I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Kiện công chứng viên, mất toi án phí!. Bài báo phản ánh: Tin tưởng công chứng viên nên đã giao dịch với người không phải là chủ đất. Giờ kẻ lừa đảo đi tù, còn kiện đòi công chứng viên bồi thường thiệt hại thì bị bác đơn.
Chị Lê Thị Lệ Hà (phường An Hòa, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) đang dở khóc dở mếu khi bị Văn phòng Công chứng (VPCC) Cần Thơ chứng nhầm người khiến chị mất oan uổng 300 triệu đồng. “Khi công an có kết luận điều tra, tôi thấy VPCC Cần Thơ có lỗi trong việc công chứng không đúng đối tượng gây thiệt hại cho tôi nên tôi mới quyết định kiện họ. Đeo đuổi vụ kiện gần ba năm trời nhưng rồi theo bản án dân sự phúc thẩm thì tôi chẳng những không lấy được tiền mà còn phải đóng 15 triệu đồng tiền án phí. Tôi tức quá đến nỗi không ngủ được. Nếu công chứng viên (CCV) không công chứng hợp đồng thì làm sao tôi dám bỏ tiền ra cho người ta mượn” - chị Hà tức tưởi.
Năm 2010, chị Hà được một người giới thiệu nhận thế chấp của Lý Kiếm Hiệp hai giấy đỏ đứng tên Lý Văn Hưng (cha Hiệp) để cho vay 300 triệu đồng. Hai bên đến VPCC Cần Thơ làm hợp đồng chuyển nhượng hai thửa đất của ông Hưng để sau thời hạn vay mà Hiệp không trả được tiền thì chị Hà sẽ làm thủ tục cấp giấy chủ quyền. Đến khi đi sang tên theo thỏa thuận thì chị mới phát hiện ông Hưng ký tên tại VPCC là ông Hưng giả! Chị đã tố cáo người môi giới và sau đó Lý Kiếm Hiệp cùng ba người khác bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Bản kết luận điều tra ngày 6-10-2010 của Công an quận Cái Răng nêu: Trong hồ sơ ông Hưng có đơn cớ mất giấy CMND. Đúng ra CCV phải đối chiếu ảnh, chữ ký của ông Hưng trong đơn cớ mất để so với người đóng giả ông Hưng và chữ ký trong hợp đồng chuyển nhượng đất với bà Hà thì sẽ phát hiện chữ ký và con người trên có nhiều điểm không giống nhau. Theo khoản 4 Điều 35 Luật Công chứng, nếu có sự nghi ngờ thì CCV tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định để đảm bảo công chứng đúng với đối tượng được công chứng. Dựa trên phân tích này, cơ quan điều tra nhận định “VPCC Cần Thơ chưa thực hiện đúng quy định trên của Luật Công chứng dẫn đến công chứng không đúng đối tượng yêu cầu công chứng, tạo điều kiện cho Lý Kiếm Hiệp cùng đồng bọn thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bà Hà số tiền 300 triệu đồng. Nếu có yêu cầu CCV bồi thường thiệt hại thì bà Hà làm đơn khởi kiện ra tòa để được xử lý trong vụ án khác”.
Cũng trong tháng 10-2012, chị Hà đã khởi kiện VPCC để đòi bồi thường 300 triệu đồng (+ tiền lãi phát sinh từ lúc chị giao số tiền này cho bên bán đất vào tháng 10-2010 đến nay). Xử sơ thẩm ngày 30-10-2012, TAND quận Cái Răng nhận định VPCC có lỗi trong vụ việc giống như phần trích dẫn nêu trên của cơ quan cảnh sát điều tra nên phải có trách nhiệm đối với việc thực hiện công chứng hợp đồng của mình. Lại nữa, tại cơ quan cảnh sát điều tra, CCV cũng có lời khai: “Nếu phía những người có hành vi gian dối chiếm đoạt thì phải khắc phục lại hậu quả, nếu không khắc phục được thì phía công chứng chịu bồi thường theo Luật Công chứng”. Theo đó, CCV có thể yêu cầu những người liên quan hoàn trả số tiền đã chiếm đoạt bằng một vụ án khác. Trên cơ sở này, tòa án quận tuyên VPCC phải bồi thường cho nguyên đơn 300 triệu đồng do công chứng hợp đồng không đúng chủ thể. Ngoài ra, VPCC không phải trả lãi phát sinh theo như yêu cầu của nguyên đơn.
Tuy nhiên, xử phúc thẩm hôm 28-6-2013, TAND TP Cần Thơ đã sửa án sơ thẩm, bác yêu cầu của nguyên đơn đòi VPCC bồi thường 300 triệu đồng. Theo HĐXX, chị Hà có quyền yêu cầu được hoàn trả tài sản đã bị chiếm đoạt và đòi bồi thường thiệt hại trong vụ án hình sự có bị cáo Lý Kiếm Hiệp theo bản án hình sự sơ thẩm của TAND quận Cái Răng nhưng đang bị kháng cáo chờ xét xử phúc thẩm. Tòa này nhận định, số tiền chị Hà bị chiếm đoạt đang được xem xét trong một vụ án hình sự. “Trong khi vụ án chưa được xử lý xong chị lại khởi kiện dân sự và cấp sơ thẩm tuyên VPCC bồi thường 300 triệu đồng là không đúng vì số tiền này không phải là thiệt hại mà là tiền bị chiếm đoạt. Trong trường hợp này, với sai sót trong hoạt động công chứng nêu trên là lỗi vô ý, VPCC Cần Thơ phải bồi thường thiệt hại theo phần nhưng chỉ tính thiệt hại thực tế đối với thời gian bị chiếm dụng số tiền 300 triệu đồng” - bản án phúc thẩm nêu.
2. Trang VTCNews có bài Bắc Ninh: Đấu giá một đằng, giao đất một nẻo. Bài báo phản ánh: Dù được công nhận trúng đấu giá quyền sử dụng đất và nộp tiền đầy đủ nhưng nửa năm qua, một số hộ dân xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh vẫn chưa nhận lô đất mình đã trúng đấu giá.
Cuối năm 2012, trong đợt đấu giá quyền sử dụng đất do huyện Thuận Thành, Bắc Ninh tổ chức, gia đình anh Hòa đã trúng đấu giá 3 lô đất. Tuy nhiên, sau đó, anh chỉ được nhận 1 trong số 3 lô theo đúng kết quả đấu giá.
2 lô còn lại, không biết vì lí do gì, lại được giao cho người khác. Thay vào đó, anh Hòa được huyện Thuận Thành tự ý bố trí cho hai lô đất khác. Điều đáng nói là, theo anh Hòa nếu phải nhận 2 lô đất này, gia đình sẽ bị thiệt đến hàng trăm triệu đồng.
Không riêng anh Hòa mà một số hộ dân khác ở xã Song Hồ cũng làm đơn kiến nghị việc họ không nhận được đúng vị trí lô đất mình đã trúng đấu giá. Mang thắc mắc này đến UBND xã Song Hồ, nhóm phóng viên nhận được sự khẳng định của chủ tịch xã rằng, việc đấu giá đã được thực hiện đúng quy trình.
Ông Nguyễn Như Điều, Chủ tịch UBND xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh khẳng định: “Những người đấu giá đều ở địa phương và chúng tôi gửi cho mỗi người tham gia đấu giá một hồ sơ để tham khảo, chọn vị trí lô đất”.
Nói là vậy, nhưng đấu giá một đằng, giao đất một nẻo. Lý giải về sự bất nhất này, ông chủ tịch UBND huyện Thuận Thành cho biết, sau khi đấu giá và đo đạc, phát sinh tới 28 lô đất chứ không phải 27 lô như ban đầu. Để hợp thức việc này, huyện Thuận thành đã tự ý điều chỉnh ô đất thừa vào vị trí ở giữa, dẫn đến việc xê dịch thứ tự các lô đất.
Lãnh đạo huyện cho rằng, sự thay đổi không ảnh hưởng đến quy hoạch chung và đã được sự nhất trí của người dân. Tuy nhiên thực tế lại khác. Những người dân xã Song Hồ khẳng định, cuộc họp mà địa phương tổ chức không được sự nhất trí của người dân và cũng không có ai ký tên mình vào biên bản cuộc họp.
Trong khi những thắc mắc này chưa được giải quyết thì một hộ dân khác đã tự ý xây nhà trên lô đất anh Hòa đã trúng đấu giá. Sự việc được báo với chính quyền xã Song Hồ nhưng không ai can thiệp. Chủ tịch huyện Thuận Thành thừa nhận đã biết đến sự việc và khẳng định sẽ chỉ đạo xã xử lý.
Ông Lê Đình Thanh, Chủ tịch UBND huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh: “Chúng tôi sẽ họp bàn với các bên đấu giá để thu xếp, đồng thời đề nghị xử lý lãnh đạo xã Song Hồ vì để sai phạm”.
Tuy nhiên đã hai tháng trôi qua, dù phóng viên đã nhiều lần liên hệ để biết kết quả, nhưng điện thoại của vị chủ tịch huyện luôn không trả lời. Lãnh đạo xã không thấy ai bị kỷ luật. Trong khi đó, những người dân như anh Hòa thì bức xúc không biết bao giờ mới được nhận đúng lô đất mà mình đấu giá. Các luật sư cho rằng, trong trường hợp này, quyền lợi của người đấu giá đã bị vi phạm.
Luật sư Nguyễn Thắng Cảnh, Văn phòng luật sư Lý- Pháp- Đường, Đoàn luật sư Hà nội: "Việc UBND huyện Thuận Thành không giao lô đất mà ông Hòa trúng đấu giá là vi phạm luật đấu giá bởi theo quy định người trúng đấu giá phải được nhận đúng sản phẩm, hiện vật đã đấu giá, trong trường hợp này là vi phạm".
Có hay không sự vô cảm, thiếu trách nhiệm của lãnh đạo huyện Thuận Thành và UBND xã Song Hồ khiến hơn nửa năm qua, quyền lợi của người tham gia đấu giá đất bị thiệt hại. Đây là điều mà người dân đang chờ đợi câu trả lời từ các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh Bắc Ninh.
3. Báo Kiến thức có bài Bé gái 12 tuổi giết em họ 2 tuổi, xử lý thế nào?. Bài báo phản ánh: Em Nguyễn Thị H. (chưa đủ 12 tuổi) được xác định là dùng vật cứng đập vào đầu người em họ là bé Đặng Thị Tâm (2 tuổi), làm nạn nhân tử vong tại chỗ đã khiến dư luận bàng hoàng. Vậy chế tài nào xử lý em H.?
Ngày 12/7 vừa qua, tại thôn Đak Vang, xã Sa Loong, người dân đã phát hiện thi thể bé Đặng Thị Thêm (2 tuổi) trong tình trạng bị đập móp xương sọ. Bé Thêm tử vong do bị vật cứng đập vào đầu. Cơ quan cảnh sát điều tra khá bất ngờ khi xác định hung thủ lại là người chị họ, sống cùng nhà với nạn nhân, em Nguyễn Thị H.
Ông Lê Văn Minh, Trưởng công an huyện Ngọc Hồi (Kon Tum), cho biết, tính đến thời điểm phạm tội, bé Nguyễn Thị H. còn mấy ngày nữa mới đủ 12 tuổi. Như vậy, chế tài nào xử lý hành vi “giết người” của bé Nguyễn Thị H.?
Trao đổi với phóng viên Kiến Thức, luật sư Lê Cao Tánh, Đoàn luật sư Lâm Đồng cho biết, mặc dù đã xác định được em H. có hành vi giết người nhưng không thể khởi tố bị can. Bởi theo Điều 12, Bộ luật Hình sự quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì em Nguyễn Thị H. không nằm trong khung tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 12, Bộ luật Hình sự quy định, người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Như vậy, em H. phạm tội “giết người” lúc chưa đủ 12 tuổi nên cơ quan cảnh sát điều tra không thể khởi tố bị can.
Cũng theo luật sư Lê Cao Tánh, mặc dù có hành vi “giết người”, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nhưng em Nguyễn Thị H. cũng không thể đưa đi trường giáo dưỡng bởi cũng chưa đến tuổi.
Theo Nghị định 66/2009/NĐ-CP ngày 01/8/2009 (sửa đổi, bổ sung) quy định về việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, lứa tuổi thấp nhất được đưa vào trường giáo dưỡng phải đủ 12 tuổi.
Như vậy, em Nguyễn Thị H. tuy có hành vi giết người nhưng do chưa đến độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự cũng như chưa đến tuổi phải chịu các chế tài xử lý khác nên biện pháp tốt nhất là gia đình uốn nắn, giáo dục để em nhận ra những hành vi sai trái của mình, hình thành và phát triển nhân cách, trở thành một công dân tốt cho xã hội.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Gỡ “bà mẹ Việt Nam anh hùng” khỏi đối tượng ưu tiên tuyển sinh ĐH, CĐ. Bài báo đưa tin: Ngày 16-7, Bộ GD&ĐT có Thông tư số 28 về việc bãi bỏ quy định các đối tượng ưu tiên trong tuyển sinh ĐH, CĐ gồm:
Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người hoạt động cách mạng trước ngày 1-1-1945, người hoạt động cách mạng từ ngày 1-1-1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Thông tư có hiệu lực từ ngày 30-8.
Trước đó, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 24 quy định các đối tượng nói trên được hưởng ưu tiên trong tuyển sinh ĐH, CĐ và vấp phải phản ứng của dư luận vì cho rằng quy định này là không thực tế.