I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam đưa tin Các địa phương nô nức triển khai Ngày Pháp luật. Bài báo phản ánh: Việc tổ chức Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam đã thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng trên phạm vi toàn quốc.
Tại Tiền Giang - một trong những địa phương “phát kiến” Ngày Pháp luật, từ tháng 10/2013, Hội đồng phối hợp Phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh đã tổ chức Hội nghị triển khai Kế hoạch của UBND tỉnh tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam (09/11) năm 2013 trên địa bàn tỉnh.
Ông Phạm Văn Trọng - Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng phối hợp Phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh cho biết, để thiết thực chào mừng Ngày Pháp luật 09/11, Sở Tư pháp đã có văn bản đề nghị Thủ trưởng các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở, Giám đốc Trung tâm Pháp y, Trung tâm Giám định pháp y tâm thần, Trưởng các Văn phòng Công chứng và Giám đốc Công ty TNHH Bán đấu giá tài sản Hoàng Vũ tổ chức treo cờ Tổ quốc, cờ phướn và khẩu hiệu chào mừng Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam 09/11 tại trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức mình từ ngày 04/11/2013 đến hết ngày 10/11/2013.
Tại Bến Tre, nhằm thực hiện có hiệu quả quy định về Ngày Pháp luật theo Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật; thu hút sự quan tâm, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật, UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương trong toàn tỉnh triển khai Ngày Pháp luật theo chủ đề “Toàn dân xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Ngày Pháp luật được triển khai dưới nhiều hình thức, nội dung phong phú nhằm vận động cán bộ, công chức, viên chức và người dân nâng cao ý thức tôn trọng và tự giác chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật.
Tại Đắk Lắk, thực hiện Công văn hướng dẫn của Bộ Tư pháp, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch tổ chức Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2013 trên địa bàn tỉnh. Kế hoạch yêu cầu các cơ quan, tổ chức, địa phương tổ chức các nội dung liên quan đến Ngày Pháp luật trong tuần lễ từ ngày 04/11/2013 đến ngày 10/11/2013, trong đó tổ chức cao điểm vào ngày 09/11/2013 (thứ bảy). UBND tỉnh cũng giao Sở Tư pháp chủ trì phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức Hội nghị công bố Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam và phổ biến, quán triệt 09 luật mới được Quốc hội khóa XIII thông qua tại Kỳ họp thứ 5 vào ngày 8/11/2013.
Tại Khánh Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Lê Xuân Thân đã chủ trì Hội nghị triển khai tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam trên địa bàn tỉnh. Nhấn mạnh ý nghĩa của Ngày Pháp luật, ông Lê Xuân Thân yêu cầu các cơ quan, đơn vị trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình phối hợp với Sở Tư pháp thực hiện có hiệu quả để tạo dấu ấn trong đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý ngày 09/11 trong cán bộ và nhân dân.
Tại thành phố Huế, UBND thành phố yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, các đoàn thể, doanh nghiệp và Chủ tịch UBND các phường thuộc thành phố tổ chức triển khai thực hiện Ngày Pháp luật tại cơ quan, đơn vị. Thời điểm triển khai Ngày Pháp luật được tổ chức trong tuần lễ từ ngày 04/11/2013 đến ngày 10/11/2013. Căn cứ vào điều kiện, tình hình thực tế để lựa chọn hình thức triển khai phù hợp, Thủ trưởng các đơn vị có trách nhiệm chủ trì tổ chức Ngày Pháp luật tại đơn vị, nội dung sinh hoạt phải thiết thực gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, địa bàn dân cư.
Tại Quảng Bình, UBND tỉnh yêu cầu các ngành, đơn vị, địa phương quán triệt đầy đủ nội dung, mục đích, ý nghĩa, yêu cầu về Ngày Pháp luật quy định trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành; kế thừa kết quả mô hình Ngày pháp luật đã được triển khai tại Kế hoạch số 3010/KH-UBND ngày 10/12/2010 của UBND tỉnh và bảo đảm tính liên tục trong nội dung, hình thức, biện pháp thực hiện. Việc triển khai Ngày Pháp luật phải được thực hiện đồng bộ, gắn kết chặt chẽ với các nhiệm vụ trọng tâm về xây dựng và thi hành pháp luật của các cơ quan, địa phương, đảm bảo thiết thực, tiết kiệm, hiệu quả.
Tại Phú Thọ, trong tuần cao điểm triển khai thực hiện Ngày Pháp luật trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành tập trung phổ biến, giáo dục và triển khai thi hành các văn bản pháp luật mới thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của ngành, chú trọng các văn bản liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích và nghĩa vụ của các cá nhân, tổ chức trong đời sống dân sự, kinh tế, trong đó có các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính về các lĩnh vực văn hóa, kinh tế, xã hội vừa được Chính phủ ban hành, nhằm thi hành nghiêm chỉnh Luật Xử lý vi phạm hành chính, tăng cường trật tự, kỷ cương pháp luật.
UBND cấp huyện, cấp xã ngoài những nội dung trên, lựa chọn để phổ biến, thông tin về pháp luật và tình hình thi hành pháp luật về an toàn giao thông, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống tham nhũng, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, giải quyết tranh chấp đất đai... qua đó giáo dục, vận động cán bộ, nhân dân nâng cao ý thức tôn trọng và tự giác chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật.
Tại Sơn La, để Ngày pháp luật năm 2013 đem lại hiệu quả thiết thực, Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Chỉ thị về việc tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2013. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Giám đốc các sở, ban, ngành, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên; lực lượng vũ trang nhân dân, doanh nghiệp, trường học đóng trên địa bàn; Chủ tịch UBND các huyện, thành phố tổ chức tuyên truyền sâu rộng ý nghĩa của Ngày Pháp luật nước CHXHCN nghĩa Việt Nam; đồng thời quán triệt đầy đủ nội dung, mục đích, yêu cầu về Ngày Pháp luật quy định trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành.
2. Báo Đại đoàn kết có bài Thi hành án gặp khó: Cần sửa Luật?. Bài báo phản ánh: Mặc dù được nâng lên thành Luật Thi hành án dân sự (THADS) và có hiệu lực được 2 năm nhưng từ thực tiễn cũng như theo sự phản ánh của nhiều địa phương cho thấy, công tác thi hành án cũng đang bị rơi vào tình trạng … "ngâm án”, án tồn đọng từ năm trước chuyển sang năm sau gia tăng. Nguyên nhân được nhiều địa phương chỉ ra rằng do thiếu các quy định hướng dẫn đồng thời do chính quy định của Luật đã tạo nên những khó khăn, vướng mắc.
Kết luận thanh tra việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tư pháp trong THADS cho thấy, số vụ việc tồn đọng năm trước chuyển sang năm sau lớn, có xu hướng tăng về giá trị. Trong đó, có số lượng lớn vụ việc được xác định có điều kiện nhưng chưa được thi hành. Đáng chú ý, Luật THADS đã có hiệu lực thi hành được 2 năm nhưng việc ban hành các nghị định, thông tư, thông tư liên tịch hướng dẫn còn chậm so với quy định của pháp luật và chậm so với yêu cầu.
Thực tế có không ít cơ quan thi hành án địa phương "kêu” gặp nhiều khó khăn khi thi hành án các vụ việc có giá trị tài sản lớn vì tình hình kinh tế khó khăn, đặc biệt là thị trường bất động sản đóng băng suốt thời gian qua. Nhiều tài sản kê biên để thi hành án nhưng lại không bán được. Bên cạnh đó, các quy định hiện hành còn nhiều bất cập khiến việc sớm truy thu số tiền sai phạm nộp về ngân sách nhà nước không hề dễ dàng. Đáng chú ý, theo quy định, sau khi bản án có hiệu lực, bên được thi hành án là các doanh nghiệp nhà nước phải có đơn yêu cầu thi hành án làm cơ sở cho việc tổ chức thi hành. Tuy nhiên, bên được thi hành án thường có tư tưởng nể nang "sếp” cũ nên không mấy mặn mà làm đơn yêu cầu thi hành án. Đơn cử như vụ việc ở Vinashin, đến nay theo thống kê của Tổng cục Thi hành án Bộ Tư pháp mới có 2 doanh nghiệp có đơn yêu cầu thi hành án.
Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục THADS cho rằng: Những vướng mắc trong công tác thi hành án hiện nay khá nhiều. Trong đó, quy định chưa hợp lý về điều kiện để miễn giảm thu nộp ngân sách đã tạo ra một phần án tồn đọng. Bên cạnh đó là quy định định giá, bán đấu giá tài sản chưa phù hợp thực tế dẫn đến quá trình xử lý tài sản kéo dài.
3. Báo Giáo dục Việt Nam có bài 10 năm phải "ngồi tù oan", ông Chấn được bồi thường như thế nào?. Bài báo đưa tin: Liên quan đến vụ việc ông Nguyễn Thanh Chấn bị kết án tù chung thân về tội giết người đã được tạm đình chỉ thi hành án chờ ngày xét xử tái thẩm, dư luận đang đặt ra nhiều câu hỏi, liệu ông Chấn sẽ được Tòa án bồi thường bao nhiêu cho 10 năm bị tù oan?.
Trước đó, ngày 4/11/2013, viện trưởng viện KSND tối cao Nguyễn Hoà Bình đã ký quyết định số 01/QĐKNTT-VKSNDTC kháng nghị tái thẩm bản án đối với ông Nguyễn Thanh Chấn. Cùng ngày, phó viện trưởng viện KSND tối cao Lê Hữu Thể ký quyết định số 04/QĐTĐCTHA tạm đình chỉ thi hành án đối với phạm nhân Nguyễn Thanh Chấn .
Trao Đổi với PV, một vị nguyên là cán bộ cấp cao của Tòa án Nhân dân tối cao cho biết, việc oan sai xảy ra trong quá trình tố tụng không phải bây giờ mới có. Vị này cho rằng, đây là một “lỗ hổng” trong hệ thống pháp luật của chúng ta. Việc điều tra, khởi tố, truy tố, kết án ẩu, thiếu kỹ lưỡng đã dẫn đến không ít vụ oan sai. Theo như vị này được biết, đã từng có trường hợp đi tù 17 năm rồi mới được minh oan.
Trong trường hợp của ông Nguyễn Thanh Chấn, vị này cho hay: “Hiện tại mới chỉ có kháng nghị của Viện kiểm sát tái thẩm nên cũng chưa biết thế nào. Từ tái thẩm đến hội đồng tái thẩm, hủy đi rồi đến xác minh này kia… phải khi nào có quyết định ông Chấn bị oan thì mới tính đến việc đó được”
Ông cũng cho biết thêm, nếu có quyết định bị oan, bồi thường về vật chất cho ông Chấn được tính theo luật bồi thường của nhà nước. Còn về tinh thần, ông Chấn sẽ được nhận thêm 60 triệu đồng.
Hơn 10 năm, ông Nguyễn Thanh Chấn phải chịu án chung thân là hơn 10 năm tinh thần và thể xác ông bị giày vò với tội danh kinh khủng. Đó cũng là quãng thời gian dài đằng đẵng mà cả gia đình ông phải sống trong bần hàn, cay đắng, tủi hổ giữa làng xóm với tiếng xấu “người nhà thằng giết người”.
Hơn 10 năm, ông Nguyễn Thanh Chấn trong vòng lao lý cũng là hơn 10 năm hung thủ thật sự của vụ án giết người lại nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.
Rồi đây, ông Nguyễn Thanh Chấn sẽ được minh oan, cởi bỏ tội lỗi khủng khiếp mà các cơ quan tố tụng với quyền lực của mình đã khoác lên mình ông. Ông cũng sẽ được đền bù thiệt hại bằng vật chất cho hơn 10 năm tù giam.
Thế nhưng, vật chất nào có thể bù đắp được những tổn hại tinh thần của hơn 3.600 ngày đi tù mà mỗi ngày đều được tính bằng “thiên thu tại ngoại”? Những giày vò, đớn đau của người hàm oan tội danh “giết người” thì vật chất nào có thể so sánh được! Đó là chưa kể “lỗ hổng” quá lớn của pháp luật hiện nay khi cuộc đời 4 người con của ông Nguyễn Thanh Chấn rẽ sang một ngả khác, phải bỏ học giữa chừng, còn vợ ông phải vào viện tâm thần vì án oan của người cha, người chồng mà không có bất kỳ một sự đền bù nào có thể thỏa đáng.
4. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Nhiều án tham nhũng lớn “tắc” vì giám định tư pháp. Bài báo phản ánh: Chiều 4/11, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì làm việc với lãnh đạo các bộ, ngành, giải quyết những khó khăn, vướng mắc về giám định tư pháp trong quá trình xét xử các vụ án tham nhũng.
Tham gia làm việc có Trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Bá Thanh, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương Lê Thị Thu Ba, cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương.
Theo số liệu của các địa phương, từ ngày 1/10/2012 đến 30/9/2013, tổng số các vụ việc giám định là 114.185 vụ, trong đó giám định theo yêu cầu của cơ quan tố tụng là 89.275 vụ và 24.910 vụ theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức theo hình thức dịch vụ.
Tuy nhiên, một số vụ việc giám định trong các lĩnh vực tài chính, xây dựng, đất đai, ngân hàng còn gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, nhu cầu giám định phục vụ công tác phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về tài chính, thuế, ngân hàng, xây dựng cơ bản, đất đai… ngày càng lớn.
Bên cạnh đó, theo phản ánh của cơ quan điều tra, việc cử người làm giám định của các cơ quan quản lý chuyên ngành thường không kịp thời, nhiều vụ việc kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm, làm chậm quá trình giải quyết vụ án như vụ Vũ Quốc Hào lợi dụng chức vụ, quyền hạn xảy ra tại Công ty cho thuê tài chính 2 thuộc Ngân hàng NNPTNT.
Việc xác định thiệt hại về tài sản trong một số vụ án tham nhũng bắt buộc phải tiến hành trưng cầu giám định về tài chính kế toán, giám định kỹ thuật, giám định chất lượng công trình… Kết luận giám định trong những trường hợp này là nguồn chứng cứ quan trọng chứng minh tội phạm và nhiều khi là nguồn chứng cứ duy nhất. Nội dung yêu cầu giám định trong các vụ án tham nhũng bao gồm nhiều vấn đề phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau (tài chính, xây dựng, kỹ thuật chuyên ngành…) cần thiết phải có sự điều phối, hợp tác của nhiều ngành khác nhau.
Chất lượng kết luận giám định trong một số trường hợp chưa bảo đảm, một số kết luận còn chung chung, mập mờ, không rõ ràng, không trả lời cụ thể câu hỏi của cơ quan trưng cầu đặt ra, mà nêu “chỉ có giá trị tham khảo”, không khẳng định rõ đúng sai và có dấu hiệu né tránh khiến cho các cơ quan tiến hành tố tụng lúng túng, khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án.
Một số trường hợp, nội dung yêu cầu giám định là nghiệp vụ chuyên môn mới phát sinh, phức tạp, khối lượng lớn như vụ Nguyễn Anh Tuấn và đồng phạm cố ý làm trái xảy ra tại Sở Quản lý kinh doanh vốn và ngoại tệ (Ngân hàng NNPTNT) đã kéo dài đến 5 năm do không thực hiện được yêu cầu giám định của Toà án Nhân dân Hà Nội.
Bên cạnh đó là những khó khăn, vướng mắc trong việc đánh giá, sử dụng kết luận giám định. Thực tế cho thấy, nhiều cơ quan tố tụng, người tiến hành tố tụng còn lúng túng, thiếu quyết đoán trong việc xem xét, đánh giá sử dụng kết luận giám định trong vụ việc có nhiều bản giám định khác nhau.
Các quan điểm khác nhau của các cơ quan tiến hành tố tụng về vấn đề có liên quan đến giám định tư pháp trong quá trình giải quyết một số vụ án tham nhũng. Ví như vụ án gian lận tài chính của Công ty xăng dầu Hàng không đã rút tiền hỗ trợ của Nhà nước hàng chục tỷ đồng. Cơ quan điều tra và Viện Kiểm sát thấy rằng đã đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của các bị can, không cần trưng cầu giám định nhưng Toà án Nhân dân Tối cao lại cho rằng phải trưng cầu giám định giấy tờ khống thì mới xét xử, khiến cho vụ án bị ách tắc và buộc phải đình chỉ.
Trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Bá Thanh cũng nêu ra những hạn chế của công tác giám định tư pháp hiện nay. Đáng lo ngại nhất là có hiện tượng “chạy” giám định tư pháp để thoát tội nên đã xảy ra chuyện kết luận giám định nhiều lần, nhận xét chung chung, né tránh, không rõ ràng, mỗi lần giám định lại cho kết quả khác nhau. Ông Thanh dẫn chứng, có vụ án trốn thuế đã 4 năm nay không xét xử được bởi mỗi lần trưng cầu giám định lại cho một kết quả khác nhau.
Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Bộ Tư pháp cần tiếp thu nghiêm túc, đầy đủ ý kiến của các đại biểu để công tác giám định tư pháp ngày càng đạt kết quả cao hơn.
Phó Thủ tướng cũng biểu dương Bộ Tư pháp và bộ, ngành, địa phương đã có nhiều thành tích trong việc triển khai thi hành Luật Giám định tư pháp.
Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận thì nhiều vụ việc trưng cầu giám định nhưng thời gian kéo dài, kết luận giám định “đá” nhau làm ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tố tụng của vụ án. Việc củng cố, kiện toàn tổ chức giám định tư pháp công lập còn chậm trễ, đến nay vẫn còn đến 16 địa phương chưa thành lập tổ chức giám định tư pháp công lập.
Một số bộ, ngành, địa phương chưa tổ chức rà soát để công bố tổ chức đủ điều kiện thực hiện công tác giám định. Nhiều vấn đề về kinh phí, bồi dưỡng cần phải được sớm sửa đổi.
Nhiều vụ án tham nhũng liên quan đến tài chính, đất đai, xây dựng kéo dài do công tác giám định. Thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương phải quy định cụ thể đối với việc phải ban hành kết luận giám định. Tuyệt đối tránh kết luận chung chung, mập mờ, không rõ đúng sai, quan điểm khác nhau của các cơ quan tiến hành tố tụng cũng làm kéo dài vụ án…
Để giải quyết vấn đề này, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đến tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo các ngành, địa phương đối với công tác giám định và mỗi cá nhân làm công tác giám định đối với công việc của mình. Các bộ, ngành, địa phương phải có chương trình hành động cụ thể đối với triển khai Luật Giám định tư pháp thực sự đi vào cuộc sống. Kiểm tra, thanh tra tổ chức hoạt động của công tác này cũng như trách nhiệm người đứng đầu với công tác này.
Đối với các vụ án tham nhũng lớn liên quan đến công tác giám định tư pháp, các cơ quan chức năng cần tập trung nhân lực, nguồn lực để thực hiện nhanh, chính xác để ban hành các kết luật giám định phục vụ cho công tác xét xử của Toà án, không để vì kết luận giám định mà làm chậm tiến độ của các vụ án hiện nay.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Nhân dân điện tử có bài Ngày làm việc thứ 12, Kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIII: Bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Ngày 4-11, kỳ họp thứ sáu, QH khóa XIII bước sang ngày làm việc thứ 12. Buổi sáng, QH nghe Báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) (sửa đổi) và thảo luận những nội dung còn ý kiến khác nhau. Buổi chiều, QH thảo luận tổ về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 38 của QH về chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh và dự án Luật Hải quan (sửa đổi).
Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật THTK, CLP (sửa đổi), nhiều đại biểu đề nghị cần quy định rõ hơn trách nhiệm của người đứng đầu, trách nhiệm trong trường hợp không xử lý hành vi lãng phí.
Các đại biểu ghi nhận, vừa qua, Ủy ban Thường vụ QH đã chỉ đạo chỉnh sửa dự thảo Luật theo hướng quy định cụ thể trách nhiệm trực tiếp, liên đới trong từng trường hợp vi phạm quy định về THTK, CLP; trách nhiệm trong công khai, xử lý thông tin phát hiện lãng phí, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về THTK, CLP theo thẩm quyền. Đặc biệt, đã bổ sung vào dự thảo Luật Trách nhiệm và chế tài xử lý đối với người có thẩm quyền không xử lý các hành vi vi phạm Luật THTK, CLP để bảo đảm tính khả thi cũng như tính nghiêm minh của pháp luật, khắc phục tình trạng có sai phạm mà không bị xử lý. Các đại biểu: Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình), Trương Thị Huệ (Thái Nguyên), Ngô Thị Minh (Quảng Ninh), Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang)... cho ý kiến về nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của người đứng đầu (được quy định tại Điều 7) và xử lý trách nhiệm cụ thể (quy định tại Điều 78) của dự thảo Luật.
Nhiều ý kiến đề nghị gom các điều, khoản xử lý vi phạm nhằm tránh trùng lặp, và cần cụ thể hơn về việc xử lý đối với từng hành vi vi phạm quy định của Luật. Đóng góp thêm về vấn đề này, đại biểu Siu Hương (Gia Lai) cho rằng, tại Điều 7 của dự thảo Luật đề nghị quy định cụ thể trách nhiệm của người đứng đầu khi gây ra hậu quả lãng phí, mặt khác dự thảo Luật cần quy định điều, khoản riêng về vai trò giám sát của cộng đồng vào việc sử dụng ngân sách nhà nước.
Một số đại biểu chỉ rõ, những hiện tượng gây lãng phí lớn cho xã hội như tình trạng cấp phép tràn lan xây dựng trường học, ngân hàng, bệnh viện, các dự án bất động sản, khai thác tài nguyên khoáng sản, thủy điện và các công trình khác không phù hợp gây lãng phí lớn về tiền bạc, tài sản của Nhà nước, của nhân dân nhưng chưa được dự thảo Luật quy định làm rõ trách nhiệm. Để ngăn chặn và xử lý nghiêm đối với hành vi gây lãng phí, đề nghị Luật cần quy định các loại hành vi vi phạm và chế tài xử lý, cần cụ thể hóa quy định mức độ vi phạm xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật để áp dụng. Theo đại biểu Nguyễn Kim Bé (Kiên Giang), Triệu Là Pham (Hà Giang) và một số đại biểu khác, về xử lý vi phạm, theo Bộ luật Hình sự hiện nay chưa có quy định về tội lãng phí, nên không có căn cứ để thực hiện. Vì vậy, đề nghị Quốc hội sớm đưa chương trình sửa đổi, bổ sung Luật Hình sự để làm căn cứ xác định và xử lý tội phạm gây lãng phí.
Nhiều đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của tính công khai và việc giám sát của luật khi đưa vào cuộc sống. Luật cần quy định cụ thể việc trả lời bằng văn bản của các cơ quan, tổ chức có vi phạm lãng phí (được nêu trong điểm c, khoản 3, Điều 5) ngoài việc trả lời bằng văn bản cho người phát hiện, cần bổ sung thêm việc người đứng đầu cơ quan, tổ chức trả lời cho cơ quan thông tin, báo chí đã đưa tin về các hành vi lãng phí xảy ra trong cơ quan, tổ chức của mình.
Buổi chiều, thảo luận tại tổ về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 38/2004/QH11 ngày 3-12-2004 của QH về chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh, đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) cho rằng, hiệu quả sử dụng tuyến đường này như hiện nay là lãng phí, phương tiện lưu thông trên tuyến đường còn ít, kinh phí duy tu bảo dưỡng lớn...
Nên vấn đề cần quan tâm là cần khai thác đường Hồ Chí Minh hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế. Trong đó, cần xây dựng đề án phân luồng các loại phương tiện để giảm tải cho quốc lộ 1A, xây dựng các trạm, các đường "xương cá"... có sự hỗ trợ để nâng cao hiệu suất sử dụng tuyến đường này.
Đại biểu Thạch Dư (Trà Vinh), Võ Kim Cự (Hà Tĩnh) khẳng định sự cần thiết phải đầu tư cho tuyến đường này. Trong thực tế, thời gian qua, nhiều địa phương đã khai thác được tiềm năng kinh tế, du lịch khi có đường Hồ Chí Minh, đời sống của người dân được cải thiện...
Đồng thời, đề nghị QH thông qua dự án, nhưng cần xác định rõ quy mô từng tỉnh, từng vùng để ưu tiên nguồn vốn, phát huy hiệu quả sử dụng, không lãng phí. Đại biểu Ngô Văn Dụ (Vĩnh Phúc) cho rằng, đánh giá hiệu quả đường Hồ Chí Minh phải nhìn tổng quan, trước mắt và lâu dài. Việc triển khai tiếp tuyến đường cần đặt trong tổng thể việc phát triển tuyến đường bộ bắc - nam. Hiện nay, chúng ta đang đồng thời triển khai nhiều tuyến đường, như: quốc lộ 1A mở rộng, tuyến đường biển, đường tuần tra biên giới... Vì vậy, trong tình hình khó khăn, cần tính toán kỹ việc đầu tư xây dựng để đáp ứng yêu cầu phát triển các tuyến, đồng thời bảo đảm được nguồn vốn.
Về dự án Luật Hải quan (sửa đổi), các đại biểu tập trung thảo luận về các vấn đề liên quan cải cách thủ tục hải quan; phòng, chống buôn lậu, tăng cường bảo vệ lợi ích quốc gia, bảo đảm an ninh kinh tế... Nhiều đại biểu đề nghị, trong dự thảo Luật lần này, cần tăng cường thẩm quyền của Tổng cục Hải quan trong kiểm soát việc chuyển giá để chống thất thu thuế. Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam), đại biểu Trần Đình Sơn (Đác Lắc) cho rằng, ngành hải quan cần phối hợp cùng các ngành khác, như tài chính, công thương để chống việc chuyển giá của các tập đoàn, doanh nghiệp khi nhập khẩu, vì đây là cơ quan nắm giá rõ nhất. Bên cạnh đó, cần tăng cường lực lượng hải quan để làm tốt công tác tạm nhập, tái xuất...
Tăng cường thẩm quyền của cơ quan hải quan trong việc áp dụng các biện pháp phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.