I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Pháp luật Việt Nam đưa tin: Với 90,36% Đại biểu tán thành, Quốc hội chiều qua thông qua dự án Luật Hòa giải ở cơ sở với các quy định mới rất đáng chú ý về phạm vi hòa giải, việc bầu hòa giải viên, tiêu chuẩn hòa giải viên, kinh phí cho hoạt động hòa giải ở cơ sở…
Luật Hòa giải ở cơ sở gồm 5 chương, 33 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2014.
Cũng trong ngày hôm qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2011; thông qua Nghị quyết về Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2014; thông qua Nghị quyết về việc đàm phán ký kết thỏa thuận cấp Chính phủ giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới Việt Nam-Lào; thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Điều 170 của Luật Doanh nghiệp.
Đáng chú ý, cũng trong chiều qua, với 88,96% ĐB tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú. Theo đó, Luật mới sẽ nâng điều kiện thời gian tạm trú từ 1 năm lên 2 năm đối với trường hợp đăng ký thường trú vào các quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương; Ngoài ra, muốn đăng ký thường trú vào nội thành, phải bảo đảm điều kiện diện tích bình quân theo quy định của Hội đồng nhân dân thành phố và có xác nhận của chính quyền địa phương trong trường hợp đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ. Luật Cư trú sửa đổi có hiệu lực từ 1/1/2014.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Ấn tượng kinh nghiệm tổ chức cao điểm thi hành án dân sự. Bài báo phản ánh: Để làm tốt việc này, Lãnh đạo Chi cục THADS chỉ đạo các Chấp hành viên rà soát lên danh sách cụ thể các vụ việc còn phải thi hành án theo từng địa bàn phường, xã, thị trấn, khu phố, ấp…Sau khi dự triển khai ở cấp huyện, từng xã, phường, thị trấn chủ động mở hội nghị triển khai cho các ngành đoàn thể ở cấp xã, trưởng, phó ấp, khu phố tham gia vào công tác THADS. Căn cứ vào danh sách người phải thi hành án theo từng xã mà Chi cục THADS đã gửi để làm cơ sở phối hợp với cơ quan THADS trong xác minh, vận động, cưỡng chế thi hành án dân sự.
Chủ tịch UBND cấp xã thành lập tổ vận động để tiến hành vận động THA. Thành phần tổ vận động gồm Chủ tịch hoặc Phó chủ tịch làm tổ trưởng, các thành viên gồm cán bộ tư pháp, công an, Mặt trận và các đoàn thể ở cấp xã, trưởng hoặc phó ấp, khu phố. Về phía các Chấp hành viên Chi cục THADS có lịch ấn định ngày giờ cụ thể để đến phối hợp với UBND cấp xã trong xác minh, vận động THA.
Qua xác minh, nếu người phải thi hành án không có điều kiện thi hành thì Chấp hành viên xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp việc phối hợp xác minh với UBND cấp xã chưa xác định được người phải thi hành án có điều kiện hay chưa có điều kiện thi hành mà cần phải xác minh tiếp ở các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thì Chấp hành viên chủ động có kế hoạch xác minh tiếp.
Qua xác minh người phải thi hành án có điều kiện thi hành án, đối với những vụ việc có giá trị nhỏ từ 1 triệu đồng trở xuống, UBND cấp xã giao cho các tổ vận động trực tiếp gặp người phải thi hành án để vận động thi hành, Chấp hành viên không phải vận động (huyện Châu Thành, TP Tân An, huyện Bến Lức, huyện Cần Giuộc…).
Những vụ việc có giá trị phải thi hành từ 1 triệu đồng trở lên Chấp hành viên phối hợp với các tổ, đoàn vận động để thực hiện việc vận động THA. Những vụ việc qua vận động nhiều lần (3 lần) mà người phải thi hành án có điều kiện thi hành nhưng không tự nguyện thi hành thì Chấp hành viên thống nhất với cấp ủy xây dựng kế hoạch cưỡng chế thi hành án.
Đối với bên phải thi hành án là công chức, đảng viên hoặc có người thân là cán bộ, công chức, đảng viên thì phân công các thành viên tổ vận động, cấp ủy địa phương mời đến động viên, giải thích tự nguyện thi hành án. Nếu không tự nguyện tổ chức Đảng xử lý kỷ luật về mặt Đảng ( đã có 02 trường hợp bị xử lý về mặt Đảng do không tự nguyện THA).
Riêng đối với những trường hợp chây ỳ, có điều kiện nhưng không chịu thi hành, vận động 3 lần, thuyết phục nhẹ nhàng không chấp hành sẽ phát thông báo lên đài và rất có hiệu quả. Có trường hợp mới phát buổi sáng, buổi chiều đương sự đã đến nộp tiền.
Nhờ đó, kết quả THADS tại Long An có nhiều chuyển biến đáng kể. Năm 2011 đã giải quyết xong 12.610 việc chiếm tỷ lệ 83,59% trên tổng số việc có điều kiện thi hành. Năm 2012 giải quyết 13.970 việc, chiếm tỷ lệ 85,06% , sáu tháng đầu năm nay đã giải quyết xong 5.354 việc, chiếm tỷ lệ 40,11% trên tổng số việc phải thi hành.
Đến nay, có thể nói ở Long An cả hệ thống chính trị tham gia vào công tác THADS. Qua nhiều năm tổ chức các đợt cao điểm tập trung THADS đã hình thành cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan tư pháp, cơ quan THADS làm tham mưu, nòng cốt, các ngành, MTTQ, các đoàn thể tham gia phối hợp thi hành án dân sự đã đem lại những kết quả quan trọng, tạo chuyển biến tích cực trong công tác THADS.
2. Báo Thanh niên Online có bài “Một cửa” xong 3 thủ tục. Bài báo phản ánh: Với chủ trương mới “một cửa” xong 3 thủ tục, người dân TP.HCM không còn gặp phiền toái khi đi đăng ký khai sinh, nhập khẩu và làm thủ tục cấp thẻ BHYT cho trẻ em như trước đây.
Xuất phát từ cơ chế “một cửa liên thông” của UBND TP.HCM (ban hành kèm theo Quyết định 07 ngày 30.1.2013). Theo đó, liên thông nhóm thủ tục hành chính gồm: đăng ký khai sinh, cấp thẻ BHYT và đăng ký thường trú cho trẻ dưới 6 tuổi có cha, mẹ, hay người nuôi dưỡng có đăng ký thường trú (hay tạm trú) trên địa bàn TP.
Bà Đặng Thị Xuân Hương, Phó trưởng phòng Kiểm soát thủ tục hành chính (trực thuộc UBND TP.HCM), cho biết thêm: “Theo quy định mới, người dân chỉ cần đến “một cửa” (UBND phường, xã, thị trấn) là được giải quyết luôn 3 thủ tục với thời gian hẹn trả kết quả chỉ trong vòng 11 ngày, chứ không phải trải qua “ba cửa” với thời gian kéo dài như trước”.
Hầu hết các quận trên địa bàn TP thực hiện tốt chủ trương mang lại rất nhiều tiện lợi cho người dân. Tại Q.8, thống kê sơ bộ đến nay có hơn 200 trường hợp được giải quyết, trong đó có 16 trường hợp được giải quyết sớm hơn quy định mới từ 2 - 3 ngày. Tương tự, thời gian thực hiện thủ tục tại Q.Phú Nhuận chỉ 10 ngày...
Đặc biệt, với kết quả hơn 128 trường hợp trên địa bàn phường đã được giải quyết một cách suôn sẻ, Chủ tịch UBND P.10 (Q.Phú Nhuận) Phạm Bảo Toàn còn đề nghị thời hạn thực hiện quy trình liên thông nên rút xuống còn 6 ngày (giảm thêm 5 ngày so với quy định mới), bao gồm bước 1: cấp mới khai sinh không quá 2 ngày; bước 2a: cấp thẻ bảo hiểm: 5 ngày và bước 2b: đăng ký thường trú không quá 1 ngày, trong đó bước 2a và 2b tiến hành song song.
Trong khi đó, nhiều xã, phường, thị trấn thuộc 5 huyện ngoại thành “vẫn còn nhiều e dè” với quy định mới. Tại H.Củ Chi có 5 xã: Tân An Hội, Phước Thạnh, An Phú, Tân Thạnh Đông, Tân Thạnh Tây mới bắt đầu triển khai từ đầu tháng 6.2013. Theo bà Cao Thị Gái, Phó chủ tịch UBND H.Củ Chi, một số xã, thị trấn thực hiện chưa đúng theo thời gian quy định do phía bảo hiểm chưa kết nối mạng để lập thủ tục liên thông, bộ phận thụ lý giải quyết của công an (về nhập khẩu) còn chậm...
Bà Nguyễn Thị Ngọc Mỹ, cán bộ hộ tịch xã Bình Hưng (H.Bình Chánh), cho rằng: “Do UBND xã ở xa trụ sở công an, UBND huyện nên việc bảo đảm thời hạn 11 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ phải trả 3 kết quả cho người dân là hơi vất vả cho cán bộ. Muốn đảm bảo điều này, gần như ngày nào cán bộ xã cũng phải ôm hồ sơ lên công an huyện để nhập khẩu mà đường từ xã đến huyện khá xa, đi về mất 1 buổi làm việc, ấy là chưa kể đến chi phí đi lại, xăng xe...”. Còn một cán bộ tư pháp - hộ tịch xã Hiệp Phước (H.Nhà Bè) chia sẻ: “Mỗi lần làm thủ tục nhập khẩu cho người dân tại xã, cán bộ thu 5.000 đồng, trong đó trích 80% cho xã, 20% cho huyện. Trong khi đó, đi lại từ xã đến huyện khá xa, kinh phí đó không đủ nên cán bộ phải bỏ tiền túi”.
Ngoài ra, theo phản ánh của lãnh đạo một số phường, thời hạn giải quyết thủ tục cấp thẻ BHYT còn dài (8 ngày) đã chi phối nhiều đến hiệu quả thực hiện quy trình liên thông. Bên cạnh đó, hiệu quả của quy trình liên thông phần nào bị hạn chế bởi kinh phí hỗ trợ cho công tác liên thông chưa được quy định cụ thể; tại một số huyện, Ban chỉ huy Công an huyện chưa thực hiện việc ủy quyền việc thu lệ phí đăng ký hộ khẩu cho các xã, thị trấn... Về những khó khăn này, Phó giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Lê Hoài Trung cho biết TP cũng đã nhận diện được và đang tích cực chỉ đạo tháo gỡ để triển khai đồng bộ, đạt hiệu quả cao.
3. Báo Pháp luật và Xã hội có bài Công bố 4 cơ sở y tế được xác định lại giới tính: Sắp có điều kiện xác định lại giới tính!. Bài báo phản ánh: Với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì trong Đơn đề nghị của người xin xác định lại giới tính phải có chữ ký của cha mẹ hoặc người giám hộ. Với người từ 18 tuổi trở lên thì tự mình làm đơn và thành phần hồ sơ tương tự như trên.
Việc Bộ Y tế thẩm định và công bố cho phép BV Nhi Đồng 2 (TP HCM), BV Nhi Trung ương, BV Việt Đức đủ điều kiện can thiệp y tế xác định lại giới tính và chuẩn bị công nhận thêm BV Phụ sản Trung ương cũng đủ điều kiện này, đang được nhiều người quan tâm, nhất là những người không may bị khiếm khuyết về giới tính.
Thực ra, việc công bố các cơ sở y tế đủ điều kiện xác định lại giới tính là việc lẽ ra phải làm từ vài năm nay, sau khi Nghị định 88/2008/NĐ-CP có hiệu lực. Việc chậm chạp này đã gây nên nhiều bất cập trong thực tế, mà “sự kiện” của anh Phạm Văn Hiệp ở Bình Phước “tự” chuyển giới thành chị Phạm Lê Quỳnh Trâm là một ví dụ. 4 cơ sở đủ điều kiện xác định lại giới tính sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đến để kiểm tra xem mình có đúng là bị khiếm khuyết về giới tính hay không, và được phẫu thuật xác định lại giới tính ở trong nước, thay bằng phải ra nước ngoài với chi phí khám chữa bệnh cao hơn nhiều lần.
Theo Điều 36 Bộ luật Dân sự, một người được xác định lại giới tính khi giới tính của người đó bị khuyết tật, dị tật bẩm sinh hoặc chưa xác định được giới tính, cần có sự kiểm tra của y tế. Còn theo Nghị định 88/2008/NĐ-CP, có 2 trường hợp có thể xác định lại giới tính, gồm người có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa định hình chính xác (lưỡng giới), có nguyên nhân từ đột biến hoặc khiếm khuyết gen. Theo đó, người lưỡng giới gồm có lưỡng giới thật và lưỡng giới giả. Người lưỡng giới thật là người có bộ phận sinh dục không xác định được là nam hay nữ, tuyến sinh dục có cả tinh hoàn, buồng trứng... Còn khuyết tật bẩm sinh về giới tính là những bất thường ở bộ phận sinh dục của một người ngay từ khi mới sinh ra, biểu hiện ở một trong các dạng như nữ lưỡng giới giả nam, nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng giới thật.
Theo ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Y tế, bất cứ ai, ở độ tuổi nào, nếu rơi vào những trường hợp trên và có nhu cầu xác định lại giới tính thì có thể gửi hồ sơ đến các cơ sở y tế đã được công bố để được khám và kết luận. Theo Bộ Y tế, với người chưa đủ 16 tuổi thì cha, mẹ hoặc người giám hộ của người xác định lại giới tính gửi hồ sơ đề nghị xác định lại giới tính đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được phép can thiệp y tế để xác định lại giới tính. Hồ sơ gồm: Đơn đề nghị được thực hiện kỹ thuật xác định lại giới tính của cha, mẹ hoặc người giám hộ của người xác định lại giới tính (đơn theo mẫu của Bộ Y tế) và bản sao hợp lệ giấy khai sinh, hoặc CMND, hoặc sổ hộ khẩu, hoặc hộ chiếu.
Với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì trong Đơn đề nghị của người xin xác định lại giới tính phải có chữ ký của cha mẹ hoặc người giám hộ. Với người từ 18 tuổi trở lên thì tự mình làm đơn và thành phần hồ sơ tương tự như trên. Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được quyền xác định lại giới tính phải xem xét và trả lời cho người đề nghị xác định lại giới tính biết. Trong trường hợp không chấp nhận thì phải có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.
Trải qua các bước khám lâm sàng, nhìn ngoại hình, trắc nghiệm tâm lý giới tính, chụp chiếu, siêu âm, đặc biệt xét nghiệm nội tiết tố và nhiễm sắc thể giới tính… các chuyên gia y tế sẽ xác định một người là đàn ông hay đàn bà. Sau khi có đủ các kết luận tại cơ sở y tế, người xin xác định lại giới tính tiếp tục được điều trị chuyên môn như phẫu thuật chuyển đổi, điều trị về hoóc - môn... Sau khi có giấy chứng nhận y tế đã xác định lại giới tính, họ có thể đến UBND quận/huyện để làm thủ tục cải chính hộ tịch, thay đổi lại tên và giới tính trong giấy khai sinh. Từ đó tiếp tục làm các thủ tục thay đổi về giới tính trong giấy tờ tùy thân như CMND, hộ khẩu, hộ chiếu và các giấy tờ khác.
Với những người đã phẫu thuật xác định lại giới tính ở nước ngoài, hoặc đã thực hiện trong nước trước ngày Nghị định 88 có hiệu lực, muốn được cải chính hộ tịch thì vẫn phải đến các cơ sở khám, chữa bệnh đã được cấp phép cho xác định giới tính trong nước để khám lại và xin cấp giấy chứng nhận.
Sau khi có giấy chứng nhận thì mới làm các thủ tục cải chính hộ tịch và hồ sơ giấy tờ như người thực hiện xác định lại giới tính trong nước.
Theo luật, những trường hợp can thiệp chuyển đổi giới tính khi đã hoàn thiện về giới tính không được thừa nhận.
III- THÔNG TIN KHÁC
Trang vtv.vn có bài Luật Phá sản chưa đi vào cuộc sống?. Bài báo phản ánh: Luật Phá sản năm 2004 được xây dựng và ban hành với kỳ vọng khắc phục những vướng mắc của Luật Phá sản năm 1993. Thế nhưng sau 8 năm triển khai, những quy định của luật dường như vẫn chưa đi vào cuộc sống.
Theo VCCI, số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản trong năm 2011 khoảng 79.000 doanh nghiệp, năm 2012 ở mức khoảng 58.000 doanh nghiệp. Trong khi đó, khoảng 10 năm trước, số lượng doanh nghiệp giải thể phá sản mỗi năm trung bình chỉ khoảng 7.000 doanh nghiệp.
Như vậy, hai năm 2011 và 2012, số doanh nghiệp phá sản cao hơn gấp đôi tổng số doanh nghiệp phá sản của 10 năm trước đó.
Tính đến ngày 1/4/2012, Việt Nam chỉ còn 312.600 doanh nghiệp đang hoạt động trong tổng số trên 694.000 doanh nghiệp thành lập kể từ khi có Luật Doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện có đến 25% số doanh nghiệp đăng ký hoạt động không rõ về tình trạng pháp lý và không biết có tồn tại hay không.
Về phía các tòa án, gần 25% tòa án nhân dân tỉnh cho biết, từ khi Luật Phá sản năm 2004 có hiệu lực đến nay, họ không thụ lý đơn yêu cầu tuyên bố phá sản của doanh nghiệp nào.
Điều đó cho thấy, Luật Phá sản năm 2004 còn quá nhiều bất cập và doanh nghiệp thì không mấy mặn mà. Một số bất cập của Luật Phá sản bao gồm: Luật không quy định rõ ràng về việc doanh nghiệp như thế nào thì bị gọi là phá sản; Luật Phá sản chưa thực sự bảo vệ quyền lợi của chủ nợ; thủ tục phá sản phức tạp và chưa hợp lý, có nhiều quy định mâu thuẫn với các văn bản pháp luật khác như luật thi hành án dân sự, luật đất đai năm 2003… khiến cho việc triển khai khó khăn, nhiều khi không thực hiện được.