1. Báo Tin tức có bài: Giảm thủ tục đăng ký nuôi con nuôi. Bài báo phản ánh: Chỉ còn hơn 1 năm nữa để các gia đình nuôi con nuôi đăng ký với các cơ quan có thẩm quyền để được pháp luật công nhận nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Tuy nhiên, hiện có rất ít người đăng ký do còn có tâm lý e ngại.
Luật Nuôi con nuôi quy định: Việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày luật này có hiệu lực (1/1/2011) mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký trong thời hạn 5 năm (từ 1/1/2011 đến 31/12/2015). Nếu hết thời hạn này mà người nuôi con nuôi không đăng ký thì việc nuôi con nuôi thực tế sẽ không được pháp luật công nhận, các tranh chấp liên quan đến cha mẹ nuôi, con nuôi, giữa con nuôi với các thành viên khác trong gia đình cha mẹ nuôi sẽ không được pháp luật bảo hộ.
Chị Nguyễn Thu P. (Hoài Đức, Hà Nội) lấy chồng đã hơn 10 năm nhưng vẫn chưa có con. Sau rất nhiều nỗ lực chạy chữa không có kết quả, vợ chồng chị đi đến quyết định nhận con nuôi. Qua quen biết, chị P. đã “xin” được một đứa trẻ của một gia đình đông con có hoàn cảnh khó khăn. Thấm thoát đã gần 4 năm nhưng vợ chồng chị P. vẫn chưa làm thủ tục đăng ký nuôi con nuôi với chính quyền địa phương. Lý giải về điều này, chị P. cho rằng, đây là vấn đề khá “tế nhị”, khó có thể công khai để người khác biết. “Hơn nữa, tôi cũng không muốn cháu biết mình là con nuôi rồi lại nảy sinh tâm lý mặc cảm. Thôi thì đã nhận cháu về thì cố gắng nuôi dạy cháu thật tốt để bằng bạn bằng bè chứ cũng không nên câu nệ giấy tờ làm gì”, chị P. chia sẻ.
Trường hợp như chị P. không hiếm. Bộ Tư pháp nhận định, tâm lý e ngại, không muốn công khai mối quan hệ cha mẹ nuôi và con nuôi… đang là cản trở lớn khiến quy định đăng ký nuôi con nuôi chưa được chú trọng. Đây là vấn đề thuộc về nhận thức của người dân, đã có từ đời này sang đời khác, tạo thành thói quen tâm lý không dễ thay đổi một sớm một chiều.
Theo thống kê chưa đầy đủ, kể từ khi Luật Nuôi con nuôi có hiệu lực đến nay, số trường hợp nhận nuôi con nuôi đủ điều kiện nhưng chưa đăng ký là 3.264 trường hợp. Trong đó, đa phần là do cha mẹ nuôi/con nuôi không muốn đăng ký (1.824 trường hợp - chiếm 56%); còn lại là do có khó khăn về hồ sơ, giấy tờ, một bên cha/mẹ nuôi hoặc con nuôi đã chết, không đủ điều kiện về độ tuổi (cha mẹ nuôi và con nuôi cách nhau dưới 20 tuổi)…
Chỉ tính riêng tại thành phố Hà Nội, tính đến cuối năm 2013, trong 818 trường hợp nuôi con nuôi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của luật thì có tới 605 trường hợp (74%) cha mẹ nuôi/con nuôi không muốn đăng ký, phần lớn tập trung ở các huyện ngoại thành và một số ít quận ven đô. Phó trưởng phòng Hành chính Tư pháp (Sở Tư pháp Hà Nội) Nguyễn Thị Hằng lý giải: Cha mẹ nuôi muốn giữ bí mật để con nuôi yên tâm “nối dõi tông đường”, tạo tâm lý yên ổn; có người con nuôi không muốn đi đăng ký vì sợ ảnh hưởng đến quyền lợi về nhà đất được bố mẹ nuôi cho, tặng.
Cũng trong hoàn cảnh nhận nuôi con nuôi mà chưa đăng ký nhưng lý do của chị Trần Thị Tố N. (Cầu Giấy, Hà Nội) lại khác hẳn. Theo chị N, nguyên nhân là do thủ tục quá phức tạp. Chị N. cho biết, với mong muốn đứa trẻ có chút máu mủ với mình, chị đã nhận nuôi một đứa con của một người họ hàng. “Cứ tưởng đã là người thân thì thủ tục sẽ đơn giản nhưng không phải vậy. Khi làm hồ sơ, cán bộ tư pháp yêu cầu tôi phải có phiếu lý lịch tư pháp (thủ tục này phải làm tại Sở Tư pháp thành phố Hà Nội) và giấy khám sức khỏe của bản thân. Để có được mấy loại giấy tờ này, tôi phải đi lại nhiều lần và tốn rất nhiều thời gian”, chị N. tâm sự.
Cục trưởng Cục Con nuôi (Bộ Tư pháp) Nguyễn Văn Bình thừa nhận, quy định này đã thể hiện sự bất cập ngay từ khi Luật Nuôi con nuôi mới có hiệu lực. Cục đã nhận được phản ánh từ nhiều địa phương đề nghị sớm sửa đổi quy định này để bảo đảm thuận tiện cho người dân, đặc biệt là người dân vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn. Hậu quả trực tiếp của việc này chính là người dân đem trẻ em về nuôi dưỡng, coi nhau như cha mẹ con mà không tiến hành đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền. “Cần nghiên cứu bỏ quy định tại khoản 3, Điều 17 (yêu cầu có phiếu lý lịch tư pháp), thay bằng văn bản xác nhận của UBND cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi”, Cục trưởng Cục Con nuôi kiến nghị.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc nuôi con nuôi là vấn đề hết sức nhạy cảm và có những đặc thù riêng, không phải ai cũng muốn công khai. Luật Nuôi con nuôi và Nghị định 19/2011/NĐ-CP đề cập đến thủ tục đăng ký, quyền lợi và trách nhiệm của các bên liên quan trong quan hệ nuôi con nuôi. Tuy nhiên, việc đăng ký nuôi con nuôi phải đảm bảo tôn trọng quyền tự quyết của người dân, tôn trọng ý chí, nguyện vọng và quyền lợi của họ chứ không bắt buộc người dân đi đăng ký một cách cứng nhắc.
Để giải quyết tình trạng này, bà Nguyễn Thị Hằng, Phó trưởng phòng Hành chính Tư pháp (Sở Tư pháp Hà Nội) cho rằng, ngoài sự tự ý thức của các gia đình nhận con nuôi thì cần có sự chủ động “vào cuộc” của UBND cấp xã, Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ. Sự phối hợp này đảm bảo cho việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì quyền lợi của các bên.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Nhầm tên chồng trong giấy kết hôn. Bài báo phản ánh: Ăn ở với nhau đã 12 năm, đã có với nhau hai mặt con rồi mới biết giấy kết hôn ghi nhầm tên em chồng thay vì ghi đúng tên chồng.
TAND huyện Tuy An (Phú Yên) vừa ra quyết định không công nhận quan hệ vợ chồng giữa chị Bùi Thị Thanh Thương và anh Bùi Văn Minh. Đồng thời, tòa tuyên hủy giấy chứng nhận đăng ký kết hôn giữa chị Thương và anh Minh, hủy giấy khai sinh của cháu Bùi Ngọc Mẫn (con chị Thương).
Theo hồ sơ, năm 2002, anh Bùi Văn Phụng cưới chị Bùi Thị Thanh Thương. Cuộc sống vợ chồng của cả hai diễn ra êm ả, đến nay họ đã có với nhau hai đứa con. Thời gian cứ thế trôi đi cho đến khi gia đình tá hỏa phát hiện ra sự nhầm lẫn “đỡ không nổi” trong nhiều năm qua: Trong giấy đăng ký kết hôn của chị Thương, ở mục người chồng thay vì phải ghi tên anh Bùi Văn Phụng, chẳng biết vì sao cái tên Bùi Văn Minh lại đứng lù lù ở đó. Càng oái ăm hơn, anh Minh ngoài đời thực lại chính là em ruột của anh Phụng.
Sự việc này được phát hiện khi vợ chồng chị Thương nhờ người nhà đi làm giấy khai sinh cho đứa con thứ hai. Người này đương nhiên biết rõ “đương kim” chồng chị Thương chính là anh Phụng. Vậy tại sao giấy đăng ký kết hôn lại ghi tên chồng là Minh, em trai của Phụng? Lạ hơn nữa, ngay trong giấy khai sinh của đứa con đầu lòng chị Thương, cháu Bùi Ngọc Mẫn, phần tên cha cũng lại ghi là Bùi Văn Minh. Mà giấy khai sinh này do chính tay anh Phụng đi đăng ký khai sinh ở xã mới chết chứ! Đây quả là điều vừa phi lý, vừa lạ lùng…
Tuy nhiên, chuyện gì cũng có nguyên nhân của nó. Số là anh Phụng ở nhà có tên là Minh, còn em trai anh tuy tên khai sinh là Minh nhưng ở nhà lại có tên là Đức. Đã vậy khi đăng ký kết hôn, thay vì “chàng dắt tay nàng” ra xã thì chị Thương lại nhờ cha ruột mình đến UBND xã An Cư, huyện Tuy An (Phú Yên) để làm thủ tục đăng ký kết hôn giùm. Và vì hồi nào giờ cứ gọi anh Phụng là Minh nên khi đi đăng ký kết hôn, người cha chị Thương mang nhầm giấy CMND của anh Bùi Văn Minh theo mà không mảy may suy nghĩ. Từ đó cán bộ hộ tịch cứ thế mà điền vào, thành ra cái giấy kết hôn mới có sự nhầm lẫn đáng tiếc như thế.
Thế còn cái giấy khai sinh của con chị Thương do chính người cha đi đăng ký thì sao? Cái này quả thực không phải lỗi của anh Phụng mà lỗi nằm ở chỗ anh… không biết chữ. Khi đi làm khai sinh, anh Phụng mang giấy đăng ký kết hôn ra xã. Cán bộ hộ tịch cứ dựa vào tên người chồng trong giấy đăng ký kết hôn mà ghi tên cha vào khai sinh cho cháu Mẫn. Thế là lần thứ hai bị “bé cái nhầm”.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: Cầm cố nhà lấy tiền tỉ bằng chữ ký giả. Bài báo phản ánh: Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đang điều tra vụ án “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức” có liên quan đến các nghi can Trần Quốc Dũng, Hoàng Minh Tùng (giám đốc Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Thiên Cầm) và Trần Việt Hùng.
Trong đó, Dũng đã bị bắt giữ vào tháng 4-2014, còn Tùng và Hùng hiện đã bỏ trốn khỏi nơi cư trú.
Theo điều tra ban đầu, bà Nguyễn Thị Hồng là chủ sở hữu căn nhà 29B Điện Biên Phủ (phường 25, quận Bình Thạnh). Bà Hồng giao giấy tờ nhà đất cùng tờ khai lệ phí trước bạ cho con trai bà là Trần Quốc Dũng cất giữ. Khoảng tháng 3-2010, Dũng tự soạn ra giấy ủy quyền với nội dung bà Hồng ủy quyền cho Dũng được mua bán, sang nhượng nhà đất và giả chữ ký bà Hồng. Sau đó, Dũng giao cho Tùng và Hùng làm giả con dấu, chữ ký của cơ quan chức năng chứng thực trên giấy ủy quyền.
Có giấy ủy quyền giả trong tay, tháng 4-2011, Dũng đã thế chấp nhà của mẹ và làm hợp đồng vay của bà Trần Thị Kiều Trang 1,5 tỉ đồng. Hợp đồng vay tiền được Văn phòng Công chứng Củ Chi, TP.HCM công chứng. Dũng hẹn trong vòng một tháng sẽ trả tiền cho bà Trang. Tuy nhiên, Dũng đã không thực hiện như đã hẹn và nạn nhân đã tố cáo đến cơ quan công an. Sau một thời gian điều tra xác minh, tháng 4-2014, Công an TP.HCM đã tiến hành bắt giữ Dũng.
4. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài: 17 năm vác đơn đòi đất vẫn chưa xong. Bài báo phản ánh: Từ năm 1997 đến nay, chị Nguyễn Thị Bạc (xã Tân Hà, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) mỏi mòn đi gõ cửa các cơ quan chức năng để mong được nhận mảnh đất đã mua nhưng vẫn chưa được đáp ứng.
Theo chị Bạc, chủ cũ (nhưng vẫn đang ở trên mảnh đất của chị) là bà Nguyễn Thị Lộc, ngụ ở xã Tân Phú cùng huyện. Trước đây, chị thuê một phần sân nhà bà Lộc bán tạp hóa. Sau đó, vợ chồng bà Lộc gặp khó khăn nên cắt đất bán cho nhiều người, trong đó có chị.
Theo bản sang nhượng ngày 18-8-1997, vợ chồng bà Lộc bán mảnh đất ngang 7 m, dài 25 m cho chị Bạc, có xác định tứ cận rõ ràng với giá năm chỉ vàng. Có giấy đỏ rồi nhưng chị Bạc vẫn không cắm ranh, rào đất vì vẫn có tâm lý coi hai bên như người nhà. Một thời gian sau, chị Bạc có ý định bán đất lại cho chị gái nên chị cắm ranh mảnh đất đã mua. Thế nhưng bà Lộc không cho chị cắm ranh và tuyên bố chỉ bán cho chị mảnh đất ngang 7 m, dài 7 m mà thôi.
Không lấy lại được mảnh đất của mình, chị Bạc kiện ra tòa. Các cấp tòa đều tuyên mảnh đất trên là của chị Bạc, buộc bà Lộc phải giao thửa đất có đủ diện tích ngang 7 m, dài 25 m cho người mua.
Năm 1998, TAND tỉnh Tây Ninh chuyển hồ sơ đến cơ quan thi hành án (THA) (nay là Chi cục THA dân sự huyện Tân Châu) để thi hành. Nhưng ngay sau khi THA cưỡng chế giao đất, bà Lộc lại tái chiếm, các con bà Lộc có hành vi ngăn cản quyết liệt, không cho chị Bạc vào phần đất của mình.
Trước tình hình này, tháng 12-1999, TAND huyện Tân Châu đã phạt bà Lộc sáu tháng tù treo vì không chấp hành án. Trong phiên tòa này, bà Lộc thừa nhận các sai phạm của mình và cho rằng do bức xúc, mâu thuẫn với chị Bạc nên đã ngăn cản không cho cơ quan THA đo đạc giao đất.
Sau phiên tòa đó đến nay, bà Lộc vẫn chiếm đất đã bán cho chị Bạc. Mỗi lần gia đình chị Bạc định vào cắm ranh đều bị gia đình bà Lộc làm dữ, đe dọa. Các cơ quan chức năng sau một thời gian vận động bà Lộc không được đã “bó tay” hơn chục năm qua.
Một cán bộ xã Tân Phú cho biết vì gia đình bà Lộc thuộc diện hộ nghèo nên xã cũng có phần cân nhắc. Trong khi đó chị Bạc chờ đợi không biết đến bao giờ mới nhận lại được mảnh đất của mình.
II. THÔNG TIN KHÁC
1. Thời Báo Kinh tế Sài Gòn online có bài: Tập huấn “Pháp luật cạnh tranh cho doanh nghiệp trong hội nhập quốc tế”. Bài báo phản ánh: Với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp tránh những vướng mắc về vấn đề pháp lý về cạnh tranh khi tham gia thị trường, Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp, Trung tâm WTO và Hiệp hội doanh nghiệp thành phố tổ chức tập huấn ngắn hạn về “Pháp luật cạnh tranh cho doanh nghiệp trong hội nhập quốc tế”.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài. Việt Nam lọt top 25 thế giới về tiềm lực quân sự. Bài báo phản ánh: Website danh tiếng Global Firepower vừa công bố bảng xếp hạng và các chỉ số đo lường quân sự của 106 nước. Trong đó Việt Nam đứng thứ 23.