I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
Báo điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông đưa tin: Báo cáo đánh giá đô thị hóa ở Việt Nam do Ngân hàng thế giới công bố vào sáng 5/4 cho thấy, tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam lên đến 3,4% mỗi năm. Mức độ đô thị hóa diễn ra quá nhanh đang kéo theo những hệ quả xấu về giao thông, môi trường, đất đai… Hiện chỉ khoảng 5% dân số ở Việt Nam có đủ tiền để mua nhà ở. Đây là vấn đề đáng báo động cho các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam. Tốc độ đô thị hóa còn gây sức ép rất lớn đến vấn đề giao thông…
2. Báo Hà Nội mới Online có bài: Công tác thông tin đối ngoại, tuyên truyền biển, đảo và phân giới cắm mốc: Sáu nhiệm vụ trọng tâm năm 2012. Bài báo phản ánh: Sau hai ngày làm việc, ngày 4-4, tại Hà Nội, Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác thông tin đối ngoại, tuyên truyền biển, đảo và phân giới cắm mốc năm 2011, triển khai nhiệm vụ năm 2012 do Ban Tuyên giáo TƯ tổ chức đã thành công tốt đẹp. Hội nghị đã nghe 22 báo cáo, tham luận của các bộ, ngành, đoàn thể trung ương và địa phương về các nội dung liên quan.
Phát biểu kết luận tại hội nghị, đồng chí Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TƯ Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo TƯ, Trưởng ban Chỉ đạo công tác thông tin đối ngoại nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm công tác của năm 2012: Thứ nhất, cần quán triệt nội dung Kết luận số 16 - KL/TƯ ngày 14-2-2012 của Bộ Chính trị về "Chiến lược phát triển thông tin đối ngoại giai đoạn 2011-2020" đến các ban, bộ, ngành, địa phương, các cơ quan báo chí, các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài. Thứ hai, tập trung tuyên truyền sâu, rộng về các sự kiện trọng đại của đất nước, các hoạt động kỷ niệm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và các nước; công tác thông tin đối ngoại bám sát các hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước, ngoại giao nhân dân, với công tác về người Việt Nam ở nước ngoài. Thứ ba, tiếp tục mở rộng thông tin đối ngoại, tuyên truyền về biển, đảo và phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền... Thứ tư, tăng cường đấu tranh phản bác các luận điệu thù địch, những thông tin và quan điểm sai trái xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, nhất là về chủ quyền biên giới quốc gia, về vấn đề biển Đông, về các vấn đề dân tộc, dân chủ, nhân quyền... Thứ năm, tiếp tục nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, của mọi tầng lớp nhân dân, vận động nhân dân tin tưởng và tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc giải quyết các vấn đề trên biển Đông, xây dựng biên giới hòa bình, ổn định hợp tác, cùng phát triển với các nước láng giềng. Thứ sáu, tiếp tục quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, tổ chức tốt lực lượng làm công tác thông tin đối ngoại, tuyên truyền biển, đảo và phân giới cắm mốc, đặc biệt là đội ngũ ở các đơn vị chủ lực làm công tác này.
II-NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người đưa tin có bài Thị trường biển số giả sắp "vớ bẫm"?. Bài báo cho biết: UBND TP. Hà Nội vừa gửi đề xuất lên ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị Chính phủ sửa đổi Nghị định 34/2010/NĐ-CP theo hướng tăng nặng đối với một số hành vi vi phạm và cho phép áp dụng thêm một số biện pháp xử phạt mạnh, như tạm giữ biển số xe ôtô vi phạm...
Từ thực tiễn của địa bàn, UBND TP. Hà Nội đã đề nghị Quốc hội sớm hoàn thiện Luật xử lý vi phạm hành chính; xử lý khi tạm giữ phương tiện và xử lý quá thời hạn… Riêng lĩnh vực trật tự an toàn giao thông, Hà Nội kiến nghị cho phép cấp trưởng có thẩm quyền xử phạt có thể uỷ quyền cho cấp phó xử phạt mà không cần văn bản, vì thực tế cấp phó xử phạt nhiều và phổ biến. Nếu hồ sơ nào cũng yêu cầu giấy uỷ quyền thì sẽ thêm công đoạn mà mất rất nhiều thời gian.
Đề xuất lần này của Hà Nội có nhiều nội dung quan trọng, tuy nhiên dư luận thủ đô đặc biệt quan tâm tới nội dung tháo gỡ biển số xe vi phạm. Vì theo ý kiến của nhiều người thì việc tháo gỡ biển số xe vi phạm khá phức tạp, chưa thực sự phù hợp trong giai đoạn và điều kiện của Hà Nội hiện nay. Có người cho rằng, việc phạt nguội này không đủ răn đe người vi phạm, thậm chí nếu thực hiện biện pháp này thì thị trường biển số xe giả vốn đã sôi động nay càng sôi động hơn. Vì nhiều tài xế chấp nhận mua một biển số giả gắn vào xe để che mắt cơ quan chức năng.
Trao đổi với Người đưa tin, ông Tô Văn Tám - Uỷ viên UB Pháp luật của Quốc hội cho rằng, đối với vấn đề gỡ biển xe vi phạm, Hà Nội không nên quyết định vội vàng. Theo ông Tám, cần phải xem xét và lắng nghe quan điểm của dư luận rồi mới nên quyết định để tránh sự phản ứng của người dân. ông Tám cho rằng, đề xuất trên cũng có thể chấp nhận được trong giai đoạn hiện tại, tuy nhiên lực lượng thực thi, phải thực hiện một cách nghiêm túc, kiên quyết, công bằng và không được lạm dụng.
2. Báo Người đưa tin có bài Các luật sư nói về "quyền im lặng" . Bài báo phản ánh: “Quyền im lặng” là quyền không khai báo khi không có sự tư vấn của LS để tránh “tự mình buộc tội mình”, gây thiệt hại cho bản thân. Một số luật sư phát biểu trên báo Pháp luật VN cho thấy rằng, “quyền im lặng” trong tố tụng đã trở thành mối quan tâm của nhiều luật sư. Theo nguyên tắc phổ biến của TTHS các nước là “suy đoán vô tội” thì những người đang bị tình nghi, bị tạm giữ, tạm giam được quyền có LS tư vấn riêng và có quyền giữ im lặng nếu không có LS khi “vướng” vào quy trình tố tụng.
Đây là “lõi của vấn đề” như nhận xét của LS. Trần Trọng Nghĩa (Đoàn LS TP.HCM) để LS được tham gia vào quá trình tố tụng ngay từ những thủ tục đầu tiên, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người tham gia tố tụng, chủ thể tham gia TTHS.
Còn TS. Nguyễn Ngọc Anh (Bộ Công an) lại thấy “quyền im lặng” có vẻ không phù hợp với thực tiễn và văn hóa Việt Nam vì “có đến 9/10 người khi bị bắt đều lập tức kêu oan, chứ không im lặng”.
Dù Bộ luật TTHS quy định LS được tham gia ngay từ giai đoạn điều tra, song LS. Trương Xuân Tám phản ánh: “Khi cơ quan điều tra “thích” thì mới mời LS tham gia thẩm vấn thân chủ cho “có lệ”. Rồi đến khi người bị tạm giam, tạm giữ, bị can đã nhận tội mới tiếp tục mời tham gia”. Như vậy, nếu người bị tạm giữ, tạm giam có “quyền im lặng” thì cơ quan điều tra bắt buộc phải “nhờ cậy” LS tham gia thẩm vấn nếu muốn nhanh chóng kết thúc hoạt động điều tra một vụ án. Bên cạnh đó, ủng hộ một quy định về “quyền im lặng” khi sửa đổi Bộ luật TTHS 2003, PGS.TS. Trần Văn Độ (TANDTC) nêu quan niệm “quyền im lặng” là quyền không khai báo khi không có sự tư vấn của LS để tránh “tự mình buộc tội mình”, gây thiệt hại cho bản thân. Do đó, nếu quy định trong phạm vi thực tế nhất định có thể đảm bảo quyền bào chữa của bị can, bị cáo.
Nhiều quốc gia đã có quy định về “quyền im lặng” trong TTHS, thậm chí như Đức cho phép đương sự được thực hiện “quyền im lặng” trong suốt quá trình tố tụng. Tuy nhiên, căn cứ vào điều kiện ở Việt Nam, LS.Trương Trọng Nghĩa nhận thấy, nếu có “quyền im lặng” từ khi bắt đầu bị điều tra đến khi có LS thì đã bảo đảm được những gì mà người bị tạm giữ, tạm giam phát biểu với cơ quan điều tra đều được sự tư vấn và chứng kiến của LS.
3. Báo Công lý có bài “Một quyết định của Tòa án 10 năm chưa thi hành dứt điểm”: Gian nan chuyện thi hành án (sau bài “Một quyết định của Tòa án 10 năm chưa thi hành dứt điểm” phản ánh Quyết định số 03 ngày 23-11-2000 của TAND quận 1, Tp. Hồ Chí Minh hơn 10 năm qua vẫn chưa được thi hành dứt điểm).
Theo đó, bên phải thi hành án (THA) là Công ty Sữa Việt Nam (nay là Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam - viết tắt là Vinamilk) có nghĩa vụ nhận bà Trần Thị Thu Hà trở lại làm việc và bồi thường một khoản tiền tương ứng với tiền lương và giải quyết các chế độ về bảo hiểm… tính từ tháng 9-2000 đến khi nhận bà Hà trở lại làm việc theo đúng quy định pháp luật. Đến nay, quyết định này chỉ có hiệu lực trên giấy mặc dù rất nhiều cơ quan chức năng đã vào cuộc…
Nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của các đương sự, THA thành phố đã có Công văn số 293 ngày 28-2-2003 đề nghị TAND quận 1 giải thích rõ phần quyết định đã tuyên. Ngày 14-3-2003, TAND quận 1 xác định bà Hà không ký hợp đồng lao động mới (cho phù hợp với công việc mới và mức lương mới) như cách hiểu của Vinamilk, vì hợp đồng mà Công ty ký với bà Hà là hợp đồng không xác định thời hạn và vẫn còn hiệu lực. Trên cơ sở này, Chấp hành viên đã yêu cầu Vinamilk tự nguyện thi hành trong vòng 30 ngày. Còn Vinamilk không đồng ý với công văn giải thích của TAND quận 1.
Thực hiện công tác kiểm sát việc THA vụ việc trên, VKSND Tp. Hồ Chí Minh đã có văn bản đề nghị THA thành phố chuyển hồ sơ để kiểm sát. Ngày 23-5-2003, VKSND Tp. Hồ Chí Minh có Công văn số 187 khẳng định: “THA thành phố đã tiến hành các thủ tục THA theo quy định pháp luật, đúng với nội dung Quyết định số 03 của TAND quận 1… đề nghị THA Tp. Hồ Chí Minh tiếp tục THA dứt điểm quyết định đã có hiệu lực nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động”. Nhận được yêu cầu, Chấp hành viên tiếp tục thuyết phục Vinamilk THA nhưng không đạt kết quả.
Chấp hành viên đề nghị đưa vụ việc ra cuộc họp liên ngành để giải quyết. Kết quả của cuộc họp liên ngành, VKSND Tp. Hồ Chí Minh thống nhất sẽ có văn bản báo cáo Thành ủy toàn bộ diễn biến vụ việc THA, nêu rõ quan điểm chỉ đạo của liên ngành và xin ý kiến chỉ đạo giải quyết dứt điểm đối với vụ việc này”. Còn THA Tp. Hồ Chí Minh gửi công văn đề nghị TAND quận 1 giải thích rõ “… một khoản tiền tương ứng với tiền lương và giải quyết các chế độ về bảo hiểm…” theo Quyết định số 03 của TAND quận 1 đã tuyên gồm những khoản tiền nào?
Ngày 31-10-2003, TAND quận 1 có Công văn 310 trả lời: “Đề nghị THA thành phố áp dụng mức lương thực tế tháng 8-2000” (Căn cứ Điều 41 BLLĐ có hiệu lực 1-1-1995, Điều 14 Nghị định 197/CP ngày 31-12-1994 của Chính phủ và hướng dẫn của TANDTC). TAND quận 1 cũng giải thích “Căn cứ vào Hợp đồng lao động số 09 ngày 11-3-2000 của Vinamilk và bà Hà và các thỏa ước lao động tập thể giữa Vinamilk và đại diện người lao động từ năm 2000 đến nay thì ngoài vấn đề tiền lương, bà Hà còn được hưởng các khoản khác như bảo hiểm hội, phép năm, quỹ phúc lợi, tiền cơm trưa, tiền nghỉ mát, tiền đồng phục, tiền thưởng lễ, Tết… tương ứng với thời gian từ tháng 9-2000 cho đến khi bà Hà được nhận vào Công ty làm việc”.
Với tinh thần trên, THA thành phố liên tục mời các bên đến giải quyết. Tuy nhiên, Vinamilk vẫn khẳng định không nhận bà Hà trở lại làm việc và chỉ đồng ý thanh toán các khoản cho bà Hà đến ngày 18-1-2002 với số tiền hơn 15,5 triệu đồng và không giải quyết cổ phiếu ưu đãi cho bà Hà khi cổ phần hóa.
Trước việc Vinamilk “né tránh” thi hành Quyết định 03 của TAND quận 1, bà Hà đề nghị THA Tp. Hồ Chí Minh tổ chức cưỡng chế buộc Vinamilk phải thanh toán cho bà tiền lương và phụ cấp thời gian không được làm việc tạm tính hơn 1,3 tỷ đồng và giải quyết chế độ bảo hiểm theo quyết định của Tòa án. Xét thấy đề nghị chính đáng, ngày 5-9-2011, Chấp hành viên ra Thông báo số 6642 yêu cầu Vinamilk trong vòng 15 ngày phải chuyển số tiền trên vào tài khoản của THA thành phố để THA. Vinamilk khiếu nại thông báo này. Ngày 19-12-2011, THA Tp. Hồ Chí Minh ra quyết định giải quyết khiếu nại chấp nhận đơn của Vinamilk. Như vậy, mọi việc quay trở lại từ đầu. Bà Hà tiếp tục “gõ cửa” các cơ quan chức năng kêu cứu.
Như đã nêu, Vinamilk tự nguyện rút quyết định buộc thôi việc đối với bà Hà. TAND quận 1 ra Quyết định công nhận sự thỏa thuận. Sau hơn 10 năm, nhiều cơ quan chức năng đã vào cuộc nhưng Quyết định của TAND quận 1 vẫn chưa được thi hành dứt điểm. Việc không nhận bà Hà trở lại làm việc như Quyết định của TAND quận 1, liệu Vinamilk có vi phạm nghĩa vụ không THA? Câu trả lời này xin nhường lại có cơ quan có thẩm quyền.
III. CÁC NỘI DUNG KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin: Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ về việc báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (qua Ban Dân nguyện) trước ngày 10/4/2012.
2. Báo Điện tử Chính phủ cũng đưa tin: Bộ Tài chính vừa công bố kết quả thanh tra, giám sát công tác quản lý giá trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bộ Tài chính cho biết, thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, năm 2010, 2011, Bộ đã chỉ đạo tiến hành thanh tra công tác quản lý giá tại 3 tỉnh, thành phố và giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về giá trên địa bàn tại 20 tỉnh, thành phố.
Có 19/23 địa phương được thanh tra, giám sát gồm các tỉnh, thành phố: Điện Biên, Cao Bằng, Hà Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Thành phố Hà Nội, Quảng Ninh, Ninh Bình, Nam Định, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị, Phú Yên, Bình Định, Khánh Hoà, Tây Ninh, Bình Thuận, Bến Tre, Trà Vinh, Bạc Liêu đã ban hành văn bản quy phạm pháp luật về giá trên địa bàn.
Kết quả thanh tra, giám sát cho thấy vẫn còn một số tồn tại trong công tác quản lý giá trên địa bàn. Cụ thể, về việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật về giá trên địa bàn: Năm 2010, có 4/23 địa phương (Quảng Nam, Sóc Trăng, Đăk Nông, Long An) chưa ban hành quy định quản lý nhà nước về giá trên địa bàn theo quy định.
Thời điểm sau 1/10/2010 (khi Thông tư số 122/2010/TT-BTC ngày 12/8/2010 của Bộ Tài chính có hiệu lực), các địa phương đã triển khai thực hiện các quy định về đăng ký giá, kê khai giá trên địa bàn. Tuy nhiên, việc triển khai còn chưa đồng bộ, một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ.
Bộ Tài chính cũng cho biết, qua thanh tra, giám sát đã kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý giá trên địa bàn; khẩn trương ban hành quy định quản lý nhà nước về giá trên địa bàn theo đúng quy định tại Nghị định số 170/2003/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Giá; Ban hành Bảng giá các loại đất trên địa bàn hàng năm; chấn chỉnh việc thẩm định giá đất và xác định tiền sử dụng đất các chủ dự án phải nộp NSNN tại các dự án được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất...
3. Báo Giáo dục Việt Nam đưa tin: Thanh tra Chính phủ đã tổ chức họp báo Công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng Quý I năm 2012. Theo kết quả của công tác thanh tra, trong Quý I/2012, Thanh tra Chính phủ đã ban hành 11 kết luận thanh tra tại một số tập đoàn lớn như Tập đoàn hóa chất Việt Nam, Tập đoàn dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Sông Đà, Tập đoàn Viễn thông Quân đội… và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến đối với 6 kết luận thanh tra. Qua công tác thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện sai phạm, thiếu sót về kinh tế số tiền 30.720 tỷ đồng, kiến nghị thu hồi 3.712 tỷ đồng, kiến nghị xem xét số tiền trên 27.008 tỷ đồng và kiến nghị tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có vi phạm. Về công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, ông Huỳnh Phong Tranh – Tổng Thanh tra Chính phủ nói: “Trong 3 tháng đầu năm, số vụ, số đơn thư có giảm nhưng sau vụ Tiên Lãng, TP. Hải Phòng (khoảng thời gian từ 20/2 – 25/3), số lượng có tăng hẳn; tăng 50% so với tháng 2; tăng 30% số đoàn đông người, tăng 10% tại các tỉnh. Trong đó, 70% là về vấn đề đất đai trong cả nước, trong việc thu hồi giải phóng mặt bằng, tranh chấp đất đai có tính chất phức tạp và gay gắt…
Về vấn đề này, Báo Người Lao động điện tử đưa tin: ông Ngô Văn Khánh - Phó tổng thanh tra Chính phủ - cho biết Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với các kiến nghị sau thanh tra đối với những sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam - PVN). Thanh tra Chính phủ đánh giá, việc để ra những sai phạm nói trên thì ngoài trách nhiệm của PVN thì các Bộ Công thương, Bộ Giao thông vận tải và các tỉnh Cà Mau, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Ban quản lý Dung Quất cũng có dính líu.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về trách nhiệm của ông Đinh La Thăng trong thời gian ông làm Chủ tịch tập đoàn (2006-2011) tới đâu khi PVN mắc những sai phạm lớn như vậy, ông Khánh cho biết điều này sẽ được sáng tỏ sau khi tiến hành rà soát.
“Trách nhiệm của người đứng đầu là có, tuy nhiên việc sai đó đôi khi do cấp dưới của họ cố ý làm sai và đã phải chịu trách nhiệm rồi. Nhìn vào con số sai phạm thì chưa thể nói trách nhiệm đó của ai. Việc này phải xem xét theo đúng trình tự, thủ tục trên tình thần chỉ đạo rất nghiêm túc” - ông Khánh cho biết.
Trước những ý kiến cho rằng về việc xử lý kết luận thanh tra nhiều năm nay theo kiểu “đầu voi đuôi chuột”, ông Khánh thừa nhận việc hậu kiểm chưa tốt lắm. “Chúng tôi đã kiến nghị Chính phủ cho phép thành lập một vụ thuộc Thanh tra Chính phủ chuyên phụ trách về khâu đôn đốc thực hiện kết luận thanh tra. Thậm chí sẽ có chế tài mạnh về những đơn vị không thực hiện nghiêm kết luận của cơ quan thanh tra” - ông Khánh cho biết.
4. Báo Tiền phong Online có bài Xây dựng Đề án kiện toàn tổ chức BCĐ T.Ư về phòng, chống tham nhũng. Bài báo phản ánh: Ban Bí thư T.Ư Đảng vừa quyết định thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) xây dựng Đề án “Kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng”.
Theo đó, ông Tô Huy Rứa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tổ chức T.Ư làm Trưởng BCĐ xây dựng Đề án. Phó Trưởng BCĐ là ông Trần Lưu Hải, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tổ chức T.Ư. Ủy viên BCĐ gồm các Phó Ban Tổ chức T.Ư: Nguyễn Hoàng Việt, Nguyễn Tuấn Khanh, Nguyễn Văn Quynh, Trần Văn Minh, Nguyễn Ngọc Lâm.
Tham gia BCĐ xây dựng Đề án còn có Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình, Trưởng Ban Công tác đại biểu QH Nguyễn Thị Nương. BCĐ có nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch, tổ chức khảo sát, nghiên cứu và xây dựng Đề án “Kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng”, báo cáo Bộ Chính trị xem xét, trình Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành T.Ư Đảng (khoá XI).