I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Hạn chế tình trạng án hành chính bị sửa, hủy. Bài báo phản ánh: Những hạn chế, bất cập đáng chú ý hơn cả là quy định về nội dung, đặc điểm của quyết định hành chính chưa rõ ràng dẫn đến việc đánh giá, nhận diện quyết định hành chính có thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính hay không còn có những cách hiểu và vận dụng khác nhau; các quy định về thẩm quyền xét xử của từng cấp Tòa án chưa thực sự hợp lý.
Theo quy định của Luật Tố tụng Hành chính thì thẩm quyền giải quyết các khiếu kiện hành chính tại TAND được mở rộng, góp phần bảo vệ tốt hơn các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức; bảo vệ lợi ích của Nhà nước; tăng cường pháp chế XHCN và phù hợp với những cam kết quốc tế của Việt Nam.
Tuy nhiên, qua thực tiễn hơn 3 năm thi hành Luật Tố tụng Hành chính cho thấy, một số quy định của Luật đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải sửa đổi để hạn chế tình trạng án hành chính bị sửa, bị hủy.
Những hạn chế, bất cập đáng chú ý hơn cả là quy định về nội dung, đặc điểm của quyết định hành chính chưa rõ ràng dẫn đến việc đánh giá, nhận diện quyết định hành chính có thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính hay không còn có những cách hiểu và vận dụng khác nhau; các quy định về thẩm quyền xét xử của từng cấp Tòa án chưa thực sự hợp lý.
Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng các bản án, quyết định hành chính bị sửa, bị hủy chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt là các bản án, quyết định của TAND cấp huyện trong việc giải quyết các khiếu kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch và UBND cấp huyện khiến cho công tác xét xử các vụ án hành chính của TAND chưa đáp ứng được sự mong đợi của người dân và toàn xã hội.
Vì vậy, để khắc phục những tồn tại trên, đồng thời đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Tổ chức TAND năm 2014, Dự án Luật Tố tụng Hành chính (sửa đổi) dự kiến sửa đổi, bổ sung quy định về những khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Chẳng hạn, sửa đổi Khoản 1 Điều 28 Luật Tố tụng Hành chính năm 2010 như sau: “Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, trừ các quyết định, hành vi sau đây: a) Quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo quy định của luật; b) Quyết định, hành vi của TAND trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính, xử lý các hành vi cản trở hoạt động tố tụng; c) Quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức hoặc hệ thống cơ quan, tổ chức”.
Liên quan đến nội dung sửa đổi này, nhiều ý kiến cho rằng Luật Tố tụng Hành chính được ban hành năm 2010 đã mở rộng thẩm quyền giải quyết của TAND đối với các khiếu kiện hành chính. Do đó, cần giữ như quy định hiện hành, nhưng cần bổ sung quy định việc loại trừ cả quyết định xử lý hành chính của TAND để bảo đảm tính khả thi.
Tuy nhiên, các ý kiến này cũng đề nghị cụ thể hóa vào Luật Tố tụng Hành chính danh mục các quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án để phù hợp với Khoản 2 Điều 14 Hiến pháp 2013 về việc quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật.
Một số ý kiến lại đề nghị cần mở rộng hơn nữa thẩm quyền của Tòa án đối với khiếu kiện hành chính. Cụ thể là, Toà án có thẩm quyền giải quyết cả khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức, kể cả các quyết định kỷ luật đối với cán bộ, công chức (mà không chỉ giới hạn quyết định kỷ luật buộc thôi việc như hiện nay), Có như vậy mới đề cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc quản lý, chỉ đạo, điều hành hoạt động nhiệm vụ, công vụ.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ có bài Lãnh đạo Đảng, Nhà nước viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài báo phản ánh: Nhân dịp Xuân mới Ất Mùi 2015, sáng nay (14/2), các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ.
Đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng…
Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước bày tỏ lòng thành kính, lòng biết ơn vô hạn trước anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, cũng như công lao to lớn của Người đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc ta.
Vòng hoa của Đoàn mang dòng chữ: "Đời đời nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại".
Sau khi vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã tới đặt vòng hoa, dâng hương, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Đài Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ trên đường Bắc Sơn, tưởng nhớ những người con ưu tú của dân tộc đã không tiếc máu xương, dũng cảm chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Vòng hoa của Đoàn mang dòng chữ: "Đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ".
Cùng ngày, các đoàn đại biểu: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an... đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ.
2. Báo Nhân dân điện tử đưa Tin buồn: Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam; Ban Nội chính Trung ương; Thành ủy Đà Nẵng và gia đình vô cùng thương tiếc báo tin: Đồng chí NGUYỄN BÁ THANH, sinh ngày 8-4-1953; quê quán: xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng; thường trú tại số 189 đường Cách Mạng Tháng Tám, phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng; tham gia cách mạng từ năm 1964, vào Đảng ngày 13-2-1980; Ủy viên Ban Chấp hành T.Ư Đảng các khóa X, XI; Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, Trưởng Ban Nội chính T.Ư; Đại biểu Quốc hội các khóa IX, XI, XII, XIII; Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị TP Đà Nẵng; nguyên Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Đà Nẵng; Huân chương Độc lập hạng nhất.
Sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, gia đình và tập thể giáo sư, bác sĩ và nhân viên y tế hết lòng chăm sóc cứu chữa; song do bệnh hiểm nghèo, đồng chí đã từ trần vào hồi 13 giờ ngày 13-2-2015 tại nhà riêng.
Lễ tang đồng chí Nguyễn Bá Thanh được tổ chức theo nghi thức lễ tang cấp cao. Lễ viếng bắt đầu từ 14 giờ 30 phút ngày 14-2-2015 tại nhà riêng; lễ truy điệu từ 9 giờ 30 phút ngày 16-2-2015; an táng tại nghĩa trang của gia tộc, xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng.
3. Báo điện tử Chinh phủ đưa tin Ý kiến Thủ tướng về thanh tra tại Báo Người cao tuổi. Bài báo đưa tin: Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng về đề nghị của Ban Thường vụ Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam.
Văn bản này cho biết, Ban Thường vụ Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam có văn bản số 45/BTV-HNCT ngày 11/2/2015 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thanh tra đột xuất tại Báo Người cao tuổi. Về việc này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng có ý kiến như sau:
Việc thanh tra đột xuất tại Báo Người cao tuổi do Bộ Thông tin và Truyền thông quyết định, thực hiện theo chức năng, thẩm quyền; Thủ tướng Chính phủ không chỉ đạo việc thanh tra này. Yêu cầu Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan chức năng để xử lý các vấn đề liên quan đến việc thanh tra nói trên, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
4. Báo Nhân dân điện tử có bài Trang bị vũ khí quân dụng cho lực lượng kiểm ngư. Bài báo phản ánh: Liên Bộ Công an - Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa ban hành Thông tư liên tịch quy định về trang bị, quản lý, sử dụng vũ khí quân dụng, công cụ hỗ trợ và thiết bị chuyên dùng của lực lượng kiểm ngư. Theo đó, các loại công cụ hỗ trợ trang bị cho lực lượng Kiểm ngư gồm: Các loại súng dùng để bắn đạn nhựa, đạn cao-su, hơi cay, hơi ngạt, chất gây mê, từ trường, la-de, pháo hiệu và các loại đạn sử dụng cho các loại súng này; Các loại phương tiện xịt hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, chất gây ngứa; Các loại lựu đạn khói, lựu đạn cay, quả nổ; Các loại dùi cui điện, dùi cui cao-su, dùi cui kim loại, khóa số tám, áo giáp các loại, găng tay điện, găng tay bắt dao, lá chắn, mũ chống đạn. Ðối tượng được trang bị vũ khí quân dụng, công cụ hỗ trợ là: Cục Kiểm ngư; Chi cục Kiểm ngư Vùng; Chi đội Kiểm ngư; Trạm Kiểm ngư và Tàu Kiểm ngư... Thông tư có hiệu lực từ ngày 26-2-2015.
5. Báo Hà Nội mới có bài Xử lý vướng mắc trong cấp sổ đỏ khi mua bán nhà theo hợp đồng ủy quyền. Bài báo đưa tin: Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn TP Hà Nội thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà (sổ đỏ) cho người mua nhà ở tại dự án thương mại. Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì cùng các cơ quan liên quan rà soát, làm rõ bất cập trong chính sách mua nhà ở bằng hình thức hợp đồng ủy quyền có công chứng, ảnh hưởng đến việc cấp sổ đỏ cho người dân, trên cơ sở đó thống nhất phương án xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
6. Báo Dân Việt có bài Đại biểu Quốc hội kiến nghị xem lại bản án vụ Hồ Duy Hải. Bài báo phản ánh: Liên quan đến vụ bị án Hồ Duy Hải được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang yêu cầu hoãn thi hành vào giờ chót, ngày 13.2, Đại biểu Quốc hội Lê Thị Nga – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã có văn bản thông báo đến gia đình bị án Hải về việc bà Nga đề nghị xem xét lại bản án.
Văn bản này cũng được gửi đến luật sư Nguyễn Văn Đạt và Trần Hồng Phong (Đoàn Luật sư TPHCM) – 2 luật sư nhiều năm ròng kháng cáo kêu oan cho Hải. Văn bản nêu: “Sau khi nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, với tư cách là Đại biểu Quốc hội, tôi đã có văn bản kiến nghị gửi đến Chủ tịch nước, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị xem xét lại vụ án”.
Trước đó, ngày 24.12.2014, bà Lê Thị Nga cùng đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có buổi gặp trực tiếp với bà Nguyễn Thị Loan (mẹ bị án Hồ Duy Hải ở xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) để trao đổi về việc bà Loan kêu oan cho con.
7. Báo Điện tử Dân trí có bài Thủ tướng: Việc “lọt” dự án khu nghỉ dưỡng trên núi Hải Vân là cá biệt. Bài báo phản ánh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, tỉnh Thừa Thiên - Huế khi cấp phép cho DN nước ngoài làm khu nghỉ dưỡng quốc tế 5 sao trên núi Hải Vân chưa xin ý kiến Bộ Tư lệnh quân khu 4 và Bộ Quốc phòng theo quy định.
Đây là nội dung thể hiện trong văn bản Thủ tướng trả lời chất vấn của đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội). Văn bản trả lời vừa được ký, gửi trực tiếp cho đại biểu Khánh ngày 11/2.
Trước đó, chất vấn Thủ tướng, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh đặt vấn đề, những năm qua, một số địa phương do muốn đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội mà cho phép các DN nước ngoài đầu tư các dự án sản xuất, kinh doanh ở những khu vực nhạy cảm, trọng yếu về quốc phòng – an ninh, gây bức xúc dư luận. Bà Khánh trở lại chuyện gần đây nhất, tỉnh Thừa Thiên – Huế cấp phép cho DN Trung Quốc làm khu nghri dưỡng quốc tế 5 sao trên núi Hải Vân, thuộc địa bàn giáp ranh với TP. Đà Nẵng với diện tích hơn 200ha, thời gian sử dụng đất 50 năm.
Phản ánh lo lắng của cử tri vì sự hiện diện của DN nước ngoài tại địa bàn trọng điểm về quốc phòng này, nhất là khi xảy ra tình huống đất nước có chiến tranh, không ai dám chắc khu vực phòng thủ ở đây có được bảo đảm, bà Khánh chất vấn người đứng đầu Chính phủ: “Việc cấp phép của tỉnh Thừa Thiên – Huế cho DN nước ngoài này đã được sự đồng ý, phê duyệt của Thủ tướng hay chưa?”.
Văn bản trả lời của Thủ tướng nêu khái quát, dự án khu nghỉ dưỡng Quốc tế World Shine – Huế là dự án đầu tư kinh doanh trong khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô. Theo quy định của Điều 39, Nghị định 108 năm 2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành luật Đầu tư thì dự án này do Ban quản lý khu kinh tế này cấp giấy chứng nhận đầu tư, không thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng.
Thủ tướng thông tin thêm, theo báo cáo của tỉnh Thừa Thiên – Huế, trong quá trình xem xét thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án, Ban quản lý khu kinh tế này đã lấy ý kiến các Sở, ngành và Bộ chỉ huy quân sự tỉnh về vấn đề an ninh quốc phòng nhưng chưa xin ý kiến Bộ Tư lệnh Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng theo quy định tại Quyết định số 13 năm 2012 của Thủ tướng về quy chế kết hợp kinh tế với quốc phòng trong khu vực phòng thủ, trước khi cấp giấy phép cho dự án.
Cụ thể, khu vực dự án World Shine là khu vực ưu tiên sử dụng cho nhiệm vụ quốc phòng, theo Quyết định số 2412 năm 2011 của Thủ tướng phê duyệt quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn cả nước giai đoạn 2011 – 2020.
Khi có thông tin về việc này, Thủ tướng khẳng định, đã yêu cầu UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế chủ động phối hợp với các Bộ, ngành chức năng giải quyết theo thẩm quyền, đúng pháp luật đối với những vấn đề liên quan đến dự án World Shine.
Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh cũng “truy” thêm: Thủ tướng cần chỉ đạo chấn chỉnh tình hình chung ở các địa phương và xử lý vụ việc cụ thể như thế nào khi về nguyên tắc, lãnh đạo chủ chốt các tỉnh thành đều đã biết, phát triển kinh tế - xã hội phải gắn với bảo đảm an ninh quốc phòng; phải công khai lấy ý kiến nhân dân, cơ quan chuyên môn, chuyên gia trước khi phê duyệt các dự án quan trọng, đặt biệt quan trọng trên địa bàn?
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhận định, nhìn chung, các địa phương đều thực hiện tốt các quy định của Nhà nước trong việc phối hợp với cơ quan quân sự địa phương, Trung ương khi xây dựng, triển khai các dự án, công trình tại địa phương. Việc công khai lấy ý kiến trước khi phê duyệt dự án quan trọng, đặc biệt quan trọng cũng được quy định tại nhiều văn bản. Thủ tướng dẫn chứng một loạt văn bản như Nghị định số 119 năm 2004 của Chính phủ về công tác quốc phòng ở các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuốc Chính phủ và các địa phương; Quyết định số 13 năm 2012 của Thủ tướng về quy chế kết hợp kinh tế - xã hội với quốc phòng trong khu vực phòng thủ; luật Đầu tư…
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng xác nhận, cá biệt có một số địa phương chưa thực hiện nghiêm túc các quy định này. Thủ tướng đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành và Ban quản lý các khu kinh tế các tỉnh chấn chỉnh công tác thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư theo đúng quy định pháp luật về đầu tư.