I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Thừa phát lại than trời vì ‘tống đạt lỗ’. Bài báo phản ánh: Tại một Hội nghị do Bộ Tư pháp tổ chức ở TP.HCM mới đây, những khó khăn về hoạt động thừa phát lại một lần nữa được nêu lên, trong đó đáng chú ý là chi phí tống đạt văn bản thấp, đã vậy còn bị cơ quan liên quan nợ kéo dài...
Khó khăn càng thêm chồng chất khi gặp trường hợp TPL không tống đạt trực tiếp được văn bản cho đương sự mà phải niêm yết ở UBND xã. Một số UBND xã không chịu ký xác nhận việc niêm yết, một số khóm trưởng, tổ trưởng đòi tiền thù lao mới chịu ký xác nhận vào văn bản tống đạt; có văn phòng mỗi tháng lỗ 40-50 triệu đồng; còn có cán bộ tư pháp xã hỏi TPL là gì; một số văn phòng TPL ở TP.HCM thì than phiền chuyện các chi cục THA quận, huyện còn nợ phí tống đạt của TPL (Cục THA TP.HCM thừa nhận tính đến tháng 7-2014, các cơ quan THA ở TP.HCM đã chuyển giao 22.323 văn bản, chi phí phải thanh toán khoảng 842 triệu đồng nhưng mới thanh toán cho các văn phòng TPL 392 triệu đồng, còn nợ 450 triệu đồng); một số văn phòng TPL còn than phiền các chấp hành viên ít chịu chuyển giao văn bản cho TPL tống đạt hoặc chuyển giao lẻ mẻ mỗi ngày vài văn bản, làm TPL thêm cực; Tòa án và Thi hành án sợ liên lụy (theo Cục THA TP.HCM, một số văn bản THA được tống đạt vượt quá thời hạn 03 ngày so với quy định; bà Trịnh Ngọc Thúy - Phó Chánh văn phòng TAND TP.HCM cũng than phiền một số trường hợp TPL tống đạt văn bản không đúng quy định dẫn đến thẩm phán bị hủy án oan uổng, tốn kém ngân sách, kéo dài thời gian giải quyết vụ án…
Nhiều văn phòng TPL khác cũng đồng loạt kêu cứu về việc Thông tư liên tịch số 09/2014 đã tăng mức phí tống đạt của TPL lên từ 65.000 đồng đến 130.000 đồng/văn bản nhưng hơn nửa năm qua, các tòa án, cơ quan thi hành án (THA) dân sự vẫn áp dụng mức phí tống đạt cũ là từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng/văn bản. Có văn phòng TPL còn “tố” thêm chuyện một số tòa còn thương lượng ký hợp đồng “ép” phí tống đạt xuống chỉ còn 30.000 đồng/văn bản.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Tổng Cục thi hành án dân sự kiểm tra, theo dõi, đè xuất phương án báo cáo Lãnh đạo Bộ.
2. Báo Chính phủ điện tử có bài: Xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính. Bài báo phản ánh:
Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính là một trong những cơ sở dữ liệu quốc gia được xây dựng nhằm đáp ứng yêu cầu truy nhập và sử dụng thông tin của các cơ quan nhà nước, có mối quan hệ chặt chẽ và sử dụng các thông tin cơ bản về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Bộ Tư pháp đã dự thảo Nghị định quy định cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính gồm 4 chương, 23 điều quy định về xây dựng, quản lý, khai thác và sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính; trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý, khai thác và sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính. Bộ Tư pháp có trách nhiệm quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính.
Dự thảo Nghị định cũng quy định cụ thể các cơ sở dữ liệu thành phần của cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính trên cơ sở các quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, bao gồm: 1- Cơ sở dữ liệu về xử phạt vi phạm hành chính; 2- Cơ sở dữ liệu về thi hành quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính; 3- Cơ sở dữ liệu về các biện pháp thay thế với người chưa thành niên.
Cơ sở dữ liệu có thể khai thác và sử dụng theo các hình thức sau: Mạng Internet; mạng diện rộng; mạng cục bộ và đối tượng được khai thác và sử dụng gồm là các cơ quan nhà nước; cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cơ quan thi hành quyết định xử phạt, cơ quan thi hành quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, cơ quan thi hành các quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật theo dõi.
3. Báo Tuổi trẻ online có bài: Khi luật sư đi... lừa. Bài báo phản ánh: Theo Liên đoàn Luật sư VN, trong nhiệm kỳ 2008-2013 Liên đoàn Luật sư VN đã xóa tên khỏi liên đoàn 20 luật sư, còn số lượng luật sư bị xóa tên có thời hạn thì rất nhiều. Theo luật sư Nguyễn Thế Phong - chủ nhiệm Ủy ban giám sát đạo đức nghề nghiệp, khen thưởng, kỷ luật Liên đoàn Luật sư VN, đó là một con số lớn.
Điển hình là hai luật sư: Lương Anh Tiến (nguyên luật sư thuộc Đoàn luật sư TP.HCM) và Phạm Thị Ái Liên (38 tuổi, ngụ TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) phạm tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Về vấn đề này, Văn phòng Bộ đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp kiểm tra thông tin, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật.
4. Báo Nhân dân điện tử có bài: Vì đất đai, con trai “khai tử” mẹ. Bài báo phản ánh: Vụ việc hy hữu xảy ra tại P.Ngọc Trạo, TP Thanh Hóa. Ông Trần Ngọc Hùng, ngụ tại số nhà 44 Đặng Thai Mai, P.Ngọc Trạo, được sự “tiếp sức” của UBND P.Ngọc Trạo, UBND P.Lam Sơn và Văn phòng Công chứng Thanh Hóa đã “khai tử” mẹ đẻ đang sống khỏe mạnh để độc chiếm tài sản.
Sau khi hoàn thành bước một, với “bảo bối” trong tay, ông Hùng tiếp tục thực hiện bước hai không kém phần “ly kỳ”. Đó là không hiểu bằng cách nào, ông Hùng đã khiến các cán bộ UBND P.Ngọc Trạo, từ Chủ tịch phường đến trưởng khu phố, cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp cùng với Văn phòng Công chứng Thanh Hóa, lần lượt xác nhận ông là con duy nhất của người quá cố, có quyền được hưởng thừa kế toàn bộ tài sản do bố mẹ để lại.
Sau đó vụ việc bị phát giác và vụ việc hy hữu này chắc chắn sẽ được các cấp, ngành chức năng xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật, mưu đồ độc chiếm tài sản thừa kế của ông Trần Ngọc Hùng tất nhiên sẽ không thành hiện thực. Tuy nhiên, điều dư luận băn khoăn, hoài nghi là vì sao UBND P.Ngọc Trạo, UBND P.Lam Sơn cũng như Văn phòng Công chứng Thanh Hóa lại có thể “nhắm mắt” hợp thức hóa văn bản, hồ sơ cho ông Hùng. Sai sót này có phải do “quan liêu, thiếu sâu sát” hay do động cơ cá nhân nhằm trục lợi? Câu hỏi này xin chuyển tới lãnh đạo UBND TP Thanh Hóa.
Về vấn đề này, Văn phòng đề xuất Cục Bổ trợ tư pháp và Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực kiểm tra thông tin, theo dõi, chỉ đạo xử lý đúng pháp luật.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo VOV có bài: Quốc hội Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ đàm phán ký kết TPP với Hoa Kỳ. Tại Trụ sở Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã tiếp thân mật ông Michael Froman, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội khẳng định: Đảng, Nhà nước, Quốc hội và nhân dân VN luôn sẵn sàng thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện với Hoa Kỳ. Quốc hội Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ đàm phán ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) giữa hai Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hoa Kỳ nhằm đáp ứng nguyện vọng cũng như lợi ích của nhân dân hai nước.
2. Báo Vnexpress có bài: Đại biểu Quốc hội lo chuyện doanh nghiệp không làm nổi ốc vít. Bài báo phản ánh: Kinh tế hội nhập sâu nhưng việc doanh nghiệp nội chưa thể sản xuất được những linh kiện cơ bản phục vụ sản xuất là điều khiến không ít đại biểu lo lắng khi Quốc hội thảo luận tổ về tình hình kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, không ít đại biểu cũng bày tỏ lo lắng bởi dù tăng trưởng kinh tế có phục hồi nhưng còn mong manh, môi trường kinh doanh dù nhiều cải thiện nhưng năng suất, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp. Câu chuyện các doanh nghiệp công nghệ phụ trợ Việt Nam không đáp ứng nổi đơn đặt hàng là sạc pin, ốc vít từ Samsung một lần nữa được các đại biểu dẫn chứng khi nói về sức cạnh tranh của nền kinh tế.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Các nhà nghiên cứu ‘công kích’ nhau vì siêu dự án Long Thành. Bài báo phản ánh: Sau khi ông Trần Đình Bá gửi đề xuất đến Quốc hội, Chính phủ và một số Bộ trưởng về việc sử dụng sân bay Biên Hòa (thành phố Biên Hòa, Đồng Nai) nhằm đối chứng với đề xuất thực hiện siêu dự án sân bay quốc tế Long Thành (huyện Long Thành, Đồng Nai) để các đại biểu có sự so sánh trước khi “nhấn nút” thì giới nghiên cứu lại một phen xôn xao trước thông tin nói rằng ông Bá đã “nổ” to hơn... sấm sét.
Gần đây, khi dư luận cả nước đang hướng về đề xuất thực hiện siêu dự án sân bay Long Thành, ông Bá tiếp tục có ý tưởng đề xuất cải tạo sân bay Biên Hòa “thành sân bay hỗn hợp quốc tế, quân sự có công suất 40 triệu khách/năm và hai triệu tấn hàng/năm”. Theo ông, cần biến sân bay quân sự Biên Hòa thành sân bay hỗn hợp quốc tế trung chuyển và quân sự “hiện đại nhất thế giới” hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. Đây cũng là sân bay hậu cần lắp ráp, sửa chữa bảo dưỡng máy bay… với nguồn lợi mang về mỗi năm 1,2- 2,5 tỉ USD/năm mà không phải đi vay vốn nước ngoài.
Trong đề xuất về ý tưởng của mình, ông Bá cũng thông tin mình là Tiến sĩ, là Hội viên Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, là tác giả chiến lược Hàng không Việt Nam. Ông cũng cho hay ông đã có thời gian nghiên cứu thực tế tại Đại học Bách khoa, Đại học Hàng không Riga và sân bay quốc tế Riga (Liên Xô) - nơi đào tạo và thực tế cho hàng trăm Tiến sĩ và chuyên gia hàng không cho Việt Nam.
4. Báo Nhân dân điện tử có bài: Chính sách mới, quyết định mới. Bài báo có bài: Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 40 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2015). Theo Kế hoạch, ngày 29-4-2015 sẽ tổ chức dâng hương tưởng niệm tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đài Tưởng niệm Liệt sĩ - Hà Nội; Nghĩa trang Liệt sĩ thành phố Hồ Chí Minh, Đền tưởng niệm Bến Dược, Củ Chi; ngày 30-4-2015, sẽ tổ chức lễ dâng hương tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh (Di tích Bến Nhà Rồng); mít-tinh, diễu binh, diễu hành tại trục đường Lê Duẩn, phía trước Hội trường Thống Nhất. Bên cạnh đó, thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm tiếp nối truyền thống yêu nước, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc các thế hệ đã hy sinh xương máu vì độc lập, thống nhất của Tổ quốc...
5. Báo Vietnam.net có bài: Vụ lừa 4.000 tỷ và công cụ siêu quyền lực. Bài báo phản ánh: Chế định của nhà nước về quyền lực hóa con dấu của doanh nghiệp đã tạo nên văn hóa tôn sùng con dấu mà bỏ qua việc xem xét bản chất của giao dịch. Vụ án Huỳnh Thị Huyền Như là một điển hình của việc chỉ xem xét đến yếu tố hình thức trong giao dịch mà bỏ qua những suy xét thấu đáo về hoạt động kinh doanh.
Trên thế giới, nhiều quốc gia theo hệ thống thông luật “án lệ” không quy định DN bắt buộc phải sử dụng và đăng ký con dấu, như ở Vương quốc Anh (một trong những quốc gia sử dụng con dấu trong giao dịch từ xa xưa), Hoa Kỳ, Ấn độ, Úc, Ireland, Hong kong, Malaysia, Singapore. Con dấu tại các quốc gia này chỉ là một công cụ giúp cho DN xác thực vào văn bản thuận tiện hơn, như không phải trực tiếp ký trong những trường hợp chứng nhận bản sao của DN. Cơ quan tòa án khi xét xử chỉ xác định giá trị pháp lý của giao dịch là DN có ý chí tham gia hay không thông qua nội dung hợp đồng và cam kết của các cá nhân.
Tại các nước theo hệ thống dân luật, như Pháp, Đức, Bra-xin cũng không còn đòi hỏi DN buộc phải có con dấu. Một số DN chọn việc dùng dấu để thuận tiện trong việc phát hành cổ phiếu, chứng nhận vào các văn bản do DN phát hành. Tương tự như ở các nước án lệ, tòa án tại các quốc gia này cũng chỉ xem xét đến nội dung hợp đồng, bản chất của giao dịch mà không quan tâm tới yếu tố hợp đồng có được đóng dấu hay không.
Ở VN, giao dịch TMĐT cũng đang trên đà phát triển. Các DN Việt đang cố gắng tham gia vào thị trường toàn cầu. DN Việt Nam đang phải đối mặt với những khó khăn về vốn, công nghệ, kinh nghiệm thị trường và cả những khó khăn về thủ tục hành chính trong đó có chế định về con dấu.
Pháp luật VN hiện nay quy định con dấu “thể hiện vị trí pháp lý và khẳng định giá trị pháp lý đối với các văn bản, giấy tờ của các cơ quan, tổ chức và các chức danh nhà nước. Việc đóng dấu vào các loại văn bản giấy tờ phải theo đúng quy định của pháp luật. Con dấu phải được để tại trụ sở cơ quan, tổ chức và phải được quản lý chặt chẽ và chỉ được sử dụng một con dấu” đã gây rất nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh".
Do quy định nêu trên, mọi văn bản giấy tờ của DN đều phải được đóng dấu trong khi DN chỉ có một con dấu và phải để tại trụ sở cơ quan. Mọi văn bản được tập trung tại một địa điểm để đóng dấu sẽ không thuận tiện cho những DN có nhiều địa điểm kinh doanh, sản xuất khác nhau. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp tranh chấp nội bộ, một cá nhân đã chiếm đoạt con dấu của DN dẫn đến tê liệt kinh doanh. Điển hình như các vụ án của Công ty cổ phần thương mại Đay Sài Gòn, Công ty cổ phần Hữu Nghị, ĐH Hùng Vương… Con dấu từ một công cụ hỗ trợ hoạt động của DN đã trở nên một chế định ràng buộc và tạo rủi ro.
Con dấu không phải là “thể hiện vị trí pháp lý và khẳng định giá trị pháp lý đối với các văn bản, giấy tờ” mà khi đó hoàn toàn là công cụ để xác định dấu hiệu nhận biết của DN, như biểu trưng (logo), tên DN, nhãn hiệu hàng hóa... Nếu thay đổi như vậy, người dân, DN sẽ tự chủ động trong việc xem xét bản chất pháp lý của giao dịch và con dấu thay vì chỉ trông cậy vào con dấu.