Trong buổi sáng ngày 08/02/2010, một số báo chí đã có bài phản ánh những vấn đề lớn của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh phản ánh: UBND TP Hà Nội vừa có văn bản giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở Tư pháp, Xây dựng và các sở, ngành có liên quan xem xét, chỉnh sửa nội dung Quyết định số 58/2009/NĐ-CP của UBND TP. (Về hạn mức giao đất ở mới; hạn mức công nhận đất ở đối với thửa đất có vườn, ao trong khu dân cư, kích thước, diện tích đất ở tối thiểu được tách thửa cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn Hà Nội). Văn bản do Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh ký yêu cầu các sở nói trên phải báo cáo UBND TP trước ngày 10-2.
Trước đó, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có văn bản đề nghị UBND TP Hà Nội tự kiểm tra, xử lý đối với nội dung “chưa phù hợp với quy định của pháp luật” của quyết định trên. Khoản 1 Điều 3 của Quyết định số 58 (có hiệu lực từ 9-4-2009) gây nhiều tranh luận khi bắt buộc thửa đất được hình thành từ việc tách thửa và thửa đất còn lại sau khi tách thửa phải “có diện tích không nhỏ hơn 30 m2/thửa” mới được cấp giấy đỏ.
Văn bản “tuýt còi” của Bộ Tư pháp khẳng định việc không cho phép xây dựng những ngôi nhà siêu mỏng hoặc có chiều rộng mặt tiền quá nhỏ trên những thửa đất nói trên là chủ trương đúng đắn. Bởi thực tế, những ngôi nhà “siêu nhỏ, siêu mỏng” đã gây mất mỹ quan đô thị, đồng thời không bảo đảm tính an toàn của công trình xây dựng. Tuy nhiên, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và việc cấp phép xây dựng các công trình dân dụng là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau.
Quy định tại Quyết định số 58 một mặt sẽ gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể cho/nhận thừa kế hay các chủ thể tặng/cho, nhận tặng/cho quyền sử dụng đất. Mặt khác, điều này cũng không phù hợp với quy định pháp luật hiện hành vì hiện tại chưa có quy định nào về mức diện tích tối thiểu là điều kiện để được cấp giấy đỏ.
Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng đề nghị thay một chữ “và” bằng chữ “hoặc” tại điểm a khoản 1 Điều 3. Vẫn là điều kiện để được cấp giấy đỏ, thửa đất phải “có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu so với chỉ giới xây dựng từ 3 m trở lên”. Quy định trên dễ dẫn đến hiểu nhầm là thửa đất chỉ cần đáp ứng điều kiện có chiều rộng mặt tiền từ 3 m và có chiều sâu từ 3 m trở lên, tức là diện tích tối thiểu 9 m2, là một trong những điều kiện được cấp giấy chứng nhận.
2. Báo Lao động phản ánh: Văn phòng Chính phủ ngày 5.2 đã có thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ với nội dung: Thủ tướng đồng ý với đề nghị của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc cán bộ, công chức được nghỉ thứ sáu - ngày 19.2 (mùng 6 tết) và đi làm thay vào ngày thứ bảy 27.2 (tức thứ bảy tuần tiếp sau đó).
Thủ tướng ủy quyền cho Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thông báo cho các cơ quan hành chính sự nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội biết và thực hiện. Như vậy, cán bộ, công chức sẽ được nghỉ dịp tết kéo dài đến 9 ngày: Từ 13.2 (30 tháng chạp) cho đến hết ngày 21.2 (tức mùng 8 tết).
Báo cũng phản ánh: Tổ chức 4 International Media and Newspapers mới đây công bố bảng xếp hạng các tờ báo trên thế giới năm 2010. Trong bảng xếp hạng 100 tờ báo hàng đầu Châu Á, Việt Nam có hai đại diện lọt vào danh sách Top 100 là Báo Tuổi Trẻ TPHCM và Lao Động.
Đứng đầu bảng xếp hạng Top 100 Châu Á là tờ Nhân Dân Nhật báo (Trung Quốc). Báo Lao Động xếp hạng 97. Ở khu vực Châu Á, ba nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc có nhiều đại diện nhất góp mặt trong Top 100.
4 International Media and Newspapers là tổ chức hàng đầu trên thế giới trong việc thu thập danh sách và xếp hạng các tờ báo và phương tiện truyền thông trên thế giới. Trong danh sách của 4 International Media and Newspapers, hiện có 7.000 tờ báo của 200 quốc gia trên thế giới.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Hà Nội mới phản ánh: Ngày 5-2, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã ký ban hành chương trình công tác của ngành tư pháp năm 2010. Theo đó, năm 2010 được xác định là năm bản lề trong việc tiếp tục thực hiện các nghị quyết của Đảng về Chiến lược cải cách tư pháp, Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam.
Các vụ, cục chức năng phải hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật Chính phủ giao chủ trì soạn thảo, nhất là dự án Luật Thủ đô để Quốc hội kịp thông qua trong năm 2010. Ngoài ra, ngành tư pháp phải tham mưu kịp thời cho Chính phủ trong việc phân công soạn thảo, tổ chức thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội bảo đảm tính khả thi, linh hoạt nhằm đáp ứng kịp thời các đòi hỏi của tình hình kinh tế - xã hội.
2. Báo Thanh niên online có bài Nhập tịch không đơn giản. Bài báo phản ánh: Bài báo phản ánh: Mùa giải 2010, nhìn vào danh sách đăng ký của các đội dự V-League, có thể thấy đến gần chục trường hợp cầu thủ xin nhập tịch được các CLB đăng ký là nội binh. Sở dĩ các CLB tự tin như vậy vì căn cứ vào quy định cầu thủ nhập tịch và trong 7 điều kiện mà Bộ Tư pháp đưa ra họ đều đáp ứng và tất cả đều khấp khởi mong chờ Chủ tịch nước ký nữa là xong. Nhưng cuộc đời không ai ngờ, những gì mà các CLB đang chờ đợi có thể sẽ tan thành mây khói khi mới đây Bộ Tư pháp chính thức cho biết sẽ siết chặt các quy định cầu thủ nhập tịch.
Cụ thể việc kiểm tra khả năng nói hiểu và diễn giải tiếng Việt của cầu thủ ngoại sẽ không giao cho Sở Tư pháp cở các địa phương nơi có cầu thủ đăng ký xin nhập tịch nữa mà sẽ được Bộ Tư pháp trực tiếp kiểm tra, trong đó yêu cầu bắt buộc là các cầu thủ nhập tịch phải học qua một trường đào tạo tiếng Việt với căn bản hẳn hoi chứ không chỉ nói vài câu là xong!
Chính những quy định ngặt nghèo này khiến cho các CLB dở khóc dở cười vì họ đã lỡ mạo hiểm đăng ký các cầu thủ xin nhập tịch là nội binh, bây giờ phải trải qua một số thử thách khác và cũng chưa chắc được công nhận khiến cho việc sử dụng các cầu thủ này cho giai đoạn 1 V-League 2010 không thành. Chưa nói đến chuyện các CLB phải nuôi số cầu thủ này với mức lương rất tốn kém mà nhiều đội rơi vào tình cảnh “bỏ thì thương, vương thì tội”. Bởi có đội như SLNA, Vissai Ninh Bình hay HA.GL đã xây dựng lối đá có sự phục vụ của các cầu thủ này nhưng giờ đây khi không thể đưa họ ra sân khiến cho lối chơi bị xáo trộn. Như HLV Hữu Thắng của SLNA cho biết khi chuẩn bị đội hình chiến thuật cho trận mở màn V-League ông đều sắp Helio và Thierry như một nội binh. Nhưng việc họ không thể ra sân khiến cho khoảng trống mà 2 cầu thủ này để lại không có người bù đắp xứng đáng.
Tương tự HLV Kiatisak từng mong đợi cầu thủ Marcelo sẽ giữ vai trò chốt chặn hữu hiệu ở tuyến dưới. Nào dè Marcelo hiện vẫn chưa được ra sân làm cho thế thủ HA.GL chông chênh. Chỉ có trưởng đoàn Phạm Phú Hòa của ĐT.LA nhanh chóng phát hiện ra rằng có thể việc nhập tịch sẽ bị siết nên ông đã nhanh chóng đổi Tshamala từ đăng ký nội binh thành ngoại binh và chỉ giữ mỗi Lý Lâm Wa theo diện cầu thủ xin nhập tịch. Bởi theo phía ĐT.LA, thì Issawa chính là Lý Lâm Wa nói tiếng Việt rất rành nên không sợ quy định siết chặt của việc nhập tịch.
Từ đây mới thấy việc nhập tịch hiện nay không đơn giản và dễ dàng như trước. Chuyện nhập tịch là một thực tế mà bất cứ quốc gia nào cũng phải chấp nhận nếu muốn phát triển làng bóng. Nhưng trước kia, cầu thủ xin nhập tịch đều được chấp nhận dễ dàng vì khâu kiểm tra chưa chặt, còn giờ đây việc nhập tịch đã được xem xét kín kẽ hơn với nhiều động thái cho thấy nó không còn được khuyến khích như trước.
Tất nhiên việc siết chặt đầu vào là điều cần thiết, nhưng vẫn cần phải nhắc lại rằng một khi cầu thủ đã được nhập tịch thì họ phải được đối xử công bằng với mọi quyền lợi và trách nhiệm như một cầu thủ nội, nghĩa là họ được quyền tham gia bảo vệ màu cờ sắc áo quốc gia như bất cứ nguời VN nào khác. Có như vậy, việc chuẩn bị hành trang để cho việc nhập tịch mới thấu tình đạt lý. Và các CLB sẽ phải cân nhắc hơn trong việc đăng ký cầu thủ nhập tịch để đảm bảo lợi ích lâu dài cho bóng đá VN.
Báo cũng có bài Vụ cưỡng chế trường mầm non để trả nợ: Cục Thi hành án Dân sự Bình Thuận bị khởi kiện. Bài báo phản ánh: Ngày 6.2, tin từ TAND TP Phan Thiết cho biết các ông bà Huỳnh Lê Hoài Minh và Huỳnh Lê Minh đã nộp số tiền 10 triệu đồng trong số 36 triệu đồng tiền án phí để khởi kiện Cục Thi hành án dân sự (THADS) Bình Thuận ra tòa, nhằm đòi lại phần tài sản thừa kế căn nhà 16 Thủ Khoa Huân và trường Mầm non Ban Mai 2 (TP Phan Thiết) mà Cục THADS đã tổ chức cưỡng chế hôm 28.1.
Trước đó, ông bà Huỳnh Lê Hoài Minh và Huỳnh Lê Minh đã có đơn đề nghị Cục THADS tỉnh tạm ngưng việc cưỡng chế số tài sản trên của bà Lê Thị Hoài Nhung vì trong đó có phần thừa kế của mình. Tuy nhiên, yêu cầu này không được Cục THADS chấp nhận, nên đã xảy ra vụ kiện. Nguyên đơn cũng đã có đơn xin giảm án phí và được tòa chấp nhận giảm từ 72 triệu đồng xuống 36 triệu do có hoàn cảnh khó khăn: cha chết sớm, mẹ bị cưỡng chế hết tài sản.
Như Báo Thanh Niên đã đưa tin, do không có tiền trả nợ theo quyết định của tòa án, nên căn nhà 16 Thủ Khoa Huân và trường Mầm non Ban Mai 2 do bà Lê Thị Hoài Nhung làm chủ đã bị Cục THADS kê biên, phát mãi và cưỡng chế bàn giao cho chủ mới.
3. Báo Tuổi trẻ phản ánh: Tại cuộc gặp gỡ báo chí ngày 6-2, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết ông vừa ký quyết định bổ nhiệm 21 thừa phát lại ở TP.HCM. Ra tết, các văn phòng thừa phát lại sẽ ra mắt và mô hình thí điểm này chính thức hoạt động trên địa bàn TP. Đây là bước đi đầu tiên nhằm xã hội hóa công tác thi hành án dân sự.
Theo quy định, thừa phát lại là người được bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm, hoạt động trong các văn phòng thừa phát lại. Thừa phát lại thực hiện một số công việc như nhận yêu cầu của đương sự để xác minh điều kiện thi hành án, tức là xác định xem người phải thi hành án có tài sản nào, ở đâu; trực tiếp thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực của tòa án theo yêu cầu của đương sự...
4. Báo Đất Việt có bài Cách chức Chấp hành viên nhận tiền 'bôi trơn'. Bài báo phản ánh: Hội đồng kỷ luật ngành đã có quyết định cách chức Chấp hành viên đối với ông Trần Đức Bình vì đã tham gia vào việc nhận tiền bồi dưỡng của đương sự trong việc mua hàng bán đấu giá.
Ông Phạm Văn Lãnh, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Quảng Bình, cho biết, Hội đồng kỷ luật ngành đã có quyết định cách chức Chấp hành viên đối với ông Trần Đức Bình; cảnh cáo ông Phan Thanh Minh và bà Đào Thị Phương.
Như Đất Việt có bài phản ánh việc phải “bôi trơn” mới mua được hàng đấu giá tại Chi cục thi hành án dân sự huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Ông Trần Đức Bình, Chấp hành viên, Chủ tịch hội đồng bán đấu giá 4 bộ bàn ghế, đã gợi ý tiền bồi dưỡng, và chỉ đạo bà Đào Thị Phương, thủ quỹ đơn vị nhận tiền của đương sự để chia nhau. Ông Phan Thanh Minh, Chi cục trưởng Chi cục thi hành án huyện Quảng Ninh, khi biết sự việc vẫn đồng tình với việc chia tiền “bôi trơn”.
5. Báo điện tử Vneconomy có bài Kiểm toán độc lập: Vướng vì thiếu luật. Bài báo phản ánh: Hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam hiện nay đang gặp không ít khó khăn bởi thiếu những quy định mang tính pháp lý cụ thể. Chính vì thế, việc ban hành Luật Kiểm toán độc lập đang là đòi hỏi cấp thiết nhằm điều chỉnh hoạt động kiểm toán độc lập cũng như việc đảm bảo quyền lợi, trách nhiệm nghĩa vụ của các bên liên quan.
Tại hội thảo lấy ý kiến cho dự thảo Luật Kiểm toán độc lập do Bộ Tài chính tổ chức ngày 5/2, đa số các đại biểu đều cho rằng, với những quy định chỉ dừng ở cấp độ nghị định như hiện nay, hoạt động kiểm toán độc lập đã gặp không ít những khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là những chế tài hướng dẫn, xử lý những vấn đề nảy sinh và các hành vi vi phạm trong hoạt động kiểm toán độc lập.
Theo TS Hà Thị Thu Hà, Phó vụ trưởng Vụ Chế độ kế toán - kiểm toán (Bộ Tài chính), hiện hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam tuy đã xuất hiện được gần 20 năm, song do trong suốt quá trình đó, nền kinh tế vẫn đang trong giai đoạn chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường, nên các yếu tố của thị trường dịch vụ tài chính, trong đó có dịch vụ kiểm toán vẫn chưa thực sự hoàn chỉnh. Mặt khác, thực tế thì các doanh nghiệp của Việt Nam vẫn chưa chú trọng công tác quản trị công ty, trong đó có việc sử dụng công cụ kiểm toán độc lập để soát xét việc tuân thủ quy định pháp luật cũng như đảm bảo khách quan, trung thực và công khai hóa thông tin. Tuy nhiên, yếu tố có vai trò quyết định trong những tồn tại và hạn chế của hoạt động kiểm toán độc lập hiện nay là vấn đề pháp luật. Nghị định về kiểm toán độc lập là văn bản pháp lý cao nhất hiện nay của hoạt động này, song nó lại chưa tương xứng với vai trò, vị trí hoạt động kiểm toán độc lập trong nền kinh tế.
Theo TS. Hà, kiểm toán độc lập là dịch vụ đặc biệt vì nó cung cấp sự “chứng thực” thông tin kinh tế, tài chính cho xã hội. Trong khi đó, chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập lại phụ thuộc vào trình độ, năng lực của đội ngũ kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán. Chính vì vậy, yêu cầu đòi hỏi phải quy định rõ quyền hạn, nghĩa vụ, trách nhiệm đối với các đối tượng trên là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng kiểm toán. Thế nhưng, với việc chỉ có nghị định là văn bản pháp lý cao nhất để điều chỉnh các vấn đề liên quan trên, đã không đảm bảo được hiệu lực pháp lý đầy đủ để những tổ chức, cá nhân liên quan thực thi quyền và trách nhiệm của mình.
Bên cạnh đó, hiện nghị định về kiểm toán độc lập lại không quy định đầy đủ các nội dung cần thiết để tăng cường chất lượng dịch vụ kiểm toán và đáp ứng yêu cầu hội nhâp. Chẳng hạn, nghị định quy định chưa quy định rõ về việc nghiêm cấm, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp và khách hàng kiểm toán. “Điều này đã dẫn đến thực tế là khó quy trách nhiệm để xử lý những vi phạm nảy sinh trong quá trình kiểm toán độc lâp”, TS. Hà cho biết.
Còn theo bà Hà Thị Thu Thanh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, nghị định về kiểm toán độc lập hiện nay chưa quy định cơ quan đầu mối quản lý đối với hoạt động kiểm toán độc lập từ khi cấp phép cũng như quản lý trong quá trình hoạt động, hay việc bổ sung, thay đổi hồ sơ, điều chỉnh, thu hồi giấy phép, xử lý vi phạm... nên chưa thể đảm bảo kiểm soát chặt chẽ các tiêu chuẩn, điều kiện thành lập doanh nghiệp. Ngay cả việc không quy định về vốn tối thiểu đối với công ty kiểm toán TNHH cũng gây nên những bất cập trong việc thực hiện bồi thường thiệt hại khi có rủi ro trong quá trình kiểm toán cho khách hàng, đồng thời chưa tạo được động lực buộc doanh nghiệp kiểm toán phải rất cẩn trọng khi cung cấp dịch vụ kiểm toán cho xã hội. Bà Thanh cho hay, trong nghị định hiện nay cũng chưa quy định đầy đủ về quyền và nghĩa vụ, ngăn cấm hành vi của những doanh nghiệp kiểm toán. Do vậy đã dẫn đến việc có nhiều doanh nghiệp trong giai đoạn đầu mới thành lập đã nặng về doanh thu và thị trường hơn là yếu tố chất lượng. “Điều này đã ảnh hưởng đến nhiều trường hợp thông tin sai lệch, trong khi chúng ta lại chưa có cơ chế xử lý”, bà Thanh nói. Bên cạnh đó, họ không đáp ứng đủ được những yêu cầu tối thiểu, chẳng hạn như số lượng kiểm toán viên hành nghề, thuê mượn chứng chỉ, sử dụng kết quả báo cáo kiểm toán...
Ngoài ra, theo bà Thanh, nhiều vấn đề về kỹ thuật kiểm toán như: quy trình kiểm toán, hồ sơ kiểm toán, báo cáo kiểm toán, kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán... cũng chưa được quy định trong nghị định. “Hiện nghị định cũng chưa quy định đầy đủ, chặt chẽ về hoạt động kiểm toán độc lập có yếu tố nước ngoài như: điều kiện hoạt động của chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam, về vấn đề liên doanh liên kết, cung cấp dịch vụ kiểm toán và các dịch vụ có liên quan qua biên giới, về công nhận bằng cấp, chứng chỉ kiểm toán viên nước ngoài”, bà Thanh cho hay. Theo bà Thanh, chính những bất cập trên đã dẫn tới điều đáng tiếc là, đúng vào lúc cộng đồng đang cần và tin tưởng vào hoạt động kiểm toán độc lập thì cũng là lúc nảy sinh những nghi ngờ về chất lượng, tính trung thực của các báo cáo kiểm toán. “Những thiếu sót trên không chỉ dừng lại ở cấp độ bổ sung mà cần phải được nâng lên thành luật hóa”, bà Thanh đưa ra quan điểm.
Trong khi đó, theo ông Bùi Văn Mai, Phó chủ tịch thường trực Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), kiểm toán độc lập xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1991, trong khi thế giới có từ trên 100 năm, nên việc xây dựng luật cũng cần phải có một quá trình. Chúng ta không thể mang nguyên luật của thế giới áp dụng cho thực tiễn Việt Nam. Trong 19 năm qua, chúng ta mới chỉ dừng lại ở cấp độ nghị định về kiểm toán độc lập. Hiện hoạt động kiểm toán độc lập đã được xã hội thừa nhận và khi thị trường chứng khoán phát triển thì nó đã có tác dụng rõ rệt.
Ông Mai cho biết, thực tế, Bộ Tài chính đã đề cập đến việc xây dựng luật kiểm toán độc lập từ 6 – 7 năm trước, nhưng khi đó chúng ta phải tập trung cho việc xây dựng Luật Kiểm toán Nhà nước, nên Quốc hội đã chỉ đạo phải căn cứ trên sự triển khai Luật Kiểm toán Nhà nước để tránh những chồng chéo và rút ra được những vướng mắc trong thực tế để xây dựng luật hoàn chỉnh. Hơn nữa, theo ông Mai, kiểm toán độc lập trước hết vì lợi ích chung của toàn xã hội, nên mục tiêu của nó là phải xác minh tính trung thực trong các báo cáo tài chính của doanh nghiệp trước khi công khai, giúp cho các tổ chức, cá nhân có quyền lợi liên quan đến doanh nghiệp đó. “Chính vì vậy, nếu tự mình phát triển thì rất khó để đạt được trình độ phát triển cao. Việc mở cửa hội nhập của nền kinh tế sẽ mang lại nhiều lợi ích thông qua việc tiếp cận các cơ hội học hỏi, tiếp cận những kinh nghiệm của thế giới, giúp chúng ta hoàn thiện dần các vấn đề mang tính pháp lý của hoạt động kiểm toán độc lập", ông Mai cho biết. Tuy nhiên, theo ông Mai, nếu việc ban hành luật kiểm toán độc lập bị chậm trễ theo kế hoạch sẽ gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp kiểm toán và các bên liên quan.