Được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 là một trong những luật chứa nhiều quy định tác động mạnh tới đời sống xã hội, đặc biệt là người dân.
Hiện tại, Việt Nam đang là một trong những nước sử dụng rượu, bia nhiều nhất thế giới, xếp thứ 2 trong các nước khu vực Đông Nam Á và nằm trong nhóm 30 nước có mức tiêu thụ cao trên toàn cầu. Theo số liệu công bố của Tổ chức Y tế thế giới, bình quân mỗi người Việt Nam trong giai đoạn 2015 - 2017 tiêu thụ 8,3 lít cồn nguyên chất/năm. Tỷ lệ này tăng nhanh trong 10 năm trở lại đây và dự báo đến năm 2025, mỗi người Việt Nam tiêu thụ 11,4 lít cồn nguyên chất/năm.
Tại Kỳ họp tứ 7, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia với 408/450 đại biểu có mặt tán thành, bằng 84,30%. Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia gồm 7 chương, 36 điều. Luật này quy định biện pháp giảm mức tiêu thụ rượu, bia; biện pháp quản lý việc cung cấp rượu, bia; biện pháp giảm tác hại của rượu, bia. Tổ chức Y tế thế giới đã đánh giá Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia của Việt Nam có nhiều điểm mới để các quốc gia khác tham khảo về cả quá trình vận động xây dựng Luật cũng như các nội dung trong Luật.
Không điều khiển phương tiện giao thông khi đã uống rượu, bia
Tại Điều 5 của Luật này, có 13 hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống tác hại của rượu, bia. Trong đó đáng chú ý là nghiêm cấm hành vi: “
Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”. Trong khi đó, ở một số quốc gia khác ở châu Âu, có nơi vẫn có quy định cho ngưỡng dao động 0,2 đến 0,5 mg/lít khí thở đối với người điều khiển phương tiện giao thông. Như vậy, với một đất nước mà việc tham gia giao thông chủ yếu là xe máy thì đây quy định hết sức mạnh mẽ, quyết liệt của Quốc hội, Chính phủ Việt Nam.
Bên cạnh đó, Luật cũng nghiêm cấm các hành vi như: Xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; Người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; Quảng cáo rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên; Cung cấp thông thông tin không chính xác, sai sự thật về ảnh hưởng của rượu, bia đối với sức khỏe…
Niêm yết thông báo không bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi
Điều 32, quy định về trách nhiệm của cơ sở kinh doanh rượu, bia, trong đó Khoản 5 Điều 32 của Luật nêu rõ: các cơ sở bán rượu - bia phải niêm yết thông báo không bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi. Trường hợp nghi ngờ về độ tuổi của người mua rượu, bia thì người bán có quyền yêu cầu người mua xuất trình giấy tờ chứng minh.
Khoản 6 Điều 32 cũng quy định khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng khi đã sử dụng rượu, bia. Cụ thể, Luật quy định: “
Cơ sở bán rượu, bia tiêu dùng tại chỗ nhắc nhở và có hình thức thông tin phù hợp đối với khách hàng về việc không điều khiển phương tiện giao thông, hỗ trợ khách hàng thuê, sử dụng phương tiện giao thông công cộng sau khi uống rượu, bia”. Như vậy, theo quy định này, các nhà hàng, quán ăn cũng phải có trách nhiệm nhắc nhở khách hàng của mình nên sử dụng phương tiện giao thông công cộng sau khi uống rượu, bia đồng thời hỗ trợ khách hàng thuê, sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
Luật cũng quy định, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, không được mở mới điểm bán rượu, bia để tiêu dùng tại chỗ trong bán kính 100 m tính từ khuôn viên của cơ sở y tế, nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông.
Gia đình giám sát, nhắc nhở thành viên chưa đủ 18 tuổi không uống rượu, bia
Theo Điều 34 của Luật, các gia đình có trách nhiệm giáo dục, giám sát, nhắc nhở thành viên chưa đủ 18 tuổi không uống rượu, bia, các thành viên khác trong gia đình hạn chế uống rượu, bia. Điều 34 của Luật cũng nêu rõ gia đình cần hướng dẫn các thành viên trong gia đình mình kỹ năng từ chối uống rượu, bia; kỹ năng nhận biết, ứng xử, xử trí khi gặp người say rượu, bia, người nghiện rượu, bia và các biện pháp phòng, chống tác hại của rượu, bia.
Không quảng cáo rượu, bia có độ cồn dưới 5,5 độ trong khung giờ từ 18h đến 21h
Theo quy định tại điểm c Khoản 3 Điều 12 của Luật, thì không quảng cáo rượu, bia có độ cồn dưới 5.5 độ trong khung giờ từ 18h đến 21h hằng ngày, cụ thể: Báo nói, báo hình ngay trước, trong và ngay sau chương trình dành cho trẻ em; trong thời gian từ 18 giờ đến 21 giờ hằng ngày, trừ trường hợp quảng cáo có sẵn trong các chương trình thể thao mua bản quyền tiếp sóng trực tiếp từ nước ngoài và trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.
Huỳnh Lê- Thi hành án dân sự