còn nhiều việc phải làm để hoàn thiện nhưng những tín hiệu vui từ hoạt động của VPCCT đầu tiên là đáng ghi nhận. Theo bà Tạc, thuận lợi mà VPCCT nhận được là Sở Tư pháp TPHCM đã cung cấp thông tin ngăn chặn tài sản nhằm tránh những rủi ro khi thực hiện công chứng. Khi có kết quả công chứng thì giá trị giữa các phòng công chứng nhà nước và VPCCT đều bình đẳng như nhau, không có sự phân biệt nào khiến những người trong cuộc phải đắn đo suy nghĩ.
Điểm đáng nói là từ đây TP đã xóa bỏ địa bàn, địa hạt theo đúng tinh thần Luật Công chứng nên người dân 24 quận, huyện có thể đến bất cứ nơi nào mà mình thích để được phục vụ chu đáo nhất. VPCCT vẫn thu lệ phí công chứng theo bảng giá nhà nước quy định, riêng thù lao công chứng thì VPCCT thu nhỉnh hơn phòng công chứng nhà nước vì VPCCT tự trang trải và hoàn toàn tự lập về kinh phí, phương tiện hành nghề … Về phía người dân, họ sẵn sàng chấp nhận “tiền nào của nấy” miễn là đảm bảo chất lượng, uy tín, vừa tránh được chi phí thuê “cò” với giá cao, vừa tránh vi phạm pháp luật.
2. Báo Người lao động phản ánh: Sáng 6-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã khai mạc phiên họp thứ 13. Thường vụ Quốc hội đã nghe và cho ý kiến vào các báo cáo của chánh án TAND Tối cao, viện trưởng VKSND Tối cao, báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật và công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2008.
Báo cáo của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về công tác thi hành án, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật và công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2008, do Chủ nhiệm Lê Thị Thu Ba trình bày, nêu rõ năm 2008, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm có chiều hướng gia tăng, nhất là các loại tội phạm nghiêm trọng, tội phạm mới; các vụ án hành chính gia tăng về số lượng; tình trạng lạm phát làm giá các mặt hàng thiết yếu tăng cao, thị trường tài chính tiền tệ, bất động sản cũng có những diễn biến phức tạp; thiên tai, dịch bệnh xảy ra liên tiếp ở nhiều địa phương đã tác động bất lợi đến tình hình kinh tế, an ninh trật tự. Trong bối cảnh đó, các cơ quan tư pháp đã có nhiều cố gắng hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân.
Theo Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng, bên cạnh những kết quả đạt được thì tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật năm 2008 có những diễn biến phức tạp, đáng chú ý là sự phát sinh một số loại tội phạm mới, gia tăng các loại tội phạm vị thành niên, tội phạm về môi trường, về người nước ngoài tại Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Quang Bình cùng nhiều ủy viên khác đề nghị các cơ quan tư pháp và Chính phủ cần phân tích kỹ hơn những nguyên nhân gia tăng tội phạm, vi phạm pháp luật. Nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phòng ngừa các loại tội phạm, vi phạm pháp luật và cho rằng đây là biện pháp hữu hiệu số một. Để làm được điều này, điều quan trọng là cần đề cao hơn nữa trách nhiệm của Quốc hội trong công tác giám sát việc giải quyết các kiến nghị sau giám sát liên quan đến công tác thi hành án, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật cũng như công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm.
Trên đây là điểm báo sáng ngày 07/10/2008, Văn phòng xin báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Phòng Tổng hợp - Văn phòng Bộ.